ABD Guantanamo’daki savaş mahkemelerinde nelere izin veriyor?

11 Eylül saldırılarını planlamakla suçlanan 5 kişinin davası inceleniyor

Guantanamo’daki Adalet Kampı (New York Times)
Guantanamo’daki Adalet Kampı (New York Times)
TT

ABD Guantanamo’daki savaş mahkemelerinde nelere izin veriyor?

Guantanamo’daki Adalet Kampı (New York Times)
Guantanamo’daki Adalet Kampı (New York Times)

Karşınızdaki bina, Guantanamo Körfezi’ndeki ABD Donanması üssündeki mahkeme kompleksi olan Adalet Kampı’nın (Camp Justice) bir kısmı. 11 Ocak 2002’de Camp X-Ray adlı ayrı bir yerde tutuklananları barındırmaya başlayan askeri hapishaneden kilometrelerce uzakta bulunuyor.

Şarku’l Avsat’ın New York Times gazetesinden aktardığı habere göre bu bina, sıkı güvenlik önlemlerine sahip bir mahkeme salonunun yakınındaki, tamamlanmamış bir karavan parkının önünde yer alıyor.

Fotoğraf altı: Guantanamo Adalet Kampı girişi (New York Times)
 Guantanamo Adalet Kampı girişi (New York Times)

Uygulanan güvenlik kısıtlamaları göz önüne alındığında, eski, çatlak bir pistin üzerindeki bu alan, insanların bölgenin fotoğraflarını çekebileceği az sayıdaki yerden biri.

Televizyon muhabirleri buradan yayın yapıyor. Ziyaretçiler burada grup fotoğrafları ve selfieler çekiliyor. Askerler, ziyaretçilerin hatıra olarak evlerine götürmeleri için burada Amerikan bayrakları asıyor. Ayrıca ordu, burada bayrakların her zaman aydınlık gözükmesi için projektörleri kurulu bulunduruyor.

Fotoğraf altı: Pentagon’un, sivil toplum kuruluşlarının elçisi olarak kabul ettiği kişileri, duruşma oturumlarına katılmak üzere bir hafta süren ziyaretlerde ağırlamak üzere hazırladığı çadırlar (New York Times)
Pentagon’un, sivil toplum kuruluşlarının elçisi olarak kabul ettiği kişileri, duruşma oturumlarına katılmak üzere bir hafta süren ziyaretlerde ağırlamak üzere hazırladığı çadırlar (New York Times)

Bu görüntü tanıdık gelebilir. Zira ABD hükümetinin, 11 Eylül 2001 saldırısını planlamakla suçladığı beş adama ve diğerlerine karşı açılan savaş suçları davalarının ele alındığı mahkeme sırasında halkın görmesine izin verdiği tek manzaraydı.

Guantanamo’da kalan 30 mahkumdan 11’i hakkında dava açıldı. Bunlardan 6’sı, on yılı aşkın bir süre önce başlayan davalarda idam cezası söz konusu olan davalarda yer alıyor. Diğer yandan artık hapishanede fotoğraf çekmek yasaklandı.

Fotoğraf altı: Guantanamo’daki Delta Kampı’nın dış çitleri (New York Times)
Guantanamo’daki Delta Kampı’nın dış çitleri (New York Times)

Bu fotoğraf ABD ordusunun mahkemede sahip olduğu gücü simgeliyor. Gizlilik, ABD hükümet kurumlarının hangi duruşmaların kamuya açık olacağı ve belgelerin hangi bölümlerinin gizleneceği konusunda karar vermesiyle iç kısımda başlıyor.

İşte bu fotoğrafa daha yakından bakarak öğrenebileceğiniz şeyler: Mahkeme kompleksi, turuncu barikatların, dikenli tel bobinlerinin, zincir bağlantılı çitlerin ve manzarayı engelleyen siyah bariyerlerin arkasında yer alıyor. İçeride en büyüğü bir depoyu andıran ve ana mahkeme salonunu içeren düzinelerce endüstriyel tarzda bina bulunuyor.

Yan tarafa başka bir küçük mahkeme salonu inşa edildi ve diğer binalarda mahkûmlar için hücreler, avukatlar için ofisler, tercümanlar ve bir dizi kapalı devre kamerayla alanı izleyen güvenlik personeli yer alıyor.

Fotoğraf altı: Televizyon muhabirleri haberlerini buradan yayınlıyor ve ziyaretçiler Guantanamo Adalet Kampı’nda grup fotoğraflarını ve kişisel fotoğraflarını burada çektiriyor (New York Times)
Televizyon muhabirleri haberlerini buradan yayınlıyor ve ziyaretçiler Guantanamo Adalet Kampı’nda grup fotoğraflarını ve kişisel fotoğraflarını burada çektiriyor (New York Times)

Mahkeme salonunda çekim ve sanıklara ait haber fotoğrafların çekimi yasak olsa da Pentagon, fotoğrafçıların bölgenin fotoğraflarını çekmesine izin veriyor ardından kompleksteki güvenlik görevlileri, hangi fotoğrafların alanı çok fazla açığa çıkardığına ve imha edilmesi gerektiğine karar veriyor.

Dışarıdaki bayraklar, ABD’li savaş esirleri ve operasyonlar sırasında kaybedilenlerin yanı sıra, mahkemeyi korumakla görevli personel ve gardiyanlardan oluşan ekiplere katkıda bulunan beş organı temsil ediyor.

Tabelanın tepesinde ‘Adalet Yoluyla Özgürlük’ sloganı yer alıyor. Bu, ABD Hava Kuvvetleri mühendislerinin 2007 yılında, o zamanlar bir sonraki yıl başlayabileceğine inandıkları 11 Eylül 2001 saldırılarının mahkemelerine hazırlanmak için geliştirdikleri modelin daha net bir versiyonu olarak karşımıza çıkıyor.

Fotoğraf altı: Guantanamo’daki Adalet Kampı’nın etrafı çitle çevrili (New York Times)
Guantanamo’daki Adalet Kampı’nın etrafı çitle çevrili (New York Times)

İlk yıllarda haki renkli çadırlar eski asfaltın çoğunu kaplıyor olsa da yalnızca birkaç tane kaldı; örneğin arka plandaki bu depolama tesisi bulunuyor.

Yakın bir noktada, Pentagon'un sivil toplum kuruluşlarının elçisi olarak bir haftalık ziyaretlerde duruşma oturumlarına katılmak üzere kabul ettiği kişilerin ağırlanması için tasarlanan çadırlar yer alıyor. Genellikle hukuk fakültelerinden, insan hakları gruplarından ve barolardan gelen STK statüsüne sahip kişilere ABD hükümetinin misafiri olarak ücretsiz konaklama, uçuş ve diğer ulaşım imkanları veriliyor. Muhabirler uçuş ve konaklama masraflarını ödüyor ve askeri üsteki mütevazı bir otelde kalıyor.

Çalışanlar koronavirüs salgını sırasında çadırları yıktı. İleride bir gün yapılacak duruşmalar sırasında hukuk personelini barındıracak 10 milyon dolarlık bir karavan parkına (bazılarına göre küçük ev köyünü) yönelik çalışmalar yavaş bir şekilde devam ediyor.

Bu binaların, 11 Eylül duruşmaları başlamadan önce avukatların geçici ikamet alabilmesi için hazır olması gerekiyor. Ancak fotoğrafın çekildiği günde, mahkemelerin belirli bir başlangıç ​​tarihi olmadığı için işçilerin üniteler arasında büyüyen yabani otları temizlemek zorunda olmadığı anlaşılıyor.

Fotoğraf altı: Bazılarına göre bu alan bir türbe veya gönüllü askerler için kutlamaların yapıldığı veya ödüllerin dağıtıldığı bir yer haline geldi.
Bazılarına göre bu alan bir türbe veya gönüllü askerler için kutlamaların yapıldığı veya ödüllerin dağıtıldığı bir yer haline geldi.

Adliye kompleksinden uzakta, körfezin karşısında Küba kırsalını görebiliyorsunuz. Bir denizci bölüğü, Amerika ve Küba taraflarını ayıran çit hattını koruyor ve bu, mahkeme personelinin bir kısmını Guantanamo’ya taşıyan bir uçuştan görüntülenebiliyor.

Bazılarına göre bu alan bir türbe yeri veya gönüllü askerler veya ödül törenlerinin düzenlendiği bir yer haline geldi. 11 Eylül kurbanlarının yakınları, duruşmalar için ziyaret ederken buraya hatıralar ve mesajlar bırakıyor.



Filistinli aktivist Mahmud Halil: Trump yönetimi beni susturmaya çalıştı ama bu bana daha büyük bir platform sağladı

 Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
TT

Filistinli aktivist Mahmud Halil: Trump yönetimi beni susturmaya çalıştı ama bu bana daha büyük bir platform sağladı

 Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın seçkin üniversitelerle mücadelesinin başlamasından sadece birkaç gün sonra, federal göçmenlik görevlileri mart ayında New York'taki Columbia Üniversitesi'ndeki yurdunda Filistinli öğrenci Mahmud Halil'i gözaltına aldı.

Trump yönetimi, Filistinlileri destekleyen diğer yabancı öğrencileri gözaltına alarak ve Halil'in en önde gelen aktivistlerinden biri olduğu Filistin yanlısı öğrenci protesto hareketine tanık olan Columbia, Harvard ve diğer özel eğitim kurumlarına verilen milyarlarca dolarlık araştırma hibelerini iptal ederek mücadelesini artırırken, Halil üç aydan fazla bir süre Louisiana kırsalındaki bir gözaltı merkezinde tutuldu.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre 30 yaşındaki Halil, “Soykırıma karşı durduğum için hiç pişman değilim… Doğru olanı savunduğum için, yani savaşa karşı çıktığım ve şiddete son verilmesi çağrısında bulunduğum için pişman değilim” ifadelerini kullandı.

Halil, hükümetin kendisini susturmaya çalıştığına ama aksine bunun kendisine daha geniş bir platform sağladığına inanıyor.

Halil serbest bırakıldıktan sonra New York'a döndüğünde havaalanında Trump'ın siyasi muhaliflerinden Temsilci Alexandria Ocasio-Cortez tarafından karşılandı. Gözaltına alındığı için doğumunu kaçırdığı eşi ve küçük oğluyla buluştuğu sırada destekçileri Filistin bayrakları salladı.

İki gün sonra Columbia Üniversitesi'nin Manhattan kampüsü yakınlarındaki katedralin merdivenlerinde düzenlenen bir mitingin yıldızı oldu ve burada üniversite yetkililerini eleştirdi.

Geçtiğimiz hafta, 2025 New York Belediye Başkanlığı seçimleri öncesinde Demokrat Parti ön seçimini kazanan Filistin yanlısı Zohran Mamdani ile birlikte coşkulu kalabalığın karşısına çıktı.

Halil şunları söyledi: “Bu durumda olmayı ben seçmedim; Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) seçti... Bunun elbette hayatım üzerinde büyük bir etkisi oldu. Dürüst olmak gerekirse halen yeni gerçekliğim üzerine düşünmeye çalışıyorum.”

Mayıs ayındaki mezuniyet törenine katılamayan Halil gözaltından işsiz olarak çıktı. Uluslararası bir yardım kuruluşunun siyasi danışman olarak çalışması için yaptığı teklifi geri çektiğini söyledi.

Hükümet temyiz başvurusunu kazanıp onu tekrar gözaltına alabilir. Bu nedenle Halil önceliğinin oğlu ve diş hekimi eşiyle mümkün olduğunca çok zaman geçirmek olduğunu ifade etti.

Suriye'deki bir Filistin mülteci kampında doğan Halil'in eşi Dr. Nur Abdullah ABD vatandaşı. Halil'e geçen yıl ABD'de kalıcı oturma izni verildi.

Yüksek lisans öğrencisi olarak 2022 yılında New York'a taşındı ve Columbia Üniversitesi yönetimi ile üniversitenin İsrail ordusunu destekleyen silah üreticileri ve diğer şirketlere yaptığı yatırımlara son vermesini talep ederek kampüs parkında eylem yapan protestocular arasındaki başlıca öğrenci müzakerecilerinden biri oldu.

Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)

Halil herhangi bir suçla itham edilmedi. Ancak ABD hükümeti geniş kapsamlı bir göçmenlik yasasına dayanarak onun ve diğer bazı Filistin yanlısı uluslararası öğrencilerin ‘yasal ancak tartışmalı’ konuşmalarının ABD'nin dış politika çıkarlarına zarar verebileceği gerekçesiyle sınır dışı edilmeleri gerektiğini savundu.

Davaya bakan federal yargıç, Trump yönetiminin Halil'i sınır dışı etmek için öne sürdüğü temel gerekçenin, ifade özgürlüğü haklarının anayasaya aykırı bir şekilde ihlal edilmesi olduğuna hükmetti. Hükümet karara itiraz ediyor.

Beyaz Saray Sözcüsü Abigail Jackson sorulara cevaben şunları söyledi: “Bu ifade özgürlüğü ile ilgili değil, Hamas teröristlerini desteklemek ve kampüsleri güvensiz hale getiren ve Yahudi öğrencileri taciz eden kitlesel protestolar düzenlemek için ABD'de bulunma hakkı olmayan kişilerle ilgili.”

Columbia Üniversitesi'nin politikasına meydan okuma

Halil, antisemitizm bahanesini kınadı ve Yahudi öğrencileri protesto hareketinin ‘ayrılmaz bir parçası’ olarak tanımladı. Hükümetin, Trump'ın Amerikan karşıtı, Marksist ve ‘radikal sol’ ideolojilerin hâkim olduğunu söylediği Amerikan yüksek öğretimini yeniden şekillendirmek için ‘antisemitizmi’ bahane olarak kullandığını söyledi.

Trump yönetimi Columbia'ya ve diğer üniversitelere, çoğunlukla biyomedikal araştırmalar için verilen federal hibe parasının, hükümet kimi kabul ettikleri, işe aldıkları ve ne öğrettikleri konusunda daha fazla denetime sahip olmadıkça devam etmeyeceğini bildirdi ve ‘daha fazla entelektüel çeşitlilik’ çağrısında bulundu.

Harvard'ın aksine Columbia Üniversitesi, hükümetin hibeleri aniden iptal etmesine itiraz etmedi ve Trump yönetiminin protestolarla ilgili kuralların sıkılaştırılması yönündeki bazı taleplerini, finansmanın yeniden başlatılmasına yönelik müzakerelerin ön koşulu olarak kabul etti.

Halil, Columbia'nın eylemlerini yürek parçalayıcı olarak nitelendirdi. Halil, “Columbia, yükseköğretim kurumlarının nasıl yönetildiğine dair her ayrıntıya müdahale etmesine izin vererek kurumu Trump yönetimine teslim etti” dedi.

Columbia Üniversitesi yönetimi, müzakereler devam ederken akademik özerkliği korumanın ‘kırmızı çizgi’ olduğunu belirtti.

Columbia Üniversitesi Sözcüsü Virginia L. Abrams, üniversite yetkililerinin Halil'in nitelendirmesine ‘kesinlikle katılmadıklarını’ ifade etti.

Abrams yaptığı açıklamada, “Columbia Üniversitesi, Halil de dahil olmak üzere, öğrencilerin güçlü bir şekilde inandıkları konularda konuşma hakkını tanır... Ancak üniversitenin, kampüsteki herkesin ayrımcılık ve tacizden uzak bir kampüs topluluğuna katılabilmesini sağlamak için kurallarına ve politikalarına uyması da önemlidir” ifadelerini kullandı.

Halil, Columbia ve Trump'ın hedefindeki diğer üniversiteleri öğrencilerine kulak vermeye çağırdı.

Halil sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Öğrenciler, bu kampüsün insan hakları ve uluslararası hukuka nasıl uyabileceğine ve tüm öğrencileri nasıl kapsayabileceğine dair net bir plan sundular... Meselelerin neresinde dururlarsa dursunlar herkes kendini eşit hissedecek... Üniversite yönetimi öğrencileri dinlemek yerine siyasi baskıya boyun eğmeyi tercih ediyor.”