Netanyahu ile Musk arasındaki görüşmede kâr zarar dengesi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail'deki politikalarına yönelik protestoların ortasında ABD'ye ziyarete başladı (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail'deki politikalarına yönelik protestoların ortasında ABD'ye ziyarete başladı (AP)
TT

Netanyahu ile Musk arasındaki görüşmede kâr zarar dengesi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail'deki politikalarına yönelik protestoların ortasında ABD'ye ziyarete başladı (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail'deki politikalarına yönelik protestoların ortasında ABD'ye ziyarete başladı (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Tesla ve SpaceX şirketlerinin Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk ile Tesla otomobil fabrikalarındaki ofisinde buluşmak üzere San Francisco'ya geldi.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, milyarder Elon Musk ile görüşmek üzere San Francisco'daki Tesla araba fabrikalarına gelene kadar ofisinde adamlarının beklentisi, devasa gösterileriyle onu korkutan rakipleriyle yüzleşmesine yardımcı olacak bir hazine getirmesiydi.

Bu ziyaret, Musk'a karşı oldukça olumsuz bir tutum sergileyen ABD'li Yahudi liderleri ve yalnızca sol veya liberal kanadı değil, aynı zamanda sağ kanadı da kızdırdı. Musk, İsrail ve Yahudi karşıtı paylaşımları serbestçe yayınlamasından dolayı ABD’li Yahudiler tarafından antisemitizmle suçlanıyor. Tel Aviv'deki ABD'li politika uzmanları, Musk'a dayanamayan ve onu ezeli rakibi Donald Trump'ın arkadaşı olarak gören Başkan Joe Biden yönetiminin Musk’a yönelik öfkesinden bahsetti.

Erdoğan ve Musk görüşmesi

Netanyahu'nun çevresindekiler bile onun ABD ziyaretine sanki ABD Başkanıymış gibi Musk'la ve onun ofisinde buluşarak başlamasına şaşırdılar ve şöyle dediler: “Türkiye Cumhurbaşkanı da Musk'la görüşmek istedi ama ona gitmedi. Aksine, ABD'nin batı kıyısından doğu kıyısına kadar seyahat eden Musk'tı. Onu New York'taki otelinde karşıladı.”

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York'ta Tesla CEO'su Elon Musk ile yaptığı görüşmede kendisine futbol topu hediye etti (Reuters)
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, New York'ta Tesla CEO'su Elon Musk ile yaptığı görüşmede kendisine futbol topu hediye etti (Reuters)

Netanyahu, bu görüşmeden büyük bir kazanç bekliyor olmalı ki, ABD'li Yahudilerin öfkesini ve Biden'ın kızgınlığını göze alabiliyor.

Elon Musk, ABD'ye resmi ziyarette bulunan İsrail Başbakanı ile kendisine ait X sosyal medya üzerinden yayınlanan panele katıldı. Netanyahu ve Musk canlı yayında dostane bir toplantı gerçekleştirdiler.  Öncelikle yapay zekanın risklerinden bahseden ikili, “yapay zekadan fayda sağlanabileceği, içerdiği risklere rağmen paniğe gerek olmadığı  konusunda” fikir birliğine vardıklarını ifade ettiler. Görünüşe göre Netanyahu bu alanda en az Musk kadar uzman. İsrail Başbakanı Musk’a bakınca modern çağın Edison'unu (elektriğin mucidi) gördüğünü söyledi.

Musk'a kur yapmak

Netanyahu, iki gün içinde ABD’li Yahudilerin liderleriyle görüşeceğini ve Musk'a kur yapması ile ilgili onların sorularını yanıtlaması gerektiğini bildiği için Tesla CEO’su ile görüşmesinde Semitizm konusunu açmaya karar verdi.

18 Eylül'de Kaliforniya ziyareti ve Elon Musk ile görüşmesi sırasında Netanyahu'ya yönelik protestolar (EPA)
18 Eylül'de Kaliforniya ziyareti ve Elon Musk ile görüşmesi sırasında Netanyahu'ya yönelik protestolar (EPA)

“Keşke açmasaydı!” diyor bir Yahudi örgütü liderlerinden biri.

Netanyahu Musk'a hitaben şunları söyledi: "Senin Yahudi karşıtı olmadığını ve Yahudi davasına sempati duyduğunu biliyorum ve umarım bu yolda devam edersin ve umarım ‘X’ aracılığıyla antisemitizme son vermek veya mümkün olduğu kadar azaltmak için gerekli gücü kendinde bulabilirsin."

Elon Musk, şu anda aylık 550 milyon kullanıcıya sahip olan "X" platformu üzerinden tüm nefret ve kötülük mesajlarının yayılmasını engelleyemeyeceğini belirterek, "herhangi bir grup insana yönelik her türlü saldırıya karşı olduğunu" vurguladı.

Musk Netanyahu'ya, ülkesindeki yargının yetkilerini kısıtlamayı hedefleyen hukuk reformu paketini hatırlattı. Bu sırada toplantı salonunun dışında düzenlenen ve yargı planını protesto eden gösterilerde atılan sloganlar toplantı merkezine ulaştı. Göstericilerin “Utanç... utanç...” sloganları duyuldu.

Netanyahu şu açıklamayı yaparak, yargı planın sorumluluğundan kaçmaya çalıştı:

“Adalet Bakanım, Yariv Levin'in getirdiği plan çok kötüydü ama ben bu planı reddettim ve dondurdum, ülkeye döndüğümde demokrasiyi korumak için gerektiği şekilde değiştireceğim."

Musk, canlı yayın sırasında Netanyahu’ya şunları söyledi: “Bu plan nedeniyle seninle görüşmem konusunda şirketimden itirazlar geldiğini bilmelisin. Aldığım bir karara ilk kez bu kadar itirazla karşılaşıyorum” dedi.

İsrail'e yatırım uygulamak

Şu soru ufukta beliriyor: “Netanyahu, Musk ile görüşmesinden ne umuyor?”

Cevap, Netanyahu'nun Musk’a yönelik şu cümlelerinde ortaya çıkıyor: “İsrail Devleti'nin yanı sıra insanlığın çehresini de değiştirecek bir yol açıyorsunuz.”

Netanyahu Musk'a hitaben şunları söyledi: “Sanırım bugün kendimizi tüm insanlık için bir dönüm noktasında buluyoruz ve nimet ya da azap arasında seçim yapmak zorundayız.”

Netanyahu, ev sahibini İsrail'e yatırım yapmaya ikna etme arzusunu dile getirdi. Buraya öncelikli bir amaç için geldi. Yargıya darbe planı nedeniyle İsrail ekonomisinin uğradığı kayıpları telafi etmek. İsrail’de yüksek teknolojiye (ileri teknoloji endüstrisi) yabancı yatırımlar yüzde 60 oranında düştü. İsrail para birimi ise yüzde 13 oranında değer kaybetti. Çünkü sermaye belirsizlik altında iş yapamaz. Netanyahu hükümetinin planı İsrail'i belirsizlikle doldurdu. Ne var ki, İsrail'e tek kuruş yatırım yapmayan ve daha bir gün önce Erdoğan'a Türkiye'de Tesla otomobil fabrikası kurma sözü veren Musk, Netanyahu'ya önümüzdeki yıllarda politikasını değiştirip İsrail'e yatırım yapma sözü içeren herhangi bir açıklama yayınlamadı.

Netanyahu, dünya liderleriyle daha fazla görüşme yapmak üzere New York'a geçti. İsrail Başbakanı bu görüşmelerle “topluluk önünde konuşma ve uluslararası ilişkiler becerisine sahip bir sanatçı olma” temelinde, başarısızlıklarının iç politikadaki etkisini bir nebze olsun hafifletecek, Musk ile görüşmesinin zararlarını azaltacak kazanımlar elde etmeyi umuyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Netanyahu’nun partisinin ziyaretin ilk gününde yaşananlara tepkisi, histerik bir öfkeye işaret ediyor. İsrail Başbakanı’nın arkadaşları protesto liderlerine saldırmayı, herhangi bir başarısızlıktan onları sorumlu tutmayı ve onları vatana ihanetle suçlamayı politika edindi.



ABD, Türkiye’nin ve Şera’nın çıkarına olacak şekilde SDG'yi terk eder mi?

ABD'nin SDG güçleriyle kurduğu ittifaklar Suriye'deki değişimin gerçekleriyle tezat oluşturuyor (Sosyal medya)
ABD'nin SDG güçleriyle kurduğu ittifaklar Suriye'deki değişimin gerçekleriyle tezat oluşturuyor (Sosyal medya)
TT

ABD, Türkiye’nin ve Şera’nın çıkarına olacak şekilde SDG'yi terk eder mi?

ABD'nin SDG güçleriyle kurduğu ittifaklar Suriye'deki değişimin gerçekleriyle tezat oluşturuyor (Sosyal medya)
ABD'nin SDG güçleriyle kurduğu ittifaklar Suriye'deki değişimin gerçekleriyle tezat oluşturuyor (Sosyal medya)

Independent Arabia

ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşar Vekili John Bass, on yılı aşkın bir süredir devam eden Suriye krizinin çözümüne yönelik uluslararası çabalar çerçevesinde, Suriye'nin geleceği ve siyasi geçiş sürecine ilişkin yoğun görüşmelerde bulunmak üzere Ankara'yı ziyaret etti. Görüşmelerde bölgenin istikrarının sağlanması ve DEAŞ’ın yeniden ortaya çıkmasının engellenmesi de dâhil olmak üzere güvenlik ve stratejik bazı konular ele alındı.

Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre ABD'nin Suriye'deki askeri varlığının amacının DEAŞ'ın geri dönüşünü engellemek ve bölgedeki güvenliğin istikrarını sağlamak olduğunu belirten Bass, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve çeşitli bağlantılara sahip Kürt gruplara atıfta bulunarak ABD askerlerinin Suriye’deki varlığının silahlı gruplar tarafından komşu ülkelerin güvenliğine zarar verecek şekilde istismar edilmemesini sağlamak için müttefikleriyle koordinasyon içinde çalıştığını söyledi.

Bass, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bölgedeki ortaklarımıza güven vermek ile varlığımızın herhangi bir düşmanca ya da tırmandırıcı faaliyet için bahane olmamasını sağlamak arasında hassas bir denge kurmanın öneminin farkındayız.”

ABD’li yetkili ayrıca, Washington’ın ABD askerlerinin Suriye'deki varlığının bölgesel gerilimleri arttırmadan siyasi geçişi destekleyici nitelikte kalmasını sağlamak için stratejilerini sürekli olarak değerlendirdiğini de sözlerine ekledi.

cdfvgthy
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Bass arasında daha önce yapılan bir görüşmeden (ABD Dışişleri Bakanlığı)

Basına sızan bilgilere göre Ankara, ABD'den Suriyeli Kürt grupları desteklemekten vazgeçmesini ve onlara özyönetim gibi istisnai ayrıcalıklar tanımadan Suriye’de kapsamlı bir çözüme dahil olmalarının sağlamasını isterken Washington, Ahmed eş-Şera liderliğindeki Şam'daki geçici yönetim ile Mazlum Abdi liderliğindeki SDG arasında bir diyaloğun başlatılmasını destekliyor.

Ülkesinin SDG'ye PKK üyeleri gibi yabancı terör örgütü üyeleri konusunda yaptığı baskıyla ilgili bir soruya Bass, “Suriye'nin ne bugün ne de gelecekte yabancı terör örgütleri ya da yabancı teröristler için güvenli bir sığınak olmaması gerektiği konusunda Türk hükümetiyle hemfikiriz” dedi.

Yaptırımlar hafifletiliyor

Körfez ülkelerinin Suriye'deki geçici hükümete yönelik desteğiyle ilgili olarak Bass, “Körfez'deki ortaklarımızla Şam'daki geçici hükümete, halka temel hizmetleri sunabilmesini sağlamak üzere nasıl yardım sağlayabileceğimiz konusunda yapıcı görüşmelerde bulunduk” ifadelerini kullandı.

Söz konusu yardımın memur maaşlarının ödenmesi ile elektrik ve enerji sağlanmasına yönelik desteği de içerdiğini belirten Bass, bu desteğin sadece Suriye halkının acılarını hafifletmeyi değil, aynı zamanda siyasi geçiş süreci çerçevesinde geçici hükümeti istikrara kavuşturmayı da amaçladığını vurguladı.

ABD’nin yaptırım rejimlerini siyasi sürece zarar vermeden insani çabaları destekleyecek şekilde uyarlamaya çalıştığını vurguladı.

ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’ın yeni yönetimi Beyaz Saray'a girmek üzereyken, Suriye dosyasına yönelik politikalarına ilişkin bir beklenti hakim. Bass, yeni yönetimin ABD'nin Suriye'deki varlığının geleceği ve Washington'ın bölgesel istikrarı desteklemedeki rolüne ilişkin kritik kararlarla karşı karşıya kalacağını belirtti.

ABD’li yetkili, sözlerine şöyle devam etti:

“Her ABD yönetimi bölgedeki stratejik çıkarları ile insani yardım çabalarına verilen destek arasında denge kurmakta zorlanır. Suriye, içinden çıkılmaz çatışmaların çözümüne yönelik uluslararası kararlılık açısından bir turnusol kâğıdı niteliğindedir.”

Bass, Trump’ın ekibinin yaptırım politikalarını yeniden değerlendirmesi ve uluslararası ve bölgesel çabaların uyumlu olmasını sağlamak için komşu ülkelerle temasları artırması gerekeceğini açıkladı.

Suriye'nin bölgeyle yeniden bütünleşmesi

Bass, bazı bölge ülkelerinin Şam'daki mevcut hükümete verdiği destekle ilgili olarak “Bölgedeki ortaklarımıza her türlü desteğin istikrarı sağlamaya yönelik olmasının ve bölünmeleri güçlendirmemesinin önemini açıkça ifade ettik” dedi.

Washington'ın siyasi bir geçişe katkıda bulunacak ve Suriye halkının acılarını hafifletecek adımlar atılmasını teşvik ettiğini söyleyen Bass, “Mevcut hükümete verilecek her türlü desteğin, Suriye'deki durumu dengelemeye yardımcı olacak pratik tedbirlere yönelik bir taahhütle birlikte yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı. ABD’li yetkili, Washington’daki yeni yönetimin, çabaların sürdürülebilir bir siyasi çözüme ulaşılmasını sağlamaya yönelik olması için baskı yapmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.

Suriye'nin bölgesel ve uluslararası sistemlerle yeniden bütünleşmesinin, uzun vadeli istikrarın sağlanması için geniş bir iş birliği gerektirdiğini söyleyen Bass, “Washington, güvenliği arttırmak ve siyasi geçiş sürecini desteklemek arasında bir denge kuran çözümler sunmak için komşu ülkelerle birlikte çalışıyor” şeklinde konuştu.

Suriye'deki zorlukların bölgesel ve uluslararası iş birliği olmadan çözülemeyeceğini söyleyen Bass, “Bir sonraki aşamanın başarılı olması için ortaklarımızla birlikte çalışmaya kararlıyız” ifadelerini kullandı.

El-Hol Kampı, DEAŞ’lı mahkumlar ve İsrail

Suriye'nin ve bölgenin karşı karşıya olduğu önemli güvenlik sorunlarından biri de el-Hol Kampı ve DEAŞ’lı mahkûmlar. el-Hol Kampı’nın on binlerce kadının ve çocuğun feci koşullarda yaşadığı bir yer olması nedeniyle bu konunun en önemli önceliklerden biri olduğunu belirten Bass, bu kampın aynı zamanda terör örgütlerine üye kazandırma kaynağı olarak istismar edilme riski taşıdığını söyledi. ABD’li yetkili, uluslararası toplumun, buradaki mahkumların topluma kazandırılması ve ailelerin toplumlarıyla yeniden bütünleşmeleri de dahil olmak üzere uzun vadeli çözümler sağlamak için birlikte çalışması ve gelecekteki tehditleri önlemek için sıkı güvenlik adımları atması gerektiğini de sözlerine ekledi.

Suriye'de bulunan tüm yabancı teröristlerin ülkeyi terk etmesi gerektiğini vurgulayan Bass, “Bu insanların büyük bir kısmı geldikleri ya da vatandaşı oldukları ülkelere geri dönmeli. Bu geri dönüş ise söz konusu hükümetlerin, bu kişilerin eylemlerinden dolayı kanun önüne çıkarılmalarını sağlayacak süreçleri başlatmalarıyla gerçekleşmeli” diye konuştu. Bass, sadece DEAŞ’lı mahkûmları değil, SDG saflarındaki yabancı unsurları da bu kapsamda görüyor.

Ancak SDG ile ilgili sorun, yabancı unsurların ötesinde, siyasi kolunun ABD’nin arkasına saklandığı ve Şam’daki yeni yönetimin bu karmaşık dosyayı yönetemeyeceği ya da güvenliğini sağlayamayacağı varsayımıyla DEAŞ’lı mahkumları koz olarak kullandığı ayrıcalık taleplerine kadar uzanıyor.

Öte yandan Suriye ile İsrail arasındaki ilişkilere değinen Bass, “İki taraf arasında süregelen gerilimin ele alınmasının öneminin farkındayız. Gerginliğin azaltılmasının bölgede kapsamlı bir istikrarın sağlanmasına yönelik önemli bir adım olduğuna inanıyoruz” dedi.

Washington'ın Suriye'nin vekâlet savaşları için bir arena haline gelmesini önleme çabalarını desteklediğini açıklayan Bass, “Bölgeyi daha fazla tehlikeye maruz bırakmadan güvenliğini sağlayacak bir denge için bölgedeki ortaklarımızla birlikte çalışmaya kararlıyız” şeklinde konuştu.

Suriye'nin istikrara kavuşturulmasının uluslararası iradeyle birlikte çaba da gerektirdiğini ifade eden Bass, Kaosun yeniden başlamaması ve aşırılık yanlısı grupların hedeflerine ulaşmak için bu durumdan faydalanmaması için hep birlikte çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.