Sosyal paylaşım siteleri... Hamaney için "caiz", muhalifleri için "haram"

Daryuş Mimar

İran Lideri Ali Hamaney'in 5,1 milyon takipçisi olan Instagram ve Facebook sayfalarının, nefreti teşvik etme ve bu şirketlerin kurallarını ihlal eden içerik yayınlama suçlamasıyla kapatılması, İran rejiminin medya kuruluşlarını kızdırdı.

Meta Şirketi, İran rejiminin en üst düzey yetkilisinin Gazze Şeridi'nde İsrail ile düşmanlığı körükleyen, orada savaş ve öldürmeyi destekleyen son olaylara ilişkin açıklamalarının yayınlanmasını, "şirketin, tehlikeli örgüt ve bireylere ilişkin politikalarının defalarca ihlal edilmesi" olarak değerlendirdi.

Doğrudan Dini Liderlik Ofisi tarafından yönetilen ve farklı dillerde olan bu sosyal medya sayfaların kapatılmasının temel sebebi de buydu.

İranlı lidere bağlı sayfaların sosyal medyadaki faaliyetlerinin engellenmesi ve kapatılması ilk kez olmuyor ve bazı kullanıcılar "Meta" şirketinin aldığı bu karara destek vererek, Dini Lider'in son yıllarda sosyal medya ağlarının yasaklanmasının ve ülkedeki sanal dünyanın kontrol edilmesi ve izlenmesi ihtiyacının ana destekçilerinden biri olduğunu söylediler.

İranlı yetkililerin sosyal medyaya ilişkin açıklama ve davranışlarındaki bu çelişki, son yıllarda sıklıkla tekrarlanıyor ve bu konuda dikkat çekici olan, bu yetkililerin çoğunun sosyal medyada aktif olması.

Yetkililerin, Instagram, X (eski adıyla Twitter), Telegram ve Facebook gibi ağların engellenmesi ve yasaklanması yönündeki çağrıları yeni değil.

Bu konuda yayılan haberlere göre Haziran 2022 ortası itibarıyla İran rejiminde çeşitli sosyal medya araçlarında aktif olan en az 260 yetkili bulunuyor.

"Açıklama Cihadı"

İran Dini Lideri Ali Hamaney, Meclis Başkanı Muhammed Kalibaf ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, sosyal medya ağlarında aktif olan en önde gelen İranlı siyasi figürler arasında sayılıyor.

Resmi haber ajanslarına göre yargının başı Muhseni İci'nin sayfası Haziran 2021'de Instagram'da paylaşım yapmaya başladı ancak şu anda aktif değil.

Bazı hükümet yetkililerinin sanal alanda rejimin yıkıcı ve bazen de suç saydığı faaliyetlerine "açıklama cihadı" adı veriliyor, ancak eğer diğer vatandaşlar bu alanda aktifse, bu yıkıcı olarak kabul ediliyor ve yasaklanması gerekiyor.

Resmi yetkililerin Dini Lider Hamaney'in sosyal medyadaki sayfalarının kapatılmasına itirazı, Dini Lider'in yargıdan, sanal alan üzerindeki yargı denetiminin artırılması ve rejimin politikalarına karşı çıkan ve eleştirenlerin sayfalarının engellenmesi yönündeki talebini hatırlatıyor.

İranlı lider, sanal alanın İslam Cumhuriyeti rejimine karşı propagandanın ana mekanı olduğuna inanıyor; bu da adli tedbirlerin alınmasını ve vatandaşların sosyal medyadaki faaliyetlerine kısıtlama getirilmesini gerektiriyor.

Haziran ayında Dini Lider Ali Hamaney yargı yetkilileriyle yaptığı toplantıda şunları söyledi:

Bazı kişilerin sanal alanı vatandaşların cesaretini kırmak ve psikolojik güvenliklerini bozmak için kullanması kamu haklarının gereklerine aykırı. Bu kusurun giderilmesi için yargının müdahale etmesi gerekir.

DAHA FAZLA OKU

İran’ın dini lideri Ali Hamaney (Reuters)

Meta, Hamaney'in Facebook ve Instagram hesaplarını kapattı

İran’da seçim yaklaşıyor: Reformistler, muhafazakarların duvarına gedik açılması çağrısında bulundu

"Siber Ordu"

Askeri kurumlarda ve güvenlik kurumlarında "Siber Ordu" olarak bilinen kuvvetlerin oluşturulması ve bunlara bağımsız bir bütçe ayrılması, İranlı yetkililerin düşman savaş propagandasının ana zemini olarak gördüğü sanal alana yönelik bu sert bakış açısının bir sonucu olarak ortaya çıkıyor.

İran lideri defalarca ve birden fazla vesileyle rejim destekçilerine sosyal medyayı bir propaganda savaş alanı olarak görmeleri yönünde çağrıda bulundu.

Bu bağlamda Mart 2023'te bir dizi üniversite öğrencisiyle yaptığı toplantıda sosyal medyada varlığın önemi hakkında konuşarak, "Sanal alanı kontrol etmelisiniz, fikir, içerik, haber sunarak sanal alanın kullanıcılarına yol göstermelisiniz" dedi.

İran rejiminin sanal alandaki politikalarını anlamada önemli olan nokta, siyasi figürlerin popülaritesinin sosyal medya aracılığıyla artırılmasına duyulan ilgi.

İran Liderinin Instagram ve Facebook sayfalarının kapatıldığı ilk saatlerde, İran yerel medyası, bu sayfaların takipçi sayısını, Ali Hamaney'in sosyal medya kullanıcıları arasındaki popülaritesinin en iyi kanıtı ve bu sayfaların kapatılması ve kısıtlamalarının ardındaki ana neden olarak değerlendirdi.

Bu durum tamamen gerçeğe aykırı. Çünkü bu sayfaların yöneticileri, Hamaney'in görüşüne aykırı olan her türlü görüş veya yorumu siliyor.

Dini Lider Ali Hamaney'in Instagram'daki resmi sayfasının takipçi sayısı 5 milyonun üzerinde.

Rejim destekçileri ve sanal alanda faaliyet gösteren siber grupların yanı sıra İran vatandaşlarının yüzde 50'den fazlasının bu platformu kullandığı göz önüne alındığında, Hamaney'in takipçi sayısının 5 milyondan fazla olması şaşırtıcı değil. Örneğin İranlı futbolcu Ali Kerimi'nin 15 milyona yakın takipçisi var.

Ana savaş

Besic örgütünün lideri Ekim 2021'de yaptığı açıklamada, bu örgütün İran şehirlerinde 2 bin 500 merkezi siber birimi ve 982 siber birimi işlettiğini söylemişti.

Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami de Ağustos 2022'de, bugün dünyadaki asıl savaşın "açıklama, düşünce ve bilgi savaşı" olduğu değerlendirmesinde bulunmuş ve Devrim Muhafızları'nın 2 bin organize ve aktif siber biriminin bulunduğunu duyurmuştu.

Ali Hamaney'in Meta şirketine ait sosyal medya platformlarındaki sayfalarının kapatılmasıyla dikkat çeken bir diğer husus ise liderin X hesabının aktifliğinin devam etmesi oldu.

Instagram ve Facebook'ta yaptıklarına benzer paylaşımlar nedeniyle X yetkilileri tarafından yapılan çok sayıda uyarı yapılmasına rağmen bu platformdaki hesabı hala aktif.

X platformunda Dini Lider Ali Hamaney'in iki ana sayfası bulunuyor; biri Farsça ve takipçi sayısı yaklaşık 700 bin, diğeri İngilizce ve bir milyon kişi tarafından takip ediliyor.

İran rejimi liderinin X platformundaki hesabını kapatmak için bazı kullanıcılar, platform yönetiminin Hamaney'in hesabını kapatmasını talep eden bir kampanya başlattı.

Ekim 2023'te İranlı liderin hesabındaki paylaşımlardan birine yanıt olarak X yönetimi, yeniden paylaşım olanağını kısıtlamış ve bu paylaşımın üstüne "Bu paylaşım kurallarımıza aykırı ama mevcut olduğunu gördük" yazmıştı.

X platformu daha önce eski ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik suikast girişimini simüle eden bir videonun yayınlanması nedeniyle Dini Lider Ali Hamaney'in hesabını kısa süreliğine kapatmıştı.

Buna göre kullanıcıların X platformu yönetiminden taleplerinin, Meta şirketinin İran rejimi liderinin resmi sayfalarına yaptığının aynısının yapılmasına mı yol açacağını, yoksa bu sayfaların birkaç gün sonra Instagram ve Facebook'ta tekrar kullanıcıların kullanımına mı sunulacağını bekleyip görmemiz gerekiyor.

Independent Arabia - Independent Türkçe

Hindistan, Çin ve Pakistan arasındaki toplam nükleer başlık sayısı yaklaşık 630. Çin, 2035 yılına kadar nükleer cephaneliğini 320'den bin 500'e çıkarmayı hedefliyor. Dolayısıyla, bu üç ülkenin, aralarındaki aşırı düşmanlık nedeniyle ‘nükleer terör üçgeni’ olarak adlandırılan bölgeyi oluşturduğu söylenebilir. Eğer dünya düzeninin, özellikle de ekonomik düzenin ağırlık merkezi doğuya kayıyorsa, Çin ve Hindistan hayal edilen dünya düzeninin iki ana sütununu oluşturacak (demografik olarak: Çin + Hindistan = dünya nüfusunun yüzde 36,21'i). Eğer Çin halen ABD tarafından ilk adalar hattı üzerinden çevreleniyorsa, Tayvan adası çevreleme stratejisinin baş tacı olacaktır. ABD’li düşünür Robert D. Kaplan'a göre Hindistan, Hint Okyanusu'nu engelsiz bir şekilde görebilmektedir, zira bu okyanus yeni dünya düzeninin merkezi olacaktır.

Xxscdfrgt — *Hindistan sınırına yakın bir askeri karakolda asılı Pakistan bayrağı (Reuters)*

Çin, Batılı sömürgeciler tarafından içine sokulduğu yüzyıllık aşağılanmadan kurtulmaya çalışıyor. Ayrıca hem yakın çevresinde hem de diğer kıtalarda etki alanları yaratmaya uğraşıyor. Aksi takdirde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kuşak ve Yol Girişimi’nin ne anlamı kalır? Öte yandan Hindistan, ulusal güvenliğine yönelik üç yönden gelen hayati risk ve tehditleri bertaraf ederek jeopolitik konumunu güvence altına almaya çalışıyor. Pakistan'ın bulunduğu kuzeybatı cephesi, özellikle de Babürlerin Hindistan'ı Babür Sultanlığı olarak 300 yıl boyunca yönetmek için bu ovalık bölgeden gelmeleri nedeniyle söz konusu bölge yumuşak karın olarak kabul ediliyor. Kuzeydoğu tarafında Hindistan'ın Çin ile bir sınır anlaşmazlığı var, ancak uzmanlar iki devi ayıran Himalaya sıradağlarını yarattığı için doğaya teşekkür ediyor. Son olarak, Hindistan'ın 7 bin 516 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridi, Hindistan'ın ulusal güvenliği için denizcilik açısından sürekli bir tehdit oluşturuyor. İngilizler Babür İmparatorluğu'nu denizden yıkmadı mı? İngilizler Lord Louis Mountbatten aracılığıyla Hindistan'ı bölerek Hindistan'ın baş düşmanı Pakistan'ı yaratmadı mı? İngiliz Lord Mortimer Durand, Orta Asya'daki Büyük Oyun sırasında İngilizler ve Rusya arasındaki ayrım çizgisini (Durand Hattı) çizerek bugünkü Afganistan'ı o zamanki büyük güçler arasında bir tampon devlet olarak kurmadı mı?

Bir sonraki jeopolitik oyun Doğu Asya'nın da katılımıyla Güney Asya'da oynanıyor:

Çin, ister karada ister denizde olsun Hindistan'ı çevrelemek için harekete geçti. Çin, Hindistan'ın Hint Okyanusu'ndaki hareket kabiliyetini sınırlandırarak Sri Lanka adasına dolaylı olarak hâkim olmaya çalışıyor. Böylece Çin, Palk Boğazı'nı kontrol ederek ve Hindistan'ın güneyine 80 kilometreden daha uzak olmayan bir mesafede, Çin'in yakın çevresinde ve yakın etki alanlarında yoğunlaşıyor.

dwefew — *Hintli aktivistler bugün Ahmedabad'da Pakistan bayrağı yaktı. (Reuters)*

Kuşak ve Yol Girişimi yatırımlarının bir parçası olarak Çin, Umman Körfezi'ne doğrudan bakan Pakistan'ın Gwadar Limanı’na karadan ulaşmak amacıyla Pakistan'a yaklaşık 60 milyar dolar yatırım yaptı. Çin bunu yaparken dünya denizlerine hâkim olan ABD'nin deniz gücünü ve tüm boğazları bypass etmiş oluyor. Ancak en önemli husus Hindistan'ı çevrelemek ve kontrol altına almak.

dert5y6 — *Çinliler, ülkelerinin bayraklarını sallıyor. (AFP)*

Hindistan Batı, özellikle de ABD ile ittifak arayışında olup, tarihi bağlaşıklık kültürünü her zaman korumaya çalışıyor. Japonya ile ittifak arayışında ve ortak deniz manevralarına katılıyor. Hindistan ayrıca, Afganistan ve Pakistan arasında 1893 yılında Mortimer tarafından çizilen ve Peştun ulusunu ikiye bölen (Afganistan ve Doğu Pakistan) hattan kaynaklanan tarihi düşmanlıktan faydalanarak Afganistan ile de ittifak arayışında. Hindistan'ın amacı elbette Pakistan'ı çevrelemek.

Hindistan, Çin gibi kıtasal bir deniz devleti olduğu için daha fazla uçak gemisi inşa ederek (şu anda iki tane var) deniz kuvvetlerini modernize etmeye ve geliştirmeye çalışıyor. Ayrıca batıya yönelerek silah kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor.

Hindistan, ABD ile iş birliği içinde, koşullar uygun olduğu takdirde Hindistan'ın Mumbai kentinden Arap Körfezi bölgesi üzerinden Avrupa'ya uzanan ekonomik koridora katılmayı prensipte kabul ederek Kuşak ve Yol Girişimi’ni etkisiz hale getirmeye çalışıyor. Bu, Hindistan'ın Dörtlü grup üyeliğine ek bir adımdır.

Sonuç olarak, Hindistan'ın Keşmir'deki son terör saldırısına verdiği tepki aşırı bir tepki olabilir, ancak jeopolitik derinliği itibariyle Güney Asya'nın Pandora'nın kutusunda gizlenen kötülüklerini yansıtıyor.

*Bu makale, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı

Sosyal paylaşım siteleri... Hamaney için "caiz", muhalifleri için "haram"

İran lideri, kendisi aktif olarak kullandığı sosyal medyanın yasaklanması çağrısında bulunuyor