Dünya Meteoroloji Örgütü: Fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz

WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın sonunun gelmeyeceğini belirterek, fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmadığı takdirde dünyanın karanlık bir gelecekle karşı karşıya kalacağını söyledi

(AA)
(AA)
TT

Dünya Meteoroloji Örgütü: Fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz

(AA)
(AA)

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Petteri Taalas, iklim değişikliği, bu durumun dünya genelinde neden olduğu krizler ve konuya ilişkin beklentilerle ilgili AA muhabirine çevrim içi değerlendirmelerde bulundu.

Taalas, iklim değişikliğini azaltma konusundaki başarıya bağlı olarak bu olumsuz eğilimin (küresel sıcaklık artışı) aşamalı olarak 1,5 veya 2 dereceye kadar düşürülebileceğine işaret ederek, "Şu anda 2,8 derece artışa doğru gidiyoruz ve bu da gelecekte çok daha fazla sıcak hava dalgasına yol açacak. Artık geçen yüzyılın iklimine dönüş yok. Atmosfere o kadar karbondioksit salındı ki bu olumsuz durumla önümüzdeki binlerce yıl yüzleşeceğiz" ifadelerini kullandı.

Arktik ve Akdeniz bölgelerinin küresel ortalamadan daha sıcak olduğuna dikkati çeken Taalas, özellikle Akdeniz bölgesinde küresel ortalamanın üzerinde kuraklığın yaşandığını vurguladı.

"Akdeniz bölgesinde bu olumsuz trend (yüksek sıcaklık) maalesef devam edecek" diyen Taalas, bölgede bu yüzyılda daha fazla sıcak hava dalgalarının görüleceğini dile getirdi.

"Avrupa'da sıcaklık nedeniyle can kayıplarının geçen yılla aynı olmasını bekliyorum"

Avrupa bölgesindeki nüfusun, sıcak hava dalgalarına karşı daha hassas olduğunu ve kıtada bu yüzden kayıplar yaşandığını anımsatan Taalas, Avrupa'da sıcak hava dalgası nedeniyle 2003'te 75 bin, 2010'da 55 bin ve geçen yaz 60 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiğini, bu yılki can kayıplarının geçen yılla aynı oranlarda olmasını beklediğini söyledi.

Taalas, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda harekete geçilmeye başlandığını ve bunun iyi bir haber olduğunu vurgulayarak, güneş ve rüzgar enerjisi fiyatlarının fosil enerji fiyatlarının altına düştüğünü kaydetti.

Piyasada giderek daha fazla elektrikli araç görüldüğüne değinen Taalas, birçok ülkenin bu soruna dikkat ettiğini anlattı.

Taalas, enerji ve ulaşımdaki geçişin hızlandırılması halinde bu yüzyılın sonuna kadar Paris Anlaşması'nın küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırma hedefine ulaşma şansının dahi olduğunu belirterek, ancak böyle bir durumun şu anda mümkün görünmediğinin altını çizdi.

Buzullardaki erime ve deniz seviyesindeki yükselmenin binlerce yıl sürmesinin beklendiğini ve deniz seviyesinin bir yılda yarım metre yükseleceğinin tahmin edildiğini aktaran Taalas, Antarktika'daki buzulların beklenenden daha hızlı erimesi halinde bu rakamın (deniz seviyesindeki yükselme) artabileceğini vurguladı.

"Kenya'da enerjinin yüzde 93'ü yenilenebilir enerjiden kullanılıyor"

Taalas, Çin ve Hindistan'da sera gazı emisyonlarının arttığını ancak birçok Avrupa ülkesi, ABD, Japonya ve Singapur'da ise bu alanda düşüş yaşandığını kaydederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

Afrika ülkelerinde de güzel ilerlemeler oluyor. Örneğin; Kenya'da enerjinin yüzde 93'ü yenilenebilir enerjiden kullanılıyor, çoğunlukla güneş, rüzgar ve hidroelektrik kullanılarak üretiliyor. Özellikle Çin, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika gibi BRICS ülkelerinde Paris Anlaşması'nın hedeflerine ulaşmak için ilerleme görmemiz lazım.

İklim değişikliğinin etkisiyle Afrika, Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerinden düzensiz göçmenlerin Avrupa'ya geldiğini belirten Taalas, iklim göçü konusunda en büyük sorunun Afrika kıtasıyla ilgili olduğunu dile getirdi.

Taalas, Afrika kıtasındaki nüfusun yüzyılın sonuna kadar 4 milyara kadar ulaşma ihtimaline işaret ederek, kıtanın kuzeyi ve güneyindeki iklim koşullarının daha da zorlaşacağını anlattı.

Genel Sekreter Taalas, şu ifadeleri kullandı:

Afrika, açıkça mülteci potansiyelinin (iklim değişikliği nedeniyle) arttığı bir bölge. Bunu zaten görüyoruz. Akdeniz bölgesini aşıp Avrupa'ya gelmeye çalışan çok sayıda insan var. Ancak gelecekteki risk, açıkça çok daha büyük. Nüfus artışına da dikkat etmeliyiz. Bu da biyosferin refahıyla ilgili zorluklardan biri olacak. Eğer daha fazla nüfusa sahipseniz, daha fazla emisyona neden olma potansiyeli de yüksektir.

"Medya, iklim değişikliğiyle ilgili olumsuz haberleri yayımlamada çok istekli"

Afrika'dan kaç kişinin iklim göçmeni olacağıyla ilgili tahminde bulunmanın zor olduğunu dile getiren Taalas, nüfusun artması ve iklim değişikliği sonucunda iklim göçü potansiyelinin arttığını bildirdi.

Taalas, iklim değişikliği konusunda karşılaştıkları zorluklardan birinin de medyanın tutumu olduğuna değinerek, basının iklim değişikliğiyle ilgili "korku dolu ve keskin hikayeleri" sevdiğini belirtti.

"Ne zaman iklimle ilgili olumsuz bir durum olsa medya bunu yayınlama konusunda çok istekli oluyor. Bazen durum çok kötü olmasa da medyaya baktığınızda bu duyguya kapılıyorsunuz" diyen Taalas, WMO olarak gerçekleri ortaya koymaktan mutluluk duyduklarını ve bunun ötesine gidemeyeceklerini söyledi.

"Oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz"

Medyanın iklimle ilgili servis ettiği olumsuz haberlerin özellikle gençleri çok korkuttuğuna dikkati çeken Taalas, bunun gençlere haksızlık olduğunu ifade etti.

Taalas, "Her halükarda daha zorlu iklim koşullarına doğru gidiyoruz. İklim değişikliği, dünyanın sonunu getirmeyecek ancak fosil yakıt tüketimi sınırlandırılmazsa oldukça karanlık bir gelecekle karşılaşabiliriz. Böylece dünyanın birçok yerinde yaşam koşulları ve ekonomik şartlar bugünden daha zor olur" diye konuştu.



Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Hindistan'ın kuzeyindeki Akalia Kalan köyü sakinleri 7 Mayıs günü erken saatlerde art arda gelen patlama sesleri üzerine yataklarından fırladılar. Dışarı çıktıklarında bir alev topunun başlarının üzerinden geçerek yakındaki bir tarlaya düştüğünü gördüler. Enkazın bir savaş uçağı olduğu açıkça görülebiliyordu. İki Hintli pilot daha önce uçaktan fırlatılmış ve yakındaki tarlalarda yaralı olarak bulunmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın The Economist'ten aktardığına göre Hindistan henüz resmi olarak doğrulamadı ama bu uçak mayıs ayında Pakistan'la dört gün süren çatışmalar sırasında kaybolan savaş uçaklarından biriydi.

Hindistan hükümeti Pakistan'ın, üçü yeni Fransız Rafale jetleri olmak üzere altı savaş uçağını düşürdüğü iddiasına şüpheyle yaklaşıyor. Ancak yabancı askeri yetkililer, en az biri Rafale olmak üzere beş Hint uçağının imha edildiğine inanıyor. Hintli askeri yetkililer rakamları doğrulamayı reddederken, bazı uçakların kaybolduğunu kabul ediyorlar.

Söz konusu itiraflar, Çin'in Pakistan'ın en büyük silah tedarikçisi olması nedeniyle önemli. Bu, gelişmiş Çin savaş uçakları ve füzelerinin Batılı ve Rus muadillerine karşı kullanıldığı ilk çatışmaydı. ABD ve müttefikleri, Çin'in Tayvan'a karşı olası bir savaşta aynı silahların birçoğunu kullanabileceği için bu konuyla yakından ilgileniyor.

İlk raporlar belirleyici faktörün Pakistan-Çin yapımı J-10 savaş uçakları ve PL-15 havadan havaya füzelerinin üstünlüğü olduğunu gösteriyordu. Hindistan onları hafife almış gibi görünüyor.

Ayrıca Çin, Pakistan'a gerçek zamanlı erken uyarı ve hedefleme verileri sağlayarak dengeyi değiştirmiş olabilir.

Ancak savaşın ilerleyen safhalarında Hindistan'ın elde ettiği başarı göz önüne alındığında, belki de en büyük sorun Hindistan'ın o ilk gece savaş uçaklarını nasıl kullandığıdır. En son ve en tartışmalı değişimlerden biri haziran ayında, Hindistan medyasının Hindistan'ın Cakarta'daki Savunma Ataşesi Yüzbaşı Shiv Kumar'ın ay başında bir seminerde yaptığı konuşmanın kaydını yayınlamasıyla yaşandı.

Kumar, Hindistan'ın bazı uçaklarını kaybettiğini, çünkü siyasi liderliğinin hava kuvvetlerine Pakistan'ın hava savunma sistemlerini vurmamalarını emrettiğini söyledi. Bunun yerine ilk gün sadece militan mevzilerini hedef aldılar. Kumar, “Kayıptan sonra taktiklerimizi değiştirdik ve askeri tesislerine yöneldik” dedi.

Bu gelişme, Hindistan Genelkurmay Başkanı Anil Chauhan'ın mayıs ayı sonunda bir televizyon röportajında Hindistan'ın çatışmanın ilk gecesinde ‘taktiksel hatalar’ nedeniyle bazı uçaklarını kaybettiğini itiraf etmesinin ardından geldi.

Chauhan, Hindistan'ın iki gün sonra hatalarını düzelttiğini ve tüm savaş uçaklarının yeniden uçmasına izin vererek Pakistan'daki hedefleri uzaktan vurduğunu kaydetti. Hindistan çatışmanın ilerleyen safhalarında füzelerinin Pakistan'ın hava savunmasını aşması ve bazı askeri üslerini vurmasıyla daha büyük başarılar elde etti.

Yabancı yetkililer arasındaki bir teoriye göre Hindistan ilk gün Rafale savaş uçaklarını uzun menzilli Meteor havadan havaya füzelerle donatmadı. Muhtemelen Pakistan savaş uçaklarının ulaşamayacağını ya da Pakistan'ın ilk tepkisinin daha az şiddetli olacağını düşündü.

Bir başka neden de Hindistan'ın savaş uçaklarının Pakistan'ın yeni silahlarından korunmak için uygun elektronik karıştırma ekipmanına, güncellenmiş yazılıma ya da ilgili verilere sahip olmamasıdır.

Üçüncü ve daha geniş bir açıklama ise Hindistan'ın, Pakistan'ın Hint planlarını nasıl tespit edebileceğini, verileri savaş uçaklarına nasıl aktarabileceğini ve füzeleri hedeflerine nasıl yönlendirebileceğini anlamak için gereken ‘görev verilerinden’ yoksun olmasıdır.

Ancak Yüzbaşı Kumar'ın öne sürdüğü gibi savaş uçakları siyasi liderlerin sadece militanları vurma emri nedeniyle tehlikeye girdiyse, sorumluluk daha çok Narendra Modi hükümetine aittir.

Rafale'nin Fransız üreticisi Dassault, İsveçli Saab, Boeing ve Lockheed Martin ile birlikte Hindistan'ın silah anlaşmalarındaki başlıca rakibi. Ancak bazı Hintli askeri figürler Rafale'nin son çatışmada iyi performans göstermediğine dikkat çekti. Diğerleri ise Dassault'nun Rafale'nin kaynak kodunu paylaşmakta isteksiz davranarak Hindistan'ın uçağı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmesini engellediğinden şikayetçi.

Anlaşmazlıktan bu yana Çinli diplomatların Rafale'yi diğer potansiyel alıcılara küçümsediği ve onları bunun yerine Çinli savaş uçakları almaya çağırdığı bildiriliyor.

Dassault yöneticileri, Mısır, Endonezya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil olmak üzere Rafale uçağı satın alan ülkelerin yanı sıra gelecekteki potansiyel müşterilere güven vermek istiyor.

Dassault Aviation Yönetim Kurulu Başkanı Eric Trappier, Pakistan'ın üç Rafale jetini düşürdüğü iddialarını “Kesinlikle doğru değil” diyerek reddetti.

Trappier, bir Fransız dergisine verdiği ve 11 Haziran'da yayınlanan röportajda, “Tüm ayrıntılar bilindiğinde, gerçek birçok kişiyi şaşırtabilir” ifadesini kullandı. Trappier ayrıca, Rafale'in ‘Çin'in şu anda sunduğu her şeyden çok daha iyi’ olduğunu söyledi.

Fransız hükümeti de bir Rafale'in savaşta ilk kez kaybedilmesi konusunda açıklama yapması için baskı altında. Fransız parlamentosunun bir üyesi olan Marc Chavanne, mayıs ayı sonunda hükümete yazılı bir soru önergesi sunarak Hint Rafale jetlerindeki Spectra elektronik harp sisteminin Pakistan yapımı PL-15 havadan havaya füzeleri tespit edemediği ya da karıştıramadığı yönündeki endişelerini dile getirmişti.