Başını örtmeyen İranlı kadına 74 kırbaç cezası

33 yaşındaki Kürt kadına sosyal medyadaki fotoğrafı nedeniyle ceza kesildi

Roya Heşmati
Roya Heşmati
TT

Başını örtmeyen İranlı kadına 74 kırbaç cezası

Roya Heşmati
Roya Heşmati

İran’da adli makamlarının bildirdiğine göre “İran yetkilileri, bir kadını, genel ahlakı ihlal ettiği gerekçesiyle 74 kırbaç ve başını örtmediği için para cezasına” çarptırdı.

Şarku’l Avsat’ın İran yargı makamlarına bağlı “Mizan Online” internet sitesinden aktardığı habere göre "Sanık Roya Heşmati, Tahran'da kalabalık halka açık yerlerde utanç verici bir şekilde görünerek ahlaksızlığı teşvik etti." "Cezası kanuna ve şeriata uygun olarak 74 kırbaç ceza uygulandı. Genel ahlakı ihlal etmekle suçlandı” ifadelerine yer verildi.

İslam Devrimi 1979’da İran'daki Şah rejimini devirdi ve 1983'ten itibaren başörtüsü kadınlar için zorunlu hale geldi.

Kadınların “katı kıyafet kurallarını” ihlal ettiği için kırbaçlanması İran'da pek yaygın değil ancak yetkililer bu kurallara karşı çıkanlara giderek daha fazla baskı yapılıyor. Özellikle İslam Cumhuriyeti'nin katı kıyafet kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle ahlak polisi tarafından tutuklanan genç kadın Mahsa Amini'nin ölümünün ardından 2022 sonlarında başlayan protestoların ardından İran rejimi başını örtmeyenlere daha sert baskı yapıyor.

Başörtüsü olmadan sokağa çıkan aktivist Heşmati'ye atfedilen bir fotoğraf (iletişim ağları)
Başörtüsü olmadan sokağa çıkan aktivist Heşmati'ye atfedilen bir fotoğraf (iletişim ağları)

Protestolar sırasında kadın göstericiler başörtülerini çıkardı, hatta yaktı; bazı kadınlar ise kıyafet kurallarına uymamaya başladı ve bu durum baskılara yol açtı.

Hankav Örgütü, Heshmati'nin 33 yaşında ve Kürt kökenli olduğunu söyledi. Genç kadının avukatı Maziar Tatai, İran’daki reformcu Şark gazetesine verdiği demeçte, Heshmati'nin geçen Nisan ayında "sosyal medyada başörtüsü takmadan bir fotoğraf yayınladığı için" tutuklandığını söyledi.

Avukata göre, Heşmati'nin "halka açık alanda İslami kurallara uygun başörtüsü takmaması nedeniyle" 12 milyon İran riyali (yaklaşık 25 dolar) para cezası ödemesine karar verildi.

İranlı yetkililer ihlalleri izlemek için halka açık yerlere güvenlik kameraları yerleştirdi ve kuralları ihlal eden mağazaları kapattı.

İran parlamentosu ayrıca katı kıyafet kurallarını ihlal edenlere yönelik cezaları artırmayı amaçlayan bir yasa tasarısını da görüştü.

İran’ın farklı şehirlerinde, zaman zaman çeşitli bahanelerle ahlak polisleri tarafından tazcizlere şahit olunuyor. Ahlak polisleri geniş yetkilere sahipler ve vatandaşlara karşı şiddet uygulayarak, örtünme yasasını ihlal ettiklerini düşündükleri kişileri görüntülüyorlar. Ayrıca, ticari işletmeleri kapatıyor, öğrencilerle ve üniversite profesörleriyle sürekli karşı karşıya geliyor.



ABD, göçmenleri askeri uçaklarla Libya'ya göndermeyi planlıyor

Libyalılar 28 Nisan 2025'te Trablus'un Şehitler Meydanı'nda yürüyor. Trump yönetimi bölünmüş ülkeye göçmen göndermeyi planlıyor (AFP)
Libyalılar 28 Nisan 2025'te Trablus'un Şehitler Meydanı'nda yürüyor. Trump yönetimi bölünmüş ülkeye göçmen göndermeyi planlıyor (AFP)
TT

ABD, göçmenleri askeri uçaklarla Libya'ya göndermeyi planlıyor

Libyalılar 28 Nisan 2025'te Trablus'un Şehitler Meydanı'nda yürüyor. Trump yönetimi bölünmüş ülkeye göçmen göndermeyi planlıyor (AFP)
Libyalılar 28 Nisan 2025'te Trablus'un Şehitler Meydanı'nda yürüyor. Trump yönetimi bölünmüş ülkeye göçmen göndermeyi planlıyor (AFP)

Reuters'ın haberine göre Trump yönetimi, göçmenleri askeri uçakla Libya'daki gözaltı merkezlerine göndermeyi planlıyor.

The New York Times'a konuşan yetkililer, uçağın çarşamba günü kadar erken kalkabileceğini söyledi. Uçuşta yer alacak kişilerin uyrukları henüz belli değil.

Libya'da şiddetli çatışmalar var ve insan hakları grupları, ülkedeki göçmen gözaltı merkezlerini "korkunç" ve "içler acısı" diye niteliyor.

Bu girişim, Trump yönetiminin göçmenleri ABD'ye girmekten caydırmaya ve ülkede yasadışı olarak bulunanlara, zor koşullara sahip ülkelere gönderilebilecekleri mesajını vermeye çalıştığı dönemde geldi.

Yine de uçuş, yasal, lojistik ya da diplomatik kısıtlamalar nedeniyle gerçekleşmeyebilir. Yönetim daha önce de bir grup Venezuelalıyı El Salvador'a gönderdiği için sert tepkiyle karşılaşmıştı. Bu kişiler teröristlere ayrılmış bir hapishanede tutuluyor.

Dışişleri Bakanlığı, "suç, terörizm, patlamamış kara mayınları, iç karışıklık, insan kaçırma ve silahlı çatışmalar" nedeniyle Amerikan halkına Libya'ya gitmemeyi tavsiye ediyor.

Ülke, uzun yıllar diktatörlük yapan Muammer Kaddafi'nin 2011'de devrilmesinden bu yana yıllardır süren iç savaşla karşı karşıya ve hâlâ bölünmüş durumda. Birleşmiş Milletler'in tanıdığı hükümet Libya'nın batısını Trablus'tan yönetiyor. Aynı zamanda doğu, ülkenin petrol sahalarının çoğunu kontrol eden savaş lordu Halife Hafter liderliğindeki hükümet tarafından yönetiliyor.

ABD'nin Trablus'taki hükümetle sadece resmi ilişkisi var ama bu Hafter'in oğlu Saddam'ın geçen hafta Washington'ı ziyaret etmesini ve birkaç Trump yetkilisiyle görüşmesini engellemedi. Trump'ın Beyaz Saray'daki ilk döneminde Hafter'le dostane bir ilişkisi vardı.

Libya, Avrupa'ya gitmeye çalışan göçmenler için merkez niteliğinde. Ülkede mülteciler ve göçmenler için çok sayıda gözaltı tesisi var. Uluslararası Af Örgütü, 2021 tarihli raporunda bu tesislerin "erkeklere, kadınlara ve çocuklara yönelik cinsel şiddet" kanıtlarıyla "korkunç" bir "cehennem manzarası" oluşturduğunu belirtmişti.

Öte yandan Küresel Gözaltı Projesi, Libya'da tutulan göçmenlerin "fiziksel kötü muamele ve işkencenin" yanı sıra zorla çalıştırma ve köleliğe maruz kalabileceğini açıklamıştı.

Dışişleri Bakanlığı geçen sene yıllık raporunda ülkedeki gözaltı merkezlerindeki "sert ve hayati tehlike oluşturan" koşullara işaret etmişti. Raporda göçmenlerin "göçmenlik mahkemelerine ya da yasal süreçlere erişimlerinin olmadığı" belirtilmişti.

Carnegie Endowment for International Peace'de Libya uzmanı olan Frederic Wehrey, The Times'a şunları söyledi:

Bu göçmen hapishanelerinde bulundum ve burası göçmenler için uygun bir yer değil. Savunmasız birini atmak için korkunç bir yer.

Independent Türkçe