Kiev NATO üyeliğinde ısrar ediyor

Moskova askeri harcamalarını yüzde 70 artırırken Minsk Varşova’yı hava sahasını ihlal etmekle suçladı

Zelenskiy dün Kiev’de NATO Genel Sekreteri’ni kabul etti (AP)
Zelenskiy dün Kiev’de NATO Genel Sekreteri’ni kabul etti (AP)
TT

Kiev NATO üyeliğinde ısrar ediyor

Zelenskiy dün Kiev’de NATO Genel Sekreteri’ni kabul etti (AP)
Zelenskiy dün Kiev’de NATO Genel Sekreteri’ni kabul etti (AP)

Ukrayna’nın başkenti Kiev, önemli Batılı yetkililerin eşzamanlı üç ziyaretine tanık oldu. Görüşmelerde Zelenskiy kış savaşlarına hazırlık amacıyla yoğunlaştırılmış askeri destek talep etti. 

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy dün Kiev’de, İngiltere Savunma Bakanı ve Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı’nın da Ukrayna’nın başkentine geldiği bir zamanda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’i kabul etti. Diğer yandan Kiev cuma günü, savunma sanayiye yönelik uluslararası bir foruma ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.

Zelenskiy ve Stoltenberg, görüşmelerinin bir kısmını Kiev’in NATO’ya katılımına ayırdı. Ukrayna Devlet Başkanı bunu ‘an meselesi’ olarak değerlendirdi. Stoltenberg ise, Kiev’in ‘NATO’ya her zamankinden daha yakın’ olduğunu belirti ve NATO üye devletlerinin farklı pozisyonları sebebiyle herhangi bir tarih vermedi.

Moskova’da hükümet, askeri harcamaları 2024 yılında önceki yıla göre yüzde 68 artırarak 10 milyar 800 milyar rubleye (mevcut döviz kuruyla 106 milyar euro) ulaştıracak bir bütçe taslağı sundu. Kremlin bu kararı gelinen aşamanın gerekliliği sonucunda alındığını belirtti. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, bütçe artışıyla ilgili bir soruya yanıt olarak, ‘Rusya askeri operasyonunu sürdürüyor ve hibrit bir savaş durumunda yaşıyor’ dedi.

Bağlantılı bir şekilde, Belarus dün iki komşu ülke arasında şiddetli gerilimin ortasında, Polonya’ya ait bir helikopterinin hava sahasını iki kez ihlal ettiği suçlamasında bulundu. Minsk’e göre, benzer bir olay 1 Eylül’de Polonya’nın MI-24 askeri helikopterinin uçuşları sırasında Belarus sınırında yaşanmıştı.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP