Birleşik Krallık muhalefetinde ateşkes çatlağı

56 Milletvekili Gazze'de ateşkes talebiyle İngiliz İşçi Partisi liderine baskı yaptı

İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Britanya Avam Kamarası'nda konuşuyor (DPA)
İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Britanya Avam Kamarası'nda konuşuyor (DPA)
TT

Birleşik Krallık muhalefetinde ateşkes çatlağı

İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Britanya Avam Kamarası'nda konuşuyor (DPA)
İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Britanya Avam Kamarası'nda konuşuyor (DPA)

Birleşik Krallık’ın ana muhalefet lideri İşçi Partisi (LP) Genel Başkanı Keir Starmer, partisinin 56 milletvekilinin hükümetten İsrail ile Hamas arasındaki çatışmada ateşkes çağrısı için evet oy kullanması sonrasında baskı altında. Ateşkes için oy kullananlar arasında Starmer’in siyasi ekibinden bazı isimler ile muhalefetin diğer kanatlarından milletvekilleri de var.

Parlamento, hükümetin gelecek yıl gündemine eklenmesi önerilen mevcut yasada revizyonu içeren tasarıyı onaylamadı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığına göre, çok sayıda İşçi Partisi milletvekilinin ateşkes çağrısında bulunan değişikliğe verdiği destek, parti içinde İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaya ilişkin endişenin boyutunu gösterdi.

198 İşçi Partisi üyesinin yaklaşık üçte biri, İskoç Ulusal Partisi (SNP) tarafından sunulan ve şu ifadelerin yer aldığı tasarıyı destekledi: “Hükümeti, tüm taraflara ateşkes konusunda anlaşmaya varmaları için acilen baskı yaparak uluslararası topluluğa katılmaya çağırıyoruz.”

Ateşkes değil Mola

Starmer, Başbakan Rishi Sunak gibi, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırının ardından yeniden toparlanmasına izin vereceğini söyledikleri bir “ateşkes” yerine, insani yardımın Gazze'ye ulaşmasına yardımcı olmak için "insani mola" çağrısında bulundu.

Starmer'ın "gölge" bakanlık ekibinin sekiz üyesi, partinin tutumuna meydan okuyarak görevlerinden ayrıldı.

Ateşkes lehinde oy kullanmak için siyasi görevinden istifa eden Jess Phillips, Starmer'a yönelik yazdığı ve sosyal medya platformu X'te yayınlanan açıklamasında şunları söyledi: “Bu vesileyle aklım ve kalbimle seçmenlerle birlikte oy kullanmalıyım. Mevcut askeri harekatın, bölgedeki herhangi birinin barış ve güvenlik umudunu şimdi ve gelecekte tehlikeye atmaktan başka bir şeye yol açacağını göremiyorum.”

Bu durum, kamuoyu yoklamalarına göre İşçi Partisi'nin kazanmayı amaçladığı ve gelecek yıl yapılması beklenen genel seçimler öncesinde partisini birlik içinde, disiplinli ve iktidara gelmeye hazır olarak göstermeye çalışan Starmer'a siyasi darbe niteliğinde.

Birleşik Krallık Parlamentosu, İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) sunduğu “Gazze'de acil ateşkes çağrısı” yapan değişiklik önergesini görüştü. Milletvekilleri, önergeyi 125'e karşı 294 oyla reddetti.

LP'den 56 milletvekili, parti yönetiminin aksine ateşkes çağrısı lehine oy verdi. Bu durum, ana muhalefet lideri Keir Starmer'ın İsrail-Filistin konusundaki tutumuna yönelik dikkate değer bir parti içi muhalefet olarak değerlendirildi.

Ateşkes çağrısı yapan tasarıyı destekleyen İşçi Partili sekiz gölge bakan da görevlerinden istifa etti. LP lideri Keir Starmer, ateşkes çağrısına onay veren gölge bakanların görevden alınacağının sinyalini vermişti.

Jess Phillips, Afzal Khan ve Yasmin Qureshi, bu gölge bakanlardan bazıları. Phillips gölge bakanlık görevinden istifasını açıklarken, "Seçmenlerim, aklım ve kalbimle oy verdim" dedi.

Şarku’l Avsat’ın BBC’den aktardığı habere göre Phillips, İsrail'in mevcut askeri operasyonunun "barış umudu ve bölgede yaşayanların güvenliğini riske atmak dışında bir sonuç vermediği" görüşünü savundu.

Oylanan tasarı, "Filistin halkının toplu cezalandırmaya tabi tutulmasının sona ermesi" ve "tüm tarafların acil ateşkes anlaşması yapması" çağrısını içeriyordu.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin 29 gölge bakanı bulunuyor. Ateşkes çağrısı yapan tasarıda, parti yönetimi gölge bakanlardan sekiz fire vermiş oldu. Oylama sırasında İngiltere Parlamentosu dışında da Filistin ile dayanışma eylemleri düzenlendi ve ateşkes çağrısı yapıldı.

Başkent Londra, savaş başladığından bu yana geçen bir ayda, son yılların en büyük eylemlerine sahne oldu. Geçtiğimiz hafta 300 bin kişi, ateşkes çağrısı yapan yürüyüşe katıldı.

Filistin destekçisi eylemler, hafta başında görevden alınan eski İçişleri Bakanı Suella Braverman'in de tartışmaların odağına yerleşmesine neden olmuştu. Braverman, gösterilere izin veren Londra polisini eleştirmişti.

İktidardaki Muhafazakar Parti'nin pozisyonu bir yana, muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer'ın ateşkes çağrısı yapmaması ülkedeki hararetli tartışma başlıklarından birisi.

Starmer, ateşkesin Hamas'a yeniden güç kazanmak için fırsat sağlayacağını ileri sürüyor ve İsrail'in 7 Ekim saldırıları sonrası "kendisini savunma hakkı olduğunu" belirtiyor.

Oylamadan sonra yaptığı açıklamada Starmer, "Hiçbir hükümet böyle bir saldırının tekrarlanması ihtimaline izin veremez. Bazı arkadaşlarımızın bu akşamki pozisyonumuzu desteklememesi üzücü olsa da nerede durduğumun ve bundan sonra da duracağımın net olmasını istiyorum" dedi.

İskoç Ulusal Partisi'nin (SNP) parlamento lideri Stephen Flynn, "Muhafazakar Parti ve İşçi Partisi milletvekillerinin çoğunluğunun ateşkes çağrısını engellemesi utanç verici" dedi.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times