Nelson Mandela'nın mirası ölümünden 10 yıl sonra erozyona uğradı

Güney Afrika eşitlik ve demokrasi açısından dünyanın en alt sıralarında yer alıyor

Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
TT

Nelson Mandela'nın mirası ölümünden 10 yıl sonra erozyona uğradı

Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)
Güney Afrika'da oy verme sürecine siyasi katılımda düşüş var (AFP)

Soweto'daki Vilakazi Caddesi, demokrasinin öncüsünün ölümünden 10 yıl sonra mirasının aşınmasıyla ve apartheid'in sonuyla birlikte Nelson Mandela'nın güzelce korunmuş evinin önünde her gün turistler ve sokak satıcılarıyla dolup taşıyor.

Yaşadığı yerden çok da uzakta olmayan Madela, Mandela'nın müzeye dönüştürülen evinin yanındaki masada şapka ve takı satıyor.

Diğer Güney Afrika vatandaşları gibi o da hayal kırıklığı yaşıyor.

47 yaşındaki satıcı, Mandela'nın 16 yıldır bu kasabada bulunmasının turistlerin ilgisini çekmesinden memnun olmasına rağmen, "Mandela'nın demokrasisinin herhangi bir değişiklik oluşturmadığını ve oy vermeye bile gerek görmediğini" belirtiyor.

İlk demokratik oylamadan 30 yıl sonra, başlamasına aylar kalan parlamento seçimleri yaklaşırken, yetkililer Madela gibi kişileri isimlerini kaydettirmeye ve oy kullanmaya zorlamak için çabalıyor.

Seçmen sayıları, demokratik seçimlerin ilk kez yapıldığı 1994'ten bu yana her seçim döngüsünde azaldı ve seçmenler, ülkeyi 1990'lardan bu yana yöneten Mandela'nın Afrika Ulusal Kongresi partisine giderek daha fazla karşı çıkıyor.

Kamuoyu yoklamalarına göre, skandallarla boğuşan Ulusal Parti'ye verilen destek, ekonomideki yavaşlama ve yolsuzlukla birlikte ilk kez yüzde 50'nin altına düşebilir.

Yetişkinler arasında işsizlik oranı yüzde 32 ve bu, dünyadaki en yüksek işsizlik oranlarından biri. Ayrıca ülkede işçi ücretleri de düşük.

Apartheid'in sona ermesine rağmen, Dünya Bankası'na göre Güney Afrika eşitlik açısından dünyada en alt sıralarda yer alıyor.

Hükümetin ve devlet şirketlerinin borçları 300 milyar doları aşıyor ve bu rakam her geçen gün artıyor.

Son 10 yılda ülkenin sokaklarında suçlar ve cinayetler arttı ve Madela ve komşuları bazı günler günde 12 saat elektriksiz yaşamak zorunda kalıyor.
Madela şunları söylüyor:

Sadece çocuklarımızı doyurmaya yetecek kadar paramız var, sürekli elektrik kesintileri yaşıyoruz ve hayat pahalılığı dayanılmaz.

Mandela, beyaz azınlık yönetimini devirmeyi başarması ve çok ırklı bir Güney Afrika vizyonu nedeniyle dünya çapında saygı görüyor.

Ancak eleştirmenler, iktidarı ele geçiren Afrika Ulusal Kongresi temsilcilerinin Mandela'nın mirasını terk ettiğine inanıyor.

Siyasi analist Prens Mashele, Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada, “Mandela'nın mirasının partisinin yozlaşmış yetkilileri tarafından baltalandığını” kaydetti.

Finansal piyasalarda çalışan siyasi analist Nick Boren ise Mandela yıllarıyla ilişkilendirilen ve onu takip eden herkesin işini zorlaştıran "bir tür efsaneden" söz ediyor.

Hükümet ve Ulusal Kongre Partisi, ülkenin ilgisizliğinin yanı sıra borcunu da giderme konusunda büyük bir mücadeleyle karşı karşıya.

Eski başkan Jacob Zuma, yolsuzluk iddiaları nedeniyle görevinden ayrılmak zorunda kaldı ve kötüleşen sağlık durumu ve mevcut halefi Cyril Ramaphosa'nın onayıyla hapisten kurtuldu.

Haziran ayında Yolsuzluk Gözlem Kurulu, Ramaphosa'yı çiftliğinde bir kanepeye saklanan 500 bin dolardan fazla nakit paranın çalındığını bildirmeyerek etiği ihlal ettiği iddialarından temize çıkardı.

Mandela'nın evinin yakınındaki 27 yaşındaki Sifi Jizana, Mandela'nın mirasının "ölmekte" olduğuna inanıyor.

Arkadaşlarıyla bir barda oturan öğretmen, büyük şehirlerin dışında su ve yol sıkıntısı olduğundan bahsederek, "Artık elektriğimiz de yok" dedi.

Sosyoloji mezunu ancak işsiz olan 24 yaşındaki Zandile Kubini ise seçimlerde oy kullanmak için adını kaydetmeyeceğini belirtti.

Mandela'nın mirasının "kusursuz gibi gösterildiğini ve bunun doğru olmadığını" göz önünde bulundurarak, "Akranlarımın çoğu işsiz ve biz herhangi bir yardım almıyoruz" dedi.

Bazıları Mandela'nın mirasının tasvirinde abartılı bir yaklaşım olduğunu düşünüyor.

Örneğin 43 yaşındaki Tobele Cele, şöyle diyor:

Mandela ve diğerlerinin bizim için ne yaptığını gerçekten göremiyoruz. Hala fakiriz.

Sol görüşlü Ekonomik Özgürlük Savaşçıları partisinin milletvekili Leigh-Anne Mathis, “Afrika Ulusal Kongresi iktidarda olduğu sürece artık demokrasiye bile sahip değiliz” diyor.

Mathis, mahkemelerin Kongre Partisi'nin çıkarları doğrultusunda çalışmak üzere "ele geçirildiğini" söyledi.

Mandela'ya sadık olanlar, sakinlerin geleceğe yönelik bir yön belirlemek için isminin ötesine bakmalarını sağlamaya çalışıyor ancak ailesi hâlâ onun uzun kariyeri boyunca başardıklarına inanıyor.

Mandela'nın Ulusal Kongre Partisi milletvekili olan torunu Mandla Mandela, “Partinin pek çok başarıya ve bazı şaşırtıcı başarısızlıklara sahip olduğunu ancak Güney Afrika'da demokrasinin genel olarak sağlıklı kaldığını” söyledi.

Mandela, açıklamalarına şöyle devam etti:

Sömürgeciliğin temel kötülüğü, halkımızın topraklarını yağmalaması. Bu, elde edilen dönüşümün nasıl ölçüleceğine dair gerçek test olmaya devam ediyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Trump'ın müttefiklerinin onu 'çılgın bir destekçi’ diye uyardıkları Loomer kim?

 Laura Loomer (AFP)
Laura Loomer (AFP)
TT

Trump'ın müttefiklerinin onu 'çılgın bir destekçi’ diye uyardıkları Loomer kim?

 Laura Loomer (AFP)
Laura Loomer (AFP)

İsa en-Nehari

Sağcı aktivist Laura Loomer'ın Donald Trump'la sık sık bir araya gelmesi dikkatlerden kaçmadı. Son olarak Demokrat Parti’nin Hint ve Afrika kökenli başkan adayı Kamala Harris'in kazanması halinde Beyaz Saray'ın köri gibi kokacağını söyleyen Loomer'ın geçmişteki tartışmalı açıklamaları, sadece Demokratların değil, Loomer'ın artan nüfuzuna ve partiyi bölebilecek etkisine karşı uyaran Trump destekçisi Cumhuriyetçilerin de tepkisini çekti.

Loomer'ın Harris'e ‘uyuşturucu kullanan fahişe’ demesi, İslam dinini ‘kanserli bir tümör’ olarak tanımlaması ve İslam dinine duyduğu nefretten ‘gurur duyduğunu’ söylemesi de diğer tepki çeken ifadelerinden sadece birkaçı. New York Times (NYT) gazetesine göre Loomer'ın 2017 yılında attığı ve Akdeniz'i geçen yaklaşık 2 bin göçmenin ölümünü kutladığı bir tweet sosyal medyada viral olmuştu.

Komplo teorileri barındıran söylemleri, Müslüman sürücüleri hedef almasının ardından Facebook ve Instagram hesaplarının yanı sıra araç çağırma uygulamaları Uber ve Lyft hesaplarının askıya alınmasına neden olmuştu. Twitter hesabı da kapatılmıştı, ancak Elon Musk’ın Twitter’ı satın almasının ardından ismini değiştirerek X platformu olarak ifade özgürlüğünü teşvik etmeye yönelik genel politikasının bir parçası olarak Loomer'ın hesabı yeniden etkinleştirildi.

Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Radikal sağcı komplo teorisyeni Loomer'la ilgili bir haberinde Donald Trump'ın Nancy Pelosi gibi siyasi rakiplerine ‘çılgın’ demeyi sevdiği vurgulanarak “O halde neden 11 Eylül komplo teorisinin destekçisi Laura Loomer ona eşlik ediyor? Trump, Bayan Loomer ile birlikte olmaktan mutlu görünüyor. Bu, kendisine seçim zaferine mal olabilir” ifadeleri yer aldı.

Eski Başkan’ın yakın çevresi, Trump'ın Loomer’ın tavsiyelerini dinlediğini söylüyor. Gazete, Loomer’ın Twitter hesabının askıya alınmasını protesto etmek için 2018 yılında sosyal medya platformunun New York'taki merkezi önüne kendini zincirlemesi, Florida Valisi’nin eşi Casey DeSantis'in meme kanseri konusunda yalan söylediğini ima etmesi ve kendisini eleştiren Senatör Lindsey Graham'a iftira atması gibi tuhaf geçmişine atıfta bulunarak Trump'ın Loomer’ın tavsiyelerini dinlemesine karşı uyardı.

Peki, kim bu Loomer?

Laura Loomer, 1993 yılında Arizona'da doğdu. İnternet dünyasına ilk adımını 2015 yılında bir üniversite öğrencisiyken, kampüste DEAŞ yanlısı bir kulüp kurma önerisini tartışan üniversite yetkililerinin videosunu gizlice kaydedip yayınlayarak attı. Cumhuriyetçi Parti 2020 yılında Trump'ın desteğiyle onu Florida'daki kongre seçimlerinde aday gösterdi, ancak Demokrat Partili rakibine karşı kaybetti. Bundan iki yıl sonraki ikinci denemesi de başarısız oldu.

Loomer (31) kendisini ‘beyaz milliyetçi yanlısı’ olarak nitelendiriyor. ABD’yi de ırk çeşitliliği sonucu yok edilmiş bir ‘beyaz Yahudi-Hıristiyan etno devleti’ olarak tanımlıyor. Sosyal medyada, özellikle de X platformunda oldukça aktif olan Loomer, 1,2 milyon takipçisiyle ABD'nin en önde gelen komplo teorisyenlerinden biri. Önceleri 11 Eylül'ün ABD hükümeti tarafından gerçekleştirilen bir komplo olduğuna inanıyordu, ancak daha sonra bu teorisinden geri adım attı.

Loomer, 2017 yılında New York'ta Shakespeare'in Julius Caesar oyunu sahnelenirken gösterimin yarıda kesilmesine yol açtıktan sonra dikkatleri üzerine çekmeye başladı. Loomer, oyun sırasında sahneye atlayıp suikasta kurban giden Julius Caesar’ı canlandıran aktörün Trump'a benzeyen bir kostüm giymesine “Bu Donald Trump'a karşı bir şiddettir!” diye bağırarak itiraz etti. Loomer, kendi ifadesiyle ‘sağ kanada karşı siyasi şiddetin normalleştirilmesine’ bir son verilmesini istedi.

Cumhuriyetçilerden eleştiri

Loomer, Harris ile münazaranın yapılacağı gün Trump'la birlikte seyahat ettikten ve 11 Eylül anma törenine katıldıktan sonra başkanlık seçimleri sürecinde ön plana çıktı. Bu durum, özellikle de Loomer'ın arkasında olduğuna inanılan Trump’ın göçmenlerin kedi ve köpekleri yediğine ilişkin son açıklamasının ardından, Loomer'ın Trump üzerindeki etkisinin boyutuna ilişkin tartışmaları yeniden gündeme getirdi.

Aşırı sağcı olmakla suçlanan Cumhuriyetçi Temsilci Marjorie Taylor Greene, Trump'ı Loomer'ı bölgesinde tutmaması konusunda uyararak onu ‘belgelenmiş bir yalancı’ olarak nitelendirdi. Loomer’ın açıklamalarını ‘dehşet verici ve son derece ırkçı’ olarak nitelendiren Greene, Loomer hakkında “Biz Cumhuriyetçileri ve ABD’yi yeniden büyük yapma kampanyasını temsil etmiyor” dedi.

Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ise Loomer tarafından yapılan açıklamaların ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi. Senatör Thom Tillis da X hesabından yaptığı paylaşımda, Laura Loomer'ın ‘düzenli olarak Cumhuriyetçileri bölmeyi amaçlayan berbat sözler sarf eden çılgın bir komplo teorisyeni’ olduğunu yazdı.

Loomer’ın Trump’ın seçim kampanyasıyla bağlantısı

Şarku’l Avsat’ın NYT’den aktardığı habere göre Trump geçtiğimiz yıl Loomer'ı seçim kampanyasında görevlendirmeye sıcak bakıyordu. Fakat üst düzey yardımcılarının, Loomer'ın seçim çalışmalarına zarar verebileceği yönündeki endişelerini dile getirmesi üzerine geri adım attı. Ancak Loomer, Trump'ın seçim çalışmalarında yer bulamamasına rağmen eski Başkan’a yakın olmaya devam etti. Bu durum, Trump’ın seçim kampanyası içindeki ve dışındaki bazı müttefiklerini üzdü.

Haber sitesi Semafor, Trump’ın seçim kampanyası ekibine yakın bir kaynağın, Loomer'ın Trump'ın zayıflıklarını daha da kötüleştireceğine dair ciddi endişeler olduğunu söylediğini aktardı. Semafor’a göre kampanya ekibine yakın bir başka kaynak ise Loomer'ın rolünü küçümsedi ve Trump’ın Harris ile olan münazarasının hazırlıklarına dahil olmadığını söyledi.

Düzenli olarak Trump'ı destekleyen etkinliklere katılan Loomer, daha önce de Trump'ın Florida'daki malikanesinde görülmüştü. Loomer, Bu yılın başlarında Trump’ın uçağıyla Iowa'ya gitmiş ve Trump burada düzenlenen bir etkinlikte onu sahneden selamlamıştı. Trump, ayrıca Truth Social hesabında Loomer tarafından yayınlanan videoları paylaşmıştı.

Loomer, geçtiğimiz hafta 11 Eylül saldırılarının yıldönümünü anma töreninde Trump'ın yanında göründükten sonra Trump'ın seçim kampanyasında çalıştığı iddialarını reddetti. Misafir olarak davet edildiğini söyleyen Loomer, “Beni arayan ve adeta takıntılı bir şekilde bugün onlarla konuşmamı isteyen birçok muhabir için cevabım ‘hayır’. Hikayelerim ve araştırmalarım üzerinde çalışmakla çok meşgulüm. Sizin komplo teorilerinizi tartışacak vaktim yok” ifadelerini kullandı.

Peki, Trump Loomer hakkında ne diyor?

Trump, iki gün önce Kaliforniya'da düzenlenen bir basın toplantısında Loomer'ın sadece bir ‘destekçisi’ olduğunu ve Harris ya da 11 Eylül hakkındaki son yorumlarından haberdar olmadığını belirterek “Laura'yı kontrol altına alamam, ne istiyorsa onu söylemeli, o özgür bir ruh” dedi.

Bu açıklamadan birkaç saat sonra Trump, sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, “(Laura'nın) yaptığı açıklamalara katılmıyorum. Ama beni destekleyen milyonlarca insan gibi Laura da Marksistlerin ve radikal sol faşistlerin bana saldırmasını ve beni acımasızca karalamasını izlemekten yoruldu” yazdı.