Arjantin'in başına geçen "testereli Wolverine" kim ve nasıl devlet başkanı seçildi?

53 yaşındaki Javier Milei, Arjantin ekonomisinde köklü bir değişim vadediyor

Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
TT

Arjantin'in başına geçen "testereli Wolverine" kim ve nasıl devlet başkanı seçildi?

Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)

Barış Kaygusuz 

Arjantin'in yeni devlet başkanı Javier Milei'yi çenesine kadar uzanan uzun favorileri ve elinde salladığı elektrikli testereyle ekranlarınızda görüp, onu Marvel'in ünlü çizgi roman kahramanı Wolverine'e benzettiyseniz yalnız değilsiniz.

Milei'yle birlikte girdiği seçimlerden kongre üyesi olarak çıkan 43 yaşındaki profesyonel kostüm oyuncusu Lilia Lemoine de Guardian'a verdiği röportajda aynı benzetmeyi yapıyor: 

Wolverine'e benziyor. Wolverine gibi hareket ediyor. O bir antikahraman. Wolverine gerçekten çok çılgın ve düşmanlarına karşı çok saldırgan olabilir. Ancak sadece saldırıya uğradığında. O asla nedensiz yere öldürmez veya saldırmaz.

Lemoine'in Javier Milei için ortaya attığı antikahraman yakıştırması boşa değil.

Zira 2023'ün son çeyreğinde dünyanın konuştuğu isimlerden biri olmayı başaran Arjantinli siyasetçi 2020'de siyasete atıldığında hedefini "sistemi havaya uçurmak" olarak belirlemişti.

O dönem uzun, dağınık saçları ve deri ceketiyle bir rock yıldızı edasıyla hareket eden bu tuhaf siyasetçiyi ciddiye alanların sayısı bir hayli azdı. 

Ancak aradan geçen üç yılın ardından Javier Milei, dün bir önceki iktidarın ekonomi bakanı Sergio Massa'yı devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunda aldığı yüzde 56'lık oyla geride bıraktı ve Güney Amerika'nın en büyük ikinci ekonomisinin başına geçmeyi başardı.

Trump ve Bolsonaro benzetmeleri

Hayran kitleleri Javier Milei için "çılgın" ve "peruk" lakaplarını kullansa da, o kendisinden bahsederken "aslan" demeyi tercih ediyor.

İklim değişikliğinin bir düzmece, cinsellik eğitiminin aileyi yok etmek için ortaya konan Marksist bir komplo olduğunu savunuyor. Ayrıca insanların hayati organlarını satmasına izin verilmesi gerektiğini düşünüyor.

Arjantinli Papa Francis'i sosyal adaleti savunan fikirleri nedeniyle bir "embesil" olarak, Amerikan gangster Al Capone'u ise serbest piyasa kurallarını uygulama konusundaki ısrarı nedeniyle bir "kahraman" olarak görüyor.

Bu kadar radikal fikirler, miting meydanlarındaki sıradışı dans figürleriyle birleşince akıllara doğal olarak eski ABD Başkanı Donald Trump geliyor. 

Arjantin'deki yerleşik siyasi düzenin dışından gelen bir politikacı olarak Trump ve "Brezilyalı Trump" olarak anılan eski Brezilya lideri Jair Bolsonaro'ya benzetilse de Milei, 21. yüzyıl Arjantini'nin kendi koşullarında ortaya çıkardığı benzersiz bir siyasetçi.

Zira bir nesli ekonomik krizlerle büyüten Latin Amerika ülkesinde yüzde 150'ye doğru ilerleyen enflasyon, hızla değer kaybeden para birimi ve nüfusun yüzde 40'ını etkileyen yoksulluk hakim politikacılara yönelik öfkeyi keskinleştirirken, Milei gibi renkli ve sıradışı bir figürü de özellikle genç seçmenin gözdesi haline getirdi.

Baş döndüren vaatler

Kendini liberteryen ve anarko-kapitalist olarak tanımlayan Javier Milei birkaç yıl önce ekranlarda sıkça görülen "konuşan kafalardan" biriyken, Arjantinli televizyoncuların favorisiydi.

Ekonomik krizle boğuşan ülkede Milei'nin hükümet harcamalarına ve hakim siyasetçi sınıfına karşı attığı sert nutuklar reytingleri artırmış, onu en çok izlenen isimlerden biri yapmıştı.

Birkaç ay öncesine kadar hiçbir siyasi uzmanın seçilme şansı tanımadığı Arjantinli siyasetçi seçim kampanyası sürecinde de çizgisini bozmadı.

Bu çizginin ana sembollerinden biri de mitinglerinde elinde taşıdığı elektrikli testere oldu. Milei, elindeki testereyle sistemi ve hükümeti budama vaadini seçmenlere aktarırken, aralarında eğitim ve sağlık bakanlıklarının da olduğu birçok hükümet kurumunu kapatarak harcamaları kısma sözü verdi.

Bununla da sınırlı kalmayarak krizlerin baş sorumlusu olarak gördüğü merkez bankasını kapatacağını ve Arjantin pezosunu tedavülden kaldırarak yerine Amerikan dolarını koyacağını söyledi. 

Uzmanlara göre, dolarizasyonun ülkeye maliyeti 40 milyar doları bulabilir ve Arjantin'in böyle bir parası yok. Dahası zaten 45 milyar dolarlık bir IMF programında olan ülkenin bu parayı borç alarak alabileceği bir kaynak da mevcut değil.

Bazılarına göreyse 18 bakanlığın 10'unu kapatmak isteyen, sağlık sektörünü tamamen özelleştirip yoksullar için eğitimi karneye bağlamayı planlayan Milei fazla ileri gidiyor ama ekonomiyi düzeltmeye kamu harcamalarıyla başlaması doğru yolda olduğunu gösteriyor.

Arjantin'de elinde elektrikli testeresiyle yıllanmış siyasetçilerin üzerine yürüyen Milei'nin zamanın ruhunu yakaladığı ve beklediği karşılığı sandıkta bulduğu açık.

Ancak partisinin 257 sandalyeli Arjantin Parlamentosu'na sadece 38 vekil sokabilmiş olması, yeni Arjantin liderini beklenenden ılımlı politikalara yönlendirme ihtimali de bir hayli yüksek.

Kişisel yaşamı: Kale çizgisinden grup seks partilerine

53 yaşındaki Javier Milei'nin kişisel yaşamı da en az siyasi çizgisi kadar dikkat çekici.

Yolcu taşımacılığı alanında çalışan iş insanı bir baba ve ev hanımı bir annenin oğlu olan Milei, gençlik yıllarına babasıyla yaşadığı sorunların damga vurduğunu ve o yıllar hakkında konuşmayı sevmediğini söylüyor.

Gençlik yıllarından bugüne kalan en önemli detaylarsa Rolling Stones şarkıları çalan bir rock grubunda gitar çalması ve Chacarita futbol kulübünün genç takımlarında kalecilik yapması.

Geçirdiği çapraz bağ sakatlığının ardından 19 yaşında futbola veda eden Milei, 1980'lerin hiperenflasyonist ortamında ekonomi okumaya karar vermiş.

Ailesinden yakın ilişkisini sürdürdüğü tek isimse, seçim kampanyasını da yöneten kız kardeşi Karine Milei. Kardeşinden "patron" diye bahseden Milei, iktidar yürüyüşünün mimarının Karine olduğunu savunuyor ve hatta kız kardeşinin "first lady" olabileceğini düşünüyor.

Televizyonların vazgeçilmez konuğu olduğu dönemde sadece ekonomi ve siyaset konuşarak reytingleri yükselttiğini söylemek de Milei'ye haksızlık olur. 

Zira Arjantin'in yeni lideri özel yaşamından sıklıkla bahsettiği televizyon macerasında, bir tantrik seks (Hindistan kökenli bir sevişme sanatı) ustası olduğunu söylemiş ve defalarca grup seks partilerine katıldığını belirterek izleyenlere konuyla ilgili ipuçları vermişti.

Arjantin lideri olma görevi "ölen köpeğinden"

Ve köpekleri... Milei, "4 ayaklı evlatlarım" olarak tanımladığı İngiliz Mastifi cinsi 4 köpeğini 2017'de hayatını kaybeden Conan isimli köpeğinin DNA'sından klonlatmış ve bunun için 50 bin dolar ödemiş.

Yeni köpekler de Milei'nin siyasi çizgisinden payını alarak, tarihteki liberal ekonomistlerin ismini almış; Murray, Milton, Robert ve Lucas.

Ancak köpeklerin Milei'nin siyasi yürüyüşüyle bağlantısı bununla da sınırlı değil. 

Conan öldükten sonra bir medyuma gittiğini söyleyen Milei, hayatını kaybeden köpeğinin medyum aracılığıyla kendisine "Tanrı'dan gelen Arjantin Devlet Başkanı olma misyonunu" ilettiğini öne sürüyor ve her fırsat bulduğunda köpeklerin "dünyanın en iyi stratejistleri" olduğunu dile getiriyor.

Independent Türkçe



İsrail, Lübnan ile görüşmelerdeki 'olumlu atmosferi' övdü

Lübnan ordusu askerleri, Güney Lübnan'daki Alma el-Şaab köyündeki bir Lübnan askeri noktasından, İsrail askeri karakolu Hanita'ya (solda) ve geçen yıldan bu yana İsrail güçlerinin işgal ettiği beş tepeden biri olan Labouneh karakoluna (sağda) bakıyor (Arşiv-AP)
Lübnan ordusu askerleri, Güney Lübnan'daki Alma el-Şaab köyündeki bir Lübnan askeri noktasından, İsrail askeri karakolu Hanita'ya (solda) ve geçen yıldan bu yana İsrail güçlerinin işgal ettiği beş tepeden biri olan Labouneh karakoluna (sağda) bakıyor (Arşiv-AP)
TT

İsrail, Lübnan ile görüşmelerdeki 'olumlu atmosferi' övdü

Lübnan ordusu askerleri, Güney Lübnan'daki Alma el-Şaab köyündeki bir Lübnan askeri noktasından, İsrail askeri karakolu Hanita'ya (solda) ve geçen yıldan bu yana İsrail güçlerinin işgal ettiği beş tepeden biri olan Labouneh karakoluna (sağda) bakıyor (Arşiv-AP)
Lübnan ordusu askerleri, Güney Lübnan'daki Alma el-Şaab köyündeki bir Lübnan askeri noktasından, İsrail askeri karakolu Hanita'ya (solda) ve geçen yıldan bu yana İsrail güçlerinin işgal ettiği beş tepeden biri olan Labouneh karakoluna (sağda) bakıyor (Arşiv-AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi, İsrail ile Lübnan arasında dün 40 yılı aşkın bir aradan sonra gerçekleşen doğrudan görüşmelerin "olumlu bir atmosferde" gerçekleştiğini duyurdu. Açıklamada, "Görüşme olumlu bir atmosferde gerçekleşti ve İsrail ile Lübnan arasında potansiyel ekonomik iş birliğini güçlendirmeye yönelik fikirler geliştirilmesi konusunda anlaşmaya varıldı" denildi. Açıklamada, teknik olarak savaş halinde olan iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğinde herhangi bir ilerleme kaydedilemese bile "Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının kaçınılmaz olduğu" vurgulandı.

İsrail Başbakanlık Ofisi daha önce, Binyamin Netanyahu'nun, teknik olarak savaş halinde olan iki ülke arasında "ilişkinin temellerini atmak için ilk girişim" olarak nitelendirdiği bir adımla, Lübnanlı yetkililerle görüşmek üzere Lübnan'a bir temsilci göndermesi talimatını verdiğini duyurmuştu. Açıklamada, Netanyahu'nun "Ulusal Güvenlik Konseyi vekiline Lübnan hükümeti ve ekonomi yetkilileriyle görüşmek üzere bir temsilci göndermesi talimatını" verdiği ve bunun "İsrail ile Lübnan arasında bir ilişki ve ekonomik iş birliğinin temellerini atmak için ilk girişim" olarak nitelendirildiği belirtilmişti.

Şarku’l Avsat’ın haber ajanslarından aktardığına göre Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam yaptığı açıklamada, Lübnan ve İsrail tarafları arasındaki görüşmelerin "düşmanlıkların sona ermesi, İsrail'in Lübnan topraklarından tamamen çekilmesi" ve "Lübnanlı tutukluların serbest bırakılması" hedeflerini taşıdığını doğruladı. "Ekonomik ilişkiler normalleşme süreci sonunda gelir... barıştan sonra gelir." diyen Selam, Lübnan'ın 2002 Arap Barış Girişimi'ne bağlı olduğunu ve İsrail ile ayrı bir barış anlaşması peşinde koşma niyetinde olmadığını ifade etti.


Trump: Putin Ukrayna'daki savaşı bitirmek istiyor

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

Trump: Putin Ukrayna'daki savaşı bitirmek istiyor

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump yaptığı açıklamada, Rus mevkidaşı Vladimir Putin'in Moskova'daki son görüşmelerde Ukrayna'daki savaşı bitirmek istediği izlenimini verdiğini söyledi.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre görüşmelere katılan elçisi Steve Wittkoff ve damadı Jared Kushner hakkında konuşan Trump, "İzlenimleri... Putin'in savaşı bitirmek istediği yönündeydi" dedi.

Trump ise "müzakerelerin kaderinin belirsiz" olduğu uyarısında bulundu.

Witkoff ve Kushner, saatler süren uzun bir görüşmenin ardından barış anlaşmasına yönelik herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini duyurmadan Kremlin'den ayrıldı.

Trump, "Dün Başkan Putin ile çok iyi bir görüşme yaptılar" dedi ve ekledi: "Bu görüşmenin sonucu ne oldu? Size söyleyemem."


Rusya, çocuklara yönelik oyun platformu Roblox'u yasakladı

Roblox, Irak ve Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede yasaklandı (AP)
Roblox, Irak ve Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede yasaklandı (AP)
TT

Rusya, çocuklara yönelik oyun platformu Roblox'u yasakladı

Roblox, Irak ve Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede yasaklandı (AP)
Roblox, Irak ve Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede yasaklandı (AP)

Rusya, Amerikan çocuk oyun platformu Roblox'a erişimi, aşırılıkçı içerik yaymak ve "LGBTQ+ haklarını desteklemekle" suçlayarak engelledi.

Bu kararı dün duyuran iletişim düzenleyicisi Roskomnadzor, Roblox'un "çocukların entelektüel ve ahlaki gelişimini olumsuz etkileyebilecek uygunsuz içeriklerle dolu" olduğunu belirtti.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre Roblox sözcüsü yaptığı açıklamada, "Faaliyet gösterdiğimiz ülkelerdeki yerel yasa ve düzenlemelere saygı duyuyoruz ve Roblox'un herkes için öğrenme, yaratıcılık ve anlamlı iletişim için olumlu bir alan sağladığına inanıyoruz" ifadelerini kullandı.

Sözcü, Roblox'un "güvenliğe derin bir bağlılığı olduğunu ve platformumuzdaki zararlı içerikleri tespit edip önlemek için tasarlanmış güçlü bir proaktif ve önleyici güvenlik önlemleri setine sahip olduğunu" da ifade etti.

Bu yılın üçüncü çeyreğinde günlük ortalama 151,5 milyon aktif kullanıcıya sahip olan Roblox, saldırganların platformu çocuklara zarar vermek için kullandığı endişesiyle Irak ve Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede yasaklandı.

Roskomnadzor, Rus yasalarını ihlal eden içerik barındırdığını düşündüğü Batılı medya kuruluşlarına ve teknoloji platformlarına erişimi kısıtlama konusunda geçmişte de deneyim sahibiydi.

Rusya, bu yılın ağustos ayında MetaPlatforms'a ait WhatsApp ve Telegram'da bazı aramaları kısıtlamaya başladı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Moskova, yabancı platformları dolandırıcılık ve terörizm vakalarında kolluk kuvvetleriyle bilgi paylaşmayı reddetmekle suçluyor. Geçen hafta Roskomnadzor, WhatsApp'ı tamamen engellemekle tehdit etti.