İran'da yapay zeka daha hızlı fetva çıkarmak için kullanılacak

"50 gün yerine 5 saat içinde fetva vermelerini sağlayabilir"

İranlı yetkililer, yapay zekayı dini yorumlar çerçevesinde kullanmayı planlıyor (Reuters)
İranlı yetkililer, yapay zekayı dini yorumlar çerçevesinde kullanmayı planlıyor (Reuters)
TT

İran'da yapay zeka daha hızlı fetva çıkarmak için kullanılacak

İranlı yetkililer, yapay zekayı dini yorumlar çerçevesinde kullanmayı planlıyor (Reuters)
İranlı yetkililer, yapay zekayı dini yorumlar çerçevesinde kullanmayı planlıyor (Reuters)

İran'daki hükümet yetkilileri, din adamlarının benzeri görülmemiş bir hızla fetva vermelerini sağlayacak yapay zekayı kullanmanın yollarını arıyor.

Başkent Tahran'ın güneyinde yer alan, ülkenin dini merkezi Kum kentinde hükümete bağlı bir teknoloji kuluçka merkezinin lideri olan Muhammed Kutbi, "Robotlar üst düzey din adamlarının yerini tutamaz ama 50 gün yerine 5 saat içinde fetva vermelerine yardımcı olabilecek güvenilir bir asistan olabilirler" diye konuştu.

Kutbi, yapay zekanın hem araştırmayı hem de geleneksel olarak vatanseverlikten kişisel hijyene kadar her konuda yayımlanan fetvaların kamuya açıklanması sürecini hızlandırabileceğini düşünüyor.

Yapay Zeka Konferansı'nın düzenlendiği 2020'den bu yana Kum'daki dini kurumların modernleştirilmesine yönelik çok sayıda proje hayata geçiriliyor.

Temmuz ayında yaptığı bir açıklamada Ayetullah Ali Rıza Arifi, "İslam medeniyetini geliştirmek için bu alanda faaliyet göstermeliyiz" demişti.

Kum'un önde gelen yapay zeka araştırma kurumu Nur Bilgisayar İslami Bilimler Araştırma Merkezi'nin şehrin ilahiyat okuluna bağlı olduğu ve aynı zamanda eski dini metinlere erişimi olduğu biliniyor. Bu asırlık metinlerin okunması ve yorumlanması algoritmalarla kolaylaştırılabilir.

İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney de yapay zeka hamlelerine katılıyor gibi görünüyor.

Hamaney haziran ayında İran'ın "yapay zeka açısından en azından dünyanın en iyi 10 ülkesi arasında yer almasını" istediğini söylemişti. Ancak bu teknolojinin ülkenin İslam yorumu çerçevesinde kullanılması gerektiğini belirterek uyarmıştı.

Dini lider, "Araçlar değişir. Değişmeyen şey hedeflerdir" ifadelerini kullanmıştı.

Bu uyarıları sözlerine eklemeyi ihmal etmeyen Kutbi de şöyle konuştu:

Kültürel değerlerimiz Batı'nın laik görüşlerinden farklı olduğu için bu planın savunucuları, teknolojinin kullanımını yerelleştirmeye çalışıyor.

Öte yandan İranlı yetkililerin bu açıklamaları, geçen yıl Mahsa Amini'nin öldürülmesinin ardından gelen modernizasyon çağrılarıyla da ilişkilendiriliyor.

Amini'nin, başörtüsünü yanlış taktığı iddiasıyla polis nezaretinde öldürülmesinin ardından ülkede kitlesel protestolar patlak vermişti. 

Independent Türkçe



800 İran balistik füzesi Çin yakıtını bekliyor

Maxar uydu görüntüsü, İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanındaki Raci limanında meydana gelen patlamadan yükselen dumanı gösteriyor (Reuters)
Maxar uydu görüntüsü, İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanındaki Raci limanında meydana gelen patlamadan yükselen dumanı gösteriyor (Reuters)
TT

800 İran balistik füzesi Çin yakıtını bekliyor

Maxar uydu görüntüsü, İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanındaki Raci limanında meydana gelen patlamadan yükselen dumanı gösteriyor (Reuters)
Maxar uydu görüntüsü, İran'ın güneyindeki Bender Abbas limanındaki Raci limanında meydana gelen patlamadan yükselen dumanı gösteriyor (Reuters)

Wall Street Journal'ın haberine göre, nükleer programıyla ilgili müzakerelere girmesine rağmen İran, balistik füzelerini üretmek için ihtiyaç duyduğu binlerce ton malzemeyi Çin'den talep etti.

Gazete, sevkiyatın "800 füze üretmeye yetecek kadar" olduğunu ve Tahran'ın bölgedeki vekillerinden birinin bunları birkaç ay içinde taşıyacağını belirtti.

Sipariş hakkında bilgi sahibi kişilere göre, Pishkaman Tejarat Rafi Novin adlı bir İranlı kuruluş, Hong Kong merkezli bir şirketten roket yakıtı bileşenleri sipariş etti.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ülkesinin "sözleşmeden haberdar olmadığını" ve "çift kullanımlı ürünler üzerinde sürekli olarak sıkı kontrol uyguladığını" vurguladı.

Bu arada Axios, İsrail'in Beyaz Saray'a, müzakereler başarısız olmadıkça İran nükleer tesislerine saldırı düzenlemeyeceğine dair güvence verdiğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın Axios’tan aktardığına göre mesaj, geçen hafta Washington'a yapılan bir ziyarette, aralarında Mossad başkanının da bulunduğu üst düzey İsrailli yetkililer tarafından iletildi.