TBMM'nin İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü oylamak üzere gerçekleştirmesi beklenen oturum, söz konusu Avrupa ülkesinin talebini onaylama yönündeki son adım olacak.
Türk medyasında çıkan haberlerde, parlamentonun 2023 yılı bitmeden önce katılım protokolünü onaylayacağı bir oturum düzenleyeceğini öne sürülmüştü. Ancak parlamento kaynakları, tasarının önümüzdeki 16 Ocak'a kadar TBMM Genel Kurulu’na sunulacağını aktardı.
TBMM Dışişleri Komisyonu geçtiğimiz hafta, en az dört saat süren oturumun ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 23 Ekim'de atıfta bulunduğu İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü onaylamıştı. Komisyon daha önce üyelerinin ve AK Parti temsilcilerinin talebi üzerine, 16 Kasım'da gerçekleştirdiği toplantının sonunda protokolün görüşmesini ertelemiş, başvuruda yorum gerektiren bazı hususların bulunduğunu öne sürmüştü.
Türkiye’nin çekincesi
Komisyon Başkanı Fuat Oktay, İsveç'in terör finansmanı konusunda özel adımlar attığını, PKK üyelerinin kendi topraklarında finansman kaynağı olan Kürt Kızılayı'nın faaliyetlerini durdurduğunu ifade etti. Ancak terörle mücadele alanında somut sonuçları bekledikleri ölçüde göremediklerini dile getiren Oktay, “İsveç'in NATO'ya katılım başvurusunun mecliste hızlı bir şekilde oylanmasını beklememelisiniz” ifadelerini kullandı.
Komisyondaki oylamada AKP, CHP ve MHP İsveç’in katılım protokolünün kabulü yönünde oy kullanırken İYİ Parti ve Saadet Partisi ise hayır oyu kullandı. Kürt yanlısı DEM Parti oylamayı boykot etti.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar oylamadan önce yaptığı açıklamada, İsveç'in, Türkiye'nin Kürt silahlı guruplara yönelik askeri operasyonu nedeniyle Ekim 2019'da savunma sanayi ürünlerine uyguladığı yasağı kaldırdığını aktardı. NATO'ya katılım sürecinin başlamasının ardından Türk şirketlerinin başvurularının olumlu karşılandığını da sözlerine ekledi.
Siyasi değiş tokuşlar
İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasının ardından NATO'ya katılmaya çalışarak onlarca yıl sürdürdükleri askeri tarafsızlığı terk etti. Türkiye, 31 Mart'ta Finlandiya'nın talebini kabul etti. Ancak İsveç'in talebinin onaylanması, Türkiye'ye düşman terör örgütlerinin faaliyetlerini durdurmaya yönelik üçlü anlaşmaya bağlılık eksikliği nedeniyle ertelendi.
İsveç'in Ankara'nın terörist olarak sınıflandırdığı grupları hedef alan anayasa değişiklikleri gerçekleştirmesi sonrasında temmuz ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç’in NATO'ya katılımı konusunda ılımı açıklamalarda bulundu. Diğer NATO üyesi ülkeler Türkiye’nin sürece ilişkin pozisyonuna yönelik çeşitli açıklamalarda bulunurken Fransa, ittifakın güvenilirliğinin tehlikede olduğunu vurguladı.
Erdoğan, İsveç'in katılımını ABD Kongresi'nin Türkiye'ye F-16 savaş uçakları satma onayına bağlarken aralarında Kanada'nın da bulunduğu NATO müttefikleri, Türkiye'ye uygulanan silah ambargosunun kaldırılması çağrısı yaptı. ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, defalarca, Türkiye'ye 20 milyar dolar değerindeki F-16 uçağı satışı konusunda ilerleme sözü verdi. Temsilciler ise başta Yunanistan ile geçmişte yaşanan gerilimler olmak üzere birçok başlıktaki endişeler nedeniyle bu kararı engelledi.
Batı ülkeleri memnuniyetle karşıladı
İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, TBMM Dışişleri Komisyonu'nun NATO'ya katılım protokolünü onaylamasını memnuniyetle karşıladı. Daha önce X platformunda yaptığı açıklamada bir sonraki adımın parlamentonun bu konuyu oylaması olduğunu belirten Billström, “NATO'ya üye olmayı sabırsızlıkla bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
ABD de TBMM Dışişleri Komisyonu'nun İsveç'in katılım protokolünü onaylamasından duyulan memnuniyeti dile getirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı, Başkan Biden'ın Ankara'nın F-16 savaş uçağı satışına yönelik açık desteğinin devam ettiğini bildirdi. Açıklamada, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin savaş uçaklarının modernizasyonunun NATO'nun yeteneklerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağı vurgulandı.
AA’nın sorusunu yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanlığı, F-16 savaş uçaklarının satışına ilişkin resmi bildiri Kongre'ye sunulana dek yurt dışına silah satışı konusunda açıklama veya yorum yapamayacağını bildirdi.
Yeni sayının gelecek hafta basılı halde yayımlanmasından önce paylaşılan fotoğrafta ABD Başkanı, Resolute Masası'na yaslanmış, ellerini kavuşturmuş halde görünüyor ve arkasındaki iki bayrak kendisini çerçeveliyor (Time Dergisi / Stephen Voss)
Trump, Time'ın son kapak fotoğrafından hoşnut kalmadı (Time)