Ruslar, Wagner liderinin öldüğüne inanmıyor: 'Putin, Prigojin'in dublörünü öldürdü'

Dr. Valeri Solovey, Prigojin'in suikast girişiminden sıyrıldığını ve halihazırda intikam planları yaptığını iddia ediyor

St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
TT

Ruslar, Wagner liderinin öldüğüne inanmıyor: 'Putin, Prigojin'in dublörünü öldürdü'

St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​

Rus bir siyasi analist, Wagner lideri Yevgeni Prigojin'in hâlâ hayatta olduğunu ve geçen haftaki uçak kazasında askeri liderin değil, dublörünün öldüğünü iddia ediyor.

Moskova'daki Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nün eski öğretim üyelerinden Dr. Valeri Solovey, Prigojin'in Rusya Devlet Başkanı Putin'in onayladığı suikast girişiminden sıyrıldığını ve halihazırda intikam planları yaptığını öne sürüyor.

Dr. Solovey, "Birincisi, Yevgeni Prigojin'in içinde olması gereken uçağı Rus hava savunma sistemi düşürdü" diyor.

Uçağın içinde patlama olmadı. Uçak dışardan düşürüldü.

Dr. Solovey bu saldırıyı gerçekleştiren gizli operasyonun "[Rusya] Güvenlik Konseyi'nde geliştirildiğini ve bizzat Rusya Devlet Başkanı tarafından onaylandığını" iddia ediyor.

Prigojin'in kendisi uçakta değildi. Onun yerine dublörü uçuyordu. Ayrıca Vladimir Putin de bunun gayet farkında.

Dr. Solovey, Wagner lideri için "hayatta, iyi ve özgür" diyerek Prigojin'in "intikam hazırlığı" yaptığında ısrar ediyor.

Eski öğretim üyesi, "Onu yok etmek isteyen ve kendisine yakın kişileri yok edenlerden intikam alma niyetinde" diyor.

Moskova merkezli siyasi analist, Prigojin'in intikam almak için kullanacağı 1,6 milyar sterlinlik (yaklaşık 54 milyar 300 milyon TL) Bitcoin'e erişimi olduğunu da öne sürüyor.

Uzun zamandır Kremlin'in içinden bilgi aldığını iddia eden ve sık sık Putin'in ağır hasta olduğunu ve rahatsızlığını gizlemek için onun da dublör kullandığını öne süren Dr. Solovey, Prigojin'in yerini gelecek ay açıklayacağını söylüyor fakat buranın, Wagner'in özel ordusunun konuşlandığı Afrika olmadığına ısrar ediyor.

Siyasi analist, Prigojin'in bu yılın sonuna gelindiğinde kendisini göstermeyi amaçladığını iddia ediyor. Dr. Solovey'in iddialarına dair herhangi bir kanıt sunulmadı.

Rusya Soruşturma Komitesi'nin Prigojin'in geçen hafta Moskova yakınlarındaki bir uçak kazasında öldüğünü teyit etmesinden sonra Dr. Solovey bu iddiaları ortaya attı.

Komite pazar günü yaptığı açıklamada, adli tıp testleri sonrası kaza mahallinde bulunan 10 cesedin hepsinin kimliğinin tespit edildiğini ve kimliklerin "yolcu listesiyle uyuştuğunu" belirtmişti.

Rusya sivil havacılık otoritesi geçen hafta, Prigojin'in bazı üst düzey yardımcılarıyla birlikte çarşamba günü düşen uçakta bulunanlar listesinde yer aldığını açıklamıştı.

Prigojin'in özel jeti Moskova'nın kuzeybatısında düşmüş ve uçaktaki herkes hayatını kaybetmişti. Video görüntülerinde Rusya'nın Kuzhenkino bölgesine gökyüzünden düşen parçalar görülürken, enkazın fotoğrafları da ortaya çıktı. Wagner liderinin sağ kolu Dmitri Utkin de diğer 5 yolcu ve üç uçuş görevlisiyle birlikte Embraer Legacy 600 tipi jetteydi.

Prigojin'in ölümü, Rusya'nın askeri yönetimine karşı kısa ömürlü bir silahlı isyan başlatarak 23 yıllık iktidarı boyunca Devlet Başkanı Putin'in otoritesine karşı en büyük meydan okumayı düzenlemesinden tam iki ay sonra gerçekleşti.

Kazadan sorumlu olduğu yönündeki spekülasyonları reddeden Kremlin, uçak kazasının olası nedenleri arasında "kasıtlı suiistimalin" de olduğunu açıklamıştı.

Independent Türkçe



Uzmanlar toplantısı Washington-Tahran müzakerelerini kritik bir aşamaya taşıyor

İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
TT

Uzmanlar toplantısı Washington-Tahran müzakerelerini kritik bir aşamaya taşıyor

İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)

İki ülke arasındaki müzakerelerin üçüncü turunun arifesinde ABD Başkanı Donald Trump, durumu geçici olarak niteleyen ve olayların seyrini değiştirme uyarısında bulunan Dini lider Ali Hamaney'in aksine İran ile anlaşma olasılığı konusunda tehdit ve diplomasi arasında ikili mesajlar verdi.

Washington ve Tahran'dan müzakereciler iki hükümeti temsil eden uzmanlar eşliğinde teknik görüşmelere başlamak üzere Cumartesi günü Umman'a gidiyor, ancak anlaşmanın niteliği henüz net değil ve uranyum zenginleştirmenin azaltılması ya da tüm nükleer programın tasfiyesi konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıkabilir.

İki ülke arasında bilinen son doğrudan müzakereler eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde, 2015 nükleer anlaşmasına giden diplomatik çabalar sırasında gerçekleşmişti.

fgtrhyjuı
Trump Virginia'da gazetecilere el sallıyor - 24 Nisan 2025 (AP)

Geçtiğimiz hafta iki tarafın olası bir anlaşmanın çerçevesini belirleme konusunda mutabık kaldığı dolaylı ABD-İran görüşmelerinin ardından bugün (Cuma) Time dergisine verdiği mülakatta Trump şunları söyledi:  “İran ile bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.” ABD'li bir yetkili görüşmelerde “çok iyi ilerleme” kaydedildiğini söyledi.

İran'ın dini lideri Ali Hamaney ya da Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşmeye açık olup olmadığı sorusuna Trump olumlu yanıt verdi

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırısını kendisinin engellediği yönündeki iddiaları ise reddeden Trump, "Hayır, bu doğru değil. Onları durdurmadım. Ama onlara rahat hareket edebilecekleri bir ortam da sunmadım. Çünkü bir saldırıya gerek kalmadan anlaşma sağlayabileceğimize inanıyorum. Belki de saldırmak zorunda kalacağız. Çünkü, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin verilmeyecek." diye konuştu. Ülkesinin bir anlaşmaya varamazsak İsrail'in İran'a karşı başlatacağı olası bir savaşa gönüllü olarak katılabileceğini belirten Trump “Bir anlaşmaya varamazsak ben ön saflarda yer alacağım" dedi.

Hamaney: Geçici bir durum

İran lideri Ali Hamaney ülkesi ile ABD arasındaki görüşmeleri “geçici bir durum” olarak nitelendirdi. Perşembe akşamı Tahran'da düzenlenen matem töreninde konuşan Hamaney, “Bu durum kalıcı değil ve ikiyüzlülüğün bu egemenliği kalıcı bir kader değil, ilahi bir kader içinde geçici bir kaderdir” dedi.

Hamaney sözlerine şöyle devam etti: “Zaman zaman düşüncesiz sözlerimiz, yersiz itirazlarımız, sabırsızlığımız, duruma ilişkin yanlış analizlerimiz tüm bunlar olayların seyrini değiştirebilecek ölçüde, bazen tarihi bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle son derece dikkatli ve özenli olmalıyız.”

Hamaney'in ve Trump'ın açıklamaları arasında anlaşmanın mahiyeti belirsizliğini koruyor ancak anlaşmazlıklar İran'ın zenginleştirme kabiliyetinden tamamen mahrum bırakılması mı yoksa sivil ve barışçıl nükleer programlar için belirli miktarda düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum kullanmasına izin verilmesi mi gerektiği üzerinde yoğunlaşıyor.

dfrgthyu
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da bir yas töreni sırasında (Hamaney web sitesi)

Şarku'l Avsat'ın New York Times'tan aktardığı habere göre Umman'daki teknik toplantıların üçüncü turu, “Trump yönetimi İran'la nükleer bir anlaşma için kabul edilebilir asgari eşiği henüz belirlemeden” başlayacak.

Bu hafta Dışişleri Bakanı Marco Rubio, gazeteci Barry Weiss'e verdiği bir podcast röportajında bu anlaşmazlığa yeni bir yorum getirdi: “Eğer İran sivil bir nükleer program istiyorsa, diğer pek çok ülke gibi zenginleştirilmiş materyal ithal ederek bu programa sahip olabilir.”

Trump'ın 2018'de çekildiği 2015 anlaşması kapsamında İran'ın enerji ve tıbbi amaçlarla düşük seviyeli uranyum zenginleştirmesine izin verilmişti.

Hassas bir aşama

İran medyasına göre Washington ve Tahran arasındaki müzakereler “hassas bir aşamaya” giriyor. Devlet televizyonu Cuma günü Maskat'a giden İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ABD ile dolaylı nükleer müzakerelerde ilerlemenin ABD'nin iyi niyet ve ciddiyet göstermesine bağlı olduğunu söylediğini bildirdi.

Arakçi Çarşamba günü yaptığı açıklamada müzakerelerin doğru yönde ilerlediğini ancak nihai bir yargıya varmak için henüz erken olduğunu söylemişti.

asdfrg
ABD özel temsilcisi Steve Witkoff Paris'teki Elysee Sarayı'nda- 17 Nisan 2025 (AP)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Arakçi'nin ABD ile dolaylı müzakereler yürütmek üzere diplomatik ve teknik uzmanlardan oluşan bir heyetin başında Cuma akşamı Maskat'a gittiğini açıkladı.

Bekayi iki taraf arasında, her iki ülkeden üst düzey müzakerecilerin katılımıyla teknik ve uzman düzeyinde bir toplantı yapılması konusunda mutabakata varıldığını kaydetti.

İranlı sözcü müzakerelerde ilerleme kaydedilebilmesi için karşı tarafın iyi niyet, ciddiyet ve gerçekçi olması gerektiğini vurguladı.

Uzmanlar turu

Washington ve Tahran'dan hükümet uzmanları Cumartesi günü Maskat'ta yapılacak görüşmelerin merkezinde yer alacak ve görüşmelerde daha ince teknik ayrıntılara geçilecek. Tasnim haber ajansının bildirdiğine göre İran heyetine Siyasi İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Mecid Tahterevançi ile Hukuk ve Uluslararası İşlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Kazım Garipabadi başkanlık edecek.

ABD ekibi ise Dışişleri Bakanlığı ve Hazine'nin yanı sıra istihbarat servisleri de dahil olmak üzere çeşitli bakanlıklardan yaklaşık 12 temsilciden oluşuyor. New York Times'ın haberine göre ekip bu hafta ilk kez Dışişleri Bakanlığı'nda bir araya gelerek yönetimin İran'a yönelik taleplerinin Başkan Donald Trump'ın kararını bekleyen henüz tanımlanmamış parametrelerini görüştü.

Politico'ya göre ABD ekibine Dışişleri Bakanlığı'nda politika planlama direktörü olan Michael Antoine liderlik edecek.

ABD basınına göre Trump'ın Make America Great Again ((Amerikayı Yeniden Harika Yap) kampanyasının destekçilerinden olan ve Trump'ın ilk yönetiminde de görev yapan Antoine'ın nükleer konularda bilinen bir uzmanlığı bulunmuyor ancak Antoine iki ülke arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın güçlü bir muhalifi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Antoine'ın neden bu görev için seçildiği sorusuna “Orada olması gerektiği için orada” yanıtını verdi.