Guatemala'da seçimi kazanan yolsuzluk karşıtı aday ülkeden kaçan hakim ve savcıları geri çağırdı

"Babasının yaptığı gibi insanlara umut verebilir"

Arevalo, göreve gelir gelmez "yargının temizlenmesi gerektiğini" savunuyor (Reuters)
Arevalo, göreve gelir gelmez "yargının temizlenmesi gerektiğini" savunuyor (Reuters)
TT

Guatemala'da seçimi kazanan yolsuzluk karşıtı aday ülkeden kaçan hakim ve savcıları geri çağırdı

Arevalo, göreve gelir gelmez "yargının temizlenmesi gerektiğini" savunuyor (Reuters)
Arevalo, göreve gelir gelmez "yargının temizlenmesi gerektiğini" savunuyor (Reuters)

Orta Amerika ülkesi Guatemala'da pazar günü yapılan seçimi yolsuzluk karşıtı seçim kampanyasıyla öne çıkan solcu aday Bernardo Arevalo kazandı.

Eski devlet başkanının oğlu ve eski bir diplomat olan 64 yaşındaki Arevalo oyların yüzde 58'ini almayı başarırken, rakibi eski "first lady" Sandra Torres ise yüzde 37'de kaldı.

Arevalo'nun seçim zaferi ülkede şiddet olayları ve gıda güvensizliğinin artttığı, Guatemalalıların dalgalar halinde ABD'ye göç etmeye çalıştığı bir dönemde geldi. 

Arevalo seçim kampanyası döneminde "yolsuzlar tarafından yönetilen kurumları tasfiye etme" sözü vermiş ve son yıllarda ülkeyi terk eden savcılar, hakimler ve gazetecileri "adalet için savaşmak adına" ülkeye geri çağırmıştı.

Seçim sonuçlarının ardından bir konuşma yapan Arevalo, "Zafer Guatemala halkına aittir. Şimdi Guatemala halkı olarak hep birlikte yolsuzluğa karşı savaşacağız" diye konuştu.

Guatemala'nın ilk "demokrasi baharına" gönderme yapan Arevalo, "Yeni bir bahar arıyoruz" diye konuştu. 

Ülkede "demokrasi baharı" kavramı, Arevalo'nun babası Juan Jose Arevalo'nun 1945'te Guatemala'nın seçimle yönetime gelen ilk lideri olmasını takip eden 10 yıl boyunca yaşanan değişim ve sosyal ilerleme sürecini tarif etmek için kullanılıyor.

Başkent Guatemala'daki Las Americas Oteli'nin önünde toplanan Arevalo destekçileriyse, seçim zaferinin daha iyi bir gelecek getirmesini umduklarını belirtti.

Reuters'a konuşan 27 yaşındaki Carlos de Leon Samayoa, "Yıllar boyunca bu anı bekledik. Çok duygusal hissediyorum" ifadelerini kullandı.

Öğretmen Victorina Hernández ise, "Yeni bir Guatemala istiyorum. Çok fazla değişim istiyorum. Yolsuzluğun olmadığı, aç çocukların olmadığı, daha iyi eğitim, sağlık ve güvenliğin olduğu bir ülke istiyorum" diye konuştu.

76 yaşındaki Rosa Angelica Ortiz ise, "Bernardo Arevalo'nun Juan Jose Arevalo'nun oğlu olduğunu duyduğumda, onun doğru kişi olduğunu düşündüm. Babasının yaptığı gibi Guatemala'yı değiştirerek insanlara umut verebilir" dedi.

İktidar devri için "risk devam ediyor"

Seçimler öncesinde siyasi bilinirliği düşük isimlerden biri olarak görülen Arevalo, ocaktaki ilk tur seçiminini sürpriz bir şekilde ikinci sırada tamamlamıştı.

Usulsüzlük iddiaları nedeniyle resmi sonuçlar bir süre açıklanmamış ve savcılık Arevalo'nun partisi Semilla'yı kısa süreliğine askıya alınmıştı.

Siyasi risk danışmanlık şirketi Eurasia Grup'tan analist Risa Grais-Targow'a göre, Arevalo 14 Ocak'ta yemin ederek görevi devralana kadar bu risk devam edecek.

Grais-Targow, "İktidardaki blok muhtemelen seçim yetkililerini ve Semilla partisini soruşturmalarla hedef almaya devam edecek" diye konuştu.

Eski Guatemala Dışişleri Bakanı Edgar Gutierrez ise, "Çok zor zamanlar geçirecek çünkü Guatemala'nın kurumları enkaz halinde" ifadelerini kullandı.

Guatemala'da 2007'de Birleşmiş Milletler'in desteğiyle yolsuzluk karşıtı bir komisyon kurulmuş ve bu komisyon aralarında eski devlet başkanı Otto Perez'in de olduğu bazı yetkililerin hüküm giymesine neden olan soruşturmalar yürütmüştü.

Ancak 2019'da dönemin devlet başkanı Jimmy Morales bu komisyonu feshetti ve ardından komisyonla yakın işbirliği halinde çalışan 30'dan fazla Guatemalalı savcı ve hakim soruşturma başlatıldı, bazılarıysa tutuklandı.

Ülkeden kaçan bazı savcılar yaptıkları açıklamalarda, güç iş insanları, siyasetçiler ve aralardından Guatemala Devlet Başkanı Alejandro Giammattei'nin de olduğu hükümet yetkilileri hakkında yolsuzluk soruşturması yürüttükleri için hedef alındıklarını söyledi.

Giammattei, seçim sonuçlarının ardından yaptığı açıklamada Arevalo'yu zaferinden dolayı kutlayarak iktidarın olması gerektiği gibi ocakta devredileceğini ifade etti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters



İklim değişikliği, katil mantarı Avrupa'ya yayabilir

Mantar, ılık sıcaklıklarda hayatta kalabildiği için insanlarda çoğalabiliyor (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri/Wikimedia)
Mantar, ılık sıcaklıklarda hayatta kalabildiği için insanlarda çoğalabiliyor (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri/Wikimedia)
TT

İklim değişikliği, katil mantarı Avrupa'ya yayabilir

Mantar, ılık sıcaklıklarda hayatta kalabildiği için insanlarda çoğalabiliyor (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri/Wikimedia)
Mantar, ılık sıcaklıklarda hayatta kalabildiği için insanlarda çoğalabiliyor (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri/Wikimedia)

Yeni iklim değişikliği araştırmasına göre ölümcül bir mantar, sıcaklıkların artması nedeniyle Avrupa'nın yeni bölgelerine yayılmaya başlayacak.

İnsanlara bulaştığında akciğer ve solunum sorunlarına yol açabilen küf türü Aspergillus'un, artan sıcaklıklar nedeniyle Avrupa, Asya ve Amerika'da daha kuzeydeki ülkelere yayılmasıyla yılda milyonlarca insanı enfekte edebileceği belirtiliyor.

Çalışmanın yazarlarından, Manchester Üniversitesi Wellcome Trust araştırma görevlisi Norman van Rhijn, evlerin içi de dahil çok çeşitli ortamlarda çoğalan mantar patojenlerinin yükselişiyle dünyanın dönüm noktasına yaklaştığını söyledi.

Rhijn, mantar enfeksiyonlarının her yıl dünya çapında milyonlarca ölümde etken olacağını söyledi.

Aspergillus sporlarının neden olduğu ve diğer insan organlarına da yayılabilen akciğer hastalığı Aspergillosis, bu rahatsızlıklardan biri.

Van Rhijn, Financial Times'a (FT) şöyle konuştu:

Yüz binlerce yaşamdan ve türlerin dağılımındaki kıtasal değişimlerden bahsediyoruz. 50 yıl içinde, nerede neyin yetiştiği ve hangi hastalıklara yakalanacağınız tamamen değişmiş olacak.

Olumlu faydaları olabilen Aspergillus, endüstride ve gıda üretiminde kullanılıyor. Soya sosu ve sake fermantasyonu, bunlardan bazıları. 

Sporlarını solumak herkesi hasta etmiyor ancak ölümcül mantar, astım, kistik fibroz veya zayıf bağışıklık sistemi gibi rahatsızlıkları bulunanlar için özellikle tehdit edici olabiliyor.

Ancak FT'ye göre mantar araştırmaları, Aspergillus fumigatus'un dünyanın fosil yakıtları yoğun şekilde kullanmasının sonucunda 2100'e kadar toprakların yüzde 77'sine daha yayılabileceğini ve Avrupa'da 9 milyon insanı enfeksiyona maruz bırakabileceğini gösteriyor.

Bu tür, komposttaki yüksek sıcaklıklarda hızla büyüyebiliyor ve bu da insan vücudunun 37 santigrat derecelik iç sıcaklığında neden geliştiğini açıklıyor.

Exeter Üniversitesi MRC Tıbbi Mikoloji Merkezi eş direktörü Profesör Elaine Bignell, "Doğal ortamdaki yaşam tarzı, Aspergillus fumigatus'a insan akciğerlerini kolonize etmek için gereken uygunluk avantajını sağlamış olabilir" dedi.

Araştırmacılar, bir başka tür aspergillus flavus'un ekinler üzerinde yaşadığını ve 2100'e kadar kuzey Çin, Rusya, İskandinavya ve Alaska'daki toprakların yüzde 16'sına yayılabileceğini de sözlerine ekledi. Afrika ülkeleri ve Brezilya'daki bazı mevcut alanlar da yaşamaya elverişsiz hale gelebilir ve bu da yerel ekosistemlere zarar verebilir.

Imperial College London'dan bulaşıcı hastalıklar ve tıbbi mikoloji profesörü Darius Armstrong-James, FT'ye şunları söyledi:

Bu organizmanın hem insan sağlığı hem de gıda güvenliğine yönelik ciddi tehditleri var.

Independent Türkçe