İsrail halkı 7 Ekim sonrası sağa kaydı

Savaş İsraillileri sağa doğru itiyor. Halkın üçte biri Gazze’deki yerleşkelerin yeniden inşasını destekliyor. Yüzde 58 yeni seçim yapılmasını ve yüzde 19 Netanyahu’nun kalmasını destekliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mateh Asher Bölge Konseyi’ndeki Regba kontrol merkezinde kuzey cephe hattı konseylerinin başkanlarıyla bir araya geldi (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mateh Asher Bölge Konseyi’ndeki Regba kontrol merkezinde kuzey cephe hattı konseylerinin başkanlarıyla bir araya geldi (DPA)
TT

İsrail halkı 7 Ekim sonrası sağa kaydı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mateh Asher Bölge Konseyi’ndeki Regba kontrol merkezinde kuzey cephe hattı konseylerinin başkanlarıyla bir araya geldi (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mateh Asher Bölge Konseyi’ndeki Regba kontrol merkezinde kuzey cephe hattı konseylerinin başkanlarıyla bir araya geldi (DPA)

İsrail’de yapılan bir kamuoyu anketi, kamuoyunun büyük bir kesiminin, ordunun Gazze savaşında kazanımlar sağladığına ikna olmaya başladığını ve bu savaşın, İsrail’in Gazze Şeridi’nde Siyonist yerleşim yerlerini yeniden inşa etme arzusunu canlandırdığını gösterdi. İsraillilerin yaklaşık üçte biri savaştan sonra siyasi tutumlarının daha aşırı hale geldiğini söyledi. Çoğunluk ise ateşkesin ardından yeni seçimlerin yapılması gerektiğini savunuyor.

İsrail’de yayın yapan Kanal 12 için Midgham Merkezi tarafından gerçekleştirilen ankete göre İsraillilerin yüzde 44’ü, savaşın sonunda Gazze’de Siyonist yerleşim yerlerinin yeniden inşasını destekliyor. Ankete katılanların yüzde 39’u buna karşı olduklarını belirtirken, yüzde 17’si ise bu sorunun cevabını bilmediklerini ifade etti.

İsrail’de savaştan sonra yeni seçim yapılıp yapılmayacağı sorulduğunda, ankete katılanların yüzde 58’i, yeni seçim yapılması gerektiği cevabını verdi. Yüzde 19’u ise, 7 Ekim’deki saldırıda ortaya çıkan başarısızlıklara rağmen Binyamin Netanyahu liderliğindeki mevcut hükümetin devam etmesini desteklediklerini söyledi. Sadece yüzde 13’ü yeni seçim yapılmadan, Netanyahu’nun yerine Likud liderlerinden birinin başkanlığında alternatif bir hükümet kurulmasını desteklediğini belirtirken, yüzde 10’u ise bu sorunun cevabını bilmediğini dile getirdi.

İsrail’in Gazze’de kalması

Savaşın sonunda Gazze’de ne olması gerektiği sorulduğunda yüzde 32’lik kesim, İsrail’in Gazze Şeridi’nde kalıcı olarak kalması ve buradaki Yahudi yerleşimini yenilemesi gerektiği yanıtını verdi (muhaliflerin yüzde 13’üne kıyasla kendilerini Netanyahu destekçisi olarak tanımlayanların yüzde 53’ü bu görüşe destek verdi). Yüzde 30’luk kesim ise Gazze Şeridi’nin uluslararası bir kuruluşun kontrolüne verilmesini desteklediğini ifade etti (muhaliflerin yüzde 49’una kıyasla kendilerini Netanyahu destekçisi olarak tanımlayanların yüzde 19’u, bu görüşü destekledi). Ankete katılanların yüzde 14’ü, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde tam kontrol sahibi olmasını desteklediğini belirtirken, yüzde 10’u da Gazze Şeridi’nin Filistin Yönetimi’nin kontrolüne geçmesini desteklediğini söyledi.

İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki askeri araçları (Reuters)
İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki askeri araçları (Reuters)

Gazze Şeridi’nde yerleşim yerlerinin yenilenmesinin desteklenmesi veya reddedilmesine ilişkin bir soruya yanıt olarak, sağcı destekçilerin yüzde 60’ı ve merkez sol seçmenlerin yüzde 16’sı da dahil olmak üzere İsraillilerin yüzde 44’ü, Gazze’de yeniden yerleşimi desteklediğini söyledi. Yüzde 17’si bu sorunun cevabını bilmediğini belirtirken, yüzde 39’u Gazze’ye yeniden yerleşime karşı çıktı.

Daha sağcı ve solcu

Anket katılımcılarına savaştan sonra daha sağcı mı yoksa solcu mu oldukları ya da siyasi konumlarını değiştirip değiştirmedikleri soruldu. Ankete katılanların yüzde 36’sı daha sağcı olduklarını söylerken, yüzde 6’sı daha ​​solcu olduklarını belirtti ve yüzde 53’ü Gazze savaşı sonrasında tutumlarında bir değişiklik olmadığını ifade etti. Netanyahu blokunun seçmenlerinin yüzde 55’i, rakiplerinin yüzde 22’sine kıyasla daha sağcı olduklarını söyledi. Kendisini sağcı olarak tanımlayanların yüzde 52’si tutumunu değiştirerek daha aşırıya kaçarken, merkez sol seçmenlerin yalnızca yüzde 10’u daha sağcı hale geldiğini söyledi.

9 Kasım’da Tel Aviv’deki bir polis merkezi önünde İsrail’deki Arap toplumunun liderlerinin tutuklanmasını reddeden bir protesto (AFP)
9 Kasım’da Tel Aviv’deki bir polis merkezi önünde İsrail’deki Arap toplumunun liderlerinin tutuklanmasını reddeden bir protesto (AFP)

Anket, İsraillilerin savaştan sonra İsrail’de olması gereken önceliklere ilişkin tutumunu da inceledi. Yüzde 19’luk kesim, mevcut hükümetin, başarısızlığına rağmen iktidara devam etmesi gerektiğini söyledi (Bu oran Netanyahu bloğu seçmenlerinde yüzde 38, sağcı seçmenlerde ise yüzde 27). Öte yandan ankete katılanların yüzde 13’ü başka bir Likud üyesinin başkanlığında alternatif bir hükümet kurulmasını destekliyor (sağcı destekçilerin yüzde 27’si ve Netanyahu bloku seçmenlerinin yüzde 18’i). İsraillilerin yüzde 58’i ise Gazze savaşının ardından İsrail’de yeni seçimlerin yapılmasını desteklerken, bu sorunun cevabını ise bilmediklerini söyledi.

Netanyahu taraftarı seçmenlerin yüzde 31’i, yeni seçimlerin yapılmasını destekliyor. Aynı şekilde sağcı seçmenlerin yüzde 48’i, yeni seçimlerin yapılmasını desteklerken, Netanyahu karşıtı kamptaki seçmenlerin yüzde 83’ü ve merkez sol partilerin seçmenlerinin yüzde 78’i yeni seçimlerin yapılmasını destekliyor.



ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
TT

ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?

ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)
ABD'li havacılık firması Lockheed Martin'in ürettiği F-35 serisinin üç modeli var (AP)

ABD'nin Suudi Arabistan'a F-35 satışına yeşil ışık yakması İsrail'de büyük yankı uyandırdı.

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, dün Beyaz Saray'da bir araya geldi. 

Görüşmede öne çıkan başlıklardan biri de Suudi Arabistan'a F-35 satışı oldu. Trump, satışı onayladığını duyururken, bunların İsrail'in elindeki F-35'lerle aynı seviyede olacağını söyledi. 

Toplantının ardından iki liderin düzenlediği basın toplantısında Trump, hem İsrail'i hem de Suudi Arabistan'ı "ABD'nin büyük müttefikleri" diye niteledi ve şöyle devam etti: 

Onların (İsrail'in) sizin daha düşük kalibreli uçaklar almanızı istediğini biliyorum. Ancak bunun sizi çok mutlu edeceğini sanmıyorum. Bana kalırsa, ikisi de en üst düzeyde donanıma sahip ürünleri (F-35 uçaklarını) alacak seviyede.

İsrailli haber sitesi Ynet'in aktardığına göre İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Trump-Selman görüşmesi öncesinde pazar günü Tel Aviv yönetimine olası uçak satışına dair bir rapor gönderdi. 

Raporda, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünün beşinci nesil F-35'lerle düzenlediği uzun menzilli operasyonlara dayandığı belirtiliyor. Bu uçaklar Ortadoğu'da sadece İsrail'de var. Ancak Suudi Arabistan'a da aynı kalibrede uçaklar satılmasının İsrail ordusunun bölgedeki hakimiyetini zayıflatacağı uyarısında bulunuluyor. 

Ayrıca Riyad yönetiminin siparişlerinin savaş jetlerini üreten Lockheed Martin'de yoğunluk yaratacağı, İsrail'in uçaklarının teslimatının aksayabileceği belirtiliyor. 

Jerusalem Post'un analizinde, bunun ABD'nin Ortadoğu politikasında "ciddi değişime işaret edeceği ve Ortadoğu'daki dengeleri değiştirebileceği" yazılıyor.

Öte yandan Haaretz'in haberinde, İsrail'in hava üstünlüğünü kaybetmesine ilişkin endişelerin yersiz olduğu savunuluyor. 

Haziranda 12 gün süren İsrail-İran çatışmalarında Tel Aviv yönetiminin "hava üstünlüğünü açıkça gösterdiği", bunun hem F-35'ler hem de İsrail Hava Kuvvetleri'nin planlama becerisi sayesinde yapıldığı yazılıyor.

Haberde, Türkiye'nin ABD'den F-35 alma süreci de hatırlatılarak, "Suudilerin ya da Türklerin İsrail'le aradaki farkı kapatması zaman alır" ifadeleri kullanılıyor.

Diğer yandan Tel Aviv yönetimi, uçakların satışını Suudi Arabistan'la ilişkilerin normalleştirilmesi şartına bağlamıştı. Trump, görüşmede İbrahim Anlaşmaları'yla ilgili süreci ele aldıklarını belirtirken, Riyad'ın mutabakata katılımına dair net ifadeler kullanmadı. 

"F-35'ler için normalleşme şartı koşulmadı"

CNN'in analizinde, satışın gerçekleşmesi halinde Suudi Arabistan'ın beşinci nesil F-35'leri alan ilk Arap ülkesi olacağı belirtiliyor. Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, F-35 satışının İsrail'le normalleşme şartına bağlı olmadığını savunuyor. 

Riyad ve Tel Aviv arasında Washington arabuluculuğunda gerçekleştirilen normalleşme görüşmeleri, Hamas'ın Aksa Tufanı saldırısıyla 7 Ekim 2023'te patlak veren Gazze savaşı nedeniyle askıya alınmıştı. Suudi Arabistan, iki devletli çözümde ısrar ederken radikal sağcı İsrail yönetimi buna yanaşmıyor. 

King's College'dan Nawaf Obaid, Trump'ın Suudi Arabistan ve İsrail arasında tıkanan görüşmeleri kenara bırakmak istediğini belirterek şu yorumları yapıyor: 

Trump, bu iki süreci birbirinden ayırdığını açıkça belirtti. Sırf Netanyahu yüzünden tüm bu silah ve malzeme satışını durdurmakla zamanını boşa harcamayacak.

Obaid, Riyad ve Tel Aviv arasında normalleşme görüşmelerinin ilerlemesi için İsrail'de hükümetin değişmesi ve Filistin Devleti'nin kurulmasına yönelik yol haritası belirlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. 

Independent Türkçe, CNN, Times of Israel, Ynet, Haaretz


NATO jetleri havalandı: Zelenski, Ankara’dayken Rusya, Ukrayna’yı vuruyor

Rus ordusunun Ukrayna'ya düzenlediği saldırıda sivil yerleşimleri hedef aldığı aktarılıyor (Reuters)
Rus ordusunun Ukrayna'ya düzenlediği saldırıda sivil yerleşimleri hedef aldığı aktarılıyor (Reuters)
TT

NATO jetleri havalandı: Zelenski, Ankara’dayken Rusya, Ukrayna’yı vuruyor

Rus ordusunun Ukrayna'ya düzenlediği saldırıda sivil yerleşimleri hedef aldığı aktarılıyor (Reuters)
Rus ordusunun Ukrayna'ya düzenlediği saldırıda sivil yerleşimleri hedef aldığı aktarılıyor (Reuters)

Rus ordusunun Ukrayna'nın Ternopil kentine düzenlediği hava saldırısında ölenlerin sayısı 25'e yükselirken, 70'den fazla kişinin yaralandığı bildirildi.

Ukrayna Devlet Acil Durum Servisi (DSNS), saldırıda hayatını kaybedenlerden en az üçünün, yaralananların da yaklaşık 20'sinin çocuk olduğunu açıkladı. 

Savaşla ilgili başlıca konuları görüşmek için bugün Ankara'ya gelen Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, saldırıda Rus ordusunun 50'ye yakın füze ve yaklaşık 500 drone kullandığını belirtti. 

CNN'in haberinde saldırıların Zelenski'nin barış ve esir takası görüşmelerini "yeniden canlandırmak" amacıyla Ankara'ya varmasından saatler sonra düzenlendiğine dikkat çekiliyor. 

Enerji altyapılarında meydana gelen hasar nedeniyle bazı şehirlerde elektrik kesintileri yaşandığı aktarılıyor. 

Diğer yandan Romanya Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Ukrayna'ya düzenlenen saldırılar Rus ordusuna ait bir drone'un Romanya hava sahasına girdiği aktarıldı. 

Güvenliğin sağlanması için NATO filosundan iki Eurofighter savaş jetiyle Romanya ordusuna ait iki F-16'nın havalandırıldığı belirtildi. 

Polonya da hava sahasında oluşabilecek tehditlere karşı savaş jetlerinin bugün devreye sokulduğunu bildirdi. 

Öte yandan Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna ordusunun Voronej kentine dün düzenlediği saldırıda ABD yapımı uzun menzilli ATACMS füzelerini kullandığını duyurdu.

Ukrayna'nın Harkov şehrinden fırlatılan 4 ATACMS füzesinin savunma sistemleri tarafından havada imha edildiği aktarıldı. 

Ukrayna ordusunun ATACMS kullanma talebini ABD Başkanı Donald Trump'ın selefi Joe Biden onaylamıştı. Moskova yönetimiyse 300 kilometre menzile sahip füzelere yeşil ışık yakılmasına tepki göstermişti. 

Polonya'da 16 Kasım'da demiryolu hatlarına düzenlenen saldırı da bölgedeki gerginliği tırmandıran gelişmelerden biri oldu. 

Başbakan Donald Tusk, Ukrayna'ya yardım ulaştırılmasında da kullanılan Varşova-Lublin hattındaki sabotajdan Rusya'yı sorumlu tutmuştu. Patlayıcıyla saldırı düzenleyen iki zanlının tespit edildiğini, bu kişilerin Rus istihbaratıyla işbirliği yapan Ukraynalılar olduğunu ileri sürmüştü. 

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de bugünkü açıklamasında Rusya'nın Gdansk Konsolosluğu'nun kapatılmasına karar verildiğini duyurdu. Bu adımla Polonya'daki son Rus konsolosluğunun faaliyetleri de durdurulmuş olacak.

Independent Türkçe, CNN, Guardian


Trump'ın onay oranı çakılıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Trump'ın onay oranı çakılıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ABD Başkanı Donald Trump'ın onay oranı, büyük ölçüde ekonomiden duyulan hoşnutsuzluk ve kötü şöhretli pedofil seks taciri Jeffrey Epstein'le olan bağları nedeniyle ikinci dönemindeki en düşük seviyesine geriledi.

4 gün süren ve pazartesi günü sona eren yakın tarihli bir Reuters/Ipsos anketi, Trump'ın onay oranının yüzde 38'e düştüğünü gösterdi.

Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Temsilciler Meclisi salı günü, ABD Adalet Bakanlığı'nı Epstein soruşturmasıyla ilgili tüm dosyaları yayımlamaya zorlayacak yasa tasarısını kabul etti.

Başkan, yakın zamana kadar bu karara karşı çıkmış ve hem Epstein'le iddia edilen bağlantısının aldatmaca olduğunu hem de belgelerde daha çok Demokratların parmağı olduğunu savunmuştu. Pazar günü, Temsilciler Meclisi Gözetim Komitesi'nin Trump'a atıfta bulunan e-postaları da içeren Epstein belgelerinin bir bölümünü yayımlamasının ardından başkan, tutumunu değiştirdi ve Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçilerinden dosyaları yayımlamalarını istedi.

Temsilciler Meclisi'ndeki yasa tasarısı Senato'da hızla onaylandı ve imzalanmak üzere Trump'ın masasına gönderildi.

Amerikalıların yalnızca yüzde 20'si (Cumhuriyetçilerin yalnızca yüzde 44'ü dahil) Trump'ın Epstein meselesini ele alış biçimini onayladığını söyledi. Amerikalıların çoğunluğu (Demokratların yüzde 87'si ve Cumhuriyetçilerin yüzde 60'ı), hükümetin Epstein ve "müşterileri" ile ilgili bilgileri sakladığına inandığını söyledi.

Anket, Trump'ın onay oranının kasım başında yapılan benzer bir anketten bu yana yüzde 2 düştüğünü ortaya koydu. Anket, ülke genelinde 1017 ABD'li yetişkine uygulandı ve hata payı yüzde 3.

Ankete göre Trump'ın Cumhuriyetçiler arasındaki popülaritesi hâlâ yüksek olsa da düşüşe geçti. Önceki anket, Trump'ın Cumhuriyetçiler arasındaki onay oranını yüzde 87 olarak belirlemişti ancak bu oran daha sonra yüzde 82'ye düştü.

Cumhuriyetçi siyasi stratejist Doug Heye, Reuters'a, onay oranındaki düşüşün Epstein'le olan ilişkisinden ziyade fiyatlarla ilgili olduğunu söyledi.

Haye, yayın kuruluşuna, "Her şey dönüp dolaşıp fiyatlara dayanıyor" diye konuştu.

Halk dışarı çıkıp markette para harcadığında öfkeleniyor ve ne kadar harcadıklarına inanamıyor.

Katılımcıların yalnızca yüzde 26'sı Trump'ın günlük yaşam giderlerini iyi yönettiğini söyledi. Bu oran, bu ayki yüzde 29'luk orandan daha düşük.

Enflasyon, Amerikalı tüketiciler için sürekli bir sorun olmaya devam ediyor ve Trump'ın ocak ayında göreve dönmesinden bu yana rekor seviyeye ulaştı. Tüketici fiyatları eylüle kadar olan 12 ayda yüzde 3 arttı. Katılımcıların yaklaşık yüzde 65'i Trump'ın ekonomik performansını onaylamadığını söyledi.

Trump'ın azalan onay oranı, Cumhuriyetçilerin bu yılki seçimlerde önemli yenilgiler almasının ardından geldi. Hem New Jersey hem de Virginia'daki valilik yarışlarını Demokratlar kazandı ve sosyalist aday Zohran Mamdani, Cumhuriyetçilerin ve gözden düşmüş eski New York Valisi Andrew Cuomo'nun onu yenme çabalarına rağmen New York belediye başkanlığı yarışını kazandı.

Independent Türkçe