İran’da Mahsa Amini’yi anma etkinliklerinde 600’den fazla kadın gözaltına alındı

İranlı bir kadın, Tahran’daki Karçak Hapishanesi’nin kadınlar bölümü girişinden geçiyor  (Mizan)
İranlı bir kadın, Tahran’daki Karçak Hapishanesi’nin kadınlar bölümü girişinden geçiyor (Mizan)
TT

İran’da Mahsa Amini’yi anma etkinliklerinde 600’den fazla kadın gözaltına alındı

İranlı bir kadın, Tahran’daki Karçak Hapishanesi’nin kadınlar bölümü girişinden geçiyor  (Mizan)
İranlı bir kadın, Tahran’daki Karçak Hapishanesi’nin kadınlar bölümü girişinden geçiyor (Mizan)

İran’daki protestolarda gözaltına alınanların koşullarını izlemekle görevli bir komite, geçen hafta Mahsa Amini’nin ölümünün birinci yıldönümünde Tahran ve diğer şehirlerde en az 600 kadının gözaltına alındığını bildirdi.

Komite tarafından yapılan açıklamada, gözaltına alınanların çoğunun kefaletle serbest bırakıldığı, çok sayıda kişinin de aynı umutla savcılığa sevk edildiği bilgisi verildi.

Şarku’l Avsat’ın İran medyasından aktardığı habere göre, soruşturma sürecinin tamamlanmasını ve akıbetlerinin belirlenmesini bekleyen 130 kadın Karçak Hapishanesi’ne nakledildi.

Komite, güvenlik güçlerinin protestocuların sokağa çıkmasını engellemek için uyguladığı sıkı güvenlik önlemleri sırasında gözaltına alınan 118 kadının kimliğinin tespit edildiğini kaydetti.

İranlı genç Kürt kadın Mahsa Amini, başörtüsünü kurallara uygun takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmıştı. 22 yaşındaki kadın, üç gün sonra hayatını kaybetti.

Ölümüne duyulan öfke, özellikle kadınların önderlik ettiği, haftalarca süren ve kadınların rejime açıkça meydan okuyarak başörtülerini çıkarması gibi tabuların yıkıldığı öfkeli protestolara yol açtı.

Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü’ne (IHR) göre, 68’i çocuk ve 49’u kadın olmak üzere 551 protestocu, güvenlik güçleri tarafından öldürüldü. 22 binden fazla kişi ise gözaltına alındı. IHR bu durumun, birkaç ay sonra protestoların ivmesini azalttığını kaydetti.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, protestoları Batılı ülkelere bağladı.

Mahsa Amini’nin ölüm yıldönümünde yüzlerce kadının gözaltına alındığını belirten açıklamayla ilgili İran hükümeti veya yargısından herhangi bir açıklama gelmedi.

BBC Farsça’nın haberine göre, zorunlu başörtüsünü protesto eden mühendis Zeynep Kazemi gözaltına alındı.

Kazemi, İran Mühendisler Birliği’nin Genel Kurulunu seçmek için düzenlediği konferansta başörtüsünü çıkardığı için bu ayın başında 74 kırbaç cezasına çarptırılmıştı.

Kazemi, Mahsa Amini’nin ölüm yıldönümü dolayısıyla yeni bir video çekerek, haksızlığa karşı adalet talebini dile getirmekten hiçbir zaman pişmanlık duymadığını ve sessiz kalmayacağını söyledi.

Polis ve güvenlik güçleri, protestolarda hayatını kaybedenlerin ailelerinin gösteri düzenlemesini engellemek için sıkı önlemler aldı.

Tahran’ın batısındaki Kazvin şehrinde güvenlik güçleri, hayatını kaybedenleri anmaya çalışan insanları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı.

Geçtiğimiz yıl güvenlik güçleri tarafından öldürülen Cevad Haydari’nin kız kardeşi Fatima Haydari, herhangi bir anma töreni yapılmasını önlemek için emniyetin evlerini güvenlik kordonuna aldığını ve göz yaşartıcı gaz kullandığını söyledi.

İran Parlamentosu salı günü yaptığı oylamada, başörtüsü yasağına uymayan kadınlara daha sert cezalar öngören yasa tasarısını onayladı.

İran medyasına göre, başörtüsü yasağını ihlal edenlere karşı para cezası, bankacılık hizmetlerinin engellenmesi ve adli işlem öngören yasanın deneme amaçlı 3 yıl süreyle uygulanmasına karar verildi.



Gazze Rivierası planı tartışmalara yol açtı: Raporlar, Blair Enstitüsü'nün savaş sonrası projelerdeki rolünü ortaya koyuyor

Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair (Reuters)
Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair (Reuters)
TT

Gazze Rivierası planı tartışmalara yol açtı: Raporlar, Blair Enstitüsü'nün savaş sonrası projelerdeki rolünü ortaya koyuyor

Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair (Reuters)
Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair (Reuters)

Financial Times, Tony Blair Enstitüsü'nün (TBI) Gazze Şeridi'nde savaş sonrası yeniden yapılanma planlarının hazırlanmasında tartışmalı bir rol oynadığını ve bu planlar arasında ABD Başkanı Donald Trump'ın daha önce bir tanıtım videosunda bahsettiği gibi bölgeyi ‘Gazze Rivierası’ adı altında lüks bir turizm ve ticaret bölgesine dönüştürme vizyonunun da yer aldığını ortaya çıkardı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığına göre, Birleşik Krallık eski Başbakanı Tony Blair'in enstitüsü, Amerikalı milyarder Elon Musk'ın adını taşıyan bir sanayi bölgesinin kurulmasının yanı sıra dijital projeler ve düşük vergili özel ekonomik bölgeler kurma planlarını içeren bir proje üzerinde bir grup İsrailli iş adamıyla birlikte çalıştı.

ABD Başkanı Donald Trump bu yılın başlarında, savaş sonrası Gazze'yi lüks gökdelenler ve kendisinin altın heykelleriyle tamamlanmış bir yatırım ve turizm destinasyonu olarak tasvir eden ve burayı ‘Ortadoğu'nun Rivierası’ olarak tanımlayan bir video yayınlayarak tartışmalara yol açtı.

Raporlar, TBI çalışanlarının, eski Boston Consulting Group (BCG) yetkilileriyle birlikte Büyük Güven projesi (The Great Trust) olarak bilinen projeye dahil olduklarını gösteriyor. Önerilen belgelerden biri, Trump'ın tartışmalı videosuyla açık paralellikler taşıyan, Gazze Şeridi kıyılarında yapay adalar inşa edilmesini öngörüyordu.

Bir TBI çalışanı tarafından hazırlanan belgede, Gazze Şeridi'ndeki savaş, Gazze Şeridi'nin sıfırdan yeniden inşası için yüzyılda bir kez ele geçecek bir fırsat olarak görülüyor ve Gazze Şeridi'nin modern, güvenli ve müreffeh bir topluma dönüştürülebileceği belirtiliyordu.

Enstitü personeli Gazze için kapsamlı bir ekonomik plan hazırlamak üzere 12 üyeli bir koordinasyon komitesine katıldı. Ancak enstitü yaptığı resmî açıklamada, Trump yönetimine sunulan ve yüz binlerce Filistinlinin Gazze Şeridi'nden çıkarılmasına yönelik dramatik bir öneri içeren son versiyonu hazırladığını ya da onayladığını reddetti.

Blair'in sözcüsü, eski Başbakan’ın planlara kişisel olarak dahil olmadığını ve planlar hakkında yorum yapmadığını vurguladı. Açıklamada, “TBI ekibi savaş sonrası vizyonerlerle irtibat halinde, ancak TBI bu özel planın hazırlanmasında yer almadı” denildi.

Açıklamada, TBI tarafından hazırlanan belgenin tamamen kurum içi bir çalışma olduğu, farklı taraflardan gelen fikirleri değerlendirmeyi amaçladığı ve BCG ile yapılan bir iş birliğinin parçası ya da öncüsü olmadığı ifade edildi.

Konuyla ilgili olarak BCG de bir açıklama yayınlayarak planla ya da tanıtım videosuyla herhangi bir bağlantısı olduğunu reddetti. BCG tarafından yapılan açıklamada, “Medyada dolaşan haberler bizim rolümüzü yansıtmamaktadır. İki eski ortağımız, firmamızdan herhangi bir yetki almadan kendi inisiyatifleriyle bu projeyi başlatmışlardır. Bunu kategorik olarak reddediyoruz. Bunun için herhangi bir ücret almadık” ifadeleri yer aldı.

Daha önceki raporlar BCG'nin Gazze İnsani Yardım Vakfı olarak bilinen ve İsrail ile ABD'nin desteğini aldığı söylenen projenin bir parçası olarak Filistinlilerin Gazze Şeridi'nden göç ettirilmesinin maliyetine ilişkin finansal modeller hazırladığını ortaya koymuş, ancak şirket daha sonra bu projeden uzaklaşmıştı.