Afrika'da darbelerin tekrarlanma nedeni nedir?

Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
TT

Afrika'da darbelerin tekrarlanma nedeni nedir?

Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)
Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)

Gabon'da Bongo ailesinin 55 yıllık iktidarının ardından cumhurbaşkanının devrilmesinin açıklanmasının sonra birçok kişi bunu kutlamak için sokaklara döküldü.

Bu, 2020'den beri sekiz darbeye tanık olan Batı ve Orta Afrika'da tanıdık bir sahne haline geldi.

Başkent Libreville sakinlerinden Hermann N'Golo, “Bu, halkın hoşnutsuzluğunun bir ifadesidir. Kötü yönetim ve gıda fiyatları ile yaşam maliyetlerinin artması nedeniyle her düzeyde derinleşen bir kriz yaşıyorduk” dedi.

AP’nin haberine göre Afrika 1950'lerden bu yana yaklaşık yüz askeri darbe gördü. Analistler, darbelerin tekrarlanmasındaki ana nedenin, demokratik kazançların azalması olduğunu belirtiyor.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Gelişme Endeksi'ne göre 54 Afrika ülkesinden 27'si dünyanın en az gelişmiş 30 ülkesi arasında yer alıyor. Bu ülkeler doğal kaynaklar açısından zengin olmasına rağmen, bu zenginlik vatandaşlara yansımıyor. Bu ülkelerin çoğu, Afrika'nın batı ve orta kesimlerinde yer alıyor.

Afrobarometer araştırma ağı tarafından 2023'te yürütülen bir anket, ankete katılanların çoğunun seçimleri "liderlerini seçmek için kusurlu ama önemli bir araç" olarak gördüğünü gösterdi.

Geçtiğimiz günlerde Gabon'da gerçekleşen darbe, ilk kez uluslararası gözlemcilerin katılımının engellendiği seçimlerde cumhurbaşkanının zaferinin açıklanmasının hemen ardından gerçekleşti.

Washington'daki Freedom House'un Afrika programları direktörü Tiseke Kasambala'ya göre seçim sahtekarlığıyla bilinen bölgede gözlemcilerin dışlanması alışılmadık bir durum değil. Liderler iktidarda kalma sürelerini uzatmaya veya bu konuda getirilen kısıtlamaları değiştirdikçe vatandaşlar arasında genel bir hoşnutsuzluk ve hayal kırıklığı hâkim oluyor.

Öte yandan, Afrika'daki darbeleri durdurmak için uygulanan uluslararası yaptırımlar genellikle başarısız oluyor. Yaptırımlar, zaten yüksek oranda yoksulluk ve açlıkla mücadele eden halk üzerinde daha fazla oluşmasına yol açıyor.

Bu bağlamda, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) Komisyonu Başkanı Omar Touray, dünyanın en az gelişmiş üçüncü ülkesi olan ve insani yardıma muhtaç 4,3 milyon insanın yaşadığı Nijer'de yaşananları aktardı. Burada, geçtiğimiz temmuz ayındaki darbeyi durdurmak için uluslararası yaptırımlar uygulama girişimleri, ciddi bir sosyal ve ekonomik felakete yol açtı.

Adekoya raporun sonunda, "Afrikalılar çok fazla bir şey istemiyor; yalnızca ülkelerinin zenginliği, güvenlik duygusu ve adil seçimler açısından birkaç basit düzenleme istiyorlar." değerlendirmesinde bulundu.



BRICS zirvesi Gazze'de koşulsuz ateşkes çağrısı yaptı

Rio de Janeiro'da düzenlenen BRICS zirvesinden (AP)
Rio de Janeiro'da düzenlenen BRICS zirvesinden (AP)
TT

BRICS zirvesi Gazze'de koşulsuz ateşkes çağrısı yaptı

Rio de Janeiro'da düzenlenen BRICS zirvesinden (AP)
Rio de Janeiro'da düzenlenen BRICS zirvesinden (AP)

BRICS liderleri, Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde dün düzenlenen zirvede, müzakerecilere, Gazze Şeridi'nde 22 aydır devam eden savaşı sona erdirmek için koşulsuz ateşkes çağrısında bulundu.

Grup ortak açıklamada, “Tüm tarafları, ateşkesin derhal, kalıcı ve koşulsuz olarak sağlanması ve İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi için iyi niyetle ek müzakerelere katılmaya çağırıyoruz” dedi.

Grup ülkeleri, İran'a yönelik “askeri saldırıları” kınayarak, bunların “uluslararası hukuku ihlal ettiğini” ifade etti. Ancak açıklamada, İran'ın askeri ve nükleer tesisleri ile diğer tesislerine saldırı düzenleyen İsrail ve ABD'nin adı açıkça geçmedi.

Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva, dün zirve sırasında, “İsrail'in Gazze'de işlediği soykırımı görmezden gelmeye devam etmememiz” çağrısında bulundu.

Lula açılış konuşmasında şunları söyledi: “Hamas'ın işlediği terör eylemlerini hiçbir şey haklı çıkaramaz. Ancak İsrail'in Gazze'de işlediği katliamları, masum sivillere yönelik katliamları ve açlığı bir savaş silahı olarak kullanmasını görmezden gelmeye devam edemeyiz.”

Savaş, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e düzenlediği benzeri görülmemiş saldırının ardından patlak verdi. Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre saldırıda çoğu sivil olmak üzere bin 219 kişi hayatını kaybetti. Hamas'ın yönettiği ve Birleşmiş Milletler tarafından güvenilir kabul edilen Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, İsrail'in saldırıya yanıtında Gazze'de çoğu sivil olmak üzere en az 57 bin 418 Filistinli hayatını kaybetti.