ABD-Suudi Arabistan anlaşması önündeki beş zorluk

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçtiğimiz aylarda Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçtiğimiz aylarda Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. (AFP)
TT

ABD-Suudi Arabistan anlaşması önündeki beş zorluk

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçtiğimiz aylarda Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken geçtiğimiz aylarda Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. (AFP)

Bilal Saab

İsrail ile Suudi Arabistan Krallığı arasındaki olası normalleşme etrafında kopan tüm gürültüye rağmen böyle bir anlaşmanın imzalanması için olmazsa olmaz destekçi ve garantör ABD’nin, Krallığın İsrail ile ilişkileri normalleştirme şartlarını kabul edip edemeyeceği veya bunu isteyip istemediği halen belirsiz.

Suudi Arabistan Krallığı, İsrail’le normalleşmesi karşılığında Washington’dan resmî bir savunma anlaşması imzalamasını, sivil bir nükleer program inşasına yardım etmesini ve F-35 gibi beşinci nesil savaş uçakları da dahil olmak üzere gelişmiş Amerikan silahlarına hızlı bir erişim talep ediyor.    

ABD’lilerin gözünde bu talepler, aşırı. Bu da Başkan Joe Biden’ı bunları kabul edip etmeme konusunda kararsız kılıyor.

Geçtiğimiz temmuz ayının 9’unda CNN kanalında Ferid Zekeriya'ya verdiği röportajda ABD Başkanı, bu konu hakkında konuşmak için henüz erken olduğunu söyledi. ABD Başkanı bundan kısa bir süre sonra The New York Times gazetesinden Thomas Friedman'a verdiği bir başka röportajda da tutumunu değiştirmedi.

Suudi Arabistan’ın ortaya koyduğu üç şart arasında, ABD-Suudi Arabistan ilişkilerini, Suudi Arabistan için resmi ABD güvencelerini otomatik olarak içeren bir ittifak sözleşmesi düzeyine çıkarma şartı en ciddi, sıkıntılı ve tartışmalı şart olarak görülüyor.

Bu kararsızlığa rağmen ABD Başkanı’nın böyle bir anlaşmanın imzalanması ihtimalini araştırmak üzere geçtiğimiz aylarda baş diplomatı Antony Blinken ile Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ı Suudi Arabistan’a göndermesi (Sullivan’ın Krallığa yönelik ziyareti kısa bir süre önce tekrarlandı), seçenekleri arasında denge kurma çabasını açıkça gösteriyor.

Suudi Arabistan’ın üç şartı arasında, ABD-Suudi Arabistan ilişkilerini, Suudi Arabistan’a verilen resmî ABD güvencelerini otomatik olarak içeren bir ittifak sözleşmesi düzeyine çıkarma şartı en ciddi, sıkıntılı ve tartışmalı şart olarak görülüyor. Bununla birlikte gerek sivil bir nükleer program inşasında Suudilere yardım etmeye gerekse onlara ABD hava silahlarının mücevherini ve dünyanın en güçlü savaş uçağını tedarik etmeye ilişkin diğer iki şart da oldukça önemli.

Bu iki şartı birinci şarttan daha az önemli kılan şey, bunlar üzerinde müzakere ve çözüm imkânının bulunmasıdır. Halbuki iki ülke arasında resmî bir savunma anlaşması meselesinde durum böyle değil. Bu mesele müzakereye yer bırakmıyor. Zira ikili bir anlaşmaya bağlı: Suudi Arabistan Krallığı, ABD ile resmî bir sözleşme temelinde ya müttefiktir ya da değildir.

Dikkatli bir düşünme

ABD’nin bu takas konusundaki karmaşık tutumunu tartışmadan önce izin verin, Suudi Arabistan Krallığı’nın bence kapsamlı bir resmî ABD caydırıcılığı elde etmeyi neden istediğini kısaca açıklayayım. Özellikle bu nokta, Suudi yetkililerin büyük bir manevra alanına neden sahip olmadığını ve bu konuda taviz vermelerinin neden neredeyse imkânsız olduğunu anlamak için bir anahtar. Son birkaç yıldır Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın cesur fikirlerini ve iddialı planlarını takip ettik.

Washington’ın Suudi Arabistan’ın taleplerini reddetmesi, bunların başka bir müzakere taktiği ya da 2020’de İsrail’le ilişkileri normalleştiren ve ABD’den güvenlik iş birliğini güçlendirme vaatleri alan Abu Dabi ile Manama’nın başarılarına üstün gelme girişimi olarak değerlendirildiği anlamına geliyor.

Washington’ın Suudi Arabistan’ın taleplerini reddetmesi, bunları başka bir müzakere taktiği ya da 2020’de İsrail ile ilişkileri normalleştiren ve ABD’den güvenlik iş birliğini güçlendirme vaatleri alan Abu Dabi ile Manama’nın başarılarına üstün gelme girişimi olarak değerlendirmek anlamına geliyor.

Ama ben, Riyad’ın müzakere maharetlerini göstermeye ya da daha iyi bir anlaşma elde etmeye çalıştığını sanmıyorum. Suudi Arabistan’ın talebinde bir mantık ve derin düşünce var.

Fotoğraf Altı: F-35 ve F-16 tipi Amerikan savaş uçakları. (Alamy/Majalla)
F-35 ve F-16 tipi Amerikan savaş uçakları. (Alamy/Majalla)

Riyad, İsrail’le ilişkileri normalleştirmenin ne anlama geldiğinin ve bunun İran’la yakın zamanda yapılan ve iki azılı düşmanı sakin tutan diplomatik anlaşmaya olan etkilerinin farkında.

Aslında Krallığın İsrail’i resmî olarak kucakladığı anda İran, İslam dünyasının lideri Suudi Arabistan’a rakip olmaya ve onu hedef almaya çalışacak.

Mescid-i Haram ile Mescid-i Nebevi’nin Hizmetkârı, sadece İslam’ın en kutsal iki mekânı olan Mekke ile Medine’nin himayesi ve bakımından sorumlu olmayıp, aynı zamanda Kudüs’ün kaderinin de en büyük bekçisidir.

Kudüs; İslam’ın en kutsal üçüncü mekânı, İsrail ile Filistin arasındaki herhangi bir anlaşmasının köşe taşı ve hem Suudi toplumu hem de tüm dünyadaki Müslümanlar için derin bir dinî öneme sahip yer olan Mescid-i Aksa’nın bulunduğu yerdir.

Suudiler; Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn gibi, İsrail’le sadece Batı Şeria ile Ürdün Vadisi’ndeki İsrail yerleşimlerini askıya almak ya da dondurmak için bir normalleşme anlaşması yapamaz.

Dolayısıyla Suudi yetkililerin, bir Filistin devleti kurulmadıkça ya da en azından bu devletin kurulmasının yolunu açan etkin bir süreç garanti edilmedikçe normalleşme olmayacağı yönündeki ısrarı tamamen gerçeğe uygun bir ısrardır ve meseleyi konuşmaktan ibaret değildir. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan’ın Ocak 2023’teki şu açıklaması da bu yüzden: “Gerçek bir normalleşme ve istikrar, ancak Filistinlilere umut ve onur verilerek sağlanabilir.”

Suudiler; BAE ve Bahreyn gibi, İsrail’le sadece Batı Şeria ve Ürdün Vadisi’ndeki İsrail yerleşimlerini askıya almak ya da dondurmak için bir normalleşme anlaşması yapamaz.

Abraham Anlaşmaları

Eylül 2020’de Beyaz Saray’da eski ABD Başkanı Donald Trump’ın himayesinde İsrail ile BAE ve Bahreyn arasında ilişkileri normalleştirme anlaşmaları imzalandı. Bunu takiben Fas ile de ilişkiler başladı ve Sudan’la normalleşmeye ilişkin bir karar duyurusu imzalandı.

Şu an Sudan’da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında cereyan eden savaş, Sudan’ın Abraham Anlaşmaları adıyla bilinen bu anlaşmalara resmî olarak katılmasını engelledi.

Trump, o dönemde bu adımı ‘özel bir tarihî an’ olarak nitelemişti. BAE ile İsrail, tam anlamıyla diplomatik ilişkiler kurduktan sonra teknoloji, iletişim, sivil havacılık, sağlık ve turizm gibi birçok alanda ikili iş birliğinin güçlenmesinin yolu açıldı.  

Arap ve İsrail medyası, İsrail’le ilişkileri normalleştiren ülkelerdeki yetkililerin, Ortadoğu’da İsrail’le barış zamanının geldiğine ve bu adımın bölgedeki diplomatik dengeyi değiştiren büyük bir jeopolitik sıçrayışı temsil ettiğine dair ifadelerini aktardı. Gözlemcilere göre bu anlaşmalar ABD’nin, Çin ile liderlik yarışı sebebiyle Ortadoğu’dan çekildiği bir zamanda yapıldı.

Haziran ayında Fas, İbrahim Anlaşmaları’nı imzalayan ülkelerin zirvesinin ertelendiğini resmî olarak duyurdu. Dışişleri, Afrika İşbirliği ve Yurtdışında Yaşayan Faslılar Bakanı Nasser Bourita (Nasır Burita), Fas’ın önümüzdeki dönemde Necef Forumu’nun ikinci zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söyledi.

Joe Biden yönetimi de bu anlaşmaları güçlendirmeyi ve başka Arap ülkelerini içine alacak şekilde genişletmeyi istiyor. Ancak mevcut İsrail hükümetinin geçtiğimiz aralık ayında iktidarı ele geçirmesinden sonra anlaşmayı imzalayan ülkeler, İsrail’deki aşırı sağın kışkırtmaları yüzünden adımlarının hızını yavaşlatmaya başladı. Ülkesi adına İbrahim Anlaşmaları’nı imzalayan Binyamin Netanyahu liderliğindeki mevcut hükümet, İsrail tarihindeki en sağcı hükümet olup, aralarında yakın zamanda Filistinlileri bir ‘icat’ olarak tanımlayan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in de bulunduğu radikal bakanlardan oluşuyor. Son aylarda radikal yerleşimciler tarafından Mescid-i Aksa’ya yapılan baskınların hızı da arttı.

Fotoğraf Altı: ABD Başkanı Joe Biden, 23 Temmuz’daki NATO zirvesinin sonunda konuşma yaptı. (AFP/Majalla)
 ABD Başkanı Joe Biden, 23 Temmuz’daki NATO zirvesinin sonunda konuşma yaptı. (AFP/Majalla)

Fas haziran ayında, İbrahim Anlaşmaları’nı imzalayan ülkelerin zirvesinin ertelendiğini resmî olarak duyurdu. Dışişleri, Afrika İşbirliği ve Yurtdışında Yaşayan Faslılar Bakanı Nasser Bourita (Nasır Burita), Fas’ın önümüzdeki dönemde Necef Forumu’nun ikinci zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söyledi.

Necef Çölü’nde geçtiğimiz yılın mart ayında yapılan ilk toplantıya İsrail Dışişleri Bakanı ile Bahreyn, Mısır, BAE ve Fas dışişleri bakanları katıldı.

Rol ve güvenlik

Önemli rolleri ve güvenlik önceliklerinden ötürü Suudilerin daha önemli bir şeye ihtiyaçları var. Suudi Arabistan Krallığı ile ABD arasındaki dostluk, İran’ın gözünde kötü bir şeyse İsrail’i tanımak, kuşkusuz çok daha kötü olacaktır.

İran, İsrail’i tanımıyor. Bununla da kalmayarak onu haritadan silmek istediğini de tekrar tekrar dile getiriyor. Bu iki ülke, son yedi yıldır birbirlerine karşı bir gölge savaşı yürütüyor. Geçen yılki haberlere göre İsrail ordusu, Suriye’de ve Ortadoğu’nun başka yerlerinde İran’a ve müttefiklerine ait hedeflere yönelik 400’den fazla hava saldırısında bulundu.

Siyasi açıdan bakılırsa, Cumhuriyetçi rakiplerinin İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesini zorlayacak büyük şeyler yapma çabası göz önüne alındığında Biden’ın, Suudilerin şartını kabul etmek için hareket alanı var gibi görünüyor.

İran’ın düşmanlığına karşı ABD’den himaye elde etme çabası, Suudiler için oldukça önemli. Peki, Washington Riyad’ın bu temel şartını kabul etmeye hazır mı?

Siyasi açıdan bakılırsa; Cumhuriyetçi rakiplerinin İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesini zorlayacak büyük şeyler yapma çabası göz önüne alındığında Biden’ın, Suudilerin şartını kabul etmek için hareket alanı var gibi görünüyor. Ancak bunun ABD Senatosu’nda, yabancı bir ülkeyle herhangi bir savunma sözleşmesinin onaylanması için gerekli  çoğunluk olan oyların üçte ikisini almak için yeterli olup olmadığını bilmiyorum. Ama ABD’nin iç politikasını ve Filistinlilerin haklarını umursamayan bir İsrail sağcı hükümetiyle ya da bir zamanlar Suudi Arabistan’ı ‘yalnızlaştırmakla’ tehdit eden ABD yönetimiyle iş birliği yapma ihtimalini bir kenara bırakalım ve izin verin, ABD ile Suudi Arabistan Krallığı arasında bir ittifak sözleşmesi imzalamanın derin stratejik zorluklarını ele alalım. Bunlar, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ile Ulusal Güvenlik Konseyi’nin zihnine takılan zorluklardır.

Şarku’l Avsat’ın Al-Majalla’dan aktardığına göre Biden yönetimi, Suudi Arabistan’la yapılan bir savunma sözleşmesinin, riskleri kabul ve maliyetleri idare etmek ya da bu risklerle maliyetlerden korkup Riyad’a ‘hayır’ demeye meyletmek gibi tüm sonuçları üzerine düşündü. Tüm bunlar bir yana, Washington’ın tüm bunların üstesinden gelmesini neyin sağlayacağını ve nelerle uğraşması gerekeceğini bilmek iyi olacaktır.

Beş zorluk

ABD ile Suudi Arabistan Krallığı arasında, ABD’nin NATO üyeleri, Güney Kore, Japonya, Avustralya vd. ile olanlara benzer bir ortak savunma sözleşmesinin imzalanması, şartlarına bakılırsa asla hafife alınmaması gereken oldukça önemli bir taahhüt olacaktır. Bu yüzden ABD-Suudi Arabistan savunma anlaşmasının getirebileceği belirli riskler ve endişeler mevcut. Bunları ciddi bir şekilde düşünüp ele almalı.

Birinci olarak; şu an ABD’nin en önemli jeopolitik önceliği, Hint-Pasifik bölgesinde Çin’in meydan okumasına ve Ukrayna’da Rusya’ya karşı koymaktır. Suudi Arabistan Krallığı ile sınırlı da olsa bir savunma sözleşmesi, önemli ABD askerî ve diplomatik varlıklarını bu öncelikli alanlardan alıp Ortadoğu’ya yerleştirmek anlamına gelecektir.

Fotoğraf Altı: Nablus’ta 23 Ağustos’ta düzenlenen protestoya katılan Filistinli bir gösterici. (Getty Images/Majalla)
Nablus’ta 23 Ağustos’ta düzenlenen protestoya katılan Filistinli bir gösterici. (Getty Images/Majalla)

Bu, ulusal güvenlik ve milli savunma stratejisiyle tamamen çatışabilir. Ayrıca böyle bir anlaşmanın ABD devlet aygıtında, özellikle de Pentagon’daki labirent benzeri bürokratik sistemde dolaşıma sokulması, uzun ve epey zorlu bir süreç olacaktır.

İkinci olarak; diyelim ki İran (ABD-Suudi sözleşmesinin caydırıcılığıyla) Suudi Arabistan Krallığı’na karşı doğrudan askerî operasyondan kaçındı; bunun yerine gri alanda faaliyette bulunmaya devam etti ve bölgesel vekilleri aracılığıyla Krallığın istikrarını sarsan faaliyetlerini artırdı. O zaman Washington nasıl karşılık verecek?

Bir diğer ifadeyle Krallık ile İran’a bağlı Husiler arasındaki ateşkes (İran, olası herhangi bir Suudi-İsrail normalleşmesini reddettiği için) ihlal edilirse ve Suudi sivil hedefler Husiler tarafından bir kez daha İran’ın balistik füzeleriyle saldırıya maruz kalırsa bu durum, ABD’nin İran’a ve Husilere askerî bir karşılık vermesini gerektirecek ve teşvik edecek mi?

Daha geniş anlamda ABD, Suudi Arabistan için İran’a karşı bir savaşa girmeye hazır mı? Washington’ın bu sorulara cevap vermesi, Riyad’ın cevap verilmesini istemesi kadar kolay olmayacak.

Üçüncü olarak; bir savunma anlaşması, Suudi Arabistan Krallığı’nın Washington’a olan güvenlik bağımlılığını derinleştirebilir ve gerekli savunma iyileştirmelerini engelleyebilir. 

Washington’ın Arap bölgesel ortaklarıyla ilgili isteklerinden biri, kendilerini daha iyi koruyabilmeleri ve bölgesel güvenliğin yükünü paylaşabilmeleri için kendi askerî yeteneklerini geliştirmeleridir. Washington’la bir savunma sözleşmesinin bu yönelimi geciktirmesi, kesin olmasa da mümkündür.

Dördüncü olarak; Suudi Arabistan’la bir savunma sözleşmesi yapılması İsrail, Mısır ve BAE gibi önemli oyuncularla mevcut güvenlik ilişkilerini bozabilir. Zira Washington, bu eski bölgesel ortakları böyle bir düzenlemenin dışında bırakma kararını gerekçelendirmek zorunda kalacaktır.

Hatta bu, Tayvan ve Ukrayna gibi ülkelere kadar uzanabilir. Washington, onlarla aynı şeyi yapıp, onlara benzer güvenlik taahhütleri sunabilecek olsa da ABD askerî varlığının bölgede ve dünyada aşırı bir şekilde genişlemesi riskiyle karşı karşıya kalacaktır. Dahası, ortak savunma anlaşmalarının sayısının artması, ABD için daha büyük güvenlik zaaflarının ortaya çıkmasına sebep olacaktır.

Mantıksal olarak bir savunma sözleşmesine katılan tarafların sayısının artması, sadece İran’la değil diğer düşmanlarla da ikili silahlı çatışmalarının çıkması olasılığını artırabilir. Dolayısıyla ABD, yalnızca Suudi Arabistan ile İran arasındaki gerilimi yönetmekle kalmayıp, aynı zamanda İran, Mısır, İsrail ve BAE arasındaki muhtemel çatışmalarla da uğraşmak zorunda kalacak.   

Velhasıl, Washington’ın güvenlik yükümlülükleri ve karmaşaları önemli ölçüde artacak.

Beşinci olarak; savunma anlaşmasında potansiyel bir kusur var. Zira istemeden Tahran’ın nükleer yeteneğe sahip olma çabasını hızlandırmasına alan açabilir. Nitekim İran, rejimini hayatta tutmak ve kendisini hayali dış tehditlerden korumak için ideal yolun askerî bir nükleer gidişata öncelik vermek olduğunu düşünebilir. Bu senaryoyla bölgesel güvenlik önemli ölçüde istikrarsızlaşacak, küresel stratejik istikrar baltalanacak ve ABD’nin bölgede bir nükleer silahlanma yarışını engellemek için gösterdiği tüm çabalar boşa çıkacaktır.

Etkili alternatifler

Bu zorluklar çözümsüz olmasa da ben halen ABD ile Suudi Arabistan Krallığı arasında resmî bir savunma sözleşmesi yapılmasını haklı çıkaracak gerekçe göremiyorum. Hele de daha etkili alternatifler varken. İki ülke arasındaki güvenlik ilişkilerini güçlendirecek bu alternatifleri dikkatle inceledim.

Gereken şey, bir sözleşmeye mahkûm resmî bir ittifak değil. Daha ziyade ABD’nin, reform girişimlerine güçlü bir şekilde katılmasıdır. Bu yol, ABD ile Suudi Arabistan arasında ortak bir acil durum planlamasını ve kurumsal yetenekleri güçlendirmeye dönük yatırımları içeren daha koordineli güvenlik stratejisinin geliştirilmesini gerektirebilir.

Aslında gereken şey, bir sözleşmeye mahkûm resmî bir ittifak değil. Daha ziyade ABD’nin, reform girişimlerine güçlü bir şekilde katılmasıdır. Bu yol, ABD ile Suudi Arabistan arasında ortak bir acil durum planlamasını ve kurumsal yetenekleri güçlendirmeye dönük yatırımları içeren daha koordineli güvenlik stratejisinin geliştirilmesini gerektirebilir.

Bununla beraber Biden yönetimi farklı bir bakış açısına sahip olabilir. Eğer öyleyse ve ABD yönetimi, Suudi Arabistan Krallığı ile resmî bir caydırıcı düzenleme yapmaya tercih ederse, umarım bu karar, bununla bağlantılı tüm maliyetler ve faydalar derinlemesine incelendikten sonra verilir. Daha da önemlisi, kaçınılmaz ve olası en kötü senaryolarla yüzleşmek için dikkatli bir planlama ve ön hazırlık yapılmalıdır.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al-Majalla dergisinden çevrildi.



Filistin ve İsrail'e derin duygular besliyorum ve ikisi için de yürümek zorunda kaldım

Filistin ve İsrail'e derin duygular besliyorum ve ikisi için de yürümek zorunda kaldım
TT

Filistin ve İsrail'e derin duygular besliyorum ve ikisi için de yürümek zorunda kaldım

Filistin ve İsrail'e derin duygular besliyorum ve ikisi için de yürümek zorunda kaldım

Richard Coles 

1930'larda Kettering'de CofE ayakkabıcılığı yapan atalarım, Leeds'te perakendecilik yapan Yahudi bir aile olan Zifflerle iş yapmaya başlamışlar. Kristallnacht (Kristal Gece: Almanya'da 9 Kasım 1938'de Nazilerin Yahudi ev, işyerleri ve sinagoglara ölümcül saldırılar düzenlediği olay -çn.) patlak verdiğinde, bu iş ilişkisi bir dostluğa dönüştü. Öyle önemli bir dostluktu ki büyükbabam onların bar mitzvahlarına katıldı ve genç Ziff'in düğününde onur konuşması yaptı, ben Leeds'te bir şey yaptıktan sonra bana yazdığı mektupta bunu anlatmıştı. Doğum günlerimizde ve kiliseye kabul törenlerimizde bize muhteşem hediyeler verdiklerini hatırlıyorum. Batı Yorkshire'ın eski Yüksek Şerifi, hayırsever Arnold Ziff, büyükannem 100 yaşına bastığında ona saygılarını sunmak için gelmişti.

Yaklaşık 20 yıl önce, 1960'lı ve 1970'li yıllardaki bir başka göç dalgasında Pakistan'dan gelen pek çok ailenin yerleştiği Dewsbury yakınlarındaki West Yorkshire'da yaşıyordum. Bunlardan biri Sayeeda Warsi'nin ailesiydi; bir diğeriyse Glasgow'a yerleşen Aasmah Mir'in ailesi. Onlardan, saldırının rutin olduğu bir dönemde Britanya'nın Müslümanlar için nasıl bir yer olduğunu öğrendim ki bu paha biçilmez bir derstir (ayrıca bamya pişirmeyi de öğrendim ki bu da paha biçilmezdir).

Farklı inançlara ve inanç geleneklerine sahip kişiler arasındaki dostluk benim için önemli. Yahudi düşmanlığına ya da İslamofobiye karşı hoşgörüsüz olmak için kişisel bir nedene ihtiyacınız yok fakat bu bana kişisel geliyor ve bu nedenle cumartesi günü Trafalgar Meydanı'ndaki Filistin mitingine ve pazar günü Parlamento Meydanı'ndaki Yahudi düşmanlığı karşıtı protestoya katılarak yoğun bir hafta sonu geçirdim.

Bu durum, ya biri ya da diğeri olması gerektiğini düşünen arkadaşlarımın bazı yorumlar yapmasına yol açtı. Bunun nedenini anlayabiliyorum. Trafalgar Meydanı'nda Yahudilerin nehirle deniz arasında yeri olmadığını düşünenler ve Parlamento Meydanı'nda da Filistinlileri Batı Şeria'dan yasadışı yerleşim yoluyla çıkarmak isteyenler vardı.

İki taraf da haksız. Her iki tarafta da barış içinde yaşamak ve çocuklarının büyüyüp mutlu bir hayat sürmesini isteyenlerle dayanışma gösterdim. Sadece büyümek bile bir başlangıç olabilir. Çoğu kişi, çoğu zaman bunu ister. Benim için bu iki devletli bir çözüm anlamına geliyor sanırım, ki her iki tarafta da giderek daha az kişi bunun uygulanabilir olduğunu düşünüyor ve artık bunu imkansız bir hayal olarak görmemek zor ama inandırıcı bir alternatif var mı?

Ben öyle düşünmüyorum. Eğer siz de benim gibi hem İsrail'in hem de Filistin'in aynı topraklar üzerinde meşru hak iddiaları olduğunu kabul ediyorsanız, hayır. Bu sadece bir zihin meselesi değil, aynı zamanda kalp ve ruh meselesidir. Yüzyıllardır süren mülksüzleştirme, zulüm ve saldırılara cevap veren tarihi bir vatan olarak İsrail'e duyduğum derin hisleri yok edemem. Halihazırda mülksüzleştirilen, zulüm gören ve saldırı altındaki Filistinliler için hissettiğim derin duyguları da yok edemem. Bir süre önce Batı Şeria'nın El Halil kentindeydim ve Hıristiyan hacıları her üç din için de kutsal olan İbrahim'in Mezarı'nı görmeye götürüyordum. Yerleşimcilerle çıkan şiddetli bir çatışma nedeniyle kaçmak zorunda kaldık.

Peki ben ne yapmalıyım? Halihazırda imkansız derecede uzak görünse de henüz sağlanmamış bir barış beklentisiyle yaşamak istiyorum. Hıristiyanlıkta bunun uzun bir tarihi ve Reform'un kan, ateş ve devletçilikle dolu kuruluşundan bu yana uzlaşmaz olanı uzlaştırmaya çalışan İngiltere Kilisesi'nde özel bir biçimi var.

Bir arkadaşım alaycı bir tavırla bunu yapmanın bir dereceye kadar cesaret gerektirdiğini söyledi. Ve uzlaşmayanlar arasında orta yolu seçmek, alaycı görünebilecek bir denklik anlamına gelir. Ne tür bir denklik ölü sayılarıyla ölçülür? Ya da ahlaksızlık derecesiyle?

II. Dünya Savaşı'nda Chichester Piskoposu Bell, Müttefiklerin yüz binlerce sivili öldüren saha bombardımanı taktiğini kınamıştı. Bu ona çok az hayran kazandırdı. Geçen gün, bombalanan mahallesinin enkazından çıkarılan ölü çocuk yığınına ıstırapla bakan bir kadının fotoğrafını gördüm. Fotoğraf geçen hafta Gazze'de değil 1940'larda Köln'de çekilmişti ve bombalar Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından atılmıştı. Bell, böylesine bir sivil can kaybını haklı çıkaracak hiçbir askeri amaç olmadığında ısrar etmişti. Hitler rejiminin dehşetinden habersiz değildi, 1945'te öldürülen Nazi karşıtı Lutherci papaz Dietrich Bonhoeffer'in yakın arkadaşıydı ve 1930'ların başından itibaren kararlı bir Nazi karşıtıydı. Bell, Almanya'yı yenmek için yapılan savaşın adil olduğunu düşünüyordu. Ama bu şekilde değil.

Bence Gazze'nin bombalanmasına hiçbir koşul altında yeniden başlanmamalı. Peki hemen ateşkes mi? Sanmıyorum. Hamas, İsraillilere 7 Ekim'de yaşanan dehşetle tehditte bulunmaya devam ettiği sürece hayır. Ama bu şekilde değil.

Bunun çözümü siyasidir. Bu da ancak barış içinde yaşamın ortak çıkarına öncelik verildiğinde gerçekleşebilir. Bunu başarmanın en iyi yolu da bunu isteyenlerle birlikte bir uzlaşı oluşturmaktır.

Independent Türkçe 


Ukrayna savaşı Belçika'nın mühimmatını tüketti: "Taş atmak zorunda kalacağız"

Belçika ordusu, askeri yardımlar kapsamında mühimmatlara ek olarak Ukrayna'ya F-16 savaş jeti gönderileceğini de duyurmuştu (Reuters)
Belçika ordusu, askeri yardımlar kapsamında mühimmatlara ek olarak Ukrayna'ya F-16 savaş jeti gönderileceğini de duyurmuştu (Reuters)
TT

Ukrayna savaşı Belçika'nın mühimmatını tüketti: "Taş atmak zorunda kalacağız"

Belçika ordusu, askeri yardımlar kapsamında mühimmatlara ek olarak Ukrayna'ya F-16 savaş jeti gönderileceğini de duyurmuştu (Reuters)
Belçika ordusu, askeri yardımlar kapsamında mühimmatlara ek olarak Ukrayna'ya F-16 savaş jeti gönderileceğini de duyurmuştu (Reuters)

Belçika'nın eski Kara Kuvvetleri Komutanı Marc Thys, mühimmat stoklarındaki sorunlara dikkat çekerek, muhtemel bir savaşta askerlerin "taş atmak" zorunda kalacağını belirtti. 

Thys, Belçika'nın kamu yayıncısı VRT'ye salı günü yaptığı açıklamada, ülkeye düzenlenebilecek muhtemel bir saldırıya karşı yeterli mühimmatın kalmadığını söyledi. 

Emekli Korgeneral, görevdeyken mühimmat almak için kendisine ilk etapta 15 milyon euro bütçe verildiğini, bunun daha sonra 150 milyon euroya çıkarıldığını fakat söz konusu miktarın da yetersiz kaldığını belirtti. 

İki aylık bir saldırıyı savuşturmak için mühimmat rezervlerine 5 ila 7 milyar euro yatırım yapılması gerektiğine dikkat çeken Thys, hükümetin orduya böyle bir bütçe sağlamadığını ifade etti.

Tyhs, "Burada savaş çıkarsa, mühimmat sıkıntısı nedeniyle birkaç saat sonra taş atmak zorunda kalacağız" dedi.

ABD'nin önde gelen gazetecilik kuruluşlarından Politico da söz konusu mühimmat sorununun "Belçika ordusunu Taş Devri'ne geri götürdüğünü" yazdı. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği emirle başlayan savaşta Avrupa Birliği ve ABD, Ukrayna'ya mühimmat tedarikini sürdürüyor.

Thys, Belçika'nın yakın dönemde herhangi bir saldırıya uğrama ihtimalinin düşük olduğunu belirtirken, Ukrayna savaşının muhtemel etkilerinin daha geniş ölçekli şekilde değerlendirlmesi gerektiğini de vurguladı.  

Independent Türkçe


Güney Kore: Kaesong'da bize ait 30 fabrika Kuzey Kore tarafından izinsiz kullanılıyor

(AA)
(AA)
TT

Güney Kore: Kaesong'da bize ait 30 fabrika Kuzey Kore tarafından izinsiz kullanılıyor

(AA)
(AA)

Yonhap'ın haberine göre, Bakanlık Sözcüsü Koo, yaptığı basın açıklamasında, Kaesong'daki kapalı ortak sanayi tesisine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Koo, Kaesong Sanayi Kompleksi'nde ülkesine ait 30 fabrikanın Kuzey Kore tarafından izinsiz kullanıldığını iddia etti.

Pyongyang yönetimine defaatle yapılan çağrı ve uyarılara rağmen Güney Koreli firmaların sanayi tesisindeki ekipmanlarının izinsiz kullanıldığını savunan Koo, Güney'in mülkiyet haklarının ihlal edildiğini öne sürdü.

Ayrıca, Pyongyang yönetiminin 2020'de havaya uçurduğu irtibat bürosunda enkaz kaldırma çalışmalarının yürütüldüğünü anlatan Koo, mülkiyet haklarını ihlal eden bu eylemlerin derhal durdurması çağrısında bulundu.

Koo, Kuzey Kore'nin yasa dışı eylemlerinin aynı zamanda Güney ile Kuzey arasındaki anlaşmaların açık ihlali anlamına geldiğini sözlerine ekledi.

Birleşme Bakanlığı, mayıs ayında Kuzey Kore'nin ortak sanayi tesisindeki Güney Korelilere ait 10 fabrikayı izinsiz kullandığını öne sürmüştü.

Voice of America, 20 Nisan'daki uydu görüntülerinin, Kaesong Sanayi Kompleksi'ndeki 21 binanın kullanımda olduğuna işaret ettiğini bildirmişti.

Koreler arası uzlaşı sürecinin sembolü tesis 2004'te kurulmuş ve Kuzey Kore'nin nükleer programına ve uzun menzilli füze denemelerine karşılık 2016'nın şubat ayında kapatılmıştı.


İsrail, savaşı sürdürmenin bedeli olarak ABD'nin Gazze'ye yakıt sağlama talebine boyun eğdi

Netanyahu, Gazze Şeridi'ne yakıt sağlamanın Hamas tarafından istismar edileceğinden korkuyor (AFP)
Netanyahu, Gazze Şeridi'ne yakıt sağlamanın Hamas tarafından istismar edileceğinden korkuyor (AFP)
TT

İsrail, savaşı sürdürmenin bedeli olarak ABD'nin Gazze'ye yakıt sağlama talebine boyun eğdi

Netanyahu, Gazze Şeridi'ne yakıt sağlamanın Hamas tarafından istismar edileceğinden korkuyor (AFP)
Netanyahu, Gazze Şeridi'ne yakıt sağlamanın Hamas tarafından istismar edileceğinden korkuyor (AFP)

İsrail, ABD yönetiminin Gazze Şeridi'ne gönderilen akaryakıt ve insani yardım tırlarının miktarının artırılması talebine boyun eğdi.

Askeri kabine, ABD'nin yakıt miktarının günde 120 bin litreye çıkarılması, su ve insani yardım sağlanması ve Şeride günlük olarak giren kamyon sayısının artırılması yönündeki talebini görüştü.

Bu talebe ek olarak ABD, karar vericilere Batı Şeria'daki durumun tırmanmasını önlemek ve yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik devam eden saldırılarına karşı koymak için derhal adım atmaları çağrısında bulundu.

İsrail liderliği başlangıçta ABD'nin talebini reddetti ve Gazze Şeridi'ne yakıt sağlanmasının Hamas'a en büyük desteği ve yardımı sağlayacağını ve dolayısıyla İsrail'in harekete baskı yapmak konusunda en güçlü kartını kaybedeceğini öne sürdü.

Askeri Operasyon Planlama Bölümü'ndeki Stratejik Planlama Birimi Eski Başkanı Shlomo Brom'a göre Gazzeye yakıt sağlamak, Hamas'ın tünellerde daha uzun süre kalmasına izin vermek anlamına geliyor, çünkü yakıt ona göre Hamas mensuplarının uzun süre hayatta kalmasını sağlayacak oksijen mesabesindedir. Dolayısıyla böyle bir karar vermek kolay değil.

Ancak İsrail, insani yardımın sağlanması ve Gazze halkının gerekli ihtiyaçlarının karşılanması şartıyla kendisine savaşta destek veren ABD yönetimiyle iyi ilişkiler sürdürmenin önemini biliyor.

Brom, Hamas savaşçılarının gaz elde etmemesi için İsrail'in gelen gaz miktarının izlenmesini sağlayacak özel bir mekanizma bulması gerektiğini ifade ediyor.

İnsani yardım ve savaş sonrası dönem, İsrail ve ABD arasındaki en belirgin anlaşmazlık noktalarıdır; ancak her iki taraf da önceki gün (Salı) büyük bir tırmanışa tanık olan çatışmayı sürdürmenin gerekliliği konusunda hemfikirdi.

Ordunun çatışmaya en az iki ay uzak kalabileceğini söyleyen Savunma Bakanı Yoav Galant, "Şu anda Kuzey Gazze'de yürütülen operasyon, yakında Gazze Şehri'nin tamamı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyini kontrol altına almamızı sağlayacak. Öte yandan ordu güneyde savaşmaya başladı ve Gazze'nin güneyindeki Hamas tugaylarındaki savaşçıların kaderi kuzeyde başlarına gelenle aynı, hatta daha tehlikeli olacak" dedi.

Filistin Yönetimi'nin dönüşü

Savaş sonrası dönemde anlaşmaya varılması yönündeki ABD baskısı, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun defalarca yaptığı açıklamaların ardından geldi.

Netanyahu, Washington'un talebinin aksine Filistin Yönetimi'nin Gazze'ye erişimini reddediyor.

Ayrıca Netanyahu'nun Gazze'deki planı daha sonra açığa çıktı. Netanyahu, savaştan sonraki dönem için Şeridin geleceğine ilişkin kapalı görüşmelerin ayrıntılarını açıkladı ve şunları söyledi:

Gazze Şeridi'nde hiçbir Filistin otoritesi olmayacak. Filistin unsurları olmayacak ve hiçbir şekilde kontrolleri de olmayacak.

Bu, ABD Başkanı Joe Biden ve ABD yönetiminin tutumuyla çelişen bir tutumdur. Biden ve ABD yönetimi, Filistin Yönetimi'nin güçlendirilmesi, istikrarlı hale getirilmesi ve savaştan sonraki dönemde Gazze Şeridi'ni kontrol etmesini sağlayacak reformların yapılması koşuluyla, Filistin Yönetimi'nin Gazze Şeridi'ndeki yönetici organ olacağını açıkladılar.

Biden, eninde sonunda Gazze ve Filistin Yönetimi'nin tek yönetim altında birleşmesi gerektiğini vurguladı.

Ancak Netanyahu, ABD'nin bu tutumu karşısında açıklamalar yapmakla yetinmedi, ayrıca Gazze'nin geleceğine ilişkin bir plan için Kongre'nin desteğini kazanmaya çalıştı.

Bu planın merkezinde Filistinli mültecileri kabul etme istekliliği konusunda Arap ülkelerine yardımda bulunma şartı yer alıyor.

Plana göre her ülkeye belirli sayıda mülteci nakledilecek. Mısır bir milyon Filistinliyi kabul ediyor, yarım milyon Filistinli Türkiye'ye, çeyrek milyonu da Yemen ve Irak'a gidecek.

Netanyahu, plana odaklanması için Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'i görevlendirdi. Plan iki ana unsurdan oluşuyor:

Birinci unsur, savaşın baskısını ve insani krizi kullanarak Mısır'ı mültecilerin diğer Arap ülkelerine akışına izin vermeye ikna etmek.

İkincisi ise deniz yollarını açarak İsrail'in mültecileri Arap ülkelerine göndermesine, ardından da toplu halde Avrupa ve Afrika ülkelerine kaçmalarına olanak tanımak.

Planın ayrıntılarını aktaran Walla web sitesine göre, plan her iki tarafın Temsilciler Meclisi ve Senato'daki önemli isimlerine sunuldu ve ABD'li Temsilci Joe Wilson bu plana kamuoyu desteğini ifade etti.

Plana göre, "tek ahlaki çözüm, Mısır'ın sınırlarını açmasını ve mültecilerin Hamas kontrolünden kaçmasına izin vermesini sağlamak. ABD hükümeti Mısır'a yaklaşık 1,3 milyar dolarlık dış yardım sağlıyor. Bu para, Mısır'a girişlerine izin verilecek Gazzeli mültecilere tahsis edilebilir."

Irak ve Yemen ABD'den yaklaşık 1 milyar dolar dış yardım alıyor, Türkiye ise 150 milyon dolardan fazla alıyor.

Planın yazarları, bu ülkelerin her birinin yeterli dış yardım aldığını ve nüfusunun yüzde birinden azını oluşturan mültecileri kabul edebilecek kadar büyük bir nüfusa sahip olduğunu vurguluyor.

Plan aynı zamanda ABD'nin Mısır, Irak, Yemen ve Türkiye'ye belirli sayıda mülteci kabul etmesi şartına bağlı olarak dış yardım yapması çağrısında da bulunuyor.

Tünellerin deniz suyuyla doldurulması

İsrail'in Gazze Şeridi'nde karşılaştığı en büyük sorunu tüneller oluşturuyor.

Ordu, uzmanların gelişmiş, devasa ve Gazze'nin çeşitli yerlerine uzandığını düşündüğü tünelleri gösteren fotoğrafların tanıtımını yaptı.

İsrail ordusunun, tünelleri deniz suyuyla doldurmaya yönelik bir plan hazırladığı ortaya çıkarken, güvenlik ve askeri personelin yanı sıra tutukluların aileleri böyle bir planın Hamas'ın elindeki İsrailli tutukluların hayatları açısından oluşturduğu tehlike konusunda uyardı.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyinde inşa ettiği, Akdeniz'den yüzbinlerce litre suyu pompalayabilecek ve Hamas'ın inşa ettiği tünel ağını haftalar içinde sular altında bırakabilecek en az beş borudan oluşan bir sistemden bahsediliyor.

Ancak ABD'li bir yetkili, tuzlu su kullanımının yer altı tatlı su rezervlerine zarar verebileceği gerçeğinin yanı sıra, Gazze Şeridi'ndeki sağlık altyapısı ve binalara tehdit oluşturacağı için bu plana karşı uyardı.

Planın ayrıntılarını bilen bir kaynak, yakında tünelleri sular altında bırakacak çalışmaların beklendiğini, bunun da Hamas üyelerinin tünelleri rehinelerle birlikte terk etmeye mecbur bırakacağını söyledi.

Kaynak, "Planın başarı şansından emin değiliz çünkü kimse tünellerin ve onları çevreleyen arazilerin ayrıntılarını bilmiyor. Deniz suyunun daha önce kimsenin ziyaret etmediği tünellere akıp akmayacağını bilmiyoruz." dedi.

İsrail kabinesi 5 Aralık Salı günü öğleden sonra tutukluların aileleriyle toplantı yaptı.

Daha önce Hamas'ın esaretinde bulunan İsrailli kadınlardan biri şunları söyledi:

Kocamı tünel içinde yanımdan alıp götürdüklerinde psikolojisi çöküktü. Biz tünellerde büyük bir korku içindeyken o, uzun bir süre kanı akana kadar kafasını duvarlara vurdu. Şimdi de bu tünelleri kapatmak istediğinizi söylüyorsunuz. Kocam ve diğer mahkûmlar hâlâ oradalar ve geçen her gün onların hayatlarını tehdit ediyor.

Aileler büyük bir hayal kırıklığı yaşıyor. Bazı aileler ateşkes ve tutukluların geri dönmesi yönündeki protestolarını artıracağını duyurdu.

Independent Arabia - Independent Türkçe


Somali'de Eş-Şebab'a yönelik operasyonda 33 örgüt üyesi öldürüldü

(AA)
(AA)
TT

Somali'de Eş-Şebab'a yönelik operasyonda 33 örgüt üyesi öldürüldü

(AA)
(AA)

Xarardheere Bölge Komiseri Muhammed Yusuf, basına yaptığı açıklamada, Mudug bölgesinde Eş-Şebab'a yönelik operasyon düzenlendiğini bildirdi.

Yusuf, operasyonda 33 örgüt üyesinin etkisiz hale getirildiğini açıkladı.

Örgütün ağır kayıplar verdiğini ve bölgede güvenliğin sağlandığını belirten Yusuf, silah ve askeri malzemelere de el konulduğunu kaydetti.

Operasyon sırasında güvenlik güçlerinden ölü ya da yaralı olup olmadığına dair bilgi paylaşılmadı.

Somali ordusu, son aylarda örgüte yönelik operasyonlarını artırdı.


Batı’nın Ukrayna’ya yardım taahhütleri şimdiye kadarki ‘en düşük seviyede’

Harkiv bölgesinde bir tankı saklayan Ukraynalı askerler (Reuters)
Harkiv bölgesinde bir tankı saklayan Ukraynalı askerler (Reuters)
TT

Batı’nın Ukrayna’ya yardım taahhütleri şimdiye kadarki ‘en düşük seviyede’

Harkiv bölgesinde bir tankı saklayan Ukraynalı askerler (Reuters)
Harkiv bölgesinde bir tankı saklayan Ukraynalı askerler (Reuters)

Bazı kaynaklar, Batı’nın Ukrayna’ya yardım taahhütlerinin Şubat 2022’de Rus işgal denemesinin başlamasından bu yana en düşük seviyede olduğunu tahmin ediyor.

Alman Kiel Araştırma Enstitüsü dün (Perşembe), Batı’nın Ukrayna’ya yeni yardım sağlama vaatlerinin, Avrupa ve ABD’deki siyasi görüş ayrılıkları ve Ukrayna’nın Haziran ayında başlayan karşı taarruzunun istenilen şekilde ilerlememesi nedeniyle yavaşladığını belirtti.

Ukrayna’ya taahhüt edilen ve teslim edilen askeri, mali ve insani yardımları takip eden Alman enstitü “Ukrayna’ya verilen desteğin akışı yavaşlıyor. Yardım taahhütleri Ağustos ve Ekim 2023 arasında en düşük seviyelerine ulaştı. 2022’nin aynı dönemine göre yüzde 90 düşüş yaşandı” açıklamasında bulundu.

Ukrayna’ya yardımlara yönelik araştırma ekibine başkanlık eden Krzysztof Trębski “ABD yardımının devam etmesine ilişkin belirsizlik göz önüne alındığında, Ukrayna’nın tek umudu, AB’nin uzun zamandır duyurduğu 50 milyar euroluk destek paketini kabul etmesi. Açıkçası, daha fazla gecikme Putin’in konumunu güçlendirecektir” dedi.

Diğer yandan, İngiliz hükümeti dün Rus güvenlik servislerini Birleşik Krallık’taki üst düzey siyasi yetkililere karşı siber casusluk kampanyası yürütmekle suçladı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, ‘Birleşik Krallık’taki siyasi süreçlere müdahale etmeye yönelik başarısız girişimlerin’ arkasında Rusya Federal Güvenlik Servisi'nin olduğunu öne sürdü. Bu konuyu ele almak üzere Rusya’nın Londra büyükelçisinin çağırıldığı da belirtildi.


İspanya’da bir cami imamı ve Arapça öğretmeni, çocuklar arasında radikal fikirleri yaydığı gerekçesiyle tutuklandı

Madrid’de İspanyol bayrağı (Reuters)
Madrid’de İspanyol bayrağı (Reuters)
TT

İspanya’da bir cami imamı ve Arapça öğretmeni, çocuklar arasında radikal fikirleri yaydığı gerekçesiyle tutuklandı

Madrid’de İspanyol bayrağı (Reuters)
Madrid’de İspanyol bayrağı (Reuters)

İspanyol polisi dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, görevini çocuklar arasında radikal fikirleri yaymak ve DEAŞ üyeleri olmalarını sağlamak için kullanan 44 yaşındaki bir cami imamı ve Arapça öğretmeninin tutuklandığını duyurdu.

Polis, geçen yıl başlatılan soruşturma kapsamında şüphelinin, radikal ideolojiyle bağlantısı olduğu ve çocukların beynini yıkama girişiminde bulunduğunun ortaya çıkmasının ardından 29 Kasım’da tutuklandığını açıkladı.

Fransız basınına göre, yetkililer, Madrid’de bir camide çalışan adamı ‘öğretmenlik görevini, reşit olmayan öğrenciler arasında radikal fikirleri yaymak ve DEAŞ’a üyeler toplamak için istismar etmekle’ suçladı.

Yetkililer tutuklunun, başlıca terör örgütlerinin dilini kullanarak, şiddet içeren bir bakış açısı ile dine yaklaştığını sözlerine ekledi.

Ayrıca “Konuşmalarında intihar bombacılarının Yahudilere, Hıristiyanlara ve mürtedlere karşı savaşta meşru bir şey olduğu fikrini yüceltiyordu. Bunun, tüm Müslümanların uyması gereken bir davranış örneği olduğu ileri sürerek derslerinde de bu teorileri genişletiyordu” ifadelerine yer verdi.

Şüpheli, Madrid’de bir camide namaz kıldırıyor ve ders veriyordu, ancak yaptığının cemaat tarafından açığa çıkması üzerine istifa etmek zorunda kaldı.

Polis, şahsın daha sonra camiden ayrılarak faaliyetlerine daha özel yerlerde devam ettiğini belirtti.

DEAŞ, 2014 yılında Suriye ve Irak’ta geniş bir alanda ‘hilafet’ ilan ettikten 5 yıl sonra çöktü ancak radikal örgütler hâlâ kanlı saldırılarını sürdürüyor.

2015’ten bu yana dördüncü alarm seviyesinde olan İspanya, Ağustos 2017’de, Fas’tan gelen radikalizm yanlısı gençlerin Barselona’da ve yakındaki bir sahil kasabasında yayaların üstüne araç sürerek 16 kişiyi öldürdüğü ve 150 kişiyi yaraladığı büyük bir saldırıya tanık oldu.

Bu saldırının arkasında, Katalonya’nın bir kasabasında yaşayan, gençleri silah altına alıp radikal fikirlere yönlendiren bir imam vardı, müritlerinin hepsi polis tarafından etkisiz hale getirildi. İmamın kendisi ise diğer müritleri ile birlikte bir saldırı hazırlığı yaparken kazara meydana gelen patlamada hayatını kaybetti.

İspanya, en kanlı saldırıya 11 Mart 2004’te, El-Kaide’den ilham alan radikalizm yanlılarının Madrid’de 4 treni bombalayarak 191 kişinin ölümü ve yaklaşık 2 bin kişinin yaralanmasına neden olduğu olayda tanık oldu.


Kiev ve Washington, Ukrayna’da silah üretimini artırmaya yönelik bir anlaşma imzaladı

Ukraynalı askerler, Amerikan Javelin füze fırlatıcılarını Kiev yakınlarında bulunan Borispil Uluslararası Havaalanı’nın pistinde bir kamyona yerleştirirken (AFP)
Ukraynalı askerler, Amerikan Javelin füze fırlatıcılarını Kiev yakınlarında bulunan Borispil Uluslararası Havaalanı’nın pistinde bir kamyona yerleştirirken (AFP)
TT

Kiev ve Washington, Ukrayna’da silah üretimini artırmaya yönelik bir anlaşma imzaladı

Ukraynalı askerler, Amerikan Javelin füze fırlatıcılarını Kiev yakınlarında bulunan Borispil Uluslararası Havaalanı’nın pistinde bir kamyona yerleştirirken (AFP)
Ukraynalı askerler, Amerikan Javelin füze fırlatıcılarını Kiev yakınlarında bulunan Borispil Uluslararası Havaalanı’nın pistinde bir kamyona yerleştirirken (AFP)

Batı’nın Rus güçleriyle çatışmada Ukrayna güçlerine verdiği desteğin devam etmemesine yönelik söylemlere rağmen Kiev dün (Perşembe) silah üretiminin Ukrayna’ya aktarılmasına yardımcı olmak amacıyla ABD ile bir anlaşma imzaladığını duyurdu.

Rus işgal denemesinin başlangıcından bu yana Ukrayna, Rus kuvvetlerine karşı koymak için Batı silahlarına ve mühimmatına güveniyor.

Yaklaşık iki yıl süren çatışmaların ardından, Avrupa ve ABD’de Ukrayna’ya daha fazla mali ve askeri yardım sağlanması konusuna ilişkin endişelerin arttı.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi tarafından yapılan açıklamada “Ukrayna’da savunma sanayisinin yerelleştirilmesi mutabakattaki ana önceliklerden biri olarak yer alıyor” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada “Bu belge, hava savunma başta olmak üzere, hayati önem taşıyan mühimmatların üretimi, onarım ve idame alanlarında silahlı kuvvetlere gerekli araçların temini amacıyla ülkemizde üretim tesislerinin inşasını kolaylaştıracak” ifadelerine yer verildi.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi, konu ile ilgili planların bu hafta Washington’da Ukraynalı ve ABD’li üreticilerin katıldığı savunma sanayii konferansında hazırlandığını belirtti.

Ofis “Konferansa, yaklaşık 350 ABD’li, Ukraynalı ve Avrupalı ​​üretici ile çok sayıda hükümet yetkilisi katıldı” açıklamasında bulundu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu yıl yaptığı bir açıklamada Ukrayna’nın Avrupa ve ABD desteğinin kesilmesinden bir hafta sonra çökeceğini söylemişti.

Alman Rheinmetall Şirketi ve İngiliz BAE Systems Şirketi de dahil olmak üzere bir dizi büyük Batılı silah üreticisi, ülkelerindeki Ukraynalı şirketlerle çalışma planlarını duyurdu.


İsrail, Gazze'de en iyi askerlerinden bazılarını kaybettiğini açıkladı

(AA)
(AA)
TT

İsrail, Gazze'de en iyi askerlerinden bazılarını kaybettiğini açıkladı

(AA)
(AA)

İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, düzenlediği basın toplantısında, "Bu savaşta (Gazze) en iyi evlatlarımızdan bazılarını kaybettik ve savaşın bedeli ağır." dedi.

Hagari, İsrail ordu güçlerinin, Gazze Şeridi'nin güney ve kuzeyinde Hamas'ın ağırlık merkezlerindeki çatışmaları derinleştirmek için çalıştığını kaydetti.

İsrail'in Gazze'yi işgalinde son durum

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim sabahı, İsrail'in "Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlerine yönelik sürekli ihlallerine karşılık verme" gerekçesiyle kapsamlı saldırı düzenlerken İsrail ordusu da Gazze Şeridi'ne yoğun hava bombardımanı başlattı.

İsrail’de 7 Ekim’deki saldırılarda 416'sı asker olmak üzere 1200 İsraillinin öldüğü, 5 bin 132 kişinin yaralandığı duyuruldu. İsrail ordusuna göre, Gazze Şeridi'ne düzenlenen kara saldırılarında 89, Lübnan sınırında ise 6 İsrail askeri öldürüldü.

Gazze’deki hükümete göre, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi’nde İsrail saldırılarında öldürülen Filistinlilerin sayısı 7 bin 112’si çocuk, 4 bin 885’i kadın olmak üzere 17 bin 177’ye yükseldi.

İşgal altındaki Batı Şeria ve Kudüs’te de 7 Ekim'den bu yana İsrail güçleri ve Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 265 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu, Gazze'de on binlerce yaralı ile sivilin sığındığı onlarca hastaneyi zorla tahliye ettirmek için yerleşkelerini ya da ana binalarını vurdu. İşgal sırasında bazı hastaneleri bastı. Saldırılarda yüzlerce kişi öldü ve yaralandı.

İsrail ordusunun 8 Ekim'den bu yana Lübnan’ın güneyine yönelik saldırılarında 22 sivil hayatını kaybederken, Hizbullah ile sınırda girdiği çatışmalarda ise 93 Hizbullah mensubu öldü.


Pentagon: İsrail'e, gazeteciler dahil sivillerin korunması yasalarına uyma çağrımızı sürdürüyoruz

Sabrina Singh (AA)
Sabrina Singh (AA)
TT

Pentagon: İsrail'e, gazeteciler dahil sivillerin korunması yasalarına uyma çağrımızı sürdürüyoruz

Sabrina Singh (AA)
Sabrina Singh (AA)

Pentagon Sözcüsü Sabrina Singh’e, günlük basın toplantısında ekimde Lübnan’da İsrail ateşi ile hayatını kaybeden gazeteciler ile ilgili yayınlanan raporlar soruldu.

Söz konusu raporlar için değerlendirmede bulunamayacağını belirten Singh, İsrailli yetkililerle yaptıkları görüşmelerde, askeri operasyonlarının “hedefe yönelik” olması konusunda çağrılarına devam ettiklerini söylemekle yetindi.

Singh, “İsrail'i, silahlı çatışma ve insani hukuk yasaları ile basın mensupları da dahil olmak üzere, masum sivillerin korunması yasalarını desteklemeye çağırmaya devam ediyoruz.” diye konuştu.

Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Uluslararası Af Örgütü, AFP ve Reuters haber ajansları, bugün Lübnanlı gazeteci İsam Abdullah'ın 13 Ekim'de ölümüne yol açan saldırının "İsrail tarafından gerçekleştirildiğini" kanıtlayan raporlar yayınlamıştı.

Raporlardaki kanıtların, İsrail güçlerinin saldırdıkları grubun gazeteci olduğunu bildiğini veya bilmesi gerektiğini güçlü bir şekilde gösterdiği, saldırının bariz şekilde görünen gazeteci grubuna yönelik yasa dışı ve kasıtlı bir saldırı olduğu sonucunun çıkarıldığı dile getirilmişti.

Raporların açıklandığı basın toplantısında, "İsam Abdullah'ın öldürülmesi ve diğer 6 gazetecinin yaralanmasından sorumlu olanlar hesap vermeli. Hiçbir gazeteci sırf işini yaptığı için hedef alınmamalı veya öldürülmemelidir. İsrail'in gazetecileri öldürmesine ve onlara saldırmasına izin verilmemelidir. Bu ölümcül saldırıyla ilgili bağımsız ve tarafsız bir soruşturma yapılmalı.” çağrısı yapılmıştı.

Ne olmuştu?

İsrail ordusu ile Hizbullah arasında Lübnan sınırındaki çatışmaları takip eden bir grup gazeteci 13 Ekim'de saldırıya uğramıştı.

Saldırıda Lübnanlı gazeteci İsam Abdullah olay yerinde hayatını kaybetmiş, AFP kameramanı Christina Assi ve Dylan Collins, Al Jazeera muhabiri Carmen Joukhadar, kameraman Elie Brakhya ile Reuters'tan Tahir el Sudanı ve Maher Nazeh yaralanmıştı.