"Bharat" ismi Hindistan'da tartışmalara yok açtı: Anayasal bağlılık mı, yoksa başkanlık kaosu mu?

Muhalefet, G20 davetiyeleri sonrasında başbakanı tarihi çarpıtmakla suçluyor. Resmi onay için hukuk sisteminde değişiklik yapılması gerekiyor

Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
TT

"Bharat" ismi Hindistan'da tartışmalara yok açtı: Anayasal bağlılık mı, yoksa başkanlık kaosu mu?

Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)

Hindistan Cumhurbaşkanlığı Ofisi, 9 Eylül'de Yeni Delhi'de düzenlenecek G20 zirvesine katılanlara resmi davetiye gönderdi.

Bu noktaya kadar her şey olağandı, ancak davetiyenin "Hindistan Devlet Başkanı" yerine "Bharat Devlet Başkanı" adına gönderilmiş olması şaşkınlık yarattı.

Bu durum, bazı muhalif siyasi partilerin yaygın eleştirilerine yol açtı.

Kongre Genel Sekreteri Jerram Ramesh, X platformuna yaptığı açıklamada haberin doğru olduğunu söyledi.

Ramesh, "Rashtrapati Bhavan, olağan isim yerine 'Bharat Devlet Başkanı' adına 9 Eylül'deki G20 yemeğine katılmak üzere bir davetiye gönderdi" dedi. 

Yetkili ayrıca, Başbakan Narendra Modi'yi tarihi çarpıtmak ve Hindistan'ı bölmekle suçladı.

Anayasa uyarınca

Bu çerçevede ülkenin dünya liderlerine 'Bharat' adıyla davetiye göndermesi sonrasında Hindistan'da, ülkenin İngilizce adının resmi olarak kullanılmasının iptali planına ilişkin spekülasyonlar artıyor.

Başbakan Narendra Modi, iktidara geldiğinden beri İngiliz yönetiminin kalıcı sembollerini Hindistan'ın kentsel manzarasından, siyasi kurumlarından ve tarih kitaplarından çıkarmaya çalıştı.

Ancak bu hamlesi, şimdiye kadar türünün en büyüğü olabilir. 

Modi'nin kendisi de Hindistan'dan sık sık 'Bharat' olarak söz ediyor.

Bu sözcük, kökeni Sanskrit dilinde yazılmış eski Hindu metinlerine kadar uzanan bir sözcük ve ülkenin anayasasına göre iki resmi isminden biri.

Eski isim

İktidardaki Hindu milliyetçisi Hindistan Halk Partisi'nin (Bharatiya Janata Party/ BJP) üyeleri daha önce ülkenin bilinen ismi olan Hindistan'ın kullanılmasına karşı kampanya yürütmeye çalışmıştı.

Bu ismin kökeni Batı antikitesine dayanıyor ve İngiliz fethi sırasında kullanıldı. 

Bu hafta sonu Hindistan, dünya liderlerinin G20 zirvesine ev sahipliği yapacak ve bu zirve, davetiyelerde 'Bharat Başkanının' ev sahipliği yapacağı söylenen bir devlet yemeğiyle sonlandırılacak.

Hükümet, gündem konusunda sessiz kalarak ayın ilerleyen dönemlerinde mecliste özel bir oturum yapılması yönünde çağrıda bulundu.

Ancak News 18'in haberine göre adı açıklanmayan hükümet kaynakları, BJP milletvekillerinin Bharat ismine öncelik vermek için özel bir karar sunacaklarını söyledi.

Bu planla ilgili söylentiler, muhalif milletvekilleri arasında karışık tepkilere ve diğer çevrelerden gelen bir desteğe yol açtı.

Muhalefet eleştiriyor

Muhalif Kongre partisinden Shashi Tharoor, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada "Umarım hükümet, Hindistan'dan tamamen vazgeçecek kadar aptal değildir" dedi. 

Tharoor, "Tarih kokan, dünya genelinde tanınan bir isim iddiamızdan vazgeçmek yerine bu iki kelimeyi kullanmaya devam etmeliyiz" şeklinde konuştu.

Eski kriket oyuncusu Virender Sehwag ise isim değişikliği olasılığını memnuniyetle karşılayarak, Hindistan Kriket Kurulu'na takımın resmi formasında 'Bharat' kelimesini kullanmaya başlama çağrısında bulundu.

Sehwag, "Hindistan, İngilizler tarafından verilen bir isimdir (ve) orijinal ismimizi (Bharat) geri kazanmamız çok gecikti" ifadelerini kullandı. 

İngiliz sömürgeciliği

Onlarca yıldır Hindistan hükümetleri, yolları ve hatta şehirlerin tamamını yeniden adlandırarak İngiliz sömürge döneminin izlerini silmeye çalıştı.

Modi hükümeti iktidara geldiğinden beri sömürge döneminin kalan sembollerini ülkedeki tarih kitaplarından, şehir planlamasından ve siyasi organlardan çıkarmaya çalıştı.

Başlangıçta İngilizler tarafından sömürge yapılarının yerini almak üzere tasarlanan Yeni Delhi'deki Parlamento Kompleksi yenilendi.

Geçen ay Hindistan hükümeti, İngiliz sömürge döneminden kalma yasaları değiştirme niyetinde olduğunu açıkladı.

İçişleri Bakanı Amit Shah, parlamentoya yaptığı konuşmada, pek çok değişikliğin İngiliz monarşisine ve ülkenin köleliğine yapılan atıfları içeren, artık geçerliliğini yitirmiş söylemlerle ilgili olduğunu söyledi.

Modi hükümeti ayrıca, İngiliz yönetiminden önceki Babür İmparatorluğu döneminde dayatılan İslami yer adlarını da kaldırdı.

Eleştirmenlere göre bu, Hindistan'daki çoğunluk Hindu dininin üstünlüğünü savunma arzusunu sembolize eden bir hareket.

Anayasal sorunlar

Hindistan'ın 'India Today' gazetesi ise Hindistan anayasasının ilk maddesinin, Hindistan ve Bharat'ı ülkenin resmi isimleri olarak tanıdığını belirtti.

Gazete, Mart 2016'da Yüksek Mahkeme'nin, ismin Hindistan'dan 'Bharat'a değiştirilmesini amaçlayan 'kamu yararı davasını' reddettiğini ve dilekçeye itiraz ettiğini ekledi.

O zamanki Baş Yargıç TS Thakur ve Yargıç Uday Lalit'in de aralarında bulunduğu mahkeme heyeti, dilekçe sahibine bu tür itirazların kabul edilmeyeceğini söyledi.

Yargıç Thakur, o dönemde "Buraya Hindistan demek isteyenler var. Bırakın Hindistan diyelim. Siz ona Bharat demek istiyorsunuz. Devam edin" demişti. 

Dört yıl sonra 2020'de Yüksek Mahkeme, adın Hindistan'dan Bharat'a değiştirilmesini amaçlayan benzer bir dilekçeyi değerlendirmeyi bir kez daha reddetti.

Mahkeme, o dönemde dilekçenin temsile dönüştürülebileceğini ve uygun karar için birlik hükümetine havale edilebileceğini öne sürdü.

O zamanın Hindistan Başyargıcı S.A. Bobdee'nin belirttiği gibi, Bharat ve Hindistan'ın her ikisi de anayasada adı geçen isimlerdir. Hindistan aslında Anayasada Bharat olarak anılmaktadır.

Ülkenin anayasası değişiyor mu?

Eğer Hindistan hükümeti, Bharat'ı resmi isim yapmaya karar verirse, anayasanın 1'inci maddesini değiştirecek bir yasa tasarısı sunması gerekecek.

368'inci madde, anayasanın basit çoğunluğun veya özel çoğunluğun değiştirilmesi yoluyla değiştirilmesine izin veriyor.

Yeni bir eyaletin kabulü veya Rajya Sabha'daki eyaletlere ve birlik bölgelerine sandalye tahsisi gibi anayasanın belirli maddeleri, basit çoğunlukla, yani mevcut ve değişiklik üzerinde oy kullanan toplam üye sayısının yüzde 50'sinden fazlası ile değiştirilebilir.

1'inci maddede yapılan herhangi bir değişiklik de dahil olmak üzere anayasada yapılacak diğer değişiklikler için, mecliste mevcut ve oy kullanan üyelerin en az üçte ikisinin özel çoğunluğunun (yüzde 66) olması gerekecek.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Papa 14. Leo göreve geldikten sonraki ilk ayinini gerçekleştirdi

 Papa 14. Leo (AP)
Papa 14. Leo (AP)
TT

Papa 14. Leo göreve geldikten sonraki ilk ayinini gerçekleştirdi

 Papa 14. Leo (AP)
Papa 14. Leo (AP)

Papa 14. Leo göreve başlamasının ardından ilk ayinini kendisini seçen kardinallerle birlikte Sistine Şapeli'nde gerçekleştirirken, Vatikan Papa'nın 18 Mayıs'ta düzenlenecek ayinle resmen göreve başlayacağını duyurdu.

Beyazlar içinde Sistine Şapeli'ne giren 14. Leo, arkasında Michelangelo'nun ‘Kıyamet Günü’ duvar resminin bulunduğu sunağa yaklaşırken kardinalleri kutsadı.

Chicago doğumlu 14. Leo dün öğleden sonra 267. papa olarak seçildi. 14. Leo aynı zamanda ABD’den seçilen ilk papa oldu.

Dün akşam Aziz Petrus Meydanı'nda büyük bir kalabalığın önünde ilk kez sahneye çıkan 14. Leo, konuşmasının başında dünyadaki 1,4 milyardan fazla Katoliğe şöyle seslendi: “Hepinize esenlik diliyorum! 21 Nisan'da 88 yaşında hayatını kaybeden Papa Francis'e teşekkür ederim.”

sdfrg
Papa 14. Leo'nun ilk sözlerini binlerce kişi dinledi. (Reuters)

Papa 14. Leo, Aziz Petrus Bazilikası'nın balkonuna çıktığında büyük bir kalabalık onu alkışlarla karşıladı, katedralin çanları bir saatten fazla çaldı ve Sistine Şapeli'nin çatısına yerleştirilen bacadan beyaz dumanlar yükseldi.

Papa'nın seçilmesine Lübnan'dan İspanya'ya, İtalya'dan Avrupa Birliği (AB) ve İsrail'e kadar uluslararası tepkiler geldi.

ABD Başkanı Donald Trump, yeni Papa'yı kutlayarak Amerikalı olmasının ABD için ‘büyük bir onur’ olduğunu vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise ‘yeni Papa’nın barış ve umut taşıyıcısı olması’ çağrısında bulundu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Vatikan'ın Kiev'i ‘ahlaki ve manevi’ olarak desteklemeye devam edeceğini umduğunu ifade ederken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Rusya ve Vatikan arasında yapıcı iş birliğinin devam edeceğine olan inancını dile getirdi.

Önümüzdeki günlerde 14. Leo, pazar günü saat 12:00'de Regina Coeli dua ayini de dahil olmak üzere çeşitli etkinliklere katılacak ve pazartesi sabahı Vatikan'da gazetecilerle bir araya gelecek.

Papa 14. Leo’nun ilk hamleleri ve eylemleri mercek altında olacak.

Avrupa'da Kilise'nin azalan popülaritesinden Vatikan'ın mali durumuna, Kilise'deki çocuk tacizi olgusuyla mücadeleden dini mesleklerdeki düşüşe kadar yeni Papa'yı bekleyen pek çok zorluk var.

Katolik Kilisesi'nin 267. papası olan Papa 14. Leo, ABD'den gelen ilk papa ve Polonyalı 2. John Paul (1978-2005), Alman 16. Benedict (2005-2013) ve Arjantinli Francis'ten (2013-2025) sonra İtalyan olmayan dördüncü papadır.

Papa 14. Leo, Kardinaller Meclisi'nin ikinci gününde, üçte iki çoğunluk oybirliğiyle, yani en az 89 oy alarak seçildi. Ancak, kapalı konklavı çevreleyen mutlak gizlilik nedeniyle, seçim sürecinin ayrıntıları kamuoyuna açıklanmadı.

sdefrgt
Papa 14. Leo (AFP)

Papa 14. Leo yani Robert Prevost iyi bir dinleyici ve ılımlı olarak sınıflandırılıyor. Hem sahada hem de Vatikan'da çalışma deneyimine sahip.

Papa 14. Leo'nun Vatikan protokolüne ve Francis'in karşı çıktığı geleneklere son papadan daha sıkı bir şekilde bağlı kalması muhtemel.