Hindistan'ın Ay görevinin maliyeti, Interstellar'ın bütçesinden daha az

Bazı konutlar Hindistan uzay ajansının Ay'a gitmek için harcadığından daha pahalıya mal oluyor

Chandrayaan-3 uzay aracının Ay'a inişi, 23 Ağustos 2023'te Hindistan'ın Ahmedabad kentindeki Gucerat Bilim Şehri'nin bir oditoryumunda canlı yayımlandı (Reuters)
Chandrayaan-3 uzay aracının Ay'a inişi, 23 Ağustos 2023'te Hindistan'ın Ahmedabad kentindeki Gucerat Bilim Şehri'nin bir oditoryumunda canlı yayımlandı (Reuters)
TT

Hindistan'ın Ay görevinin maliyeti, Interstellar'ın bütçesinden daha az

Chandrayaan-3 uzay aracının Ay'a inişi, 23 Ağustos 2023'te Hindistan'ın Ahmedabad kentindeki Gucerat Bilim Şehri'nin bir oditoryumunda canlı yayımlandı (Reuters)
Chandrayaan-3 uzay aracının Ay'a inişi, 23 Ağustos 2023'te Hindistan'ın Ahmedabad kentindeki Gucerat Bilim Şehri'nin bir oditoryumunda canlı yayımlandı (Reuters)

Hindistan, Yıldızlararası'nın (Interstellar) yapım maliyetinden daha az para harcayarak Ay'a başarıyla iniş yaptı.

Hindistan uzay ajansı çarşamba günü, Ay'ın güney kutbuna yakın yüzeyine "yumuşak iniş" gerçekleştirdiğini açıkladı. Hindistan, Ay'ın bu bölgesine inen ilk, Ay'a başarılı görev düzenleyen 4. ülke oldu.

Ve bunu çok kısıtlı bir bütçeyle başardı. Reuters'e göre Chandrayaan-3 yaklaşık 6,15 milyar rupi, yani 75 milyon dolar maliyetle Ay'a gönderildi.

Bu çoğu gişe canavarı uzay filminin maliyetinden az. Yerçekimi (Gravity) 100 milyon dolara, Marslı (The Martian) 108 milyon dolara mal olmuştu ve bu göreve harcanan para, 165 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilen Yıldızlararası'nın (Interstellar) maliyetinin de yarısından daha az.

Hatta bu görev, bazı konutlardan da daha ucuza mal oldu. Örneğin Birleşik Krallık'ın (BK) en pahalı evi 200 milyon sterline (yaklaşık 6,9 milyar TL), yani Ay'a yaklaşık üç buçuk görev maliyetine satıldı.

Bu bütçe, Hindistan'ın 2019'da Ay'a inmek için bir önceki girişimi olan ve iniş aracının düşmesiyle başarısızlıkla sonuçlanan Chandrayaan-2'ye ayırdığından bile daha az. Bu yaklaşık 8 milyar rupiye (yaklaşık 2,6 milyar TL) ya da son başarılı görevden yaklaşık yüzde 30 daha fazlasına mal oldu ancak mühendisler daha önceki seferden alınan derslerin birçoğundan son görevde yararlanıldığını açıkça belirtti.

Hindistan uzaya yönelik düşük maliyetli ama yine de başarılı görevlere ilişkin itibar kazanmaya çalışıyor. Bu gelişme, ülkenin özel uzay endüstrisine ve uydulara odaklanan işletmelere yatırımı teşvik ettiği bir dönemde yaşandı.

Tüm Hindistan görevinin fiyatı, SpaceX'in bir Falcon 9 fırlatması için talep ettiği bedele yakın. Şirketin internet sitesine göre bu tutar 67 milyon dolar.

Independent Türkçe



Sanatçılar tepkili: Sırbistan Ulusal Tiyatrosu’nun başına eski komutan atandı

Sırbistan'daki protestolara öğrenciler liderlik etmişti (AP)
Sırbistan'daki protestolara öğrenciler liderlik etmişti (AP)
TT

Sanatçılar tepkili: Sırbistan Ulusal Tiyatrosu’nun başına eski komutan atandı

Sırbistan'daki protestolara öğrenciler liderlik etmişti (AP)
Sırbistan'daki protestolara öğrenciler liderlik etmişti (AP)

Sırbistan'da sanatçılar, radikal sağcı eski komutanın Ulusal Tiyatro’nun yönetim kurulu başkanı olarak atanmasına tepki gösterdi.

Guardian’ın haberinde, 1990’lardaki Yugoslav savaşlarında korku salan paramiliter örgüt Beyaz Kartallar’ın kurucu komutanlarından Dragoslav Bokan’la ilgili atamanın büyük eleştiri aldığı yazılıyor.

Ulusal Tiyatro’nun oyuncuları, Novi Sad tren garının çatısının kasımda çökmesi sonucu 16 kişinin ölmesiyle sonuçlanan olayın ardından çıkan hükümet karşıtı protestolara destek vermişti.

Oyuncular, perde kapanışlarında “Öğrencilerin talepleri bizim taleplerimizdir” yazılı pankartlar açmış ve protestoların simgesi haline gelen kırmızı el sembolüne gönderme olarak kırmızı eldivenler takmıştı.

Sanatçılar, Bokan’ın atanmasını Belgrad yönetiminin kültür sektörüne yönelik siyasi baskı kampanyasının bir parçası olarak görüyor.

Belgrad Belediyesi’nin nisanda verdiği kararla kültürel projelere fon yarışmaları yıl sonuna kadar iptal edilmişti. Belgrad Uluslararası Tiyatro Festivali de hükümetin ayırdığı bütçeyi yüzde 50 azalttığını bildirmişti. Bunlara ek olarak ülkedeki bazı festivallere verilen devlet desteği de sonlandırılmıştı.

Eski Ulusal Tiyatro üyesi olan oyuncu Dragana Varagic, şunları söylüyor:

Dragoslav Bokan’ın atanması, kültür sektörüne verilen bir cezadır. Onun paramiliter geçmişi ve nefret söylemlerinin, Ulusal Tiyatro’nun değerleriyle uzaktan yakından ilgisi yok.

Sırbistan’daki sanatçı sendikaları da “Ulusal tiyatronun sanatçıları, Avrupa değerlerini savunmaktan asla vazgeçmeyecek” dedi.

Görsel kaldırıldı.
Bokan'ın kurucuları arasında yer aldığı Beyaz Kartallar, 1990'lardaki Foča ve Višegrad katliamlarından sorumlu tutuluyor (YouTube)

Sendikalar, Bokan’ın yönetimi altında “oyun repertuarının ideolojik yönelimlerle belirleneceğini, sanat programlarının sansürlenebileceğini” ifade ediyor.

1980’lerde yönetmen ve senarist olarak çalışan Bokan ise paramiliter örgütte sekreterlik görevlerini üstlendiğini ve hiçbir harekatı komuta etmediğini öne sürüyor.

Novi Sad garındaki çökmenin ardından patlak veren protestolarda, 15 Mart’ta düzenlenen gösterilere ülke genelinde yaklaşık 325 bin kişi katılmıştı. Bu, bağımsız gözlemcilere göre Sırbistan tarihinin en büyük mitingiydi.

Haberde, Sırpların 28 Haziran'da kutlanacak milli bayramı Vidovdan’ın birçok gösteriye sahne olmasının beklendiği belirtiliyor. Başkent Belgrad’da hem hükümet yanlılarının hem de muhalif grupların eylemler düzenlemeyi planladığı aktarılıyor.

Independent Türkçe, Guardian, Balkan Insight