Nelson Mandela'nın mirası ölümünden 10 yıl sonra erozyona uğradı

Güney Afrika eşitlik ve demokrasi açısından dünyanın en alt sıralarında yer alıyor

Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
TT

Nelson Mandela'nın mirası ölümünden 10 yıl sonra erozyona uğradı

Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)

Soweto'daki Vilakazi Caddesi, demokrasinin öncüsünün ölümünden 10 yıl sonra mirasının aşınmasıyla ve apartheid'in sonuyla birlikte Nelson Mandela'nın güzelce korunmuş evinin önünde her gün turistler ve sokak satıcılarıyla dolup taşıyor.

Yaşadığı yerden çok da uzakta olmayan Madela, Mandela'nın müzeye dönüştürülen evinin yanındaki masada şapka ve takı satıyor.

Diğer Güney Afrika vatandaşları gibi o da hayal kırıklığı yaşıyor.

47 yaşındaki satıcı, Mandela'nın 16 yıldır bu kasabada bulunmasının turistlerin ilgisini çekmesinden memnun olmasına rağmen, "Mandela'nın demokrasisinin herhangi bir değişiklik oluşturmadığını ve oy vermeye bile gerek görmediğini" belirtiyor.

İlk demokratik oylamadan 30 yıl sonra, başlamasına aylar kalan parlamento seçimleri yaklaşırken, yetkililer Madela gibi kişileri isimlerini kaydettirmeye ve oy kullanmaya zorlamak için çabalıyor.

Seçmen sayıları, demokratik seçimlerin ilk kez yapıldığı 1994'ten bu yana her seçim döngüsünde azaldı ve seçmenler, ülkeyi 1990'lardan bu yana yöneten Mandela'nın Afrika Ulusal Kongresi partisine giderek daha fazla karşı çıkıyor.

Kamuoyu yoklamalarına göre, skandallarla boğuşan Ulusal Parti'ye verilen destek, ekonomideki yavaşlama ve yolsuzlukla birlikte ilk kez yüzde 50'nin altına düşebilir.

Yetişkinler arasında işsizlik oranı yüzde 32 ve bu, dünyadaki en yüksek işsizlik oranlarından biri. Ayrıca ülkede işçi ücretleri de düşük.

Apartheid'in sona ermesine rağmen, Dünya Bankası'na göre Güney Afrika eşitlik açısından dünyada en alt sıralarda yer alıyor.

Hükümetin ve devlet şirketlerinin borçları 300 milyar doları aşıyor ve bu rakam her geçen gün artıyor.

Son 10 yılda ülkenin sokaklarında suçlar ve cinayetler arttı ve Madela ve komşuları bazı günler günde 12 saat elektriksiz yaşamak zorunda kalıyor.
Madela şunları söylüyor:

Sadece çocuklarımızı doyurmaya yetecek kadar paramız var, sürekli elektrik kesintileri yaşıyoruz ve hayat pahalılığı dayanılmaz.

Mandela, beyaz azınlık yönetimini devirmeyi başarması ve çok ırklı bir Güney Afrika vizyonu nedeniyle dünya çapında saygı görüyor.

Ancak eleştirmenler, iktidarı ele geçiren Afrika Ulusal Kongresi temsilcilerinin Mandela'nın mirasını terk ettiğine inanıyor.

Siyasi analist Prens Mashele, Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, “Mandela'nın mirasının partisinin yozlaşmış yetkilileri tarafından baltalandığını” kaydetti.

Finansal piyasalarda çalışan siyasi analist Nick Boren ise Mandela yıllarıyla ilişkilendirilen ve onu takip eden herkesin işini zorlaştıran "bir tür efsaneden" söz ediyor.

Hükümet ve Ulusal Kongre Partisi, ülkenin ilgisizliğinin yanı sıra borcunu da giderme konusunda büyük bir mücadeleyle karşı karşıya.

Eski başkan Jacob Zuma, yolsuzluk iddiaları nedeniyle görevinden ayrılmak zorunda kaldı ve kötüleşen sağlık durumu ve mevcut halefi Cyril Ramaphosa'nın onayıyla hapisten kurtuldu.

Haziran ayında Yolsuzluk Gözlem Kurulu, Ramaphosa'yı çiftliğinde bir kanepeye saklanan 500 bin dolardan fazla nakit paranın çalındığını bildirmeyerek etiği ihlal ettiği iddialarından temize çıkardı.

Mandela'nın evinin yakınındaki 27 yaşındaki Sifi Jizana, Mandela'nın mirasının "ölmekte" olduğuna inanıyor.

Arkadaşlarıyla bir barda oturan öğretmen, büyük şehirlerin dışında su ve yol sıkıntısı olduğundan bahsederek, "Artık elektriğimiz de yok" dedi.

Sosyoloji mezunu ancak işsiz olan 24 yaşındaki Zandile Kubini ise seçimlerde oy kullanmak için adını kaydetmeyeceğini belirtti.

Mandela'nın mirasının "kusursuz gibi gösterildiğini ve bunun doğru olmadığını" göz önünde bulundurarak, "Akranlarımın çoğu işsiz ve biz herhangi bir yardım almıyoruz" dedi.

Bazıları Mandela'nın mirasının tasvirinde abartılı bir yaklaşım olduğunu düşünüyor.

Örneğin 43 yaşındaki Tobele Cele, şöyle diyor:

Mandela ve diğerlerinin bizim için ne yaptığını gerçekten göremiyoruz. Hala fakiriz.

Sol görüşlü Ekonomik Özgürlük Savaşçıları partisinin milletvekili Leigh-Anne Mathis, “Afrika Ulusal Kongresi iktidarda olduğu sürece artık demokrasiye bile sahip değiliz” diyor.

Mathis, mahkemelerin Kongre Partisi'nin çıkarları doğrultusunda çalışmak üzere "ele geçirildiğini" söyledi.

Mandela'ya sadık olanlar, sakinlerin geleceğe yönelik bir yön belirlemek için isminin ötesine bakmalarını sağlamaya çalışıyor ancak ailesi hâlâ onun uzun kariyeri boyunca başardıklarına inanıyor.

Mandela'nın Ulusal Kongre Partisi milletvekili olan torunu Mandla Mandela, “Partinin pek çok başarıya ve bazı şaşırtıcı başarısızlıklara sahip olduğunu ancak Güney Afrika'da demokrasinin genel olarak sağlıklı kaldığını” söyledi.

Mandela, açıklamalarına şöyle devam etti:

Sömürgeciliğin temel kötülüğü, halkımızın topraklarını yağmalaması. Bu, elde edilen dönüşümün nasıl ölçüleceğine dair gerçek test olmaya devam ediyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Kremlin savaş yanlısı isimleri de hedef alıyor: Makine durdurulamaz hale geldi

Kiev'e bağlı güçler, Rus ilerleyişine karşı koymak için direniyor (Reuters)
Kiev'e bağlı güçler, Rus ilerleyişine karşı koymak için direniyor (Reuters)
TT

Kremlin savaş yanlısı isimleri de hedef alıyor: Makine durdurulamaz hale geldi

Kiev'e bağlı güçler, Rus ilerleyişine karşı koymak için direniyor (Reuters)
Kiev'e bağlı güçler, Rus ilerleyişine karşı koymak için direniyor (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in son dönemde kendine yakın isimleri hedef aldığı aktarılıyor. 

Guardian'ın haberinde, siyasi analist Sergei Markov ve savaş yanlısı blog yazarı Roman Alyokhin'in bu yıl Kremlin tarafından "yabancı ajan" diye tanımlandığı hatırlatılıyor. 

Rusya'da faaliyet gösteren ve yurtdışından finanse edilen basın kuruluşları ya da kişilerin "yabancı ajan" olarak tanınmasını öngören yasa 2020'de devreye girmişti. 

Azerbaycan'ın siyasi elitleriyle bağlarını sürdürdüğü bilinen Markov'un, Moskova-Bakü ilişkilerinin bozulmasının ardından "gözden düştüğü" yorumu yapılıyor. 

Alyokhin ise sosyal medyada spor araba ve lüks eşyaların yer aldığı gönderiler paylaştıktan sonra, cephedeki Rus askerleri için topladığı fonları kötüye kullanmakla suçlandı. 

Ayrıca Rus devletine ait RT'de savaş yanlısı açıklamalar yapan Ukrayna doğumlu yorumcu Tatyana Montyan da geçen hafta "terörist ve aşırılıkçı" diye nitelendi. Bu tanım, geçen yıl hayatını kaybeden aktivist Aleksey Navalni'nin ekibindekiler de dahil Kremlin'in ülkede düşman olarak gördüğü kişiler için kullanılıyor.  

Montyan'ın da cephedeki Rus askerler için toplanan parayı zimmetine geçirmekle suçlandığı aktarılıyor. 

Analizde, Putin'in "baskıcı yöntemlerini sadece muhalifleri değil savaş yanlısı isimleri hedef almak için de kullandığı" savunuluyor.

Muhalif Rus siyaset bilimci Ekaterina Schulmann, "Önce savaş karşıtı sesleri susturdular. Artık bu kişilerden hiçbiri ortada yok, baskı makinesi de durdurulamaz hale geldi" diyor. 

Schulmann, Rusya'da iktidara yakın çevrelerdeki kamplaşmaya dikkat çekiyor. Analiste göre Savunma Bakanlığı ve Kremlin'e bağlı "sadıklar" diye bilinen propagandacılarla savaş yanlısı blog yazarlarının yer aldığı "Z-blogger'lar" arasında ihtilaf sözkonusu. "Z" harfi, Ukrayna işgalinin ardından Rusya'da savaşı destekleyenler tarafından kullanılan bir sembole dönüşmüştü. 

Ülkedeki savaş yanlısı hareketler konusunda uzmanlaşmış Rus araştırmacı ve yazar Ivan Filippov da cephe için toplanan paraların iki kamp arasında sorun yarattığına işaret ediyor. Savunma Bakanlığı'na yakın yorumculardan Vladimir Solovyov'un savaş yanlısı blog yazarlarını sık sık hedef gösterdiğine dikkat çekiyor. 

Filippov, savaş yanlısı blog yazarlarının sosyal medya üzerinden, Solovyov'un devlet tarafından onaylanan platformuna kıyasla çok daha fazla para topladığını söylüyor. Bunun da Solovyov'la Z-blogger'lar arasında ihtilaf yarattığını ifade ediyor. 

"Rusya stratejik şehri kuşattı"

Kremlin'e yakın çevreler arasındaki çekişme sürerken, Rus askerleri Ukrayna'nın doğusundaki stratejik Pokrovsk'ta ilerlemeye devam ediyor. 

Reuters'ın aktardığına göre Rus ve Ukraynalı birlikler arasındaki sokak çatışmaları şiddetlendi. Kiev yönetimi şehrin kuşatma altında olduğuna yönelik iddiaları reddederken, Rusya'nın şehir merkezini ele geçirmek için harekatı hızlandırdığı belirtiliyor.

Rusya için Donbas'ta Ukrayna kontrolünde kalan yüzde 10'luk bölgenin ele geçirilmesinde Pokrovsk stratejik öneme sahip. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, pazartesi günkü açıklamasında şehirdeki durumun zor olduğunu kabul etmiş ancak direnişin sürdüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, Guardian, Reuters


Yahudi örgüt, Mamdani için takip sistemi kurdu

ABD, dünyanın en büyük uçak gemisi Gerald R. Ford'u "uyuşturucuyla mücadele" gerekçesiyle Karayipler'e göndermişti (AFP)
ABD, dünyanın en büyük uçak gemisi Gerald R. Ford'u "uyuşturucuyla mücadele" gerekçesiyle Karayipler'e göndermişti (AFP)
TT

Yahudi örgüt, Mamdani için takip sistemi kurdu

ABD, dünyanın en büyük uçak gemisi Gerald R. Ford'u "uyuşturucuyla mücadele" gerekçesiyle Karayipler'e göndermişti (AFP)
ABD, dünyanın en büyük uçak gemisi Gerald R. Ford'u "uyuşturucuyla mücadele" gerekçesiyle Karayipler'e göndermişti (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın başarılı olamayabileceği endişesiyle Venezuela'ya askeri operasyona sıcak bakmadığı bildiriliyor. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla Wall Street Journal'a (WSJ) konuşan ABD'li yetkililer, Trump'ın üst düzey isimlerle yaptığı görüşmelerde askeri operasyon seçeneğinin, Venezuela lideri Nicolas Maduro'yu iktidardan indirmek için yeterli olmayabileceğini söylediğini belirtiyor.

Kaynaklar, Maduro'nun iktidardan indirilmesine ya da Karakas yönetiminin belirli tavizler vermeye zorlanmasına yönelik net bir stratejinin hâlâ belirlenemediğini ifade ediyor. 

Yetkililere göre Trump, Karayipler ve Pasifik'te askeri yığınağı artırma ve uyuşturucu taşıdığı iddia edilen teknelere saldırma stratejisini bir süre daha sürdürecek. 

New York Times, ABD Başkanı'nın önünde askeri harekatın dışında iki seçenek daha olduğunu aktarmıştı. Washington, Venezuela'dan petrol satın alan ülkelere yaptırım uygulayarak ek gümrük vergileri getirebilir. Böylelikle Karakas yönetimi üzerindeki ekonomik baskı artırılabilir. 

Diğer seçenekse Maduro'ya baskıyı artırmak için bir yandan askeri yığınağı sürdürürken, diğer yandan da muhalefete desteği güçlendirmek. 

Olası askeri harekatta Venezuela ordusuna ait tesisleri hedef alan hava saldırıları ve gizli operasyonlar düzenlenebileceği aktarılıyor. Trump, CIA'e operasyon emri verdiğini de duyurmuştu.

Ayrıca Adalet Bakanlığı'nın Venezuela'ya askeri operasyonu yasal olarak gerekçelendirmek için çalışma yürüttüğü savunuluyor. WSJ'nin aktardığına göre bakanlık yorum taleplerine yanıt vermedi.

Diğer yandan analizde, Trump'ın ilk döneminde Maduro'yu devirmek için muhalefete destek verme stratejisinin başarısızlığa uğradığı hatırlatılıyor. Cumhuriyetçi liderin bu yüzden ülke siyasetine doğrudan müdahale konusunda çekimser davrandığı savunuluyor. 

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, "Başkan, uyuşturucu kaçakçılığı yapan narkoteröristlere karşı saldırılarına devam edeceğini söyledi. Bunun dışındaki her şey spekülasyondur ve öyle değerlendirilmelidir" diyor.

Venezuela'da muhalefet lideri Maria Corina Machado, dün Trump'ın da katıldığı Miami'deki iş forumuna uzaktan bağlanarak şunları söylemişti: 

Maduro zamanın dolduğunu anlamalı. Eğer iktidarı bırakmayı kabul ederse, bu süreç düzenli ve daha hızlı ilerleyecektir. Ancak Maduro ne yaparsa yapsın bu değişim gerçekleşecektir.

Bazı ABD'li yetkililerse "uyuşturucu kaçakçılığını önlediği, ABD'nin Venezuela'daki petrol rezervlerine ulaşım hakkını artırdığı ve adil seçimler düzenlenmesini sağladığı" sürece Maduro'nun görevde kalabileceğini belirtiyor. 

Trump, uyuşturucu kaçakçılığını durdurma gerekçesiyle Latin Amerika'ya askeri yığınak talimatı vermişti. Eylülün başından bu yana bölgede en az 16 operasyon düzenleyen Amerikan ordusu, uyuşturucu kaçakçılığına karıştığını iddia ettiği 65'ten fazla kişiyi öldürdü. 

Maduro ise ABD'nin Karayipler bölgesindeki askeri hareketliliğine ilişkin "Dünyanın en büyük petrol rezervine sahip olduğumuz için bizi hedef alıyorlar" demişti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, New York Times


New York Times: Erdoğan hem vazgeçilmez hem tartışmalı bir lider

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

New York Times: Erdoğan hem vazgeçilmez hem tartışmalı bir lider

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son dönemde izlediği dış politikanın Türkiye’nin küresel dengelerdeki rolünü artırırken, ülke içindeki siyasi gerilimleri de derinleştirdiğini yazdı.

Gönül Tol’un kaleme aldığı Vazgeçilmez Erdoğan (The Indispensable Erdogan) başlıklı analiz, Batı ülkelerinin stratejik çıkarları nedeniyle Ankara’yla yakın çalışmayı sürdürdüğünü, bunun ise Türkiye’de demokrasi tartışmalarını daha da görünür hale getirdiğini savunuyor.

Stratejik ortaklıklar Ankara’nın elini güçlendiriyor

Analize göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washington’da Donald Trump, Berlin’de Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ve Londra’da Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ile verdiği görüntüler, Batı’nın Ankara’yla iş birliğini sürdürme kararlılığını gösteriyor.

Makalede, Türkiye’yi “zorunlu bir ortak” haline getiren başlıca faktörler şöyle sıralandı:

                •             Rusya-Ukrayna Savaşı’nda iki tarafla da konuşabilen az sayıda ülkeden biri olması,

                •             Avrupa için kritik önemdeki mülteci geçişlerini kontrol etmesi,

                •             Suriye ve Libya’daki askeri varlığının Avrupa güvenliği açısından önem taşıması,

                •             Savunma sanayiinde Batı pazarındaki etkisinin artması.

NYT ayrıca, Teksas’ta açılan bir mühimmat fabrikasında Türk yapımı üretim hatlarının kullanılmasını, Türkiye’nin savunma alanındaki etkisinin bir göstergesi olarak değerlendirdi.

İç siyasette derinleşen kriz: Tutuklamalar ve protestolar

Öte yandan analiz, Türkiye içinde tansiyonun yükseldiğine dikkat çekiyor. NYT, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun ve çok sayıda CHP’li belediye başkanıyla parti üyesinin tutuklanmasının büyük protestolara yol açtığını hatırlatarak, hükümetin muhalefete yönelik baskısının arttığını yazdı.

Gazete, Erdoğan’ın ilk yıllarında demokrasi, özgürlükler ve ekonomi alanında reformlar yaptığına, ancak son yıllarda; ekonomik kötü yönetim, kurumsal zayıflama, demokratik gerileme gibi sorunların öne çıktığına yer verdi.

Realpolitik: Batı için çıkar, Türkiye için ikilem

NYT analizinde, Avrupa Birliği ve ABD’nin, Türkiye’deki demokratik tartışmalara rağmen Ankara'yla iş birliğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Gazeteye göre bunun sebebi, Türkiye’nin jeopolitik konumu, enerji hatları üzerindeki etkisi, bölgesel çatışmalardaki rolü ve savunma kapasitesi.

Makale, Batı’nın bu nedenle Türkiye’deki demokrasi gerilemesine karşı daha sessiz kaldığını öne sürüyor.

“Demokrasi mücadelesi sürecek”

Analizin sonunda, “Türk halkı liderlerini seçme hakkından vazgeçmeyecek; protestoların sürmesi Erdoğan’ın otoritesini tam olarak pekiştirmesini zorlaştırıyor” ifadeleri de yer alıyor.

NYT’ye göre bu durum, sadece Ankara için değil, Erdoğan’la yakın çalışan Batılı demokrasiler için de uzun vadeli bir sınav oluşturuyor.

Independent Türkçe