İran'dan Rusya'ya savaşın gidişatını değiştirebilecek "hassas" sevkıyat

Uzmanlar balistik füzelerin savaş sahasında çok etkili olabileceğini düşünüyor

İran'ın yeni balistik füzeleri Ağustos 2022'de tanıtılmıştı (Reuters)
İran'ın yeni balistik füzeleri Ağustos 2022'de tanıtılmıştı (Reuters)
TT

İran'dan Rusya'ya savaşın gidişatını değiştirebilecek "hassas" sevkıyat

İran'ın yeni balistik füzeleri Ağustos 2022'de tanıtılmıştı (Reuters)
İran'ın yeni balistik füzeleri Ağustos 2022'de tanıtılmıştı (Reuters)

İran, Ukrayna savaşında kullanılması için Rusya'ya yüzlerce karadan karaya balistik füze gönderdi.

Reuters'ın 6 farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre, Fatih-110 ailesinden yaklaşık 400 kısa menzilli füzenin Moskova'ya teslim edimesi bekleniyor.

Askeri uzmanlar bu mobil füze sistemlerinin 300 ila 700 kilometre menzile sahip olduğunu belirtiyor.

İranlı bir kaynak, füzelerle ilgili anlaşmanın geçen yılın son aylarında tamamlandığını ve sevkıyatın ocağın ilk haftasında başladığını aktardı.

İranlı bir askeri yetkili şu ana kadar en az 4 parti sevkıyat yapıldığını ve bunun gelecek haftalarda devam edeceğini söyledi.

Bir başka üst düzey İranlı yetkili de füzelerin bir kısmının Hazar Denizi üzerinden Rusya'ya ulaştırıldığını, kalanlarınsa havayoluyla sevkedildiğini belirtti.

Bir diğer İranlı yetkiliyse, "Daha fazla sevkıyat olacak. Bunu saklamak için bir neden yok. İstediğimiz ülkeye silah ihraç etme hakkımız var" diye konuştu.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin İran'ın bazı asker teknolojileri ihracına yönelik kısıtlamaları ekimde sona ermişti. Ancak ABD ve Avrupa Birliği, İran'ın balistik programına yönelik yaptırımlara devam ediyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, ocakta yaptığı açıklamada, Rusya'nın Kuzey Kore'de aldığı füzelerin yanı sıra İran'la da kısa menzilli balistik silahlar için anlaşmaya varmaya yakın olduğunu söylemişti.

Ukrayna başsavcısı cuma günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın Kuzey Kore'den aldığı silahların güvenilmez olduğunu ve 24 füzeden sadece ikisinin hedefi vurabildiğini öne sürmüştü.

Ancak uzmanlar İran'ın balistik füzelerinin savaş sahasında çok daha başarılı olduğunu düşünüyor.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Middlebury Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Jeffrey Lewis, Fatih-110 tipi füzelerin hassas silahlar olduğuna dikkat çekerken, "Yüksek değere sahip ve isabet ettirilmesi gereken hedeflere karşı kullanılıyor" diye konuştu.

Rus bombardımanının zaten acımasız bir seviyede olduğunu vurgulayan Lewis, buna karşın 400 balistik füzenin Ukrayna'ya ciddi zarar verme potansiyeli taşdığını söyledi.

Independent Türkçe



Yolcu uçaklarının vurulduğu 5 meşhur olay

Kazakistan'da en az 38 kişinin öldüğü trajik olayda uçağın neden düştüğü henüz netleştirilemedi (Reuters)
Kazakistan'da en az 38 kişinin öldüğü trajik olayda uçağın neden düştüğü henüz netleştirilemedi (Reuters)
TT

Yolcu uçaklarının vurulduğu 5 meşhur olay

Kazakistan'da en az 38 kişinin öldüğü trajik olayda uçağın neden düştüğü henüz netleştirilemedi (Reuters)
Kazakistan'da en az 38 kişinin öldüğü trajik olayda uçağın neden düştüğü henüz netleştirilemedi (Reuters)

Azerbaycan'dan Çeçenistan'a gitmek üzere havalanan yolcu uçağının Kazakistan'da düşmesinin yankıları sürüyor.

25 Aralık'ta yaşanan olayda gözler Rusya'ya çevrilmişti. Ön incelemelerde uçağı Rus hava savunma sistemlerinin vurmuş olabileceği öne sürülmüştü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugünkü açıklamasında "trajik olayın Rus hava sahasında yaşanması nedeniyle" özür diledi.

Amerikan gazetesi Washington Post, tarihte yolcu uçaklarının vurulduğu 5 ünlü olayı derledi.

Kore Havayolları'ının 007 sefer sayılı uçuşu

1983'te New York'tan Alaska'ya oradan da Seul'e doğru yol alan Kore Havayolları'na ait 007 sefer sayılı uçak, navigasyon sistemindeki bir arıza nedeniyle Sovyet hava sahasına girdi.

Bunun ardından bir Sovyet jeti yolcu uçağını vurdu. Olayda uçaktaki 296 kişinin tamamı hayatını kaybetti. Kurbanlardan biri de Georgia eyaletinden Demokrat Kongre üyesi Larry McDonald'dı.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Sovyet pilotun yolcu uçağını askeri bir istihbarat uçağı sanmış olabileceği belirtildi.

Sovyet yönetimi başta sorumluluğu üstlenmeyince ABD'yle diplomatik kriz yaşandı. Rus siyasetçiler ancak olaydan 8 yıl sonra Güney Kore'ye özürlerini iletti.

İran Havayolları'nın 655 sefer sayılı uçuşu

1988'de İran-Irak Savaşı'nın son aylarında, ABD donanmasına ait güdümlü füze kruvazörü USS Vincennes, Basra Körfezi'nde devriye gezerken İran ordusuyla çatışmalar yaşandı.

Bu sırada Dubai'ye giden İran Havayolları'na ait 655 sefer sayılı uçak, USS Vincennes tarafından vuruldu. Uçaktaki 290 kişinin hepsi öldü.

Amerikan donanması, yolcu uçağının İran'a ait bir savaş jeti sanılarak ateş açıldığını kabul etti.

Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan, İran yönetimine özürlerini iletti.

Sibirya Havayolları'nın 1818 sefer sayılı uçuşu

2001'de Sibirya Havayolları'na ait 1818 sefer sayılı uçak, İsrail'in Tel Aviv şehrinden Rusya'nın Novosibirsk kentine giderken Karadeniz'de vuruldu. Uçaktaki 78 kişinin hepsi hayatını kaybetti. Yolcular ve mürettebat dahil uçakta 38 Rus, 40 İsrail vatandaşı vardı. 

Olaydan bir hafta sonra Rusya ve Ukrayna'dan yapılan açıklamalarda, uçağın uçaksavarla vurulmuş olabileceği belirtildi. Uçuş sırasında Rusya ve Ukrayna, Kırım'da ortak askeri operasyon düzenliyordu.

Sonrasında Ukrayna ölen İsrail ve Rusya yurttaşları için kişi başı 200 bin dolar tazminat ödedi.

Malezya Havayolları'nın 17 sefer sayılı uçuşu

2014'te Malezya Havayolları'na ait 17 sefer sayılı uçak, Ukrayna'nın doğusunda karadan havaya atılan bir füzeyle vuruldu. 

Uçaktaki 298 kişinin hepsi hayatını kaybetti. Bu, bugüne dek bir uçağın vurularak düşürüldüğü en ölümcül olaydı.

Füze, Rusya destekli ayrılıkçılarla Ukrayna ordusu arasındaki çatışmalar sırasında ateşlendi. 2022'de Hollanda'da yapılan duruşmada, milis güçlerinde görev yapan iki Rus ve bir Ukraynalı olaydan suçlu bulundu. 

Füzeyi hangi tarafın ateşlediği netleştirilemedi. Uluslararası incelemelerde suçun Rusya'da olduğu savunuldu. Kremlin ise iddiaları reddetti.

Ukrayna Havayolları'nın 752 sefer sayılı uçuşu

Ukrayna Havayolları'na ait 752 sefer sayılı uçak, 2020'de Tahran'dan havalandıktan kısa süre sonra vuruldu. 

Uçaktaki 176 kişinin tamamının öldüğü olayda İran başta sorumluluğu reddetti. Ancak sonradan iki uçaksavar füzesinin uçağı vurduğu itiraf edildi. 

Yaklaşık bir yıl sonra 10 İranlı yetkili, olaydan suçlu bulundu. 

Independent Türkçe, Washington Post, Forbes