Arjantin'in yeni lideri Javier Milei, ilk tartışmalı adımı attı: BRICS'e girmiyoruz

Nikaragua ise Amerikan Devletleri Örgütü'nden resmen çekildi

Arjantin Merkez Bankası'nı kapatma ve ülkenin para birimini Amerikan dolarına çevirme gibi vaatleriyle gündem olan Milei'nin destekçileri, başkent Buenos Aires'te pazar günü kutlama için sokaklara döküldü (Reuters)
Arjantin Merkez Bankası'nı kapatma ve ülkenin para birimini Amerikan dolarına çevirme gibi vaatleriyle gündem olan Milei'nin destekçileri, başkent Buenos Aires'te pazar günü kutlama için sokaklara döküldü (Reuters)
TT

Arjantin'in yeni lideri Javier Milei, ilk tartışmalı adımı attı: BRICS'e girmiyoruz

Arjantin Merkez Bankası'nı kapatma ve ülkenin para birimini Amerikan dolarına çevirme gibi vaatleriyle gündem olan Milei'nin destekçileri, başkent Buenos Aires'te pazar günü kutlama için sokaklara döküldü (Reuters)
Arjantin Merkez Bankası'nı kapatma ve ülkenin para birimini Amerikan dolarına çevirme gibi vaatleriyle gündem olan Milei'nin destekçileri, başkent Buenos Aires'te pazar günü kutlama için sokaklara döküldü (Reuters)

Arjantin'de seçimleri kazanan radikal sağcı Javier Milei'nin üst düzey danışmanı Diana Mondino, ülkenin BRICS'e katılmayacağını söyledi.

Mondino, Rus devletine ait haber ajansı Sputnik'in Brezilya bürosuna dün yaptığı açıklamada, yeni hükümetin mevcut planları arasında BRICS'e katılmanın yer almadığını belirtti. 

Milei'nin danışmanı şu ifadeleri kullandı: 

Niye herkes BRICS'e bu kadar meraklı anlamıyorum. Arjantin'in BRICS'e katılarak ne kazanacağı da belli değil. Eğer ileride bunun bize avantaj sağlayacağını görürsek, katılmayı yeniden değerlendirebiliriz.

2009'da Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'in katılımıyla oluşturulan BRIC, bir yıl sonra Güney Afrika Cumhuriyeti'ni de kapsayacak şekilde genişletilerek BRICS halini almıştı. 

Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Johannesburg şehrinde ağustosta düzenlenen 15. BRICS Zirvesi'nde İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Etiyopya ve Arjantin de 1 Ocak 2024 itibarıyla uluslararası topluluğa katılmaya davet edilmişti.

10 Aralık'ta koltuğunu Milei'ye bırakacak Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez daveti kabul etmişti. Ancak radikal sağcı yeni lider, seçim kampanyasında ülkesini BRICS'e sokmayacağını söylemişti. 

Milei, ağustostaki açıklamasında "Serbest ticaret, özgürlük ve demokrasinin temel parametrelerine saygı duymadıkları için komünistlerle anlaşma yapmayacağım. Bu jeopolitik bir mesele" demişti. 

Öte yandan Milei'nin sert sözleri, Buenos Aires-Pekin ilişkilerinin kopabileceği endişesini yaratmıştı. Arjantin, 2022'de yaptığı ithalatın yüzde 21'ini Çin'den gerçekleştirmişti. 

Mondino ise ABD merkezli düşünce kuruluşu Wilson Center'da 30 Ekim'de yaptığı açıklamada, Milei'nin seçimleri kazanması durumunda Çin'le ilişkilerin korunacağı teminatını vermişti.

19 Kasım'da ikinci turu düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinde, Özgürlük Gelişimi'nin (La Libertad Avanza / LLA) adayı Milei, oyların yüzde 55,69'unu alarak ülkenin yeni lideri olmuştu. 

Merkez soldaki Vatan için Birlik (Union por la Patria / UP) ittifakından rakibi Ekonomi Bakanı Sergio Massa ise yüzde 44,31'de kalmıştı. 

Nikaragua, Amerikan Devletleri Örgütü'nden resmen çekildi

Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega'nın iki yıl önce başlattığı Amerikan Devletleri Örgütü'nden (ADÖ) ayrılma süreci, pazar günü resmen tamamlandı. 

Washington merkezli ADÖ, Ortega ve Başkan Yardımcısı olan eşi Rosario Murillo'nun iktidarındaki insan hakları ihlallerini eleştirmiş, bunun üzerine Managua yönetimi, 2021'de birlikten çıkma işlemlerini başlatmıştı. 

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, pazar günü sürecin tamamlanmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, "Ortega-Murillo rejiminin ADÖ'den çekilmesi, demokrasiden bir adım daha uzaklaştıklarını gösteriyor. Nikaragua'yı uluslararası toplumdan daha da izole ediyorlar" ifadelerini kullandı. 

Ortega hükümetinin emeklilik ve sosyal güvenlik kesintilerine karşı 2018'de patlak veren protestolarda, Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu'na (IACHR) göre 325 eylemci hayatını kaybetti.

Nikaragua İnsan Hakları Derneği'ne göreyse protestolardaki can kaybı 500'e yakın. 

Independent Türkçe



Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
TT

Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)

Çin ve Rusya'nın ortak askeri tatbikatları artırması ABD'yi endişelendiriyor.

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizinde, Pekin ve Kremlin'in geçen hafta düzenlediği geniş kapsamlı Okyanus-2024 tatbikatı, "ABD'ye yönelik bir gövde gösterisi" diye niteleniyor. 

Pasifik ve Arktik okyanusları başta olmak üzere Akdeniz, Hazar ve Baltık sularında gerçekleştirilen ve pazartesi günü sonlanan 7 günlük tatbikata 90 binden fazla asker, 500'den fazla savaş gemisi ve denizaltının yanı sıra en az 120 helikopter ve jet katıldı. 

Rusya lideri Vladimir Putin, bunun son 30 yıldır düzenlenen en büyük tatbikat olduğunu belirterek şunları söyledi:

Dost ülkelerimizle işbirliğimizi güçlendirmeye özel önem atfediyoruz. Bu, dünya genelinde jeopolitik gerilimin arttığı günümüzde özellikle önemlidir.

Alaska açıklarında temmuzda düzenlenen tatbikatta da Rus ve Çin ordularına ait bombardıman jetleri ilk kez birlikte uçuş yaparken görüntülendi. Diğer yandan Rusya'nın Alaska civarında son dönemde artan faaliyetlerinden rahatsız olan Amerikan ordusu, dün bölgeye asker sevk etti.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin verilerine göre 2014-2023'te iki ülke orduları her yıl en az 4, en fazla 10 ortak askeri tatbikat ya da devriye gerçekleştirdi. 

Analizde, son dönemde Rusya ve Çin arasında artan askeri işbirliğinin Washington'da tedirginlik yarattığına dikkat çekilerek şu ifadelere yer veriliyor:

Ortak tatbikatlar, nükleer silaha sahip iki gücün gelecekte olasi bir çatışmada birlikte harekete edip etmeyeceğine dair soruları gündeme getiriyor.

Putin, ABD'nin Ukrayna cephesinde saldırganlığını artırması durumunda birçok kez nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmuştu. 

Sidney'deki Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Alexander Korolev, Rusya-Çin işbirliğine dair şu yorumları paylaşıyor: 

NATO müttefikleri kadar etkili biçimde birlikte çalışacak seviyede değiller fakat stratejik ortaklıklarını ve uyumluluklarını geliştirip pekiştiriyorlar.

Analize göre Putin, NATO'nun genişlemesini engellemeyi hedeflerken, Çin lideri Şi Cinping de Tayvan'ın kontrolünü ve Güney Çin Denizi'nin hakimiyetini ele geçirmek istiyor. 

Diğer yandan bazı analistlerse Rusya ve Çin arasındaki işbirliğinin henüz net bir hedefi takip etmediğini savunuyor. ABD merkezli araştırma kuruluşu CNA'den Elizabeth Wishnick, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Örneğin Tayvan'a yönelik bir Çin saldırısını destekleyen Rus uçakları görecek miyiz ya da Filipinler'le bir çatışmada Rus gemileri Çin donanmasını destekleyecek mi? Pek zannetmiyorum. Sırf daha fazla askeri tatbikat yaptıkları için birbirleriyle uyum içinde hareket ettiklerini varsayamayız.

Independent Türkçe, CNN, CBS News, Moscow Times