عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İran ve ABD'nin mahkum takası, diğer meseleleri nasıl etkileyecek?

"Biden büyük risk aldı"

Siyamek Namazi (sağda), İmad Şarki (solda) ve Murad Tahbaz (ortada) dün Doha'ya indikten sonra ABD'ye döndü (Reuters)
Siyamek Namazi (sağda), İmad Şarki (solda) ve Murad Tahbaz (ortada) dün Doha'ya indikten sonra ABD'ye döndü (Reuters)
TT
TT

İran ve ABD'nin mahkum takası, diğer meseleleri nasıl etkileyecek?

Siyamek Namazi (sağda), İmad Şarki (solda) ve Murad Tahbaz (ortada) dün Doha'ya indikten sonra ABD'ye döndü (Reuters)
Siyamek Namazi (sağda), İmad Şarki (solda) ve Murad Tahbaz (ortada) dün Doha'ya indikten sonra ABD'ye döndü (Reuters)

ABD ve İran arasında gerçekleşen mahkum takasının yankıları sürüyor. Uzmanlar, esir değişiminin daha büyük meselelerin konuşulmasının önünü açabileceğine dikkat çekiyor. 

Washington ve Tahran arasında bir süredir yapılan görüşmelerin ardından İran'da hapis tutulan 5 ABD yurttaşı serbest bırakıldı. Süreçte arabuluculuk rolünü üstlenen Katar, Tahran'dan uçakla gönderilen ABD yurttaşlarının bugün başkent Doha'ya ulaştığını aktardı.  

İran'ın serbest bıraktığı ABD vatandaşları Siyamek Namazi, İmad Şarki ve Murad Tahbaz'la kimlikleri paylaşılmayan iki kişiden oluşuyor.

Anlaşma kapsamında ABD, İran'ın Güney Kore'de dondurulmuş 6 milyar dolarını da İsveç'teki banka hesaplarına transfer etti. Ayrıca ABD'de hapis yatan 5 İranlı mahkum da serbest bırakıldı. İran resmi haber ajansı IRNA, bu kişilerden Rıza Serhengpur ve Mehrdad Muin Ensari'nin Tahran'a ulaştığını bildirdi. Diğer üç İranlınınsa ABD'de kalmayı tercih ettiği aktarıldı.

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian'ın diplomasi editörü Patrick Wintour, analizinde "ABD Başkanı Joe Biden tutuklu takasıyla risk aldı ama Washington artık Tahran'la nükleer program konusunda görüşme yapma ihtimalini de değerlendirebilir" diye yazdı. 

Wintour, Cumhuriyetçilerin "İran'ın daha fazla ABD yurttaşını rehin almasını teşvik edeceği ve uzun vadede bir çözüm sağlamayacağı" gerekçesiyle takası eleştirdiğine dikkat çekti. 

Biden'ın böyle bir dönemde söz konusu takas hamlesiyle aldığı riskin, "Batı'nın İran'a dair diplomasisinde yeni bir yöne işaret edebileceğini" savunan Wintour, bunun Tahran'ın uranyum zenginleştirme çalışmalarında tansiyonu düşürecek adımlar atmasını sağlayabileceğini yazdı. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post'taki (WP) analizde de takasın ardından nükleer programın yeniden devam ettirilmesinin gündeme gelebileceği ifade edildi. WP'nin Afganistan ve Pakistan Büro Şefi Susannah George, bunun ABD'de gelecek yıl yapılacak seçimlere de bağlı olduğunun altını çizdi. 

Brüksel merkezli sivil toplum kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu'ndan Ali Vaiz ise WP'yle şu değerlendirmeleri paylaştı: 

İranlılar, bir sonraki ABD başkanının kim olacağını bilmeden nükleer anlaşmayı yeniden tesis etmek için ellerindeki kozların çoğunu vermeye isteksiz görünüyor. Kimse gerçekten bir anlaşma istemiyor ama yine de bununla ilgili görüşmeler yapılacaktır.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da dünkü açıklamasında nükleer programın ele alınmasıyla ilgili açık kapı bırakarak "Şu anda bu konuyla ilgilenmiyoruz fakat gelecekte fırsatların çıkıp çıkmayacağını göreceğiz" dedi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby ise ABD'nin tanınmış medya kuruluşlarından CNN'de dün yayımlanan röportajında, takas anlaşmasıyla nükleer meselenin tamamen ayrı ele alındığını söyledi. 

Amaçlarının bu anlaşmayla "İran'la yakınlaşma sağlamak" olmadığını savunan Kirby, nükleer program konusunun diplomatik yollardan çözülmesini tercih edeceklerini ancak henüz herhangi bir müzakere yapılmadığını söyledi.

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal da ağustostaki haberinde, iki ülke arasındaki takas görüşmeleri sürerken Tahran'ın uranyum zenginleştirme operasyonlarını ciddi ölçüde yavaşlattığını öne sürmüştü. 

DAHA FAZLA OKU

ABD ile İran arasındaki mahkum takası anlaşması tamamlandı

ABD ile İran arasındaki mahkum takası anlaşması tamamlandı

ABD: Serbest bırakılan 6 milyar dolarlık varlık doğrudan İran'ın eline geçmeyecek

ABD: Serbest bırakılan 6 milyar dolarlık varlık doğrudan İran'ın eline geçmeyecek

Washington, nükleer anlaşmasından çekilmişti

İran ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin ve Birleşik Krallık arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) çerçevesinde, Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme izni verilmişti. KOEP'te Almanya ve Fransa da yer almıştı. 

Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump'ın kararıyla Washington, 2018'te anlaşmadan tek taraflı çekilmiş, Tahran da taahhütlerini yerine getirmeyeceğini bildirmişti. 

Ayrıca İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade'nin Kasım 2020'de öldürülmesi de Tahran'ın nükleer programına ilişkin daha radikal kararlar almasının önünü açtı. 

Aynı yıl çıkarılan yasayla önce yüzde 20 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum üretildi. Kısa süre sonra bu oran, yüzde 60 seviyesine yükseltildi. Atom bombası yapımı içinse yüzde 90 saflıkta parçalanabilir uranyuma ihtiyaç duyuluyor.

"6 milyar dolar Tahran'ı rahatlatabilir"

WP'nin analizinde, tutuklu takası sonrasında İran'ın Güney Kore'de dondurulmuş 6 milyar dolarının serbest bırakılmasının, yaptırımlar nedeniyle darbe alan Tahran ekonomisinin toparlanmasını sağlayabileceğine de işaret edildi. 

Ancak Kirby, söz konusu paranın doğrudan İran'ın eline geçmeyeceğini söylemişti. Beyaz Saray koordinatörü, paranın sadece tarım, gıda ve insani ihtiyaçların karşılanması için kullanılabileceğini, bunun dışındaki durumlarda fon akışının durdurulacağını ifade etmişti.

"Rusya'ya drone satmıyoruz"

Guardian'ın analizde mahkum takasının, Tahran'ın Ukrayna savaşında Rusya'ya drone sattığı iddialarının gündemden düşmediği bir döneme geldiğine de dikkat çekildi. 

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, dünkü açıklamasında ABD'nin iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak, "Biz Ukrayna'daki savaşa karşıyız. Eğer ellerinde Rusya'ya silah ya da drone gönderdiğimize dair belge varsa göstersinler" dedi.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Blinken ve Aliyev, Karabağ'daki durumu telefonda görüştü

(AA)
(AA)
  • Bakü: AA
TT
  • Bakü: AA
TT

Blinken ve Aliyev, Karabağ'daki durumu telefonda görüştü

(AA)
(AA)

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Blinken'in Aliyev'i telefonla aradığı, görüşmede Ermenistan silahlı kuvvetlerine yönelik antiterör operasyonunun ardından Azerbaycan'ın Karabağ bölgesindeki mevcut durumuna ilişkin görüş alışverişinde bulunulduğu bildirildi.

Aliyev görüşmede, 24 saatten kısa sürede tamamlanan operasyonda sadece askeri tesislerin hedef alındığını, sivil halkın zarar görmediğini bildirdi.

Yasa dışı Ermeni silahlı kuvvetlerinin silahsızlandırıldığı ve Azerbaycan topraklarından çıkarıldığını belirten Aliyev, son 5 günde yüzlerce askeri teçhizat, silah ve mühimmata el konulduğunu hatırlattı.

Aliyev, Azerbaycan'daki yabancı misyon temsilcileri ile Birleşmiş Milletler (BM) Mukim Koordinatörlüğünün temsilcisinin el konulan silahları yerinde incelediğini kaydetti.

DAHA FAZLA OKU

Karabağ'dan gelen Ermeni mülteciler Salı günü Kızıl Haç kayıt merkezinde (AFP)

Kremlin ve Paşinyan Karabağ yüzünden birbirini suçluyor

Azerbaycan ordusu, Karabağ'daki antiterör operasyonunda 192 şehit verdi

Azerbaycan ordusu, Karabağ'daki antiterör operasyonunda 192 şehit verdi

Karabağ’dan Ermenistan’a gitmek için bekleyen Ermeni siviller (AFP)

Binlerce kişi Dağlık Karabağ’dan Ermenistan sınırlarına akın ediyor

Ülkedeki diğer azınlıklar gibi Karabağ'da yaşanan Ermenilerin haklarının da ülke yasaları ve uluslararası yükümlülükler çerçevesinde sağlanması amacıyla çalışmaların yapıldığını bildiren Aliyev, Azerbaycanlı devlet yetkilileri ve Ermeni nüfusunun temsilcileri arasında entegrasyon konularında müzakerelerin yürütüldüğünü, Ermeni sakinlere Azerbaycan devleti tarafından yardım gönderildiğini ve bölgedeki altyapının onarıldığını bildirdi.

Aliyev, Ermeni sakinlere yardım sağlanması yönünde Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) ile işbirliği yürütüldüğü, BM Mukim Koordinatörlüğünün yakın zamanda Azerbaycan'ın Karabağ bölgesine ziyaretini organize etmeye hazır olduklarını belirtti.

Blinken ise durumdan duyduğu endişeyi dile getirerek bölgede istikrarın sağlanmasının ve yerel Ermenilerle diyalog kurulmasının önemli olduğunu söyledi.

DÜNYA

Afrika ülkelerinde askeri darbelerden sonra neler değişti?

Nijer'deki askeri darbenin en belirgin kurbanları öğrenciler oldu (AFP)
Nijer'deki askeri darbenin en belirgin kurbanları öğrenciler oldu (AFP)
TT
TT

Afrika ülkelerinde askeri darbelerden sonra neler değişti?

Nijer'deki askeri darbenin en belirgin kurbanları öğrenciler oldu (AFP)
Nijer'deki askeri darbenin en belirgin kurbanları öğrenciler oldu (AFP)

Hatice et-Tayyib 

Sahel ülkeleri, birçok ülkenin temellerini sarsan ve bölgedeki birçok ülkede yönetim rejimlerinin bir gecede değişmesine neden olan askeri darbelerin ardından birçok gelişmenin, iç ve dış değişimin etkisi altında yaşıyor.

Eski sömürge gücü olan Fransa, birçok ülkede nüfuzunu kaybetti ve güçleri Mali ve Burkina Faso'dan atıldı. Paris, Nijer'de de aynı metodu izliyor.

Ayrıca şu anda Batı Afrika'da olup biten her şeyin ana oyuncusu olan Rusya gibi, durumdan yararlanan yeni ittifaklar ve uluslararası güçler de ortaya çıktı. 

İç düzeyde ise Sahel ülkeleri, son iki yılda bölgenin tanık olduğu bir dizi darbeden etkilendi. Anayasanın askıya alınması, partilerin, özellikle de hükümet çalışmalarını izleyen ve eleştiren muhalefetin rolünün azalmasına yol açtı.

Ordu, egemenlik pozisyonlarının çoğunluğunun kontrolünü ele geçirdi ve hükümet portföylerine el koydu.

Daha önce geçerli olan anayasa kanunlarının askıya alınmasının bir sonucu olarak medya özgürlüğü de önemli ölçüde azaldı.

Güvenlik açısından, darbelerin gerçekleştiği ülkeler terör saldırılarında benzeri görülmemiş bir artışla karşı karşıya kaldı ve silahlı gruplar, darbe durumundan ve Sahel'in geniş bölgelerindeki istikrar eksikliğinden yararlanarak kuzey ve doğu Burkina Faso, Batı Nijer ve Kuzey Mali’de kanlı saldırılar gerçekleştirdi.

Bu saldırılar yüzlerce kişinin ölümüne, okulların kapatılmasına ve binlerce kişinin yerinden edilmesine yol açtı; ordunun siyasi meselelerle meşgul olması ve terörle mücadele ve güvenliği sağlama şeklindeki temel misyonunu ihmal etmesi nedeniyle devletin kırılgan ve istikrarsız bölgelerdeki varlığı azaldı.

Şiddetin yayılması ve özgürlüklerin azalmasının yanı sıra, askeri darbeler Batı Afrika bölgesindeki birçok ülkenin ekonomisini de etkiledi.

Maden işletmeciliği alanında çalışan uluslararası şirketler faaliyetlerini durdururken, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) darbelere tanık olan ülkelere uyguladığı abluka, gayri safi yurt içi hasılanın düşmesine ve fiyatların rekor seviyelere çıkmasına neden oldu.

Fransız etkisi

Sayısı 5 bin olduğu tahmin edilen Barkhane kuvvetlerinin 11 yıllık askeri varlığının ardından Mali'den çekilmesiyle başlayan Batı Afrika bölgesinin tanık olduğu askeri darbe dalgasında en büyük kaybedenin Fransa olduğu düşünülüyor.

İki taraf arasındaki anlaşmazlık Fransa'nın Bamako büyükelçisinin sınır dışı edilmesine kadar vardı.

Daha sonra geçen yılın ekim ayında gerçekleşen askeri darbe sonrasında Fransız kuvvetlerinin topraklarını terk etmesini talep eden Burkina Faso'da da aynı durum tekrarlandı.

Son olarak Nijer'de ordu, geçen 27 Temmuz darbesinden sonra Fransız kuvvetlerinin çekilmesini ve kontrol ettiği askeri üslerin Nijerya ordusuna devredilmesini talep etti.

Paris'in şiddetle karşı çıktığı, hatta Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun yardımıyla Nijer'e askeri saldırı tehdidinde bulunduğu askeri darbelerin ardından Fransız yatırımları Afrika Sahel bölgesinde önemli fırsatları kaybetti.

Uzmanlar, ECOWAS tarafından uygulanan ablukanın, ister abluka ve yaptırımların uygulandığı ülkeler olsun, ister bu ülkelerden bazı ürünleri ithal eden komşu ülkeler olsun, Batı Afrika ülkelerinin ekonomilerinin çoğunluğu üzerinde kötü bir etki yarattığına inanıyor.

Uzmanlar, ECOWAS'ın ihracat ve ithalat için deniz limanı bulunmayan ve komşu ülkelere bağımlı ülkelere yönelik ekonomik yaptırımlarının, fiyatlarda benzeri görülmemiş bir artışa, Afrika kıyılarının birçok bölgesinde yoksulluğun, işsizliğin ve gıda güvensizliğinin yayılmasına neden olduğuna dikkat çekiyor.

DAHA FAZLA OKU

Nijer'de Fransa'ya karşı öfke büyüyor: "Bizi aptal yerine koyuyorlar"

Nijer'de Fransa'ya karşı öfke büyüyor: "Bizi aptal yerine koyuyorlar"

Gabon sokaklarında askeri darbe kutlamaları (EPA)

Afrika'da darbelerin tekrarlanma nedeni nedir?

Nijer, Afrika'da seri darbeler çağını açacak mı?

Nijer, Afrika'da seri darbeler çağını açacak mı?

Ekonomi ve terörizm arasında

Nijeryalı araştırmacı Yahya eş-Şeyh Ahmed, Sahel'deki askeri darbelerden en çok etkilenen alanın eğitim sektörü olduğunu ve şiddet eylemleri, terör ve nüfusun yerinden edilmesi nedeniyle bin 500'den fazla okulun kapatıldığını söylüyor.

Ahmed, "Okulların kapatılması başka bir riski de beraberinde getiriyor. O da terör gruplarının öğrencileri saflarına çekmesi. Terör grupları hala özellikle Nijer, Mali ve Burkina Faso sınırındaki 'üç sınır' olarak bilinen bölgede kaderine terk edilen izole köy sakinlerini baştan çıkarabilecek kapasitede. Bu bölge düzenli olarak El Kaide ve DEAŞ bağlantılı terörist grupların saldırılarına maruz kalıyor."

Şeyh Ahmed, Independent Arabia'ya verdiği röportajda, darbelerin ardından terör saldırılarının yoğunlaşmasının silahlı grupların demokratik, askeri, hatta otoriter rejimler arasında ayrım yapmadan sivilleri ve askeri personeli öldürerek terörünü sürdürmeye devam edeceğine dair bir mesaj olduğunu söyledi.

Bu grupların, zekat toplamayı dayatarak, hayvan çalarak, kabileler arasındaki eski gerilimi tırmandırarak ve çok sayıda katliam gerçekleştirerek Sahel’deki izole köy sakinlerinin durumuna yeni bir sefalet kattığını belirtiyor.

Mali'deki darbecilerin "üç sınır" bölgesinde yeniden tutunma çabalarının, silahlı grupların buradaki savunmasız sivillere yönelik şiddetini artıracağını ve bu durumun söz konusu gruplara zarar vermek yerine toplumsal uyumsuzluğu körükleyeceğini söyledi. Nijeryalı araştırmacı, "Şu anda Sahel'de yapılabilecek en iyi şey aşırı silahlı grupları hedef alan askeri ve güvenlik operasyonları sonrasında keyfi tutuklamaları ve yasa dışı infazları durdurmak" dedi.

Yahya eş-Şeyh Ahmed sözlerini şöyle sürdürdü: 

Askeri rejimlere zarar veren bu hukuk dışı eylemlerin durdurulması gerekiyor. Güvenlik durumunun kötüleşmesi, terör saldırılarının sıklığının artması ve ordunun teröristlerle mücadele edememesi nedeniyle kamuoyunun orduya duyduğu öfke, yürürlükteki yasaları bize unutturmamalı ve tutuklamalar ve yargılamalar yasal olarak yürütülmeli.

Ordunun daha iyi askeri teçhizatla desteklenmesi, yolsuzluğa bulaşanların tutuklanması ve yerel ekonomilere önem verilmesi gerektiğini belirten Ahmed, Afrika'nın en fakir ve en kanlı bölgelerinden biri olan Sahel bölgesindeki ülkeler arasında güvenlik, savunma ve dış politikaya ilişkin konularda işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Independent Arabia - Independent Türkçe

DÜNYA

Küresel şirketlerin yüzde 40'a yakını Rusya'dan ayrıldı

(AA)
(AA)
  • Berlin: AA
  • Washington: AA
TT
  • Berlin: AA
  • Washington: AA
TT

Küresel şirketlerin yüzde 40'a yakını Rusya'dan ayrıldı

(AA)
(AA)

Avrupa Parlamentosu Milletvekili Moritz Körner, geçen hafta Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'na uygulanan yaptırımlara rağmen "kaç Batılı firmanın Rusya'da faaliyetlerini sürdürdüğüne" yönelik soru önergesi iletti.

AB Komisyonu ise Körner'in sorusunu ABD'deki Yale Yönetim Okulu İcra Liderliği Enstitüsü'nün verilerine dayanarak yanıtlarken uluslararası şirketlerin sadece yüzde 40'ının Rusya'dan ayrılmaya karar verdiğini bildirdi.

Bu durum, AB Komisyonu'nun soru önergesine verdiği yanıtta dayanak yaptığı Yale Yönetim Okulu İcra Liderliği Enstitüsü'nün konuya ilişkin tuttuğu veri tabanını yeniden gündeme getirdi.

AA'nın haziran ayında söz konusu veri tabanında konuya ilişkin yaptığı araştırmada, savaş öncesi Rusya'da faaliyet gösteren uluslararası 1.500'ü aşkın şirketten 525'inin faaliyetlerini tamamen durdurduğu belirlendi. 555'inin ise kısmen veya normal şekilde ülkede faaliyetlerini sürdürdüğü ortaya çıkmıştı. Veri tabanına göre halihazırda faaliyetlerini tamamen durduran şirketlerin sayısı 535'e çıkarken, 547'sinin kısmen veya normal şekilde işlerine devam ettiği görülüyor.

Veri tabanı 28 Şubat 2022'den bu yana tutuluyor

AB Komisyonu'nun referans gösterdiği Yale Yönetim Okulu İcra Liderliği Enstitüsü'nün 28 Şubat 2022'den beri yayınladığı veri tabanında, okul mantığı kullanılarak oluşturulan A, B, C, D ve F listesi kapsamında, uluslararası şirketlerin Rusya'daki konumu "ülkeden tamamen çıkanlar", "Rusya'daki faaliyetlerini geçici olarak durdurmasına veya askıya almasına rağmen ülkeye geri dönüş kapısını açık bırakanlar", "Rusya'da bazı iş kollarını sürdürmesine karşın önemli ölçüde faaliyetini sonlandıranlar", "işlerini sürdürürken gelecek yatırımlarını veya büyümeyi erteleyerek zaman satın alanlar" ve "normal şekilde işlerine devam eden şirketler" kategorisine ayrıldı.

Buna göre, Rusya'dan tamamen çıkanların olduğu A kategorisinde 535, faaliyetlerini geçici durduran veya askıya alanları oluşturan B kategorisinde 504, bazı iş kollarını sürdürenlerin olduğu C kategorisinde 156, zaman satın alanları oluşturan D kategorisinde 175 ve işlerine normal şekilde devam eden F kategorisinde ise 216 şirket bulunuyor.

Toplamı 1.500'ü aşan bu şirketlerin üçte ikisini Batılı, kalan kısmını çok uluslu şirketler oluşturuyor. Bu şirketler arasında C, D ve F kategorisindeki 547 şirket, kısmen veya normal şekilde Rusya'daki faaliyetlerini sürdürüyor.

Veriler, özellikle Batılı şirketlerin savaşın hemen ardından Rusya'dan çekileceklerine yönelik hızla yaptıkları açıklamaların uygulamaya aynı şekilde yansımadığını ve savaşın başından bu yana geçen 20 aylık sürede çok sayıda şirketin ülkedeki faaliyetlerini sürdürdüğünü gösteriyor.

DAHA FAZLA OKU

Rusya: Sivastopol saldırısında Londra’nın tedarik ettiği Storm Shadow füzeleri kullanıldı

Rusya: Sivastopol saldırısında Londra’nın tedarik ettiği Storm Shadow füzeleri kullanıldı

Putin'in infaz listesi: Kremlin'in düşmanlarının kan dondurucu kaderi

Putin'in infaz listesi: Kremlin'in düşmanlarının kan dondurucu kaderi

Rusya'da varlığını sürdürenlerde ABD'li ve Alman şirketler öne çıkıyor

Almanya'dan 26, Fransa'dan 24, ABD'den 23, İtalya'dan 12, Avusturya'dan 8, İspanya'dan 5, İngiltere'den 4 ve İsviçre'den 3 şirket, Batılı ülkelerin yaptırımlarına rağmen Rusya'da her zamanki gibi işlerine devam ediyor. Rusya'da geleceğe yönelik büyüme planlarını erteleyerek "zaman satın alanlar" arasında ise ABD'den 47, Almanya'dan 20, Fransa'dan 12, İtalya'dan 9, Avusturya'dan 7, İngiltere ve İsviçre'den 9'ar şirket bulunuyor.

54 ABD'li, 19 Alman, 12 İsviçreli, 6 Fransız, 5 İtalyan, 5 İngiliz ve 2 Avusturyalı şirket ise Rusya'da bazı iş kollarını sürdürmeye devam edenler arasında.

Rus basınında yer alan haberlere göre, Rusya'da kalan ilk 100 Batılı şirketin 2022'deki karları 2021'e göre yüzde 54 artarak 1,1 trilyon rubleye (13,2 milyar dolar) ulaştı. Söz konusu şirketler, 2022'de yaklaşık 288 milyar ruble (3,5 milyar dolar) kurumlar vergisi ödedi. Alman şirketlerin ödediği kurumlar vergisi ise 402 milyon dolar oldu.

İlk 100 Batılı şirket tarafından Moskova'ya sağlanan vergi geliri, Rusya'nın bütçe gelirlerinin yüzde 1'ine denk gelirken, en büyük yabancı kurumsal vergi mükellefleri sırasıyla 40 milyar ruble, 47 milyar ruble ve 55 milyar ruble ödeyen ABD, İngiltere ve Fransız şirketleri oldu.

Geçen yıl büyük karlar elde eden şirketler arasında Fransız enerji şirketi Total Energies, Avusturyalı Raiffeisen Bank ve İngiliz petrol şirketi BP yer alıyor.

Çin ve Hindistanlı şirketlerin varlığı ABD'li şirketlere göre daha az

Batılı şirketler haricinde uluslararası firmalar arasında Çin'den 42 şirket işlerini normal şekilde sürdürenler kategorisinde, 4 şirket D ve bir şirket de C kategorisinde. Hindistan'dan 13 şirket Rusya'da faaliyetlerine her zamanki gibi devam ederken, merkezi Hindistan'da bulunan 2 şirket "zaman satın alanlar" listesinde yer alıyor ve bir şirket de iş kolunun bir kısmını sürdürüyor.

Japon şirketlerden 13'ü Rusya'da normal şekilde işlerine devam edenler kategorisinde bulunurken, 10 şirket D ve 5 şirket de C listesinde.

Batılı şirketlerin Rusya'dan çekilmesi çok karmaşık ve maliyetli

AB, Kiev ve Moskova arasındaki savaşta Ukrayna'ya siyasi, mali, insani ve askeri destek sağlamaya devam ederken, Rusya’ya karşı Batı’nın mevcut yaptırımları küresel şirketlerin ürün portföyünün tamamını kapsamadığından gıda hem AB hem de ABD tarafından açıkça yaptırımların dışında tutuluyor.

AB, ekonomik yaptırımların bir parçası olarak Rusya'ya bir dizi ithalat ve ihracat kısıtlaması getirdi. Bu, Avrupalı şirketlerin belirli ürünleri Rusya'ya satamayacağı (ihracat kısıtlamaları) ve Rus şirketlerinin belirli ürünleri AB'ye satamayacağı (ithalat kısıtlamaları) anlamına geliyor.

Rus nüfusuna zarar vermemek amacıyla öncelikle tüketime yönelik ürünler ile sağlık, ilaç, gıda ve tarım sektörlerine yönelik bazı ürünler ihracat ve ithalat kısıtlamalarının dışında tutuluyor.

Alman kamu yayın kuruluşu Südwestrundfunk'un (SWR) araştırmasına göre Ruslar Moskova'ya alışverişe gittiklerinde Batı'nın yaptırımlarını neredeyse hiç fark etmiyor. Araştırmaya göre, giyim ve spor sektörleri de dahil olmak üzere diğer Alman markaları Moskova mağazalarında mevcut. Volkswagen, BMW ve Mercedes Benz modellerini satan çoğu otomobil bayisi de normal şekilde açık.

Birçok şirket Moskova şubelerinin artık yasal olarak Rus şirketlerine ait olduğunu ya da Rus bayilerin hala eski ithal ürünleri sattığını savunuyor.

Batılı şirketlerin Rusya'dan çekilmesinin çok karmaşık olduğu belirtiliyor. Ülkedeki faaliyetlerini gerçekten sona erdirmek isteyen Rus olmayan şirketler için engeller mevcut.

Rus yetkililerin potansiyel yatırımcılara yönelik onay vermeleri gerekiyor. Yabancı şirketlerin satışa çıkardıkları varlıklarında da indirim yapmaları bekleniyor. Bu uygulama da söz konusu yabancı şirketlerin milyarlarca dolar kaybetmesine neden oluyor.

DÜNYA

İran, döviz kaynaklarını kullanmak için işlemlerin başlatılması konusunda Katar ile anlaştı

(AA)
(AA)
  • Ankara: AA
TT
  • Ankara: AA
TT

İran, döviz kaynaklarını kullanmak için işlemlerin başlatılması konusunda Katar ile anlaştı

(AA)
(AA)

İran Merkez Bankası, ABD ile tutuklu takası kapsamında serbest bırakılan yaklaşık 5,6 milyar avroluk döviz kaynaklarının kullanılması amacıyla bankacılık işlemlerinin başlatılması konusunda Katar ile anlaştığını duyurdu.

İran resmi haber ajansı IRNA'nın Merkez Bankasının açıklamasına dayandırdığı habere göre, beraberindeki heyetle Katar'ı ziyaret eden İran Merkez Bankası Başkanı Muhammed Rıza Ferzin, Katarlı mevkidaşı Bender bin Muhammed Al Sani ile bir araya geldi.

İki ülke arasındaki bankacılık ilişkilerinin ele alındığı görüşmede, ABD ile tutuklu takası kapsamında serbest bırakılarak Katar'daki bankalara aktarılan İran'ın döviz kaynaklarının kullanılması için gerekli işlemlerin başlatılması konusunda anlaşma sağlandı.

DAHA FAZLA OKU

Ariane Tabatabaei, 2021 yazında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi ile yaptığı toplantılardan birinde Robert Malley’in arkasında oturuyor (UAEA)

İran’ın ‘sessiz’ çabaları: Tahran yönetimi nükleer programı desteklemek için gizli bir yapı oluşturmuş

Grossi, UAEA Genel Kurulunun başında Viyana’da (AFP)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan İran’a iş birliği çağrısı

İran'ın Hürremabad kentini İsrail drone'ları mı vurdu?

İran'ın Hürremabad kentini İsrail drone'ları mı vurdu?

İran'ın Güney Kore'de dondurulan petrol gelirleri tutuklu takasıyla serbest bırakıldı

ABD ve İran, 10 Ağustos'ta ABD'de tutuklanan 5 İran vatandaşıyla İran'da tutuklu 5 ABD vatandaşının takası ve İran'ın Güney Kore'deki yaklaşık 6 milyar dolarlık bloke edilen petrol gelirine erişimi konusunda anlaşmıştı.

Anlaşma kapsamında söz konusu kişiler, 18 Eylül'de yaklaşık 5,6 milyar avronun Katar'daki bankalarda İran'a ait 6 hesaba aktarılmasının ardından serbest bırakılmıştı.

ABD yönetimi, serbest bırakılan kaynakların Katar hükümetince kontrol edileceğini ve İran'ın yalnızca ilaç ve gıda gibi insani yardım malzemeleri için ödeme yapmak üzere paraya erişebileceğini duyurmuştu.

İran Merkez Bankası Başkanı Ferzin, Katar'a transfer edilen döviz kaynaklarına erişim hakkında görüşmeler yapmak üzere Doha'ya gitmişti.

DÜNYA

Kremlin ve Paşinyan Karabağ yüzünden birbirini suçluyor

Karabağ'dan gelen Ermeni mülteciler Salı günü Kızıl Haç kayıt merkezinde (AFP)
Karabağ'dan gelen Ermeni mülteciler Salı günü Kızıl Haç kayıt merkezinde (AFP)
TT
TT

Kremlin ve Paşinyan Karabağ yüzünden birbirini suçluyor

Karabağ'dan gelen Ermeni mülteciler Salı günü Kızıl Haç kayıt merkezinde (AFP)
Karabağ'dan gelen Ermeni mülteciler Salı günü Kızıl Haç kayıt merkezinde (AFP)

Kremlin, Ermenistan kamuoyunun Moskova'nın Karabağ'ı "hayal kırıklığına uğrattığı" yönündeki suçlamaları karşısında Erivan'la yaşadığı gerilimi gidermeye çalışıyor. Moskova’dan yapılan açıklamada Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yakın temasları sürdürme arzusunu vurgulandı.

İki gün önce Paşinyan, Rus barış güçlerinin Karabağ'daki performansını sert bir şekilde eleştirmiş ve onları Karabağ Ermenilerinin Azerbaycan saldırısını durdurmasına yardım etmek için harekete geçmemekle suçlamıştı. Ayrıca imzacı ülkelerden herhangi birinin dış saldırıya maruz kalması durumunda üyelerinin müdahale etmesini zorunlu kılan Kolektif Güvenlik Anlaşması'ndan (KGAÖ) çekilme tehdidinde bulundu.

ZXSCDF
Azerbaycan ordusunun askeri kamyonları Karabağ'a doğru yola çıktı (AFP)

Şarku’l Avsat’ın Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan aktardığı açıklamaya göre Paşinyan'ın ifadeleri Moskova'da tepkiye yol açtı. Putin rejimi yanlısı Rus medyası ise Karabağ’da yaşanan başarısızlıktan doğrudan Paşinyan’ı sorumlu tutuyor. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Moskova'nın "durumun suçunu Rusya'ya ve Rus barışı koruma güçlerine yüklemeye yönelik her türlü girişimi kategorik olarak reddettiğini" söyledi.

CDF
Rusya ve Azerbaycan askerlerinin gözetiminde Karabağ’dan kaçan Ermeniler Laçin sınır kapısında (EPA)

Peskov, “Şu anda duyguların hararetini anlıyoruz ancak sorumluluğun kendilerine verilen yetkiye uygun olarak görevlerini yerine getirirken gerçek kahramanlık gösteren Rus tarafına veya Rus barışı koruma güçlerine yükleme girişimlerine kesinlikle katılmıyoruz” diyerek, kimsenin barış güçlerini hata yaptıkları için eleştiremeyeceğini bildirdi. Sözcü, bu tür kınamalara asla katılmayacaklarını aktardı.

Rusya’nın Paşinyan’la temaslarını ve Karabağ'daki Ermenilerin tüm haklarına saygı gösterilmesi yönünde tüm çabalarını sürdüreceğine dikkati çeken Peskov, “Ermenistan müttefikimiz, bize yakın bir ülke ve halkı da Rus halkına yakın bir ülke olmaya devam ediyor. Ülkemizde yaşayan Ermenilerin sayısının Ermenistan nüfusundan daha fazla olduğunu biliyorsunuz. Biz işimizi yapmaya devam edeceğiz, Ermenilerle, Paşinyan'la diyalogu sürdüreceğiz” dedi.

Peskov, Moskova'nın, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile temasları da dahil olmak üzere görüşmelerinin Karabağ'da güvenliğin sağlanmasına ve hayatın normalleşmesine yardımcı olmasını umduğunu bildirdi.

XCSDF
Bir adam, ailesiyle birlikte bir kamyonun arkasında Ermenistan'a gelen Karabağlı Ermeni kadına bir torba ekmek veriyor (Reuters)

Peskov, doğrudan Washington'a atıfta bulunarak Paşinyan'ın Batı politikaları uyguladığı yönündeki suçlamalara değindi ve Rusya'nın "Karabağ'da arabuluculuk kabiliyeti olmayan ülkelerin bölgede varlık kurma girişimlerine karşı çıktığını" söyledi.

Erivan, Paşinyan'ın eşinin geçtiğimiz günlerde Ukrayna'yı destekleyen bir konferansa katılması da dahil olmak üzere, Moskova ile ilişkilerdeki gerilimi daha da artıracak bir dizi adım atmıştı. Ayrıca Ermenistan Parlamentosu, aylar önce Rusya Devlet Başkanı'nın arananlar listesine dahil edildiği Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne katılım belgesinin onaylanması için görüşmelerin başlatıldığını duyurdu.

Erivan ile Moskova arasında son zamanlarda artan gerilimler ve özellikle Azerbaycan'ın Karabağ'daki askeri operasyonu bağlamında Rusya, Roma Tüzüğü'nün Erivan tarafından onaylanması sürecinin Ermeni liderliği tarafından atılan "dostça olmayan bir dizi adımın" parçası olduğunu belirtti.

Diğer yandan Ermenistan Bakanlar Kurulu basın ofisinden yapılan açıklamada, Karabağ'dan yerinden edilenlerin son iki günde artış eğilimine girdiği ve dün itibariyle 13 bin 550 yerinden edilmiş kişinin Ermenistan'a geldiği aktarıldı. Açıklamada, hükümetin tüm vatandaşlara uygun konut sağlayacağı bildirildi.

Bu bağlamda Azerbaycan hükümetinden bir kaynak, Karabağ'dan gelen koridorlara konuşlandırılan sınır muhafız güçlerinin, Karabağ'dan Ermenistan'a gitmek üzere ayrılan mülteciler arasında “savaş suçu” işlediğinden şüphelenilen kişileri arama çalışmalarını başlattığını söyledi.

XSCD
Karabağlı Ermeni mültecileri taşıyan uzun bir araba konvoyu Salı günü Ermenistan topraklarına ulaştı (AP)

Rusya ve İran Batı’nın Kafkasya’da nüfuzunu arttırmasından rahatsız

Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in İranlı mevkidaşı İbrahim Reisi ile yaptığı telefon görüşmesinde Karabağ'daki durumu görüştüğünü duyurdu.

Kremlin, Putin ve Reisi’nin telefon görüşmesi sırasında  Karabağ bölgesini çevreleyen tüm sorunların barışçıl yollarla çözülmesinin önemini vurguladıklarını açıkladı. Ayrıca, Putin’in İranlı mevkidaşına "Rus barışı koruma güçlerinin Karabağ'daki faaliyetlerine ilişkin ayrıntılar" hakkında bilgi verdiği kaydedildi.

Tahran, Azerbaycan'ın Karabağ'ı tümüyle kontrol altına almasıyla sonuçlanan yıldırım anti-terör operasyonu sonrasında oluşabilecek her türlü jeopolitik değişikliğe karşı olduğunu duyurdu.

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın (USAID) Müdürü Samantha Power, Karabağ'daki Ermeni sivillere gerekli insani yardımın ulaştırılmasının kolaylaştırılması için Azerbaycan'a çağrıda bulunarak, bölgedeki durumu "korkunç" olarak nitelendirdi.

Power, Ermenistan ziyareti sırasında ABD'nin "11,5 milyon dolar değerinde acil insani yardım sağlayacağını" söyledi.

DÜNYA

Rusya: Sivastopol saldırısında Londra’nın tedarik ettiği Storm Shadow füzeleri kullanıldı

(AA)
(AA)
  • Moskova: AA
TT
  • Moskova: AA
TT

Rusya: Sivastopol saldırısında Londra’nın tedarik ettiği Storm Shadow füzeleri kullanıldı

(AA)
(AA)

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, gündemdeki konulara ilişkin düzenlediği basın toplantısında “Batı’nın Ukrayna’ya yeni silah tedariki” ve “son günlerde Ukrayna’nın Kırım’a yönelik yeni füzeler kullandığına yönelik iddialar” ile ilgili soruları cevapladı.

ABD ve NATO müttefiklerinin Ukrayna’ya yeni silah tedariki kapsamında sınırlı sayıda Abrams tankları sevk ettiğini belirten Zaharova, bu tankların ABD ordusunun depolarında bulunan eski modifiyeli tanklar olduğunu dile getirdi.

Zaharova, Ukrayna’ya bu silahların tedarik edilmesinin belirli bir uzman çevresine göre Rusya ile Ukrayna güçlerinin temas bölgesindeki durumunu değiştirmeyeceğini aktardı.

Geçen hafta sonu Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’na yönelik saldırıda kullanılan füzeler konusunda Zaharova, “Kırım Yarımadası’na ve doğrudan Karadeniz Donanması’nın Sivastopol’deki karargahına yapılan son füze saldırılarına gelince, bunun için İngiliz-Fransız 'Storm Shadow' havadan karaya füzeler kullanıldı. Bunlar Londra tarafından tedarik ediliyor. Kullanılan taşıyıcılar ise Ukrayna’nın bu amaçlar için dönüştürülmüş Mig-29 ve Su-24 ön cephe uçaklarıdır” açıklamasında bulundu.

DAHA FAZLA OKU

Rusya’nın Karadeniz Filosu Komutanı Viktor Sokolov. (Reuters)

Ukrayna’nın öldürüldüğünü açıkladığı Skolov askeri toplantıda görüntülendi

Askeri eğitim sırasında M1A2 Abrams tankı (AFP-Arşiv)

Kremlin, Ukrayna’ya tedarik edilen Abrams tanklarını ‘yakmakla’ tehdit etti

“Fransa Cumhurbaşkanı Macron hayalperest”

Zaharova, Rusya'yı Azerbaycan'ın “suç ortağı” olarak nitelendiren ve Rusya'nın Ermenistan'ın toprak bütünlüğünü tehdit edebileceğini ima eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un açıklamasını, şöyle değerlendirdi:

Macron hayalperest. Ne söyleyebilirim? Bunu ancak çok zengin bir hayal gücüne sahip bir kişi tamamlayabilir. Neden bahsedildiği hiç de açık değil; belki Fransa Cumhurbaşkanı toprak bütünlüğü konusunda kimsenin bilmediği bir şeyler biliyordur? Görüşünü paylaşmasını isterim, ne demek istediğini anlamak isterim.

Zaharova, bu açıklamayla Erivanlı yetkililerin kendi eylemlerinin sorumluluğunu başkalarına yüklemeye çalışma girişimine kimin ittiğini gördüklerini vurgulayarak, “Görünüşe bakılırsa, aynı şekilde Erivan'ı da bazı adımlar atmaya teşvik ederek sorumluluğu Rusya'ya ya da başkasına devretmişler” dedi.

Fransız yetkililerin bu tekniklerini özellikle Afrika kıtası örneğinden çok iyi bildiklerini dile getiren Zaharova, şöyle devam etti:

Pek çok Afrika ülkesi, Paris'in orada aynı şekilde davrandığını, önce söz verdiğini, sonra yerine getirmediğini, önce Napolyon planlarını ilan ettiğini ve kritik bir anda kelimenin tam anlamıyla ortaklarını dışlayarak ve bu bölgelerdeki durumu kötüleştirerek hatta onları terk ettiğini söyledi. Bu kışkırtmadır, Fransız temsilcilerinin kışkırtıcı dilidir. Ermenistan-Azerbaycan normalleşme sürecine katılımları da bölgeye barışı geri getirme hedefiyle arabulucu pozisyonunda değil, yalnızca kendi siyasi çıkarları doğrultusunda hareket etmeleri ile de açıkça görülüyor.

DÜNYA

Nijer, Fransız kuvvetlerinin geri çekilmesi için ‘müzakere çerçevesi’ istiyor

Nijer’deki Fransız askerler (AFP)
Nijer’deki Fransız askerler (AFP)
TT
TT

Nijer, Fransız kuvvetlerinin geri çekilmesi için ‘müzakere çerçevesi’ istiyor

Nijer’deki Fransız askerler (AFP)
Nijer’deki Fransız askerler (AFP)

Nijer’de darbe liderleri, Fransız kuvvetlerinin ülke topraklarından geri çekilmesi için haftalardır talep ettikleri ‘müzakere çerçevesini’ dillendirmeye devam ederken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron önceki gün bu talebe yanıt verdi.

Nijer'deki askeri rejim, önceki akşam devlet televizyonunda yayınlanan açıklamasında, terörle mücadele için Nijer'deki bin 500 Fransız kuvvetinin geri çekilmesine ilişkin takvimin ‘daha iyi etkinlik için müzakere edilmiş bir çerçeve ve ortak anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilmesi’ gerektiğini duyurdu.

Geçtiğimiz Pazar günü Macron, Batı Afrika ülkesinde meydana gelen ve müttefiki olan Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum'u deviren darbeden iki ay sonra Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’yi Nijer'den çekeceğini ve ardından yaklaşık bin 500 Fransız askerini Fransa’ya geri göndereceğini duyurdu.

Nijer'deki cunta, ‘bu duyurunun ardından ilgili Fransız makamları tarafından resmi önlemlerin alınmasını’ beklediklerini doğruladı.

Fransız kararı

Nijer’in Büyükelçi Itte'ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre vermesinden yaklaşık 1 ay sonra Büyükelçi’nin bugün sabah saatlerinde başkent Niamey'de uçakla ülkeden ayrıldığı belirtildi.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre Macron, “Nijer'deki fiili yetkililerle askeri işbirliğimizi sonlandırıyoruz çünkü artık terörle mücadele etmek istemiyorlar” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, Bazoum'a devam eden desteğini ve ‘Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun çabalarına tam destek çerçevesinde Nijer'deki anayasal sisteme geri dönme’ arzusunu teyit etti.

Ağustos ayının başında, yani darbeden birkaç gün sonra ordu, Paris'le yapılan birçok askeri işbirliği anlaşmasını iptal etti. Ayrıca, Fransız askerlerinin kendi topraklarındaki varlığını ‘yasadışı’ olarak tanımlamadan önce, Ağustos ayının sonunda Fransız büyükelçisinin sınır dışı edilmesini talep ettiler.

Macron'un açıklamalarının hemen ardından, Niamey'deki askeri rejim ‘Nijer'in egemenliğine yönelik yeni adımı’ kutladı.

ABD varlığı

Son haftalarda Niamey, Fransız varlığına karşı on binlerce kişinin katıldığı birçok gösteriye tanık oldu.

Nijer'e bin 100 asker gönderen ABD ise seçeneklerini değerlendirdiğini duyurdu.

Nijer, birkaç yıldır El Kaide ve DEAŞ’e bağlı grupların özellikle batıda, Mali ve Burkina Faso sınırlarına yakın Tillabéri bölgesinde gerçekleştirdiği kanlı saldırılara tanık oluyor.

Dün Nijerya Silahlı Kuvvetleri, Tillaberi bölgesindeki Oro Galadio'da bir el bombasının patlamasının ardından iki sivilin öldüğünü duyurdu.

Ayrıca 11-16 Eylül tarihleri ​​arasında gerçekleştirilen çok sayıda operasyonda bölgede yaklaşık 20 şüphelinin gözaltına alındığı bildirildi.

DÜNYA

Kuzey Kore, ülkeye "yasa dışı" giren ABD'li askeri sınır dışı etme kararı aldı

(AA)
(AA)
  • Seul: AA
TT
  • Seul: AA
TT

Kuzey Kore, ülkeye "yasa dışı" giren ABD'li askeri sınır dışı etme kararı aldı

(AA)
(AA)

Kuzey Kore'nin resmi Kore Merkezi Haber Ajansı (KCNA), sorgulanması tamamlanan King'e ilişkin alınan güncel kararı paylaştı.

Ajansın açıklamasında, "Kuzey Kore'nin ilgili makamları, ülkeye yasa dışı yollardan giren ABD ordusu askeri Travis King'i ülkenin yasaları uyarınca sınır dışı etme kararı aldı." bilgisi verildi.

King'in nasıl ve ne zaman sınır dışı edileceğine ilişkin detay verilmedi.

Travis King olayı

Güney Kore'deki Birleşmiş Milletler (BM) Komutanlığı, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, ABD'li bir sivilin 18 Temmuz'da "izinsiz ve isteyerek" Kuzey Kore sınırını geçtiğini açıklamıştı.

Daha sonra ortaya çıkan ayrıntılarda, 23 yaşındaki King'in asker olduğu, Güney Kore'de gece kulübünde bir sivili darbetmek ve polis aracını tekmelemek suçundan 2 aya yakın hapis cezası aldığı kaydedilmişti. King'in, 10 Temmuz'da serbest bırakılarak disiplin cezası için ABD'nin Teksas eyaletinde bulunan Fort Bliss Askeri Üssü'ne geri gönderilmek istendiği belirtilmişti.

Asker eşliğinde getirildiği havalimanında uçağın kapısından pasaportunu kaybettiği gerekçesiyle geri dönen King'in, daha sonra havalimanından ayrılarak turistlerin yer aldığı Kuzey ile Güney Kore arasındaki Askerden Arındırılmış Bölge (DMZ) olan fiili sınır köyü Panmunjom'a düzenlenen tura katıldığı aktarılmıştı.

Güney Kore'deki BM Komutanlığı, ABD'li askerin nerede olduğuna dair Kuzey Kore'den bilgi talebinde bulunulduğunu ve gelen ilk yanıtta King'in gözaltına alındığının bildirildiğini duyurmuştu.

DÜNYA

Gürcistan: Rusya'nın işgal ettiği bölgeleri kurtarmak temel sorunumuz

İrakli Garibaşvili (AA)
İrakli Garibaşvili (AA)
  • Tiflis: AA
TT
  • Tiflis: AA
TT

Gürcistan: Rusya'nın işgal ettiği bölgeleri kurtarmak temel sorunumuz

İrakli Garibaşvili (AA)
İrakli Garibaşvili (AA)

Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, Abhazya Savaşı'nın bitmesinin 30. yıl dönümü nedeniyle yaptığı yazılı açıklamada, Gürcistan'ın toprak bütünlüğü sorunlarının devam ettiğini hatırlattı.

Bundan 30 yıl önce, 27 Eylül 1993'te Abhazya Savaşı'nın sona erdiğini anımsatan Garibaşvili, söz konusu savaşın ülkenin yeni tarihinde dramatik bir olay olarak kaydedildiğini belirtti.

Garibaşvili, Abhazya Savaşı'nın ülkede ağır bir iz bıraktığını vurgulayarak "Etnik temizlik, yüz binlerce insanı kendi topraklarında yerinden etti, birçok vatandaşımızın hayatına mal oldu. Bu çok üzücüdür. Rusya'nın işgal ettiği bölgelerin kurtarılması ve ülkemizin birleşmesi, devletimiz ve toplumumuzun temel sorunu olmaya devam ediyor" ifadesini kullandı.

DAHA FAZLA OKU

Gürcistan Başbakanı, ülke topraklarının yüzde 20'sinin hala Rusya'nın işgali altında olduğunu belirtti

Gürcistan Başbakanı, ülke topraklarının yüzde 20'sinin hala Rusya'nın işgali altında olduğunu belirtti

Tiflis, Ukraynalı bir yetkiliyi Gürcistan’da darbe planlamakla suçladı

Tiflis, Ukraynalı bir yetkiliyi Gürcistan’da darbe planlamakla suçladı

Gürcistan'ın toprak bütünlüğü sorununu barışçıl yollardan çözmeye sadık olduğunu kaydeden Garibaşvili, "Hükümetimiz bu yolda kararlılıkla ilerlemektedir çünkü biz, Abhaz ve Oset kardeşlerimizle birleşik, güçlü, gelişmiş bir ülke inşa etmemizin temelinin barış vesilesi ile oluşturulmasına yürekten inanıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Garibaşvili, "Geleceğin, Abhaz ve Gürcülere birlik, barış ve refah getireceğine inanıyorum" ifadesine yer verdi.

Abhazya ve Güney Osetya sorunu

Gürcistan ordusu ile Rusya'nın desteklediği Abhazyalı ayrılıkçılar arasında 1992-1993'te 13 ay boyunca savaş yaşanmıştı.

Rusya ile Gürcistan arasında 2008'de Güney Osetya Savaşı olarak bilinen çatışmalar çıkmış, savaşın ardından Rusya'nın desteklediği Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri, Gürcistan'dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etmişti.

Rusya, 2008'de bu iki bölgenin sözde bağımsızlığını tanımış, Gürcistan ise buna karşılık Rusya ile diplomatik ilişkileri kesmişti.

İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kesilmesi sonrası İsviçre taraflar arasında arabuluculuk rolü üstlenmişti.

DÜNYA

Nijer'de Fransa'ya karşı öfke büyüyor: "Bizi aptal yerine koyuyorlar"

Fransız ordusu karargahının önüne giden protestocular "Artık Fransa'yı istemiyoruz" diyor (Reuters/Arşiv)
Fransız ordusu karargahının önüne giden protestocular "Artık Fransa'yı istemiyoruz" diyor (Reuters/Arşiv)
TT
TT

Nijer'de Fransa'ya karşı öfke büyüyor: "Bizi aptal yerine koyuyorlar"

Fransız ordusu karargahının önüne giden protestocular "Artık Fransa'yı istemiyoruz" diyor (Reuters/Arşiv)
Fransız ordusu karargahının önüne giden protestocular "Artık Fransa'yı istemiyoruz" diyor (Reuters/Arşiv)

Batı Afrika ülkesi Nijer, 26 Temmuz'daki askeri darbeden beri dünya basınının gündeminden düşmüyor. Paris'le yaşanan sürtüşmenin ardından Fransız lider Emmanuel Macron, 1500 Fransız askerinin yıl sonuna kadar ülkeyi terk edeceğini 24 Eylül'de duyurdu.

Diğer yandan askeri yönetimin 25 Ağustos'ta Büyükelçi Sylvain Itte'ye ülkeden ayrılması için 48 saat süre vermesinden sonra Fransa'nın diplomatik temsilcisi bugün ülkeden gitti.

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC, eski Fransız kolonisinde yaşayanlarla konuşup bölgedeki durumu aktardı. Dün yayımlanan haberde cuntacıları destekleyenler ve karşıtları da yer aldı. 

İki çocuk annesi Adama Zourkaleini Maiga, ülkedeki Fransız askerleri şiddet olaylarını engelleyemediği için Paris yönetimini sorumlu tuttuğunu söylüyor:

Annemin kuzeni Tera köyünün lideriydi. Yalnızca 7 ay önce suikasta uğradı. Teröristler onu arıyordu. Bir otomobil kiralayıp kaçtığını öğrendiklerinde onu yakalayıp öldürdüler. Boğazını kestiler. Tüm ailemiz gerçek bir şok yaşadı. Bize Fransız ordusunun başarılı olduğunu söyleyemezler. Durum her yıl daha da kötüye giderken terörle mücadelede buranın halkına yardım ettiklerini nasıl söyleyebiliyorlar, anlayamıyorum!

DAHA FAZLA OKU

Fransa'nın Niamey Büyükelçisi Itte, Nijer'den ayrıldı

Fransa'nın Niamey Büyükelçisi Itte, Nijer'den ayrıldı

Fransız askerleri, Niamey’deki bir askeri üssün içindeki Mirage-2000 savaş uçağını inceliyor. (AP)

Nijer askeri konseyi, Fransa’nın askerlerini geri çekme duyurusunu memnuniyetle karşıladı

Sahel bölgesindeki son Batı müttefiki olarak görülen Nijer'de İslamcı örgütlerin yükselişi halka sorun yaratıyor. Diğer yandan hem ABD hem de Fransa'nın bölgede birlikleri var. Hatta Washington en büyük drone üssünü bu ülkeye kurdu. 

Pek çok Nijerli, Fransa'nın ülkedeki yöneticilere ve doğal kaynaklara fazlasıyla nüfuz ettiğini düşünüyor. Darbe destekçileri, ordunun Fransız etkisini ülkeden silip egemenliği tamamen ele geçirmesini ümit ediyor. 

Ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 1960'tan beri 5 darbenin gerçekleştiğini işaret eden Adama, "Ordu Nijer'de hiçbir zaman uzun süre yönetimde kalmadı. Nihayetinde üslerine dönüp yönetimi daha iyi bir sivil hükümete teslim edecekler" diyor. 

Başkent Niamey'deki Fransız birliklerinin üslerinden ayrılması için haftalardır kamp kuran yüzlerce gösterici, cumaları burada topluca namaz kılıyor. İmam Abdülaziz Abdulaye Amadou cemaate şöyle sesleniyor:

Tıpkı bir kadınla erkeğin boşanması gibi, bu işler zaman alıyor. Nijer'in Fransa'dan ayrılması da böyle…

Namazdan sonra BBC muhabirine konuşan İmam Amadou, ülkedeki tepkiyi şu ifadelerle özetliyor:

Tüm Sahel bölgesinde Fransa'nın en iyi ortağı Nijer. Ancak şimdi isteklerimizi reddeden de Fransa, bu yüzden tansiyon yükseliyor. Fransa darbeden sonra sessizce ayrılıp sonra darbecilerle müzakere edebilirdi. Gabon ve Çad gibi diğer ülkelerdeki darbeleri kabullendikleri halde neden şimdi bizim yetkililerimizi tanımadıklarını söylüyorlar? Bizi bu sinirlendirdi ve Fransa'nın bizi aptal yerine koyduğunu düşünüyoruz.

30 Temmuz'da düzenlenen darbe yanlısı gösteride "Yıkılsın Fransa, Putin sen çok yaşa" gibi döviz ve pankartlar da görülmüştü (AP)
30 Temmuz'da düzenlenen darbe yanlısı gösteride "Yıkılsın Fransa, Putin sen çok yaşa" gibi döviz ve pankartlar da görülmüştü (AP)

Diğer yandan Fransız birliklerinin ülkeden ayrılmasının felakete yol açacağını savunanlar da var. BBC, ülkede yaşayanların cuntadan korkarak konuşmadığını aktardı. Devrik devlet başkanı Muhammed Bazum'un eski sözcüsü İdrissa Veziri, Zoom üzerinden görüştüğü BBC muhabirine Paris'ten sesleniyor:

Teröristlerle mücadelede Fransa bize çoğu istihbaratı sağlayan kilit ülke konumunda. Fransızların aceleyle ayrılması Mali ve Burkino Faso'daki güvenlik durumunun bozulmasına yol açtı. Bugünlerde Fransa, halkı sokağa çıkarmak için kullanılan bir günah keçisi oldu. Sorun Fransa değil; günümüzün problemi, Nijer için büyük bir gerileme anlamına gelen darbe girişimi.

Ancak bazı uzmanlar, darbenin ardından Senegal, Fildişi Sahili, Benin ve Nijerya'nın da üyesi oldukları Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) Nijer'e askeri operasyon tehdidinde bulunmasının ardından Mali, Burkina Faso ve Nijer'in 16 Eylül'de kurduğu askeri ittifakı işaret ediyor. 

Güney Afrika merkezli Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nde Sahel bölgesinden sorumlu proje yöneticisi olan Fahiraman Rodrigue Koné, "Bu üç ülke arasındaki yardımlaşma eksiği, terör örgütlerinin bir bölgeden ötekisine rahatça geçmesini sağlayan sebeplerden biriydi. Şimdiden bu üç ülke ortak askeri operasyon düzenledi. Artan yardımlaşma, isyancılar üzerinde gerçek bir baskı oluşturuyor" diyor. 

Geçen sene Nijer'de terör olaylarıyla bağlantılı ölümler yüzde 79 azalmıştı. Koné, Bazum yönetiminin yürüttüğü askeri stratejiyle birlikte, halkı yanına alıp sosyoekonomik gelişimi önceleyerek bu başarıyı sağladığını söylüyor. Cuntanın bu yolu sürdürüp sürdürmeyeceğiyse henüz bilinmiyor.

Nijer'de halkın seçtiği Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz'da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonmuş ve o akşam asker, yönetime el koyduğunu duyurmuştu. Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Abdurrahmane Tchiani, 28 Temmuz'da Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP) isimli geçiş hükümetinin başına geçmişti.

CNSP, 7 Ağustos'ta Lamine Zeine'yi başbakan olarak atamış, 10 Ağustos'ta asker ve sivillerden oluşan 21 üyeli kabineyi açıklamıştı.

63 yaşındaki Bazum, tutuklandığı Nijer'de yargılanmayı bekliyor.

Independent Türkçe