Endonezya’nın yeni devlet başkanı Savunma Bakanı Prabowo Subianto mu olacak?

Bir seçim denetleme kurumu çalışanı ve bir polis, seçimlere hazırlık amacıyla bir pano yerleştiriyor (EPA)
Bir seçim denetleme kurumu çalışanı ve bir polis, seçimlere hazırlık amacıyla bir pano yerleştiriyor (EPA)
TT

Endonezya’nın yeni devlet başkanı Savunma Bakanı Prabowo Subianto mu olacak?

Bir seçim denetleme kurumu çalışanı ve bir polis, seçimlere hazırlık amacıyla bir pano yerleştiriyor (EPA)
Bir seçim denetleme kurumu çalışanı ve bir polis, seçimlere hazırlık amacıyla bir pano yerleştiriyor (EPA)

Endonezyalılar, ülkenin yeni devlet başkanını seçmek üzere 14 Şubat’ta sandık başına gidecek.

Son kamuoyu yoklamasına göre, seçim kampanyasında milliyetçi retoriği kullanan ve mevcut Devlet Başkanı Joko Widodo’nun başarılarını sürdürme vaadi veren Savunma Bakanı Prabowo Subianto’nun kazanma şansı yüksek görülüyor.

72 yaşındaki eski General Subianto, 2014 ve 2019 seçimlerinde Widodo karşısında yenildi. Ancak imajını geliştirdikten sonra dünyanın üçüncü büyük demokrasisine liderlik etme olasılığı en yüksek aday oldu.

Endonezya Anayasası, Widodo’nun üçüncü dönem adaylığını engelliyor. Ancak popülaritesi geçen yıl en yüksek seviyeye çıktı. Anketler, tekrar aday olmasına izin verilmesi halinde onun bir seçim daha kazanacağını gösterdi.

Widodo, bunun yerine Subianto ile güçlerini birleştirdi.

Bu bağlamda Subianto, Devlet Başkanı Yardımcılığı için Widodo’nun en büyük oğlu Gibran Rakabuming Raka’yı destekliyor.

FOTO: Devlet başkanlığına aday olan Savunma Bakanı Prabowo Subianto (Reuters)
 Devlet başkanlığına aday olan Savunma Bakanı Prabowo Subianto (Reuters)

Takımadalardaki 800 binden fazla sandıkta 205 milyon Endonezyalının oy vereceği seçimlerden önce düzenlenen kamuoyu yoklamalarına göre, Subianto’nun oyların çoğunluğunu alması bekleniyor.

Subianto’nın seçimlerde yarıştığı rakipleri, eski Cakarta Valisi Anies Baswedan ve eski Orta Java Valisi Ganjar Pranowo.

FOTO: Devlet başkanlığı seçimlerine aday olan üç kişi (AFP)
Devlet başkanlığı seçimlerine aday olan üç kişi (AFP)

Subianto, sivil toplum kuruluşları (STK) ve eski askeri komutanlar tarafından, 1990’ların sonlarında diktatör Suharto’nun iktidarının sona ermesi sırasında, demokrasi yanlısı aktivistlerin kaçırılması emrini vermekle suçlanıyor.

Ancak Subianto’nun yeni ‘sevimli büyükbaba’ kişiliği genç seçmenlerin kalbini kazandı.

Başkent Cakarta’da yaşayan 51 yaşındaki ev hanımı Wilhelmina, Subianto’nun aktivistleri hedef aldığı dönemde öğrenci protestolarına katıldığını söyleyerek, “Onu affettim. Bu karakteri geçmişte kaldı” dedi.

Widodo’nun oğlu devlet başkanı yardımcılığı için aday

Widodo’nun oğlu Gibran Rakabuming Raka popülaritesini, Endonezya’yı yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından nispeten zarar görmeden çıkarıp, yüzde 5 büyümeye geri döndüren babasına borçlu.

Analistler, söz konusu seçimlerin Widodo ve Subianto’nun yönetimine ilişkin bir referandum olacağını söylüyor.

Subianto, Widodo’nun iddialı ekonomik kalkınmasını ve altyapı inşasını sürdürme sözü verdi.

Diğer adaylardan Baswedan, bunun yerine kötü yönetimi hedef alan bir muhalefet mesajını desteklerken, Pranowo ise öğrencilere ücretsiz internet sözü verdi ve mütevazı geçmişini hatırlattı.

Ancak her ikisi de Subianto’nun seçim kampanyasının başarısına ulaşamadı.

Yeni sağcı popülist lider

Seçimler, çarşamba günü saat 07.00’de Papua’nın en doğusunda başlayacak ve ülkenin diğer ucundaki ormanlarla kaplı Sumatra’da saat 13.00’te sona erecek.

Resmi sonuçların mart ayında açıklanması bekleniyor.

G20 ekonomilerinden biri olan Endonezya, Widodo yönetimi altında Güneydoğu Asya’da yükselen bir güç olarak konumunu güçlendirdi.

Subianto, Widodo’nun başlattığı işi bitirmek ve Endonezya’yı ‘gelişmiş ve müreffeh’ bir ülkeye dönüştürmek istediğini söylüyor.

Widodo’nun potansiyel halefi için en zor görev, ABD ile Çin arasındaki rekabet arttıkça, rakip büyük güçlerle ilişkilerde hassas bir denge kurmaya çalışmak olacak.

Subianto, kendisini Endonezya’nın bağlantısız dış politikasına adadı.

Cakarta merkezli Atma Jaya Katolik Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Yoes Kenawas, Subianto hakkında şunları söyledi:

“Çin’i stratejik bir ortak olarak görüyor ama Batı eğitimi almış. Batı’ya daha çok eğilecek. Ancak Avrupa Birliği’ni ormansızlaşmayla bağlantılı ürünlere uyguladığı kısıtlamalar nedeniyle eleştirdi ve bloğu çifte standartla suçladı.”

Bazı Endonezyalılar milliyetçilik söyleminin cazibesine kapılırken, STK’lar ise Subianto’nun insan hakları sicili konusunda endişelerini dile getirdi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Endonezyalı araştırmacısı Andreas Harsono, “Eğer kazanırsa, dünyanın sorunlu bir geçmişe sahip yeni bir sağcı popülist lideri olacak” dedi.

Mevcut Devlet Başkanı Widodo’nun Subianto ve oğlu Raka’ya verdiği destek ise onun demokrasiyi baltalama ve kendi hanedanını kurmaya çalıştığı yönündeki korkuları da artırdı.



El Salvador, Beyaz Saray’ın göçmen talebini reddetti

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
TT

El Salvador, Beyaz Saray’ın göçmen talebini reddetti

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)

ABD’nin "yanlışlıkla" El Salvador'a sınır dışı ettiği Kilmar Armando Abrego Garcia’nın geri gönderilmesini talep ettiği fakat El Salvador’un buna yanaşmadığı aktarılıyor.  

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla New York Times’a (NYT) konuşan yetkililer, Donald Trump yönetiminin Garcia’nın ABD’ye iadesi için El Salvador’dan talepte bulunduğunu söylüyor.

Ancak El Salvador lideri Nayib Bukele’nin talebi reddettiği aktarılıyor. Bukele’nin, Garcia’nın El Salvador vatandaşı olduğu için ülkeden çıkarılmayacağını belirttiği ifade ediliyor.

Trump yönetimi, 29 yaşındaki Garcia'yı M-13 çetesine üye olduğu iddiasıyla 15 Mart'ta El Salvador'daki Terör Muhafaza Merkezi'ne (CECOT) göndermişti.

Ancak Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tarafından 1 Nisan'da mahkemeye sunulan savunma dosyasında "Garcia’nın idari bir hata nedeniyle” sınır dışı edildiği bildirilmişti. Trump’ın "sınır çarı" Tom Homan ise “terörist” diye nitelediği Garcia'nın El Salvador’a gönderilmesinin hata olmadığını savunmuştu.

Garcia’nın avukatları, iddiaları reddederek göçmenin suç kaydı bile olmadığını belirtmişti.

Tartışma yaratan olayda Yüksek Mahkeme, göçmenin ABD’ye geri getirilmesinin “kolaylaştırılması” gerektiğini bildirmişti.

NYT’nin haberinde, Beyaz Saray’ın Yüksek Mahkeme kararına uyuyormuş izlenimi vermek için El Salvador’la iletişime geçmiş olabileceği değerlendirmesi yapılıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, El Salvador’la görüşme düzenlenip düzenlenmediğinde dair “yorum yapamayacağını” söyledi.

Trump, Garcia’yı defalarca çete üyeliğiyle suçlamasına rağmen dün ABC News’da yayımlanan söyleşisinde, göçmenin ülkeye dönüşünü sağlayabileceğini belirtmişti.

Trump, Tren de Aragua çetesiyle bağlantılı olduğu ileri sürülen göçmenlerin sınır dışı işlemlerini hızlandırmak için 1798 tarihli Yabancı Düşmanlar Yasası'na başvurmuştu. Bu kanun, Başkan'a belgesiz göçmenleri hedef alma ve sınır dışı etme konusunda olağanüstü yetkiler veriyor. Bu yasa, 1812 Savaşı, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı dönemlerinde “aktif yabancı düşmanların” ülkeden çıkarılması amacıyla kullanılmıştı.

Yüksek Mahkeme, geçen ay verdiği kararla bu yasadan hareketle Venezuelalı göçmenlerin sınır dışı işlemlerinin sürdürebileceğine hükmetmişti. Sınır dışı işlemlerini geçici olarak durduran alt mahkemenin kararı da böylece bozulmuş, Trump da kararı “zafer” diye nitelemişti.

Independent Türkçe, New York Times, Guardian