Washington savaşın süresine ilişkin tutumunu değiştiriyor, Filistin Otoritesi'ni "ertesi gün"e dahil etmekte ısrar ediyor

Sullivan, Lübnan'la kuzey sınırında barışçıl bir çözüm konusunda iyimser, ancak İsrailliler başka bir yolu tercih ediyor

(AA)
(AA)
TT

Washington savaşın süresine ilişkin tutumunu değiştiriyor, Filistin Otoritesi'ni "ertesi gün"e dahil etmekte ısrar ediyor

(AA)
(AA)

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın, Gazze'deki savaşın zaman dilimine ilişkin Washington ile İsrail arasında mutabakata varıldığını ifade etmesine, zaman diliminin ayrıntılarını ve kararda üzerinde mutabakata varılan hususları açıklamayı reddetmesine rağmen, İsrail'deki karar vericiler, bunun Hamas hareketinin yararına olduğunu iddia ederek, İsrail'in Gazze'de uzun süre savaşması gerektiğine ilişkin derin anlaşmazlıkların ortasında İsrail'deki toplantılarını sonlandırdı.

İsrail güvenlik yetkilileri, Amerika'nın Gazze Şeridi'ne yönelik gelecekteki çözümlere ilişkin planlar geliştirme talebini kabul ederken, Başbakan Binyamin Netanyahu hâlâ savaşın "ertesi günü"ne ilişkin herhangi bir müzakere yapmayı reddediyor.

Bazıları, Amerikalılar İsrail'in yararına olacak değişiklikler ve başarılarla ilgili bir soruşturma başlatsa bile Netanyahu'nun onları engellemeye çalışacağına inanıyor.

Sullivan'ın askeri kabine ile yaptığı görüşmeler ve Hamas'ın ortadan kaldırılmasının gerekliliği konusunda Washington'la aynı fikirde olduklarını öne sürmek isteyen kabine üçlüsü Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Galant ve kabine üyesi Benny Gantz'ın yaptığı açıklamalar sonrasında bu durum netleşti. Bu daha sonra Sullivan tarafından da doğrulandı. 

Ancak ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı, Gantz'ın durumun sadece aylar değil yıllar alacağını açıklamasının ardından Gazze'deki kara operasyonunun gidişatına açıklık getirdi.

Sullivan, Tel Aviv'deki karar vericilere, yoğun çatışmalarla devam eden ve aynı zamanda sivilleri de hedef alan çatışmaların mevcut aşamasını sona erdirmek için hızlı bir şekilde çalışmaya çağrıda bulundu.

Sullivan, şu sözleri dile getirdi:

Şu anda Gazze'nin kuzey yarısı ve güney yarısında askeri kara operasyonlarının devam ettiği yüksek yoğunluklu bir aşamanın ortasındayız. Bu savaşın, daha kesin yollarla liderliği hedef almaya ve Hamas'ın oluşturduğu süregelen tehditle mücadele etmeye devam eden istihbarat operasyonlarına odaklanan başka bir aşamasına geçiş olacak.

Farklı bir pozisyon

Bu bağlamda Sullivan, ABD'nin daha önceki açıklamalarının aksine, savaşın aylarca sürmesi konusunda hemfikir olunduğunu açıkladı.

"Ertesi gün" konusuna gelince Sullivan, "Filistin Yönetimi'nin merkezi bir rolü olmadan çözüm olmayacağını" vurguladı.

Sullivan sözlerini şöyle sürdürdü:

Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin yönetiminin, Filistin yönetimi altında köklü bir reform sürecinden geçtikten sonra bağlanmasına acil ihtiyaç var. Nihayetinde Batı Şeria ve Gazze yönetiminin yenilenmiş ve canlandırılmış bir Filistin Yönetimi altında birbirine bağlanması gerekiyor. Böyle bir konu öncelikle Filistinlilerle ve İsrail hükümetiyle kapsamlı istişareleri gerektirir. Ancak bu, reform gerektirecek ve Filistin Yönetimi'nin yönetişimle nasıl ilgilendiğine ilişkin bir güncellemenin yanı sıra, bölgedeki diğer ülkelerin mali kaynaklara ve diğer destek biçimlerine katkıda bulunmak üzere katılımını gerektirecek.

Gantz yıllar süren savaş bekliyor

Askeri kabineye katıldığından bu yana her görünümünde İsrail'de özellikle rehine dosyasında kamuoyunun ve çoğunluğun arzusu doğrultusunda dengeli bir duruş sergilemeye özen gösteren ve rehinelerin bir an önce geri getirilmesi konusunda büyük bir istek gösteren Gantz'a gelince, askeri personelin kendisinin çizdiği kırmızı çizgileri aştığını ifade ettiği açıklamalarda bulunarak, İsrail'in Gazze'de bir bölge üzerinde güvenlik kontrolünü garanti altına alacağını duyurdu ve savaşın uzun bir süre daha devam edeceğini değerlendirdi.

Gantz, yaptığı açıklamada şu sözlere dikkat çekti:

Bu savaş uzun sürecek ve devam edecek. İsrail, Hamas'ın liderliğini ortadan kaldırmadan ve kendi uygun göreceği şekilde güvenliğini sağlamadan Gazze'den çekilmeyi kabul etmeyecektir. Mücadele etmeye devam edeceğiz ve aynı zamanda mücadelenin meşruiyetini ve hareket özgürlüğünü koruyacağız ve bu savaşın amacına ulaşana kadar devam etmesini planlayacağız.

Öncekinin aksine, savaşı sükunet-sakinlik denklemiyle bitirmeyeceğiz ve ertesi gün de olmayacak, aksine değişen güçlerle uygulanması gereken uzun ve zorlu bir yol olacak.

Günlere, aylara ve yıllara ihtiyacımız olabilir ve Gazze'nin güneyindeki mevcut misyonun tamamlanmasının ardından, savaşı sürdürmemize yardımcı olacak bir alanın muhafaza edilmesi de dahil olmak üzere bölge üzerinde tam bir güvenlik kontrolü sağlayacağız.

İsrail bunu güvenlik açısından kontrol edecek, ordusunun hareket özgürlüğünü koruyacak ve gerektiğinde bunu bölge genelinde uygulayacaktır.

Güneyde güvenliği ve sivil istikrarı sağlayacak çerçevenin temeli, İsrail toplumunun çoğu kesiminin yanı sıra Amerikalı ortaklarımızın büyük bir kısmı tarafından da kabul ediliyor.

Otoriteyi dahil etmeyi reddetme

Filistin Yönetimi'nin hükümeti yönettiği veya Sullivan'ın söylediği gibi, "Batı Şeria ile Gazze arasında bir birleşme olacağı" herhangi bir çözümü reddetmesine atıfta bulunan Gantz, şöyle konuştu:

İsrail güvenlik durumunu kontrol edecek, hareket özgürlüğünü koruyacak ve bunu tüm bölgelerde (Batı Şeria ve Kudüs) uygulayacak. Han Yunus ve Şucaiya'nın durumu Nablus'taki Kasbah'ın durumu gibi olacak. Oradaki durumu yönetmeye yönelik planımız şudur: Sivil düzeyde çoğunlukla ılımlı Arap ülkelerinden oluşan ve bazıları bu çabalara katılmaya istekli olduklarını zaten göstermiş olan bir yönetimin desteğiyle, sanitasyon, sağlık durumu ve sivil konularla ilgilenecek yerel birimleri belirlemek için çalışacağız. Hepsinden önemlisi normalleşme süreçlerini ileriye taşımak ve bunları uzun vadede Gazze'deki gerçekliği değiştirecek şekilde kullanmak istiyoruz.

Lübnan'a yönelik durum

Kuzeydeki Lübnan bölgesine gelince Sullivan, İsrail'in askeri operasyonla ilgili konuşmalarına değinmedi.

Bunun yerine, diplomatik bir çözüm sağlamak için yürütülen müzakerelerdeki ilerlemenin kendisini kuzey sınırlarında sükuneti ve kuzeydeki yerleşim yerlerinde yaşayanların kasabalarına dönüşünü garanti altına alacak bir anlaşmaya varılması konusunda iyimser kıldığını vurguladı.

Sullivan, "Mümkün olduğu kadar çabuk bir anlaşmaya varılmasını sağlamak için çabaların devam ettiğini ve yoğun olduğunu" ifade etti.

Tünellere su pompalama

İsrail'in geri dönüp Gazze tünellerini deniz suyuyla doldurma planını uygulamaya başladığını doğrulaması dikkat çekici.

İsrail radyosu da ordunun gerçekleştirdiği girişimleri başarılı olarak nitelendirdi.

Rehine ailelerinin protestosu ve tünellerde İsrailli rehinelerin bulunduğu yönündeki korkuları üzerine İsrail ordusu sözcüsü Daniel Hagari, ordunun rehine dosyasından sorumlu merkezden aldığı istihbarat bilgilerine dayanarak çalıştığını dile getirdi:

Elimizde istihbarat bilgileri var ve mümkün olduğu kadar yerlerini biliyoruz. Rehinelerin zarar görmemesi için elimizden geleni yapıyoruz ama bu çok önemli bir operasyon, çünkü Hamas'a aralarında hiç kimsenin, hatta yeraltında bulunanların bile güvende olmayacağına dair açık bir mesaj veriyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
TT

Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)

Çin ve Rusya'nın ortak askeri tatbikatları artırması ABD'yi endişelendiriyor.

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizinde, Pekin ve Kremlin'in geçen hafta düzenlediği geniş kapsamlı Okyanus-2024 tatbikatı, "ABD'ye yönelik bir gövde gösterisi" diye niteleniyor. 

Pasifik ve Arktik okyanusları başta olmak üzere Akdeniz, Hazar ve Baltık sularında gerçekleştirilen ve pazartesi günü sonlanan 7 günlük tatbikata 90 binden fazla asker, 500'den fazla savaş gemisi ve denizaltının yanı sıra en az 120 helikopter ve jet katıldı. 

Rusya lideri Vladimir Putin, bunun son 30 yıldır düzenlenen en büyük tatbikat olduğunu belirterek şunları söyledi:

Dost ülkelerimizle işbirliğimizi güçlendirmeye özel önem atfediyoruz. Bu, dünya genelinde jeopolitik gerilimin arttığı günümüzde özellikle önemlidir.

Alaska açıklarında temmuzda düzenlenen tatbikatta da Rus ve Çin ordularına ait bombardıman jetleri ilk kez birlikte uçuş yaparken görüntülendi. Diğer yandan Rusya'nın Alaska civarında son dönemde artan faaliyetlerinden rahatsız olan Amerikan ordusu, dün bölgeye asker sevk etti.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin verilerine göre 2014-2023'te iki ülke orduları her yıl en az 4, en fazla 10 ortak askeri tatbikat ya da devriye gerçekleştirdi. 

Analizde, son dönemde Rusya ve Çin arasında artan askeri işbirliğinin Washington'da tedirginlik yarattığına dikkat çekilerek şu ifadelere yer veriliyor:

Ortak tatbikatlar, nükleer silaha sahip iki gücün gelecekte olasi bir çatışmada birlikte harekete edip etmeyeceğine dair soruları gündeme getiriyor.

Putin, ABD'nin Ukrayna cephesinde saldırganlığını artırması durumunda birçok kez nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmuştu. 

Sidney'deki Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Alexander Korolev, Rusya-Çin işbirliğine dair şu yorumları paylaşıyor: 

NATO müttefikleri kadar etkili biçimde birlikte çalışacak seviyede değiller fakat stratejik ortaklıklarını ve uyumluluklarını geliştirip pekiştiriyorlar.

Analize göre Putin, NATO'nun genişlemesini engellemeyi hedeflerken, Çin lideri Şi Cinping de Tayvan'ın kontrolünü ve Güney Çin Denizi'nin hakimiyetini ele geçirmek istiyor. 

Diğer yandan bazı analistlerse Rusya ve Çin arasındaki işbirliğinin henüz net bir hedefi takip etmediğini savunuyor. ABD merkezli araştırma kuruluşu CNA'den Elizabeth Wishnick, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Örneğin Tayvan'a yönelik bir Çin saldırısını destekleyen Rus uçakları görecek miyiz ya da Filipinler'le bir çatışmada Rus gemileri Çin donanmasını destekleyecek mi? Pek zannetmiyorum. Sırf daha fazla askeri tatbikat yaptıkları için birbirleriyle uyum içinde hareket ettiklerini varsayamayız.

Independent Türkçe, CNN, CBS News, Moscow Times