عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Karabağ ateşkesinin ardından Erivan sokaklarına çıkan protestocular konuştu: Hiç dostumuz yok

"Hayal kırıklığına uğradık"

Protestocular, Paşinyan'ın istifasını isterken, Karabağ'daki Ermeni nüfusunun akıbeti belli değil (AFP)
Protestocular, Paşinyan'ın istifasını isterken, Karabağ'daki Ermeni nüfusunun akıbeti belli değil (AFP)
TT
TT

Karabağ ateşkesinin ardından Erivan sokaklarına çıkan protestocular konuştu: Hiç dostumuz yok

Protestocular, Paşinyan'ın istifasını isterken, Karabağ'daki Ermeni nüfusunun akıbeti belli değil (AFP)
Protestocular, Paşinyan'ın istifasını isterken, Karabağ'daki Ermeni nüfusunun akıbeti belli değil (AFP)

Fransız haber ajansı AFP, Dağlık Karabağ'daki ateşkesin ardından Ermenistan'da protesto gösterisi düzenleyen eylemcilerle görüştü.

Azerbaycan'ın başlattığı "terörle mücadele operasyonu"nun ardından Dağlık Karabağ'da sağlanan ateşkes, Ermenistan'ın başkenti Erivan'da halktan tepki topladı.

Kendisini Victoria olarak tanıtan eylemci, AFP'ye "Kalbimiz kırık. Orada bir insani yardım koridoru açmak, halka destek sağlamak, en azından çocukları tahliye etmek mümkün" dedi.

26 yaşındaki dişçi, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı "hain" diye niteleyerek, devletin Dağlık Karabağ halkına yardımcı olması gerektiğini söyledi.

David Vartanyan ise Karabağ'daki Ermeni nüfusun zorluk yaşadığını savunarak, "Açlar, susuzlar, elektrikleri yok, başlarını sokacakları evleri yok. Onlar Ermeni, biz tek bir milletiz ve birlikte olmalıyız" ifadelerini kullandı. 

32 yaşındaki aşçı da Paşinyan'ın görevden alınmasını istediğini belirterek, "Ancak o zaman gerçekten mücadele edebiliriz" dedi.

AFP, Erivan'daki Cumhuriyet Meydanı'nda kurulan platformda muhalif siyasetçilerin, Paşinyan'ın istifasını istediğini ve halkı yol kapatma eylemleri düzenlemeye çağırdığını da aktardı. 

Protestoculardan avukat Angela Adamyan, ülkesinin yalnız bırakıldığını savunarak şunları söyledi: 

Hiç dostumuz yok. Kimse bizi kurtarmak istemiyor, yeterince güçlü bir ordumuz yok, desteğimiz yok. Kendi başımızayız, herkes bizi hayal kırıklığına uğrattı.

DAHA FAZLA OKU

WSJ: Azerbaycan tüm bölgeyi geri alırsa, Paşinyan için korkunç sonuçları olur

WSJ: Azerbaycan tüm bölgeyi geri alırsa, Paşinyan için korkunç sonuçları olur

Dağlık Karabağ’ın geleceği konusundaki ‘zorlu müzakerelerde’ bir sonuca varıldı mı?

Dağlık Karabağ’ın geleceği konusundaki ‘zorlu müzakerelerde’ bir sonuca varıldı mı?

Öte yandan gösterilerde protestocularla güvenlik güçleri arasında arbede de yaşandı. Ana caddelerde trafiği durdurmaya çalışan bazı eylemciler gözaltına alınırken, polis kalabalığa ses bombasıyla müdahale etti.

Ermenistan'ın resmi haber ajansı Armenpress, "kitlesel sivil itaatsizlik eylemleri düzenleme, anayasal düzeni zorla değiştirme çağrıları yapma ve ateşli olmayan silah taşıma" suçlamasıyla en az 28 kişinin gözaltına alındığını aktardı.

Azerbaycan'ın Karabağ operasyonu

Azerbaycan, Hocavent ili Ahmetbeyli-Fuzuli-Şuşa kara yolunda mayının üzerinden geçen devlet kurumuna ait bir kamyondaki iki sivilin hayatını kaybettiğini, olay yerine giden polis aracındaki 4 memurun da yine mayın nedeniyle öldüğünü bildirmişti.

Erivan'daki eylemciler, hükümet binasına taş fırlattı (Reuters)
Erivan'daki eylemciler, hükümet binasına taş fırlattı (Reuters)

Mayınların Ermeni ayrılıkçılar tarafından döşendiğini savunan Bakü yönetimi, 19 Eylül'de Karabağ'da "terörle mücadele operasyonu" başlatmıştı. Yaklaşık 24 saat süren operasyonun ardından, Rusya'nın da devreye girmesiyle bölgedeki Ermeni ayrılıkçı gruplar silah bırakmıştı.

Operasyonda, Azerbaycan askerlerinin açtığı ateş sonucu Rus Barış Gücü'nden 5 asker ölmüştü. Azerbaycan Başsavcılığı, Rus askerleri taşıyan kamyona yanlışlıkla ateş açıldığını savunmuştu. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i arayarak, sorumluların cezalandırılacağını söylemişti. Olayla ilgili Rusya Başsavcılığı da soruşturma başlattı.

Varılan ateşkesin ardından Bakü ve Erivan yönetimi, bölgenin Azerbaycan'a entegrasyon sürecini görüşmek için Karabağ'a yakın noktadaki Yevlah şehrinde bir araya geldi. 

Görüşmelere Azerbaycan adına Aliyev'in Karabağ'daki Ermenilerle temaslardan sorumlu temsilcisi Ramin Memmedov, Karabağ Ermenilerini temsilen David Melkumyan ve Sergey Martirosyan katıldı. Görüşmede, Rus Barış Gücü'nden de bir yetkili yer aldı.

Dağlık Karabağ'daki ayrılıkçı yönetimin lideri Samvel Şahramanyan'ın danışmanı David Babayan, bugünkü açıklamasında Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a ateşkeste mutabık kalındığını fakat detaylarla ilgili nihai anlaşmaya varılamadığını söyledi. 

Buna ek olarak görüşmeler neticesinde Azerbaycan, Karabağ'daki Ermeni nüfusun ihtiyaçlarının karşılanması için bölgeye insani yardım malzemesi taşıyan TIR'lar ve kamyonlar gönderdi. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da dün yaptığı açıklamada, operasyon sonucundan memnuniyet duyduklarını belirterek, "Azerbaycan'ın operasyonu Ermenistan devletiyle değil, Karabağ'daki çapulcu Ermeni takımıyla alakalı bir konu" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.