İsrail'in 3 ayda Gazze'de katlettiği gazeteci sayısı dünyada iki yılda öldürülenden fazla

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden gazetecilerin sayısının 2021 ve 2022'de dünya genelinde öldürülenlerden daha fazla olması dikkati çekiyor

Dünyada 2021-2022'de 109 gazeteci öldürülürken 7 Ekim'den bu yana Gazze'de bu sayı 112 oldu (AA)
Dünyada 2021-2022'de 109 gazeteci öldürülürken 7 Ekim'den bu yana Gazze'de bu sayı 112 oldu (AA)
TT

İsrail'in 3 ayda Gazze'de katlettiği gazeteci sayısı dünyada iki yılda öldürülenden fazla

Dünyada 2021-2022'de 109 gazeteci öldürülürken 7 Ekim'den bu yana Gazze'de bu sayı 112 oldu (AA)
Dünyada 2021-2022'de 109 gazeteci öldürülürken 7 Ekim'den bu yana Gazze'de bu sayı 112 oldu (AA)

Kara, hava ve denizden Gazze'yi 3 ayı aşkın süredir bombalayan İsrail ordusu, saldırılarda sivillerin yanı sıra çok sayıda gazeteciyi öldürdü.

Yaklaşık 2,3 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze'de, İsrail saldırılarında 23 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti, 59 bine yakın kişi de yaralandı. Öldürülenlerin en az 10 bini çocuk, 7 binini de kadınlar oluşturuyor.

İsrail saldırılarında, sivillerin yanı sıra uluslararası kurallarla dokunulmazlığı olan gazeteciler de hedef alındı.

Uluslararası kuruluşların verilerine göre, 2021 ve 2022'de dünya genelinde 109 gazeteci ve medya çalışanı öldürüldü.

Gazze'deki hükümete bağlı basın ofisinden yapılan açıklamaya göre, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden medya çalışanı sayısı 112'ye ulaştı. Bu da İsrail'in 3 ayda Gazze'de katlettiği gazeteci sayısının 2021 ve 2022'de dünya genelinde öldürülenden fazla olduğunu gözler önüne seriyor.

Gazetecilikten adanmışlığa geçiş

İsrail, gazetecileri, ailelerini ve çalışma ofislerini vurmaktan geri durmazken, Gazze'deki basın mensupları bölgedeki saldırıları dünyaya duyurmak için canlarını ortaya koyuyor.

Saldırılara rağmen Gazze'deki gazeteciler, İsrail'in saldırılarını duyurmak için adanmışlık içerisinde, mesleklerinden öte bir görev ifa ediyor.

İsrail saldırılarının yanı sıra elektrik ve internet erişimine de zorlanan Gazzeli gazeteciler, yaşananları aktarabilmek için büyük mücadele veriyor.

AA kameramanı Savvaf, Gazze'de yaşananları aktarmak için hayatını feda etti

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında öldürdüğü gazetecilerden biri de Anadolu Ajansının (AA) serbest habercisi olarak görev yapan kameraman Muntasır es-Savvaf oldu.

Savvaf, 18 Kasım 2023'te düzenlenen saldırıda gazeteci olan babası Mustafa es-Savvaf, annesi, iki erkek kardeşi ve onların çocukları dahil 45 akrabasını kaybetti, kendisi de yaralandı. Buna rağmen Gazze'nin kuzeyinde kalmaya devam eden Savvaf, kendisini bölgede yaşananları aktarmaya ve dünyaya duyurmaya adadı.

Yakıt olmadığı için bisikletiyle Gazze'nin kuzeyinde seyahat eden Savvaf, Endonezya ve Şifa hastaneleri başta olmak üzere İsrail'in bölgedeki saldırılarının boyutunu gösteren önemli görselleri kayda aldı.

Savvaf, 1 Aralık'ta İsrail'in düzenlediği hava saldırısında kardeşi Mervan ve bazı akrabalarıyla evlerinin önünde öldürüldü.

Al Jazeera muhabiri Dahduh sembol isimlerden biri oldu

İsrail'in saldırılarında her şeye rağmen görevlerini yapmaya devam eden Gazzeli gazeteciler dünyada sembol isimler haline geldi. O isimlerden biri de Al Jazeera muhabiri Vail ed-Dahduh oldu. Deneyimli gazeteci Dahduh, ilk olarak 25 Ekim'de Gazze'nin kuzeyindeki saldırıda eşi, oğlu ve kızı dahil ailesinden çok sayıda kişiyi kaybetti.

Eşi ve çocuklarının öldürüldüğü saldırının üzerinden saatler geçmesine rağmen Dahduh, görevine devam ederek bölgedeki saldırıları aktarmayı sürdürdü.

Dahduh, 15 Aralık'ta Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta düzenlenen saldırıda elinden ve karnından yaralandı, kameramanı Samir Ebu Dakka yaşamını yitirdi.

Yaralı olmasına rağmen görevine devam eden Dahduh, 7 Ocak'ta Han Yunus'ta bir araca düzenlenen saldırıda kendisi gibi gazeteci olan oğlu Hamza ed-Dahduh'u kaybetti.

Dahduh, oğlu Hamza'nın öldürülmesinin ardından yaptığı açıklamada, bedeli ne olursa olsun Gazze'de yaşananları dünyaya duyurmayı sürdüreceklerini söyledi.

Saldırıların başından bu yana fotoğraf makinesini elinden bırakmadı

Gazze'deki saldırılarda sembol haline gelen isimlerden biri de AA foto muhabiri Ali Cadallah oldu. Cadallah, 11 Ekim'de Gazze'nin kuzeyindeki evlerine düzenlenen saldırıda babası ve 4 kardeşi dahil ailesinden birçok kişiyi kaybetti.

Devam eden İsrail saldırıları nedeniyle cenaze aracı ve ambulans bulamadığı için babasının cenazesini arabasının arka koltuğuna koyarak defnetmeye gittiği anlarla hafızalara kazınan Cadallah, bölgede yaşananları aktarmak için kamerasını hiç elinden bırakmadı.

Kendisini İsrail saldırılarını dünyaya aktarmaya adayan Cadallah, hayatını ortaya koyarak bölgede yaşanan insanlık dramını dünyaya duyurmak için bölgede çalışmayı sürdürüyor.

Gazetecilerin aileleri de İsrail'in hedefinde

Gazze'de 7 Ekim'den bu yana 112 basın çalışanını öldüren İsrail, çok sayıda gazetecinin ailesini de hedef aldı. Gazetecilerin, aile üyelerinin öldürüldüğü haberini görevleri başında aldığı anlar hafızalara kazındı.

İsrail'in ailelerini hedef aldığı gazetecilerden biri de AA kameramanı Muhammed el-Alul oldu. Alul, İsrail'in 5 Kasım'daki saldırılarında 4 çocuğunu ve 3 kardeşini kaybetti.

Filistinli gazeteciden canlı yayında isyan

İsrail'in saldırılarında kasım ayı başında Filistin TV muhabiri Muhammed Ebu Hatab ve ailesinden 11 kişi öldürüldü.

Canlı yayında meslektaşı ve ailesinin öldürüldüğünü göz yaşları içinde aktaran Filistin TV muhabiri Selman Beşir de saldırıya çelik yeleği ve kaskını çıkararak tepki göstermişti.

Beşir, "Hiçbir şeyin dokunulmazlığı yok. Bu yeleklerin, kaskların koruyuculuğu yok." ifadesini kullanmıştı.



Hükümete güvenin sarsılması ile uluslararası koruma talebi arasında Suriye Dürzileri

Suriye'deki Dürziler bölgelerini korumaya çalışıyor ve devlet yönetiminin ademi merkeziyetçi olmasında ısrar ediyorlar (Independent Arabia)
Suriye'deki Dürziler bölgelerini korumaya çalışıyor ve devlet yönetiminin ademi merkeziyetçi olmasında ısrar ediyorlar (Independent Arabia)
TT

Hükümete güvenin sarsılması ile uluslararası koruma talebi arasında Suriye Dürzileri

Suriye'deki Dürziler bölgelerini korumaya çalışıyor ve devlet yönetiminin ademi merkeziyetçi olmasında ısrar ediyorlar (Independent Arabia)
Suriye'deki Dürziler bölgelerini korumaya çalışıyor ve devlet yönetiminin ademi merkeziyetçi olmasında ısrar ediyorlar (Independent Arabia)

Abdulhalim Süleyman

Son günlerde Suriye'yi sarsan kanlı olayların ardından, Dürzi ileri gelenleri ve din adamları ile Şam hükümeti tarafından atanan Suveyda valisi dahil olmak üzere hükümet yetkilileri arasında toplantılar yapıldı. Kaynaklara göre, toplantıya katılanlar arasında Şam Kırsalı Valisi Amir el-Şeyh, Suveyda Valisi Dr. Mustafa el-Bakur, Kuneytra Valisi Ahmed el-Dalatî, Şeyh Yahya el-Haccar Şeyh Latif el-Bal’us, Şeyh Hammud el-Hanavi ve Şeyh Yusuf Carbu vardı. Toplantıda, Ceramana'daki Genel Güvenlik Dairesi dışında hiçbir tarafın silah taşımasına izin verilmemesinin yanı sıra, sadece Suveyda sakinlerinden oluşan bir Genel Güvenlik Dairesi'nin aktif hale getirilmesi kararları alındı.

 

Toplantıda alınan bir diğer karar, Dürzi grupların ağır silahları Şara hükümetine teslim etmelerini ve bunların Suveyda dışına taşınmasını, orta ve hafif silahlarınsa Şeyh Yusuf Carbu ve Şeyh Hammud Hanavi'ye teslim edilmesini öngörüyordu. Anlaşma ayrıca, şehir sakinlerinden oluşan bir yürütme ofisinin aktif hale getirilmesini ve katılmak isteyen sakinler için Genel Güvenlik Kuvvetleri ve orduya katılım kapısının açık olmasını da şart koşuyordu.

El-Hicri'nin pozisyonu

Bunun ardından, Muvahhid Dürzi Cemaati Şeyhliği ile Suveyda ileri gelenleri ve dini mercileri, bölünmeyi, Suriye'den ayrılmayı veya kopmayı reddettiklerini vurgulayan bir bildiri yayınladılar. Ayrıca, Suveyda ilinde İçişleri Bakanlığı ve il sakinlerinden oluşan adli polisin aktifleştirilmesi, Suveyda-Şam yolunun güvence altına alınması, ayrıca Suriye genelinde güvenlik ve emniyetin sağlanması çağrısında bulundular. Buna ek olarak, Dürzi topluluğunun ruhani lideri Şeyh Hikmet Selman el-Hicri ayrı bir açıklama yaparak, Dürzilere karşı savaşan grupları “tekfirci teröristler” olarak nitelendirdi. Hicri, “hükümet, kendisine bağlı tekfirci çetelerle kendi halkını öldürüp, katliamlardan sonra bunların kontrolü dışındaki unsurlar olduğunu iddia edemeyeceği” için, Dürzilerin hükümete olan güvenlerinin sarsıldığına işaret etti. Hicri bu nedenle “katliamlara uğrayan bir halk için meşru bir hak” olarak uluslararası koruma çağrısında bulundu. “Durum, barışı korumak, bu suçların devam etmesini önlemek ve derhal durdurmak için uluslararası güçlerin müdahalesini gerektiriyor” diye ekledi. Suriye’nin sahil bölgesinde yaşananları örnek göstererek, kendilerinin de aynı şeyi deneyimlediklerini vurguladı.

Hükümet müdahaleyi reddediyor

Suriye hükümeti ise Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani aracılığıyla Şeyh Hicri'nin uluslararası koruma talep eden çağrısını reddetti. Şeybani, X hesabından yaptığı paylaşımda, herhangi bir bahane veya slogan altında yapılan herhangi bir yabancı müdahale çağrısının yalnızca daha fazla çöküş ve bölünmeye yol açacağını belirtti. “Bölge ve dünyadaki deneyimler, genellikle ulusal çıkarların aleyhine olan, Suriye halkının beklenti ve özlemleriyle ilgisi olmayan ajandalara hizmet eden yabancı müdahaleler sonucunda halkların ödediği ağır maliyete tanıklık etmektedir” dedi. “Böyle bir müdahale çağrısında bulunanlar, Suriyeliler ve tarih önünde tarihi, ahlaki ve siyasi bir sorumluluk taşımaktadır, çünkü bu çağrıların sonuçları sadece anlık yıkımla sınırlı kalmaz, onlarca yıllık parçalanma, zayıflık ve bölünmeye kadar uzanır” diye ekledi. Şeybani sözlerini Suriyeli gruplar arasında diyalog çağrısında bulunarak tamamladı.

Buna karşılık, Suveyda Askeri Konseyi, hükümet güçlerini “mezhepçi bahaneler, keyfi tutuklamalar, Dürzi din adamlarını, sembollerini ve kutsallarını aşağılama yoluyla masum, savunmasız sivilleri ayrım gözetmeksizin öldürerek, Sahnaya şehrinde Dürzi sivillere karşı sistematik savaş suçları” işlemekle suçlayıp, Şeyh Hicri’nin açıklamasını tamamen benimsediğini duyurdu. Suveyda Askeri Konseyi açıklamasına göre Konsey ayrıca “BM Güvenlik Konseyi'ni, dökülen kanı durdurmak için tarafsız uluslararası güçlerin gözetimi altında, Suveyda ve çevresinde güvenli bir bölge kurmaya” çağırdı.

Koruma konusunda ısrar

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı hbaere göre, Suveyda Askeri Konseyi Komutanı Tarık el-Şuvey, “Konsey güçleri ile oluşumlarının mevcut durum nedeniyle tam anlamıyla seferber ve hazır olduğunu” söyledi. İsrail’in Suveyda şehrine havadan bir indirme yaptığı veya herhangi bir taraftan herhangi bir askeri yardım veya ekipman geldiği haberlerini reddetti. Bu açıklama, İsrail uçaklarının başkent Şam yakınlarındaki birkaç bölge de dahil olmak üzere Suriye'deki birçok bölgede kapsamlı hava saldırıları gerçekleştirdiği bir sırada, İsrail helikopterlerinin bölgede uçtuğuna ve iniş yaptığına dair haberlerin ardından geldi. İsrail saldırıları, İsrail hükümetinin, Kasiyun Dağı'ndaki boş alanlar ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara'nın heyetleri ve ziyaretçileri kabul ettiği Halk Sarayı'nın dış duvarına bitişik noktaları hedef alan uyarıcı hava saldırılarının ardından daha fazla hava saldırısı düzenleme kararının akabinde gerçekleşti.

İsrail saldırıları Arap ve uluslararası toplum tarafından kınandı. Ancak Dürzi bölgelerindeki askeri olaylar ABD Dışişleri Bakanlığı'nı Suriye'deki Dürzi topluluğu üyelerine yönelik şiddet eylemlerini ve provokatif söylemi kınamaya yöneltti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, “Geçiş süreci makamları devam eden çatışmaları durdurma, şiddete başvuranlardan ve sivillere zarar verenlerden hesap sorma, tüm Suriyelilerin güvenliğini sağlama sorumluluğunu taşımaktadır” dedi. Bruce, “Mezhepçilik Suriye'yi ve bölgeyi kaosa ve daha fazla şiddete sürüklemekten başka bir işe yaramayacaktır” diye ekledi. Yine Bruce, “Suriyeliler farklılıklarını barışçıl bir şekilde ve müzakereler yoluyla çözme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle, gelecekte etnik ve dini azınlıklar da dahil olmak üzere tüm Suriyeli grupları koruyan ve bütünleştiren, onları temsil eden bir hükümet çağrısında bulunuyoruz” dedi. Ülkedeki Dürzi krizini kontrol altına alma yönünde çeşitli tarafların girişimleri oldu ve bunların en önemlisi Dürzi lider ve Lübnanlı İlerici Sosyalist Parti Başkanı Velid Canbolat'ın girişimi ve Suriye Cumhurbaşkanı ile görüşmesiydi. Canbolat’ın görüşmenin çok verimli olduğu açıklamasına rağmen, gerginlik hakim olmayı sürdürüyor. İlerici Sosyalist Parti'nin toplantıyla ilgili yaptığı açıklamada, her iki tarafın da can kaybından duyduğu üzüntünün dile getirildiği, Suriye devletinin anavatanın ve vatandaşların güvenliğini koruma sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğinin vurgulandığı belirtildi.

Hz. Muhammed hakkında aşağılayıcı ifadeler içeren ve çeyrek saatten kısa bir ses kaydı, Nisan ayı sonlarında yeni Suriye makamları ile Dürzi topluluğu arasında huzursuzluğa ve gerginliğe yol açtı. Mesele daha sonra askeri çatışmalara ve İsrail'in askeri müdahalesine sahne olan bölgesel bir krize dönüştü. Gerilim, 28 Nisan'da başkent Şam'ın güneydoğusundaki Ceramana banliyösünde hükümet yanlısı gruplar ile Dürzi gruplar arasında başladı. Daha sonra Sahnaya ve Eşrefiye Sahnaya'ya yayıldı. Bu banliyölerde Hristiyan ve Müslümanlar ile birlikte Dürzi bir çoğunluk yaşıyor. Birkaç saat içinde gerginlik silahlı çatışmalara ve çarpışmalara dönüştü. Çatışmalar, saatler sonra Suriye Savunma Bakanlığı ve Genel Güvenlik güçlerinin iki gün boyunca olayların ve çatışmaların odak noktası haline geldiği Eşrefiye Sahnaya'ya girmesiyle sona erdi. Bu sürede sakinleştirme çabaları da görüldü ve bunlar gerginliği hükümet güçleri lehine sonlandıran bir anlaşmayla sonuçlandı.

İsrail'in Suriye'deki Dürzileri korumaya yönelik önceki açıklamalarına paralel olarak, İsrail Hava Kuvvetleri, Şam'ın bir banliyösüne üç hava saldırısı düzenledi ve bunların burada toplanan gruplar ile Suriye hükümetine bağlı Genel Güvenlik güçlerine karşı bir uyarı olduğunu söyledi. Hükümet yetkililerine göre, bu hava saldırıları, söz konusu güçlerden bir unsurun ve bir sivilin ölümüne ve birkaç kişinin yaralanmasına neden oldu. Aynı zamanda Suveyda şehrinde konuşlanmış Dürzi gruplar da Sahnaya'ya doğru ilerlemeye çalıştılar ancak hükümet yanlısı gruplar ve İçişleri Bakanlığı'na bağlı Genel Güvenlik güçleri tarafından engellendiler. Çatışmalar, çoğunluğu Dürzi grupların üyeleri olan yaklaşık 24 kişinin ölümüyle sonuçlandı. Kaynaklar, çatışmaların patlak vermesinden bu yana ölü sayısının, çok sayıda sivil ve çok sayıda yaralı dahil olmak üzere 70'i geçtiğini bildirdi. El-Sura el-Kubra kasabası da dahil olmak üzere Suveyda’nın kuzey kırsalındaki Dürzi köyleri, hükümet yanlısı grupların ilerleyişi sırasında havan topu atışlarına maruz kaldı. Bu da Genel Güvenlik güçlerinin daha sonra kontrolünü ele geçirdiği bölgelerde sivillerin evlerini terk etmesine neden oldu.