ABD’li yetkililerden uyarı: Ortadoğu’daki savaş daha büyük bir çatışmaya dönüşebilir

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor. (DPA)
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor. (DPA)
TT

ABD’li yetkililerden uyarı: Ortadoğu’daki savaş daha büyük bir çatışmaya dönüşebilir

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor. (DPA)
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik bombardımanı sürüyor. (DPA)

Üst düzey ABD yetkililer dün, İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın şiddetlenmesi ve tüm Ortadoğu’ya yayılması olasılığına ilişkin uyarıda bulundu. Bu bağlamda, Lübnan Hizbullahı’nın İsrail’in kuzeyine saldırması veya İran’ın çatışmalara dahil olması ihtimalinden endişe duyduklarını belirttiler.

ABD filosu, bu tür bir gerilimin yaşanmasını önlemek amacıyla güç gösterisi yapmak için bölgeye geldi. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin dün, ikinci bir uçak gemisinin konuşlandırıldığını duyurdu ve bunu ‘bu savaşı şiddetlendirmek isteyen herhangi bir ülke veya grubu caydırmaya yönelik kararlılığın’ bir işareti olarak tanımladı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre USS Eisenhower uçak gemisinin Doğu Akdeniz’deki devasa uçak gemisi USS Gerald R. Ford’u da içeren bir filoya katılması kararlaştırıldı.

İsrail, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail içinde gerçekleştirdiği, çoğu sivil yaklaşık bin 400 İsraillinin öldürüldüğü benzeri görülmemiş saldırılara yanıt olarak Gazze Şeridi’ne şiddetli bir bombardıman başlattı. Gazze yetkilileri dörtte biri çocuk olmak üzere iki bin 670 kişinin öldürüldüğünü açıkladı. İsrail küçük alana sahip yoğun nüfuslu bölgeye kara saldırısı başlatmaya hazırlanırken ölü sayısının artması bekleniyor.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan CBS’ye verdiği demeçte “Bu çatışmanın şiddetlenmesi, kuzeyde ikinci bir cephe açılması ve elbette İran’ın da devreye girmesi tehlikesi var” ifadelerini kullandı.

Bu yorumlar Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby tarafından da yinelendi. Kirby, Fox News’e Beyaz Saray’ın ‘çatışmanın şiddetlenme veya genişleme potansiyeli’ konusunda endişe duyduğunu söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ülkesinin harekete geçebileceği konusunda uyarıda bulundu. Ülkesinin, destekçileri aracılığıyla İsrailli yetkililere ‘İsrail’in savaş suçlarını ve soykırımı durdurmaması halinde İran’ın bu duruma seyirci kalamayacağı’ mesajını ilettiğini belirtti. Bakan “Savaşın kapsamı genişlerse ABD de ağır kayıplar verecek” ifadelerini kullandı.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan, İsrail ve Ukrayna’ya sağlanması beklenen yeni silah yardım paketinin değerinin iki milyar dolardan çok daha fazla olacağını söyledi. CBS’ye verdiği röportajda Başkan Joe Biden’ın Kongre ile bu yardıma ilişkin yoğun görüşmelerde bulunma niyetinde olduğunu da sözlerine ekledi.

Cumhuriyetçilerin yaklaşık iki hafta önce ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy’nin görevden alınmasının ardından Temsilciler Meclisi’ne yeni bir başkan seçme çabaları, söz konusu yasayla ilgili harekete geçmede gecikmelere yol açtı.

ABD Kongresi Senato Çoğunluk Lideri Charles Schumer dün Tel Aviv’den yaptığı açıklamada, önce Senato’nun harekete geçebileceğini söyledi. Bu bağlamda “Temsilciler Meclisini beklemiyoruz” dedi.

İnsani kriz

ABD hükümet yetkilileri Gazze’deki insani krizin hafifletilmesine yardımcı olmak için harekete geçtiklerini söyledi. Biden, X platformunda (eski adıyla Twitter) yayınlanan mesajında “Filistinlilerin büyük çoğunluğunun Hamas’ın korkunç saldırılarıyla hiçbir ilgisinin olmadığı ve bunların sonucunda acı çektikleri gerçeğini göz ardı etmemeliyiz” dedi.

ABD, eski Türkiye büyükelçisi David Satterfield’ı Ortadoğu’daki insani konulardan sorumlu özel elçi olarak atadı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Satterfield’ın ‘en savunmasız insanlara hayat kurtarıcı yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırma ve sivil güvenliği artırma çalışmalarını da içerecek şekilde’ Gazze krizi üzerinde odaklanacağını açıkladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile yaptığı görüşmede, ‘Gazze’deki sivilleri tehlikeden uzak tutmanın ve ABD vatandaşlarını Gazze Şeridinden tahliye etmenin yollarını’ ele aldı.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan, CBS’ye verdiği röportajda “Henüz ABD vatandaşlarını sınır kapısından geçiremedik ve şu ana kadar başka kimsenin çıkabildiğine yönelik bir bilgi almadım” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Gazze’den ayrılan sivillere gıda, su, ilaç ve barınak sağlanmasına ve bu hizmetlere güvenli bölgelerde erişim sağlanmalarına odaklanıldığını da sözlerine ekledi.

Sullivan ayrıca CNN’e İsrailli yetkililerin ‘yakın zamanda Gazze’nin güneyindeki su boru hattının yeniden çalıştırmaya başlanacağını’ belirtti.



Cannes'ın galibi İranlı yönetmen, Oscar yarışına dahil olabilecek mi?

İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
TT

Cannes'ın galibi İranlı yönetmen, Oscar yarışına dahil olabilecek mi?

İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)
İran Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden 64 yaşındaki Cafer Penahi, daha önce Altın Aslan ve Gümüş Ayı ödüllerini de kazanmıştı (Reuters)

İranlı muhalif yönetmen Cafer Penahi, Cannes Film Festivali'nin en büyük ödülü Altın Palmiye'nin bu yılki kazananı oldu.

Penahi, İran hükümeti tarafından hapse atıldığı dönemde yaşadıklarından ilham alan Yek Tasadef Sadeh (Sadece Bir Kazaydı) adlı filmiyle bu ödüle layık görüldü. Film, 2023'te cezaevinden tahliye edilmesinin ardından çektiği ilk yapım olma özelliğini taşıyor. Yönetmen, yasaklara rağmen yıllardır film çekmeye devam ediyordu.

En kişisel filmi 

Penahi'nin şimdiye kadarki en kişisel filmi diye nitelendirilen İran-Fransa-Lüksemburg ortak yapımı Sadece Bir Kazaydı, cezaevinde işkenceye maruz kalan 5 karakterin, kendilerine bu işkenceyi yapan kişiyi teşhis ettiğine inanmasıyla gelişen olayları konu alıyor.

Geçen hafta yaptığı açıklamada Penahi, "İlk kez hapse girdiğimde hücremde tek başımaydım. Beni gözleri bağlı şekilde, önümde bir duvarın olduğu ve arkamdan bir sesin geldiği o yere götürürlerdi. Saatlerce süren sorgularda, o adamın sesini dinleyerek onun kim olduğunu hayal ederdim. Bir gün bu sesi bir filmde ya da yazıda yeniden var edeceğimi biliyordum" dedi.

Altın Palmiye'yi aldıktan sonra ailesine ve çalışma arkadaşlarına teşekkür eden Penahi, "Şu an tüm İranlılara, farklı görüşte olan herkese bir şey söylemek istiyorum. Bütün sorunlarımızı ve fikir ayrılıklarımızı bir kenara bırakalım. En önemli şey ülkemiz ve onun özgürlüğüdür" ifadelerini kullandı.

Oscar yarışına katılabilir mi?

Bu zafer, Amerikan yapım ve dağıtım şirketi Neon için de art arda 6. Cannes zaferi anlamına geliyor. Stüdyo, daha önce Anora, Bir Düşüşün Anatomisi (Anatomy of a Fall), Hüzün Üçgeni (Triangle of Sadness), Titane ve Oscar'da büyük başarı yakalayan Parazit (Gisaengchung) filmleriyle Altın Palmiye'yi kazanmıştı.

Penahi'nin Cannes'daki bu büyük zaferi sonrası, birçok sinema çevresinde "Bu film Oscar yarışına katılabilir mi?" sorusu gündeme geldi. Son yıllardaki Cannes birincilerinin Oscar'da da ses getirmesi bu beklentiyi güçlendiriyor. Ancak İran yönetiminin, Penahi'nin ödüllü dramasını En İyi Uluslararası Film kategorisinde aday göstermek üzere Oscar'a göndermesi pek olası görünmüyor.

Penahi'nin ülkesindeki antidemokratik baskılara karşı açık tavrı ve filmde İran ceza sistemiyle ilgili sert eleştiriler, resmi kurumların böyle bir adım atmasını neredeyse imkansız kılıyor.

"İnsanlık adına güçlü bir söz"

Deadline eleştirmeni Pete Hammond tarafından "insanlık adına güçlü bir söz" diye tanımlanan film, haksız yere hapse atılmış işçi sınıfı karakterlerin kendilerine işkence eden gardiyana karşı intikam arayışını anlatıyor.

İran, geçmişte Bir Ayrılık (Jodaeiye Nader az Simin) ve Satıcı (Forooshande) filmleriyle yönetmen Asgar Ferhadi'ye iki Oscar kazandırmıştı. 

Muhalif yönetmenler İran'ın Oscar aday belirleme sürecinde hiçbir zaman değerlendirmeye alınmıyor. Geçen yıl Cannes'da Jüri Özel Ödülü'nü kazanan Kutsal İncirin Tohumu'nun (Dane-ye anjir-e ma'abed) yönetmeni Muhammed Resulof, Oscar yarışına Almanya adına katılmıştı. 

Fransa ihtimali

Penahi'nin filminin Fransa tarafından aday gösterilmesiyse pek mümkün görünmüyor. Çünkü Fransa'da bu kategori için yarışan çok sayıda güçlü yapım var ve bu hakkın Fransızca olmayan bir filme ayrılması zor. Yapımcılar arasında Lüksemburg merkezli Bidibul Productions'ın da olması ise farklı bir seçenek yaratabilir.

Ayrıca Akademi'nin, Uluslararası Olimpiyat Komitesi'nin mülteci sporcular için oluşturduğu özel takım benzeri, sürgündeki sinemacılara özel bir En İyi Uluslararası Film kategorisi oluşturması gerektiği de tartışılıyor.

Her ne kadar Penahi, Paris'te yaşayan kızının yanında yaşamayı düşünmediğini, ülkesini terk etmek istemediğini daha önce açıklamış olsa da Sadece Bir Kazaydı'nın ödül sezonunda önemli yapımlardan biri olacağı şimdiden konuşuluyor.

Independent Türkçe, Deadline, Guardian