Beyaz Saray: İsrail ve Suudi Arabistan normalleşme için temel çerçeveyi oluşturdu

"İsrail lideri Netanyahu, Filistin'le barışa açık kapı bırakabilir"

Biden'la görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Netanyahu, "Suudi Arabistan'la tarihi bir barışın eşiğindeyiz" demişti (Reuters)
Biden'la görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Netanyahu, "Suudi Arabistan'la tarihi bir barışın eşiğindeyiz" demişti (Reuters)
TT

Beyaz Saray: İsrail ve Suudi Arabistan normalleşme için temel çerçeveyi oluşturdu

Biden'la görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Netanyahu, "Suudi Arabistan'la tarihi bir barışın eşiğindeyiz" demişti (Reuters)
Biden'la görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada Netanyahu, "Suudi Arabistan'la tarihi bir barışın eşiğindeyiz" demişti (Reuters)

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki normalleşme görüşmelerinde tarafların temel bir çerçeve oluşturduğunu söyledi.

Kirby, cuma günkü basın açıklamasında "Tüm tarafların üzerinde çalışabileceğimiz temel bir çerçevede anlaşmaya vardığını düşünüyorum" dedi. 

Sürecin zorlu olduğunu vurgulayan Kirby, "Her karmaşık anlaşmada olduğu gibi, bunda da herkesin bazı şeylerden ödün vermesi gerekecek" ifadelerini kullandı. 

Tarafların tarihi bir anlaşmaya doğru ilerlediğini belirten Kirby, çerçevenin içeriğine dair detay paylaşmadı. Beyaz Saray yetkilisi, ağustostaki açıklamasında henüz mutabık kalınan bir çerçeve oluşmadığını söylemişti. 

Öte yandan İsrail merkezli haber sitesi Walla, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun geçen hafta ABD'nin New York şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler'in 78'inci Genel Kurul toplantısında ABD Başkanı Joe Biden'la görüşmesinde, Filistin meselesinin de gündeme geldiğini yazdı. 

Biden'ın normalleşme sürecinin ilerletilebilmesi için Netanyahu'dan iki devletli çözümün gündeme alınacağı bir formül bulmasını istediği savunuldu. Netanyahu'nun da gelecekte Filistin'le barış anlaşması yapılmasına açık kapı bırakabilecek adımlar atılacağını söylediği öne sürüldü. 

Suudi Arabistan ve İsrail'in normalleşme görüşmeleri

Suudi Arabistan ve İsrail, ABD arabuluculuğunda bir süredir normalleşme görüşmeleri yürütüyor. Süreçteki önemli konulardan biri de Filistin meselesi.

Riyad yönetimi, Filistin sorunu çözülmeden Tel Aviv yönetimini tanımayacağını defalarca açıklamıştı. 

Filistin yönetimiyse anlaşmanın kabulü için işgal altındaki Batı Şeria'da kontrolün kendilerine verilmesini, İsrail'in yasadışı yerleşim faaliyetlerinin durdurulmasını ve üç yıl önce Riyad yönetiminin kestiği mali yardımların tekrar başlatılmasını talep ediyor.

Ancak Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian'ın yayımladığı analizde Filistinli müzakerecilerin, görüşmelerde Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki işgali sonlandıracak bir anlaşmaya varılma ihtimaline şüpheli yaklaştığı belirtilmişti. 

Öte yandan Suudi Arabistan'ın ilk Filistin Büyükelçisi olarak atanan Nayif Sudayri ve beraberindeki heyet, bu hafta İsrail'in onayını alıp Batı Şeria'ya geçerek Filistin yönetimiyle görüştü. İsrail Turizm Bakanı Haim Katz ve ekibi de Riyad'da iki gün süren bir etkinliğe katıldı.

Süreçte, İsrail'de iktidardaki radikal sağcı blok da Netanyahu'nun denkleminde önemli rol oynuyor. Radikal sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, geçen haftaki açıklamasında Suudi Arabistan'la normalleşme sürecinde Filistinlilere taviz verilmesi halinde iktidar koalisyonundan çekileceklerini duyurmuştu.

Benzer şekilde iktidar ortağı Dini Siyonizm partisinin lideri ve İsrail Maliye Bakan Bezalel Smotriç de normalleşme sürecini desteklediklerini fakat Filistinlilere taviz verilecek bir anlaşmayı onaylamayacaklarını söylemişti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Jerusalem Post, Guardian



İsrail ordusu, Lübnan sınırında büyük çaplı askeri tatbikatlar düzenleyeceğini duyurdu

Hizbullah’a karşı askeri operasyonlar sırasında Lübnan’ın güneyinde İsrailli askerler (İsrail ordusu)
Hizbullah’a karşı askeri operasyonlar sırasında Lübnan’ın güneyinde İsrailli askerler (İsrail ordusu)
TT

İsrail ordusu, Lübnan sınırında büyük çaplı askeri tatbikatlar düzenleyeceğini duyurdu

Hizbullah’a karşı askeri operasyonlar sırasında Lübnan’ın güneyinde İsrailli askerler (İsrail ordusu)
Hizbullah’a karşı askeri operasyonlar sırasında Lübnan’ın güneyinde İsrailli askerler (İsrail ordusu)

İsrail ordusu, Lübnan sınırında ve bölgedeki İsrail yerleşimlerinde beş gün sürecek, önceden planlanmış büyük çaplı askeri tatbikatlar düzenleyeceğini duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın The Times of Israel’den aktardığı habere göre, ordu, bu akşam başlayıp Perşembe günü sona erecek tatbikatların “bölgeyi savunmak ve acil tehditlere yanıt vermek dahil olmak üzere çeşitli senaryoları” simüle edeceğini söyledi.

Ordu, bölge sakinlerinin patlama sesleri duyabileceği ve askerlerin düşman güçleri rolünü oynayacağı, ayrıca Celile bölgesinde insansız hava araçları, uçaklar, deniz araçları ve askerlerin hareketliliğinin artacağı konusunda uyarıda bulundu.

İsrail ile Hizbullah arasında bir yıldan fazla süren ve Eylül ayında açık çatışmaya dönüşen çatışmanın ardından, Kasım ayından bu yana Lübnan'da ateşkes anlaşması yürürlükte. Buna rağmen İsrail, özellikle güneyde olmak üzere Lübnan'ın çeşitli bölgelerinde, genellikle Hizbullah üyeleri veya tesislerini hedef aldıklarını söyleyerek, baskınlar düzenlemeye devam ediyor.

Ateşkes anlaşması, Hizbullah'ın Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeden (Lübnan'ın güneyinde İsrail sınırına yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta) çekilmesini ve buradaki askeri yapılarını dağıtmasını, karşılığında da ordunun ve Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü'nün (UNIFIL) konuşlandırılmasının güçlendirilmesini öngörüyordu.

Ateşkes ayrıca, İsrail güçlerinin savaş sırasında ilerledikleri bölgelerden çekilmesini de öngörüyordu, ancak İsrail, Lübnan'ın çekilmesini talep ettiği birkaç stratejik yaylada varlığını sürdürdü.


Pentagon, Karayipler'deki askeri yığınak konusunda ikiye bölündü

Southcom'un emekli komutanı Amiral Alvin Halsey, 20 Ağustos'ta Buenos Aires'te konuşuyor. (Reuters)
Southcom'un emekli komutanı Amiral Alvin Halsey, 20 Ağustos'ta Buenos Aires'te konuşuyor. (Reuters)
TT

Pentagon, Karayipler'deki askeri yığınak konusunda ikiye bölündü

Southcom'un emekli komutanı Amiral Alvin Halsey, 20 Ağustos'ta Buenos Aires'te konuşuyor. (Reuters)
Southcom'un emekli komutanı Amiral Alvin Halsey, 20 Ağustos'ta Buenos Aires'te konuşuyor. (Reuters)

ABD ordusu üzerinde gölge bırakan şaşırtıcı bir gelişmeyle, ABD Güney Komutanlığı Komutanı Amiral Alvin Halsey, atanmasından bir yıl geçmeden perşembe günü istifasını açıkladı. Bu hareket, onun nedenleri ve Karayipler'de Venezuela ile bağlantılı olduğu düşünülen uyuşturucu kaçakçılığı şebekelerine karşı devam eden operasyonlar üzerindeki etkileri hakkında yaygın sorular doğurdu.

Son aylarda, Orta ve Güney Amerika'daki tüm ABD askeri operasyonlarını denetleyen Güney Komutanlığı, uyuşturucu kaçakçılığı ve terörizmle mücadele etmek için Başkan Donald Trump yönetimi tarafından emredilen hızlı askeri gerilimin merkezinde yer aldı. Ancak Halsey'in istifasının bu ivmeyle aynı zamana denk gelmesi, birçok kişiye Pentagon içinde derin bölünmelerin kanıtı olarak göründü.

Derginliğin Zirvesinde Gizemli Ayrılış

ABD Savunma Bakanlığı, Halsey'in ayrılmasının nedenlerini açıklamadı ve sadece Savaş Bakanı Pete Hueseth'in “Amiral Halsey'e 37 yıllık üstün hizmetleri için teşekkür ettiği” ve “yıl sonunda emekli olmayı planladığını” duyurduğu kısa bir açıklama yayınladı.

sdefr
Paraguay Devlet Başkanı Santiago Pena, 23 Ağustos'ta Asunsion'da Amiral Alvin Halsey'i onurlandırdı (AP)

Ancak, The New York Times dahil olmak üzere The Washington Post gibi Amerikan medya kuruluşları tarafından bildirilen sızıntılara göre, askeri komutan kapalı toplantılarda Karayipler'de yürütülen operasyonların niteliği, özellikle de ABD özel kuvvetlerinin Venezuela açıklarında uyuşturucu kaçakçılığı yaptığından şüphelenilen teknelere yönelik baskınlar hakkında çekincelerini dile getirmişti.

Eylül ayı başından bu yana, ABD güçleri bu teknelere en az beş saldırı düzenleyerek yaklaşık 27 kişiyi öldürdü. Trump yönetimi, bu operasyonların “Karakas'taki Nicolas Maduro rejimini finanse eden kaçakçılık örgütlerini” hedef aldığını söylüyor, ancak eleştirenler bunları uluslararası hukukun ihlali ve Venezuela'ya askeri müdahale için bir bahane olarak görüyorlar.

Ordudaki gerginlik

Washington'da milletvekilleri, Halsey'in istifasını, bölgedeki kaçakçılıkla mücadelenin nasıl yönetileceği konusunda “ordu liderliği içindeki gerginlik” olarak nitelendirdikleri durumla ilişkilendirdiler. Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi Başkan Yardımcısı Demokrat Adam Smith, “Bu kalibrede bir komutanın bir yılını tamamlamadan ayrılması eşi görülmemiş bir durum ve Pentagon'daki karar alma sürecinde bir işlev bozukluğuna işaret ediyor” değerlendirmesinde bulundu.

Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi'nin en üst düzey Demokrat üyesi Senatör Jack Reed, “Venezuela ile gerilimin arttığı bir dönemde yaşanan istifa, askeri komuta zincirinin istikrarı konusunda endişe verici bir sinyal gönderiyor” dedi.

vgrth
ABD Başkanı Donald Trump'ın Venezuela açıklarında ABD hava saldırısında vurulan yanan bir teknenin görüntülerini yayınladığı videodan ekran görüntüsü (Reuters)

Bu gelişmeler, Savunma Bakanı Pete Hegseth'in, Genelkurmay Başkanı General Charles Brown ve Donanma Komutanı Amiral Lisa Franchetti dahil olmak üzere bir dizi üst düzey subayı görevden alması veya emekliye ayırmasıyla askeri liderliği yeniden yapılandırma kampanyasını sürdürmesi üzerine gerçekleşti. Gözlemciler, bu politikanın askeri kurum içinde belirsizlik ortamı yarattığına inanıyor.

Trump'ın Beyaz Saray'a dönüşünden bu yana, yönetimi Venezuela'yı “güvenlik tehdidi” olarak yeniden sınıflandırdı ve Maduro hükümetini kaçakçılık ağlarını desteklemek ve silahlı grupları finanse etmekle suçladı. ABD medyasında yer alan haberlere göre Washington son haftalarda Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın Venezüella hedeflerine karşı “gizli operasyonlar” yürütmesine izin verdi.

Ancak, doğrudan askeri harekat için Kongre'nin onayının olmaması, özellikle ABD yasaları kaçakçılara karşı güç kullanımını çok özel durumlarda izin verdiği için, yaygın bir hukuki tartışma yarattı. Hukuk uzmanları, mevcut gerginliğin “organize suçla mücadele ile dış politika arasındaki çizgiyi bulanıklaştırdığını” ve başkanın yasama organının onayı olmadan dış saldırıları yönetme yetkisinin sınırları hakkında sorular doğurduğunu düşünüyor.

Derin bölünme

Gözlemciler, Halsey'in istifasının, Güney Komutanlığı'ndan beklenen rolün niteliği konusunda ABD ordusu içindeki derin bölünmeyi yansıtıyor olabileceğini öne sürüyorlar. Bazı komutanlar bu görevin “ulusal güvenliği korumak ve uyuşturucuyla mücadele etmek” olduğunu düşünürken, diğerleri Karayipler'deki artan askeri faaliyetlerin “güvenlik operasyonu olmaktan çok siyasi bir güç gösterisine dönüştüğünü” düşünüyor.

Başkan Trump ve Savunma Bakanı'na yakın olan Pentagon'daki yeni liderlik yapısı, bazı üst düzey subayların erken emekliye ayrılmalarına veya istifa etmelerine neden oldu.

Halsey'in istifasının, üç yıl sürmesi gereken görevindeki ilk yılının bitiminden önce gelmesi dikkat çekicidir. Savunma Bakanlığı henüz halefini açıklamadı. Ancak haberlere göre Beyaz Saray, “yeni stratejik vizyona daha uygun” birini atamayı düşünüyor ve Dördüncü Filo'nun eski komutanı Koramiral James Carter, Halsey'in yerine geçecek başlıca aday olarak gösteriliyor. Bu arada Pentagon, komutanın istifasının “operasyonların sürekliliğini veya Washington'un savunma taahhütlerini” etkilemeyeceğini müttefiklerine garanti etmek için çalışıyor.

frgty
Pentagon'da düzenlenen bir etkinlikte konuşan ABD Savunma Bakanı Pete Hueseth (Reuters)

Kongre üyeleri, bu boşluğun operasyonların yürütülmesinde karışıklığa yol açabileceğinden endişe duyuyorlar, özellikle de Venezuela topraklarında saldırılar da dahil olmak üzere yeni askeri seçeneklerin gündeme geldiği bir dönemde. Analistler, Amiral Alvin Halsey'in ayrılmasının rutin bir idari olay değil, ABD ordusunun mesleki disiplin ve siyasi baskı arasında zorlu bir sınav dönemine girdiğinin yeni bir işareti olduğuna inanıyor. Yönetim “ulusal güvenliği korumak”tan bahsederken, muhalifleri Karayipler'de yaşananların, kaçakçılık ve terörizmle mücadele bayrağı altında siyasi hesaplaşmaları çözmek için yasadışı güç kullanımı konusunu yeniden gündeme getirdiğine inanıyor.


ABD Dışişleri Bakanlığı: Hamas'ın ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğine dair "güvenilir raporlar"

Hamas savaşçıları, İsrail'in 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta serbest bıraktığı Filistinli tutukluları taşıyan otobüslere eşlik ediyor (DPA)
Hamas savaşçıları, İsrail'in 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta serbest bıraktığı Filistinli tutukluları taşıyan otobüslere eşlik ediyor (DPA)
TT

ABD Dışişleri Bakanlığı: Hamas'ın ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğine dair "güvenilir raporlar"

Hamas savaşçıları, İsrail'in 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta serbest bıraktığı Filistinli tutukluları taşıyan otobüslere eşlik ediyor (DPA)
Hamas savaşçıları, İsrail'in 13 Ekim 2025'te Han Yunus'ta serbest bıraktığı Filistinli tutukluları taşıyan otobüslere eşlik ediyor (DPA)

ABD Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Washington'un Gazze ateşkes anlaşmasının garantör ülkelerine, Hamas'ın Gazze halkına yönelik anlaşmayı ihlal ettiğine dair güvenilir raporlar bildirdiğini duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, "Hamas'ın Gazze halkına yönelik yakın bir saldırı başlatması halinde, halkı korumak ve ateşkes anlaşmasını sürdürmek için önlemler alınacaktır" ifadeleri yer aldı.