"Bharat" ismi Hindistan'da tartışmalara yok açtı: Anayasal bağlılık mı, yoksa başkanlık kaosu mu?

Muhalefet, G20 davetiyeleri sonrasında başbakanı tarihi çarpıtmakla suçluyor. Resmi onay için hukuk sisteminde değişiklik yapılması gerekiyor

Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
TT

"Bharat" ismi Hindistan'da tartışmalara yok açtı: Anayasal bağlılık mı, yoksa başkanlık kaosu mu?

Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)
Hindistan Başbakanı Narendra Modi (AFP)

Hindistan Cumhurbaşkanlığı Ofisi, 9 Eylül'de Yeni Delhi'de düzenlenecek G20 zirvesine katılanlara resmi davetiye gönderdi.

Bu noktaya kadar her şey olağandı, ancak davetiyenin "Hindistan Devlet Başkanı" yerine "Bharat Devlet Başkanı" adına gönderilmiş olması şaşkınlık yarattı.

Bu durum, bazı muhalif siyasi partilerin yaygın eleştirilerine yol açtı.

Kongre Genel Sekreteri Jerram Ramesh, X platformuna yaptığı açıklamada haberin doğru olduğunu söyledi.

Ramesh, "Rashtrapati Bhavan, olağan isim yerine 'Bharat Devlet Başkanı' adına 9 Eylül'deki G20 yemeğine katılmak üzere bir davetiye gönderdi" dedi. 

Yetkili ayrıca, Başbakan Narendra Modi'yi tarihi çarpıtmak ve Hindistan'ı bölmekle suçladı.

Anayasa uyarınca

Bu çerçevede ülkenin dünya liderlerine 'Bharat' adıyla davetiye göndermesi sonrasında Hindistan'da, ülkenin İngilizce adının resmi olarak kullanılmasının iptali planına ilişkin spekülasyonlar artıyor.

Başbakan Narendra Modi, iktidara geldiğinden beri İngiliz yönetiminin kalıcı sembollerini Hindistan'ın kentsel manzarasından, siyasi kurumlarından ve tarih kitaplarından çıkarmaya çalıştı.

Ancak bu hamlesi, şimdiye kadar türünün en büyüğü olabilir. 

Modi'nin kendisi de Hindistan'dan sık sık 'Bharat' olarak söz ediyor.

Bu sözcük, kökeni Sanskrit dilinde yazılmış eski Hindu metinlerine kadar uzanan bir sözcük ve ülkenin anayasasına göre iki resmi isminden biri.

Eski isim

İktidardaki Hindu milliyetçisi Hindistan Halk Partisi'nin (Bharatiya Janata Party/ BJP) üyeleri daha önce ülkenin bilinen ismi olan Hindistan'ın kullanılmasına karşı kampanya yürütmeye çalışmıştı.

Bu ismin kökeni Batı antikitesine dayanıyor ve İngiliz fethi sırasında kullanıldı. 

Bu hafta sonu Hindistan, dünya liderlerinin G20 zirvesine ev sahipliği yapacak ve bu zirve, davetiyelerde 'Bharat Başkanının' ev sahipliği yapacağı söylenen bir devlet yemeğiyle sonlandırılacak.

Hükümet, gündem konusunda sessiz kalarak ayın ilerleyen dönemlerinde mecliste özel bir oturum yapılması yönünde çağrıda bulundu.

Ancak News 18'in haberine göre adı açıklanmayan hükümet kaynakları, BJP milletvekillerinin Bharat ismine öncelik vermek için özel bir karar sunacaklarını söyledi.

Bu planla ilgili söylentiler, muhalif milletvekilleri arasında karışık tepkilere ve diğer çevrelerden gelen bir desteğe yol açtı.

Muhalefet eleştiriyor

Muhalif Kongre partisinden Shashi Tharoor, X platformu üzerinden yaptığı açıklamada "Umarım hükümet, Hindistan'dan tamamen vazgeçecek kadar aptal değildir" dedi. 

Tharoor, "Tarih kokan, dünya genelinde tanınan bir isim iddiamızdan vazgeçmek yerine bu iki kelimeyi kullanmaya devam etmeliyiz" şeklinde konuştu.

Eski kriket oyuncusu Virender Sehwag ise isim değişikliği olasılığını memnuniyetle karşılayarak, Hindistan Kriket Kurulu'na takımın resmi formasında 'Bharat' kelimesini kullanmaya başlama çağrısında bulundu.

Sehwag, "Hindistan, İngilizler tarafından verilen bir isimdir (ve) orijinal ismimizi (Bharat) geri kazanmamız çok gecikti" ifadelerini kullandı. 

İngiliz sömürgeciliği

Onlarca yıldır Hindistan hükümetleri, yolları ve hatta şehirlerin tamamını yeniden adlandırarak İngiliz sömürge döneminin izlerini silmeye çalıştı.

Modi hükümeti iktidara geldiğinden beri sömürge döneminin kalan sembollerini ülkedeki tarih kitaplarından, şehir planlamasından ve siyasi organlardan çıkarmaya çalıştı.

Başlangıçta İngilizler tarafından sömürge yapılarının yerini almak üzere tasarlanan Yeni Delhi'deki Parlamento Kompleksi yenilendi.

Geçen ay Hindistan hükümeti, İngiliz sömürge döneminden kalma yasaları değiştirme niyetinde olduğunu açıkladı.

İçişleri Bakanı Amit Shah, parlamentoya yaptığı konuşmada, pek çok değişikliğin İngiliz monarşisine ve ülkenin köleliğine yapılan atıfları içeren, artık geçerliliğini yitirmiş söylemlerle ilgili olduğunu söyledi.

Modi hükümeti ayrıca, İngiliz yönetiminden önceki Babür İmparatorluğu döneminde dayatılan İslami yer adlarını da kaldırdı.

Eleştirmenlere göre bu, Hindistan'daki çoğunluk Hindu dininin üstünlüğünü savunma arzusunu sembolize eden bir hareket.

Anayasal sorunlar

Hindistan'ın 'India Today' gazetesi ise Hindistan anayasasının ilk maddesinin, Hindistan ve Bharat'ı ülkenin resmi isimleri olarak tanıdığını belirtti.

Gazete, Mart 2016'da Yüksek Mahkeme'nin, ismin Hindistan'dan 'Bharat'a değiştirilmesini amaçlayan 'kamu yararı davasını' reddettiğini ve dilekçeye itiraz ettiğini ekledi.

O zamanki Baş Yargıç TS Thakur ve Yargıç Uday Lalit'in de aralarında bulunduğu mahkeme heyeti, dilekçe sahibine bu tür itirazların kabul edilmeyeceğini söyledi.

Yargıç Thakur, o dönemde "Buraya Hindistan demek isteyenler var. Bırakın Hindistan diyelim. Siz ona Bharat demek istiyorsunuz. Devam edin" demişti. 

Dört yıl sonra 2020'de Yüksek Mahkeme, adın Hindistan'dan Bharat'a değiştirilmesini amaçlayan benzer bir dilekçeyi değerlendirmeyi bir kez daha reddetti.

Mahkeme, o dönemde dilekçenin temsile dönüştürülebileceğini ve uygun karar için birlik hükümetine havale edilebileceğini öne sürdü.

O zamanın Hindistan Başyargıcı S.A. Bobdee'nin belirttiği gibi, Bharat ve Hindistan'ın her ikisi de anayasada adı geçen isimlerdir. Hindistan aslında Anayasada Bharat olarak anılmaktadır.

Ülkenin anayasası değişiyor mu?

Eğer Hindistan hükümeti, Bharat'ı resmi isim yapmaya karar verirse, anayasanın 1'inci maddesini değiştirecek bir yasa tasarısı sunması gerekecek.

368'inci madde, anayasanın basit çoğunluğun veya özel çoğunluğun değiştirilmesi yoluyla değiştirilmesine izin veriyor.

Yeni bir eyaletin kabulü veya Rajya Sabha'daki eyaletlere ve birlik bölgelerine sandalye tahsisi gibi anayasanın belirli maddeleri, basit çoğunlukla, yani mevcut ve değişiklik üzerinde oy kullanan toplam üye sayısının yüzde 50'sinden fazlası ile değiştirilebilir.

1'inci maddede yapılan herhangi bir değişiklik de dahil olmak üzere anayasada yapılacak diğer değişiklikler için, mecliste mevcut ve oy kullanan üyelerin en az üçte ikisinin özel çoğunluğunun (yüzde 66) olması gerekecek.

Independent Arabia - Independent Türkçe



"Pasifik'in Hayaleti" 80 yıl sonra bulundu

USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
TT

"Pasifik'in Hayaleti" 80 yıl sonra bulundu

USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)
USS Stewart'ın kıçının "gelişmiş" deniz teknolojileriyle su altında çekilmiş görüntüsü (Ocean Infinity)

"Pasifik'in Hayalet Gemisi" ismiyle bilinen II. Dünya Savaşı'ndan kalma ABD Donanması muhribinin enkazı, battıktan neredeyse 80 yıl sonra Kaliforniya açıklarında bulundu.

Ocean Infinity, Air/Sea Heritage Vakfı, SEARCH, Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin Ulusal Deniz Koruma Alanları'yla ABD Donanması Tarih ve Miras Komutanlığı'nın (NHHC) ortak basın açıklamasına göre okyanus araştırmacıları, USS Stewart'ı 1 Ağustos'ta Cordell Bank Ulusal Deniz Koruma Alanı'nda, su yüzeyinin yaklaşık 1070 metre altında buldu.

Eylül 1919'da Philadelphia'da inşa edilen gemi, I. Dünya Savaşı'na yetiştirilemese de II. Dünya Savaşı'nda hem Amerikan hem Japon bayrakları altında savaşmıştı.

Gemi 1941'de ABD Donanması'nın Asya filosuyla birlikte Manila'da konuşlandırılmıştı. Sonraki yıl çatışma sırasında hasar almış ve beklenmedik bir kaza sonucunda mürettebatı tarafından Cava açıklarında terk edilmek zorunda kalmıştı.

Orada Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından ele geçirilen muhrip, Devriye Gemisi No. 102. adı altında görev almaya başlamıştı:

Müttefikler sık sık düşman elinde eski bir ABD Donanması gemisi gördüklerini bildirdiği için muhrip, "Pasifik'in Hayalet Gemisi" lakabını almıştı.

ynht
24 Mayıs 1946'da, USS Stewart batırılırken izleyen denizciler (ABD Donanması/Ulusal Arşivler)

Savaş sona erdikten sonra savaş gemisi, Japonya'nın Kure bölgesinde su üzerinde bulunmuş ve ABD Donanması'nda yeniden kullanılmaya başlamıştı.

Savaşın ardından bir deniz tatbikatında USS Stewart, San Francisco yakınlarında 24 Mayıs 1946'da kasıtlı bir şekilde batırılmıştı.

Sonrasında 78 yıl boyunca orada saklı kalarak su yüzeyinin altında çürümüştü.

Bu yaz ise araştırma ekipleri nihayet geminin izini sürdü ve daha önce yakalanmamış görüntüler elde etti.

xscd
USS Stewart'ın kıç tarafının çoklu ışın görüntüsü (Ocean Infinity/Air/Sea Heritage Vakfı/SEARCH/Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi'nin Ulusal Deniz Koruma Alanları/NHHC)

Keşif gezisi sırasında araştırma ekibi, üç otonom su altı aracı kullanarak suyun derinliklerindeki enkazın izini sürdü.

Deniz tabanı, sonar teknolojisiyle 24 saat boyunca tarandı ve tabanda neredeyse dik duran, "şık ve heybetli" gemi gövdesiyle "büyük oranda tek parça olan" enkaza ulaşıldı.

Kuruluşlar, açıklamalarında "Bu kadar eski bir geminin bu seviyede korunmuş olması olağanüstü ve bu muhtemelen ABD Donanması'nın '4 bacalı' muhriplerinin en iyi korunmuş örneklerinden biri" dedi.

defvb
​​​​​​USS Stewart, 24 Mayıs 1946'da kasıtlı bir şekilde batırıldı (ABD Donanması/Ulusal Arşivler)

Tarih ve Miras Komutanlığı'nın başkanı olan ABD Donanması'ndan emekli Tümamiral Samuel Cox, yaptığı açıklamada şöyle dedi:

ABD Donanması, USS Stewart'ın enkazının konumunu tespit eden ekibin profesyonelliğini çok takdir ediyor.

Savaşta kaybedilse de, hedef alınarak batırılsa da, bir savaş gemisi sonsuza dek, egemen olana aittir.

Independent Türkçe