Avusturya Dışişleri Bakanı Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan bizim stratejik ortağımızdır ve bölgenin güvenliğini sağlamak için birlikte çalışıyoruz’

Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: “UNRWA’ya sağlanan fonun iadesi, devam eden soruşturmaların sonuçlarına bağlıdır”

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
TT

Avusturya Dışişleri Bakanı Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan bizim stratejik ortağımızdır ve bölgenin güvenliğini sağlamak için birlikte çalışıyoruz’

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, Gazze’deki insani durumun ‘felaket’ olduğunu söyleyerek, Riyad ile Viyana arasındaki ilişkiler stratejisini ve Ortadoğu bölgesindeki mevcut gerilimleri kontrol altına almak için birlikte çalışma stratejisine dikkati çekti. Tel Aviv’in Filistinlilere uyguladığı çifte standartların haksız olduğunu belirten Schallenberg, Batı Şeria’daki yerleşimlerin uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurguladı.

Schallenberg, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “İsrailli yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen şiddet eylemleri kabul edilemez ve failleri hesap vermeli. Aşırılık yanlısı İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları güçlü bir şekilde destekliyorum” diyerek, aynı zamanda 7 Ekim’de yaşanan olayın sonuçlarından da Hamas’ı sorumlu tuttu.

Ülkesinin UNRWA’ya sağladığı fonun askıya alınmasıyla ilgili olarak Schallenberg, yöneltilen suçlamalara ilişkin bağımsız ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesinin gerekli olduğunu söyledi. Hükümetinin fonları geri çekmediğini, bunun yerine ajansa fon sağlamayı geçici olarak durdurduğunu belirterek, Avusturya’nın 7 Ekim’den bu yana Gazze ve bölgedeki sivil halka 13 milyon euroluk ek insani yardım sağladığını açıkladı.

İkili ilişkiler düzeyinde ise Schallenberg, “Suudi Arabistan, Avusturya için önemli bir ortaktır. Ekonomik açıdan iddialı Suudi 2030 Vizyonu, Avusturya kurumları ve şirketlerine, özellikle yenilenebilir enerjiye, ilgi çekici fırsatlar sunmaktadır. Avusturya’yı 2023 yılında 200 bine yakın Suudi turist ziyaret etti. Viyana Üniversitesi’ndeki köklü arkeolojik misyonumuzun, Tebük bölgesindeki köy sahasındaki çalışmalarına yeniden başlandı” dedi.

Öte yandan Schallenberg, Husilerin Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırılarını pervasız ve rastgele olarak nitelendirirken, bunların uluslararası hukuku ihlal ettiğini, bölgesel güvenliğe zarar verdiğini ve küresel ticaretin yüzde 15’ini tehdit ettiğini belirtti. Ayrıca ticari gemilerin Ümit Burnu’na yönlendirilmesinin, gıda, ilaç ve enerji fiyatlarında küresel olarak artışa yol açtığını vurguladı.

ABD eski Başkanı Donald Trump’ın NATO’nun Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yaptığı yardımın, maddi tazminata bağlanması yönündeki açıklamalarına ilişkin olarak ise Schallenberg, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını frenlemek için Washington’un güçlü ortaklara ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Alexander Schallenberg ayrıca, “Şu anda Rusya ve Ukrayna arasında yapıcı bir diyalogdan çok uzaktayız. Ağustos 2023’te Ulusal Güvenlik Koordinatörü düzeyinde Cidde toplantısını düzenleyen Suudi Arabistan gibi kilit aktörler de dahil olmak üzere tüm aktörlerin görüşmeye dahil edilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum. Ukrayna’yı insani alanda destekledik, ancak askeri tarafsızlığımız nedeniyle asla askeri teçhizat açısından destek vermedik” açıklamasında bulundu.

İşte Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg’in Şarku’l Avsat’a verdiği röportajın tamamı;

-İsrail’in Gazze, Refah ve Han Yunus’a yönelik saldırıları konusunda Avusturya’nın tutumu nedir?

*Gazze’deki her geçen gün daha da kötüleşen felaket niteliğindeki insani durumdan derin endişe duyuyorum. Orada tanık olduğumuz muazzam insani acılar kimseyi bu konuya donuk bırakamaz. Filistinli sivil nüfusa yardım etmek ve onları korumak için elimizden gelen her şeyi yapmamız zorunludur. Bu, İsrail için de geçerli. İsrail’in, Hamas’ın barbar terörüne karşı uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk uyarınca kendisini savunma hakkını kabul ederken, sivillerin korunmasının da güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyoruz. İsrail, daha fazlasını yapmalı ve ordu, askeri ve sivil hedefler arasında net bir ayrım yapmalıdır. Filistinlilerin Gazze Şeridi’nden sürülmesi çağrısının çözüm olmadığı açıktır. Acilen ihtiyacımız olan şey, güney üzerinden Gazze’ye daha fazla yardım (yiyecek, su ve tıbbi bakım) ulaştırmak için insani bir ateşkestir.

dsfvdf
Avusturya Dışişleri Bakanı, Riyad’da Suudi mevkidaşı ile bir araya geldi (Arşiv- Şarku’l Avsat)

Planlanan kara saldırısına gelince, İsrail açısından Refah’ta Hamas’a ve sivillerin arkasına saklanan teröristlere karşı önlem alınması gerektiğini anlıyorum. Dünyanın hiçbir ülkesi 7 Ekim’de yaşananları kabul etmeyecektir. Ancak sivil halkı Gazze’nin güneyine kaçmak zorunda bırakıp, ardından güneyin saldırı bölgesi ilan edilmesi benim anlayabileceğim bir mantık değil. İsrail hükümeti, güney Gazze’deki sivil nüfusu nasıl korumayı planladığı konusunda inandırıcı bir planı masaya koymalı. Bölge ziyaretimde bu planın savunuculuğunu yapacağım.

Aynı zamanda sivil halkın acılarına çifte standart uygulamanın gereksiz olduğunu düşünüyorum. İnsanların çektiği acıların hiyerarşisi yoktur. Yaklaşık beş aydır Gazze’de hala 130’dan fazla rehinenin tutulduğunu unutmamalıyız; aralarında Avusturyalı iki çocuk babası da var. Hamas bir terör örgütüdür ve amacı İsrail’de ve Gazze’de yıkım, korku, acı ve sefalet yaymaktır. Masum Filistinlilerle, erkeklerle, kadınlarla ve çocuklarla yaptıkları ticaret de dahil olmak üzere onların ticareti ölümdür.

-Bazı gözlemciler, Avusturya’nın UNRWA’ya yaptığı yardımın durdurulmasına ilişkin gerekçelerin ikna edici olmadığına inanıyor. Ajansı finanse etmeye ne zaman devam edeceksiniz?

*Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı saldırıda UNRWA çalışanlarının parmağı olduğuna ilişkin iddialar son derece kaygı verici. Başta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri olmak üzere UNRWA ve Birleşmiş Milletler adına tam şeffaflık çağrısında bulunuyoruz. Bu bizim için çok üzücü, çünkü biz Avusturya vatandaşlarının BM ile özel bir ilişkisi var. BM’nin genel merkezlerinden birine Viyana’da ev sahipliği yapıyoruz. Ancak bu suçlamalarla ilgili bağımsız ve kapsamlı bir soruşturma yapılması gerekiyor. Tüm iddialar incelenene ve ortaya çıkan sonuçlar netlik kazanana kadar Avusturya, uluslararası ortaklarla koordineli olarak UNRWA’ya yapılan tüm ek ödemeleri askıya aldı. Bir kez daha açıklığa kavuşturmak gerekirse, parayı geri çekmedik, bunun yerine ödemeyi şimdilik durdurduk ve soruşturmanın sonuçlarını bekliyoruz. Ne olursa olsun Avusturya, diğer uluslararası yardım kuruluşları, Dünya Gıda Programı ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu aracılığıyla Gazze’deki sivil nüfusu desteklemeye devam ediyor. Avusturya, insanların çektiği acıları hafifletmek amacıyla 7 Ekim’den bu yana Gazze ve bölgedeki sivil halka 13 milyon euroluk ek insani yardım sağladı.

-İsrailli yerleşimcilerin Filistin’de uyguladığı şiddeti nasıl değerlendirirsiniz?

* Batı Şeria’daki yerleşimler uluslararası hukuka aykırı. İsrailli yerleşimcilerin uyguladığı şiddet eylemleri kabul edilemez ve failleri hesap vermeli. Aslında aşırıcı İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları güçlü bir şekilde destekliyorum ve bunu başından beri de söyledim.

-İsrail’in bölgede yarattığı gerilim, savaşın kapsamını ne kadar genişletebilir?

*Savaşı kimin çıkardığını unutmamak gerekiyor. Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı saldırı, Ortadoğu’daki mevcut gerilimlerden bağımsız olarak suçu yalnızca İsrail’e atmıyor, meseleleri aşırı basite indirgemek anlamına geliyor. Gerçekten de diğer bölgesel aktörler, Hamas saldırısını kendi siyasi gündemlerini sürdürmek için bir fırsat olarak kullandılar. Husilerin ticari gemilere yönelik saldırıları bu pervasız davranışın bir örneğidir. Bölge, gerilimin daha da artmasına tahammül edemez. Geçtiğimiz haftalarda iki kez görüştüğüm Suudi Dışişleri Bakanı Prens Bin Farhan da dahil olmak üzere Arap ortaklarla yaptığım ikili görüşmelerde, bu kısır döngüye son verme yönündeki ortak hedefimizin net olmasını büyük takdirle karşılıyorum.

swevfedv
Avusturya Dışişleri Bakanı, Riyad’da Suudi mevkidaşı ile bir araya geldi (Arşiv- Şarku’l Avsat)

-Kızıldeniz’de seyrüseferi güvence altına almak için ABD liderliğindeki koalisyon hakkında ne düşünüyorsunuz?

*Husilerin Kızıldeniz’deki sivil kargo gemilerine yönelik pervasız ve ayrım gözetmeyen saldırıları uluslararası hukuku ihlal ediyor. Bölgesel güvenliği baltalıyor ve küresel ticareti ve tedarik yollarını tehdit ediyor. Dolayısıyla Kızıldeniz’deki güvensizliğin küresel ekonomi ve refah üzerinde büyük etkisi var. Çoğu çatışmanın sadece bölgesel olmadığını görebiliyoruz ve bu belki de yirmi birinci yüzyılın özel bir özelliğidir. Tıpkı Rusya’nın saldırgan savaşının küresel yansımaları olduğu gibi Orta Doğu’daki çatışmanın da etkileri var. Husi saldırıları nedeniyle ticari gemiler, Ümit Burnu’na yönlendirilmek zorunda kaldı. Bu durumun maliyeti yüksektir ve dünya genelinde gıda, ilaç ve enerji fiyatlarının daha yüksek olmasına yol açmaktadır.

ABD liderliğindeki Refah Muhafızı operasyonu, Kızıldeniz’de seyrüsefer özgürlüğünün sağlanmasına yönelik uluslararası çabaların omurgasını oluşturuyor. Ayrıca Avrupa Birliği (AB), bölgedeki deniz güvenliğine katkı sağlamak amacıyla hızla ASPIDES operasyonunu başlattı. Avusturya, küresel ticarette güvenliği desteklemek amacıyla ticari gemileri denizdeki saldırılardan korumayı amaçlayan bu deniz varlığına katılacak.

-Suudi Arabistan- Avusturya ilişkilerinin geleceği nedir? En önemli işbirliği alanları nelerdir? İki ülke arasında üzerinde çalışılan bir işbirliği projesi var mı?

*Suudi Arabistan, Avusturya için önemli bir ortaktır ve iki ülke arasında özellikle siyasi ve ekonomik alanlardaki yakın ilişkileri takdir ediyorum. Geçtiğimiz aylarda çok sayıda üst düzey ikili ziyaret gerçekleşti. Ekonomik açıdan bakıldığında iddialı Suudi 2030 Vizyonu, özellikle yenilenebilir enerji söz konusu olduğunda Avusturyalı işletmelere ve şirketlere ilginç fırsatlar sunuyor. Avusturya uzun yıllara dayanan deneyime sahip ve bu alanda iyi durumda olan birçok şirkete sahipken, iki ülke arasındaki temaslar da yoğunlaşıyor. 2023 yılında yaklaşık 200 bin Suudi turist, Avusturya’yı ziyaret etti. Avusturya’nın Riyad Büyükelçiliği de Krallık’taki Suudi ve Avrupalı ​​ortaklarla çok çeşitli kültürel projeler uygulayarak ikili kültürel alışverişi geliştirmek için çalışıyor. Bu vesileyle, Viyana Üniversitesi’ndeki köklü arkeolojik misyonumuzun, Tebük bölgesindeki köy sahasında çalışmalarına yeniden başlandı.

-Körfez- Avrupa Bakanlar Konseyi toplantıları ne gibi sonuçlar doğurdu? Şu anda ortak bir proje yürütülüyor mu?

*Bu düzenli bakanlar düzeyindeki toplantılar, AB ile Körfez ülkeleri arasındaki stratejik işbirliğini güçlendirmeyi, koordine etmeyi ve genişletmeyi amaçlıyor. Ortaklığımız ticaret, enerji ve yeşil geçiş gibi karşılıklı çıkarları ilgilendiren birçok konuyu kapsamaktadır. Geçen yılki toplantı, Hamas’ın İsrail’e saldırısıyla aynı zamana denk gelen 7 Ekim’den hemen sonra Maskat’ta yapılmıştı. Bu koşullar altında olağanüstü bir toplantıydı. Ancak bu, Körfez ülkeleri ve Avrupa’nın hem İsrailliler hem de Filistinliler için iki devletli çözümü yeniden canlandırma konusundaki kararlılığını ortaya koydu. Hepimiz istikrarlı ve müreffeh bir Orta Doğu istiyoruz. Bu, aynı zamanda Arap ülkeleri ile İsrail arasında devam eden normalleşmeyi de içeriyor elbette.

-Donald Trump’ın, NATO’nun AB ülkelerine yaptığı yardımın, maddi tazminata bağlanması yönündeki açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

*NATO’nun diğer tarafıyla ilgili açıklamaların özellikle seçim öncesi abartılmaması gerekiyor. Özellikle seçim öncesi dönemde ABD gibi küresel bir oyuncunun bile güçlü ortaklara ihtiyacı var ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı göz önüne alındığında, birbirimize yakın durmamız her zamankinden daha önemli. Avusturya bu transatlantik ortaklığı güçlendirmeye tamamen kararlıdır. Biz NATO’da müttefik değiliz. Ancak demokratik değerler ve ortak çıkarlar çerçevesinde birleştiğimiz ABD ile yakın ilişkilerimize değer veriyoruz.

-Rusya karşısında Ukrayna’ya silahlı maddi desteğinize rağmen Rusya ile diyalog kapısının açık tutulmasını talep ediyorsunuz. Bunun sırrı nedir?

*Savaşlar nadiren savaş alanında, çoğunlukla da müzakere masasında biter. Bu amaçla, iletişim kanallarını sürdürmek için BM ve hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın bağlı olduğu Viyana merkezli Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi diyalog platformlarına ihtiyacımız var. Bu en iyi haliyle klasik çoğulculuktur. Kendi dış politikamızın ‘yankı odalarına’ girme eğiliminin hayatlarımıza yönelik bir tehdit olduğuna inanıyorum. Elbette şu anda Rusya ile Ukrayna arasında yapıcı bir diyalog yürütmekten çok uzaktayız. Ağustos 2023’te Ulusal Güvenlik Koordinatörü düzeyinde Cidde toplantısını düzenleyen Suudi Arabistan gibi büyük aktörler de dahil olmak üzere tüm aktörlerin görüşmeye dahil edilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Ancak bir şey çok açık: Ukrayna müzakereleri Ukrayna olmadan yürütülemez. Rusya’nın egemen bir ülkeyi, neo-emperyalist güdüsüyle, bu ülkenin var olma hakkına sahip olmadığına inanarak işgal ettiğini unutamayız. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü yasadışı ve haksız saldırı savaşında uluslararası hukuku ve insancıl hukuku bariz bir şekilde ihlal etmesi karşısında Avusturya, siyasi açıdan tarafsız kalamaz ve kalmayacaktır. Ukrayna’yı ilk günden itibaren insani alanda güçlü bir şekilde destekledik. Ancak askeri tarafsızlığımız nedeniyle hiçbir zaman askeri teçhizat konusunda desteklemedik.

-Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının Avusturya’nın güvenliği ve ekonomisi üzerindeki etkisi nedir?

*Size bir örnek vereyim: Ukrayna’nın Lviv şehri Viyana’ya Avusturya’nın batı kesiminden daha yakın. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının başlangıcından bu yana, yerinden edilmiş 107 bin Ukraynalı Avusturya’da kayıt altına alındı. Yaklaşık 70 bin kişi şu anda Avusturya’da ikamet ediyor ve 40 binden fazla kişi destek alıyor. Gördüğünüz gibi bu savaş sadece Avusturya’yı değil tüm Avrupa’yı etkiledi. Ancak bu bir Avrupa savaşı değil. Ancak etkileri küresel ölçeğe ulaştı. Küresel gıda fiyatlarını veya enerji güvenliğini düşünün. Rusya’nın yakın çevremiz olan Batı Balkanlar’da yarattığı istikrarsızlığa da tanık oluyoruz. Bu da endişeyle takip ettiğimiz bir diğer gelişme.

-Bazı tarafsız Avrupa ülkelerinin NATO’ya katılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

*Her ülkenin kendi tarihi ve kendi coğrafi konumu vardır. Rusya’nın doğrudan tehdidine ve Ukrayna’ya yönelik askeri saldırganlığına yanıt olarak Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılma kararına saygı duyuyoruz. Ancak Avusturya’nın durumu farklı. Askeri tarafsızlık ve Avrupa dayanışması güvenlik politikamızın ayırt edici özellikleridir ve biz buna çok değer veriyoruz. En önemlisi, hiçbir zaman siyasi ve ideolojik olarak tarafsız olmadık. Uluslararası hukuk kırmızı çizgimiz olmaya devam ediyor. BM Tüzüğü saldırıya uğradığında asla sessiz kalmayacağız. AB’nin onursal üyesi ve NATO’nun uzun vadeli ortağı olarak, kriz yönetimi görevlerinde kuvvetler ve polisle birlikte çalışmak da dahil olmak üzere, Avrupa ve ötesinde barış ve güvenliğe katkıda bulunmaya devam edeceğiz.

-Avusturya’nın Sudan krizi konusundaki tutumu nedir?

*Şu anda sorunlu alanlara inanılmaz derecede odaklanıyoruz. Ancak Ukrayna’da, Ortadoğu’da ve Sahel’de olup bitenlerin ortasında, çok endişe verici diğer gelişmeleri de unutmamalıyız. Sudan Silahlı Kuvvetleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki silahlı çatışma, Sudan’ı sivil halk için insani bir kabusa sürükledi. Her iki tarafı da saldırıları derhal durdurmaya, müzakere masasına dönmeye ve sivil yönetime sorunsuz ve hızlı bir geçişin önünü açmaya çağırıyoruz. Ancak aynı zamanda, ağır insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerinin faillerinden, hangi savaşan gruba mensup olduklarına bakılmaksızın hesap sorulmalıdır.



Çin'in Latin Amerika stratejisi ve ekonomik haritayı yeniden çizmek

Brezilya haritası üzerinde ABD doları ve Çin yuanı (Shutterstock)
Brezilya haritası üzerinde ABD doları ve Çin yuanı (Shutterstock)
TT

Çin'in Latin Amerika stratejisi ve ekonomik haritayı yeniden çizmek

Brezilya haritası üzerinde ABD doları ve Çin yuanı (Shutterstock)
Brezilya haritası üzerinde ABD doları ve Çin yuanı (Shutterstock)

Shirley Ze Yu

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, geçtiğimiz yıl kasım ayında Peru'daki dev Chancay Limanı'nın açılışında, sadece tipik bir Çin denizaşırı projesini başlatmıyordu. Daha önce üç kez küresel güç dengesini yeniden şekillendiren ve bugün de bunu tekrar yapmaya hazır olan bir vizyonu hayata geçiriyordu. İnşaatı 1,3 milyar dolara mal olan ve dünyanın en büyük konteyner gemilerini barındırabilen bu derin su limanı, Çin'in Pasifik'in ekonomik coğrafyasını yeniden yazmak için bugüne kadarki en cesur girişimi olurken, sabırlı bir altyapı kampanyası yoluyla Batı Yarımküre'de iki yüzyıldır süren Amerikan hakimiyetine meydan okuyor. Öte yandan bu kampanyanın jeopolitik etkileri ancak on yıllar sonra ortaya çıkacak.

Modern dünya tarihi açık bir model sunuyor. Stratejik deniz yollarını kontrol edenler, sadece küresel ticaret rotalarını değil, aynı zamanda küresel gücün yapısını da belirliyor. 1869'da açılan Süveyş Kanalı, Avrupalı gemilerin Ümit Burnu'nu dolaşma ihtiyacını ortadan kaldırdı ve Londra'dan Bombay'a olan yolculuğu 6 bin mil kısalttı. İngilizlerin kanal üzerindeki kontrolü, imparatorluk gücünün temel taşıydı ve Londra'nın küresel finans ve ticaretin merkezi konumunu pekiştirdi. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır'ın 1956'da kanalı kamulaştırması, İngiliz ve Fransız hegemonyasının nihayet sona erdiği krize işaret ederken, ABD ile Sovyetler Birliği arasında iki kutupluluğun yükselişini haber verdi.

1914 yılında tamamlanan Panama Kanalı da küresel ticaret düzenini yeniden şekillendirdi. Cape Horn çevresindeki 8 bin millik yolculuğu 48 millik bir geçide sıkıştırarak, okyanuslar arası ticaretin ekonomisini kökten değiştirdi. Atlantik ve Pasifik sularında Amerika'nın merkezi rolünü pekiştirdi. İki okyanus arasında hareket eden her kargo gemisi, ABD’nin kontrolündeki bölgeden geçmek zorundaydı, bu da Washington’a küresel ticaret akışları üzerinde gelir ve etki sağladı. Kanalın önemi ticaretin ötesine uzanarak, ABD Donanması’nın her iki okyanusa da gücünü yaymasını sağladı ve bu yetenek, iki dünya savaşında da belirleyici oldu.

Ekonomik değişim gerçek anlamda ölçülebilir. Çin pazarlarına gönderilen Brezilya soya fasulyesi şu anda Santos gibi Atlantik limanlarından sevk ediliyor, ardından Panama'dan geçiyor veya Güney Amerika'yı dolaşıyor.

Malakka Boğazı, dar doğal geçitlerin modern dönemde jeopolitiği nasıl belirlediğinin bir başka örneğidir. Küresel petrol sevkiyatlarının yaklaşık yüzde 25'i ve Çin'in enerji ithalatının yüzde 60'ı Malezya kıyılarındaki bu dar geçitten geçiyor. ‘Malakka ikilemi’, Çin'i Myanmar ve Pakistan üzerinden karayolu boru hatları, Kuzey Kutbu'ndaki denizyolu rotaları ve Orta Asya üzerinden Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki karayolu koridorları gibi alternatif rotalara büyük yatırımlar yapmaya itti.

Bu tarihi arka plan karşısında, Chancay Limanı’nın dönüştürücü niteliği netleşiyor. Çin, Pasifik'teki ticaret akışlarını yeniden yapılandıracak ve okyanus alanındaki ekonomik ağırlık merkezini Kuzey Amerika'dan Doğu Asya'ya kaydıracak yeni bir deniz kapısı oluşturuyor. Bu, Soğuk Savaş'tan bu yana Amerika kıtasındaki belki de en önemli jeopolitik gelişmedir, ancak altyapı yatırım modellerini, tedarik zincirlerini ve kıtasal ekonomik dinamikleri yeniden şekillendirdikçe, bunun tüm sonuçları ancak on yıllar içinde ortaya çıkacak.

Chancay Limanı, şu anda okyanus aşırı ticareti hakim olan ancak 14 bin TEU (Gemilerin kapasiteleri için kullanılan ölçü birimi /yirmi ayak eşdeğer birimi) ile sınırlı olan Panama Kanalı'nın kilit sisteminden geçemeyecek kadar büyük olan 18 bin TEU’ya kadar dev gemileri barındırabilir. Ancak, bu avantaj, ne kadar önemli olursa olsun, Çin devlet şirketleri tarafından finanse edilen, Güney Amerika'yı geçen 2 bin 600 millik iki okyanuslu koridorun dayanak noktası olarak limanın stratejik rolüyle karşılaştırıldığında sönük kalıyor. Demiryolu, karayolu ve lojistik ağları, Chancay'ı And Dağları üzerinden Brezilya'nın tarım merkezine ve Bolivya'nın maden zenginliklerine bağlayarak, Panama üzerinden geçen geleneksel rotaları atlayan yepyeni ticaret rotaları oluşturacak.

Çin'in doğusundaki Şantung eyaletindeki Çingdao Limanı, 3 Kasım 2025 (AFP)Çin'in doğusundaki Şantung eyaletindeki Çingdao Limanı, 3 Kasım 2025 (AFP)

Ekonomik dönüşüm gerçek anlamda ölçülebilir. Çin pazarlarına gönderilen Brezilya soya fasulyesi şu anda Santos gibi Atlantik limanlarından sevk ediliyor, ardından Panama'dan geçiyor veya Güney Amerika'yı dolaşarak 35 ila 40 gün süren bir yolculuk yapıyor. Ancak Şanghay rotası ve iki okyanuslu koridoru kullanıldığında bu süre kısalacak ve aynı sevkiyat sadece 23 günde Şanghay'a ulaşacak, böylece nakliye maliyetleri yaklaşık yüzde 20 azalacak. Uzun süredir kısıtlı bir altyapıyla boğuşan kıta için bu, ekonomik potansiyelinde temel bir değişim anlamına geliyor.

ABD, Batı Yarımküre'deki stratejik ihmalinin sonucunda neyi kaybettiğini, geç de olsa fark etmeye başladı.

Ancak stratejik önemi, nakliye verimliliğinin çok ötesine geçiyor. Chancay Limanı, ABD’nin olası bir ablukasına karşı bağışık, Çin tarafından yönetilen bir altyapı oluşturuyor. Herhangi bir kriz senaryosunda (ticaret savaşı, Tayvan üzerinde askeri çatışma veya Çin'e yönelik kapsamlı yaptırımlar gibi), Panama Kanalı Washington’ın doğrudan baskısına, diplomatik manevralara veya deniz ablukasına karşı savunmasız hale gelir. Peru egemenliği ve Çin yönetimi altında faaliyet gösteren Chancay, Pekin'e doğrudan etkisi olan alternatif rotalar sunuyor.

Ayrıca Chancay, Güney Amerika ekonomisini kademeli olarak yeniden yönlendirerek Çin'in nüfuzunu güçlendiriyor. Altyapı, on yıllar boyunca kalkınma modellerini şekillendiriyor. Beş yüzyıl boyunca, kıtanın şehirleri, endüstrileri ve ulaşım ağları, sömürge tarihini ve Avrupa ve Kuzey Amerika ile ticari bağlarını yansıtan şekilde Atlantik'e yönelikti. Çin yatırımları, kıtayı kelimenin tam anlamıyla Pasifik'e çevirerek Peru, Bolivya ve batı Brezilya'yı Atlantik ticaretinin basit ileri karakolları olmaktan çıkarırken, Asya pazarlarına açılan kapılar haline getirdi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Başkan Yardımcısı Geraldo Alckmin ve BYD Şirketi'nin kurucusu ve başkanı Wang Chuanfu, Brezilya’nın Bahia eyaletindeki Camaçari'de BYD otomobil fabrikasının açılışında işçilerle birlikte, 9 Ekim 2025 (AFP)Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, Başkan Yardımcısı Geraldo Alckmin ve BYD Şirketi'nin kurucusu ve başkanı Wang Chuanfu, Brezilya’nın Bahia eyaletindeki Camaçari'de BYD otomobil fabrikasının açılışında işçilerle birlikte, 9 Ekim 2025 (AFP)

Bu bölgelerin ekonomik dinamikleri, yeni teşviklere bağlı olarak değişecek. İki okyanus koridoru boyunca uzanan şehirler büyüyecek, Atlantik limanlarının önemi ise nispeten azalacak. Endüstriler, Asya pazarlarına olan mesafeyi azaltmak için Pasifik çıkışına yakın bölgelerde kümeleşecek. Tarım bölgeleri, üretimlerini Çinli tüketicilerin talep ettiği ürünlere kaydıracak. Bu değişiklikler, Panama Kanalı'nın 20. yüzyıl boyunca ABD’nin Batı Yarımküre'deki hakimiyetini şekillendirdiği gibi, uzun vadeli kalkınma eğilimleri yaratacak.

ABD’nin Panama Sorunu

ABD, Batı Yarımküre'deki stratejik ihmalinin sonucunda neyi kaybettiğini geç de olsa fark etmeye başladı. Washington, 31 Aralık 1999 tarihinde Torrijos-Carter Antlaşmaları uyarınca kanalın kontrolünü Panama'ya devrettiğinde, her iki uçtaki limanları kimin işleteceğine yeterince dikkat etmedi. Pekin ile yakın bağları olan Hong Konglu milyarder Li Ka-shing'in sahibi olduğu CK Hutchison Holdings, Balboa ve Cristobal limanları için uzun vadeli imtiyazlar elde etti. Panama, kanal üzerindeki egemenliğini korusa da Çin'in terminal tesisleri üzerindeki kontrolü, Pekin'e kargo akışı, fiyatlandırma ve lojistik öncelikleri üzerinde etki sağlıyor.

Potansiyel bir askeri müdahale Venezuela'yı yeniden ABD’nin etki alanına sokmayı başarsa bile, Washington'dan uzaklaşan hükümetler için Çin'in katılımını cazip kılan yapısal koşulları değiştirmeyecek.

Çinli şirketler, Latin Amerika'daki bir düzineden fazla büyük limanda faaliyet gösteriyor veya önemli hisselere sahip. COSCO Shipping Ports, Peru, Brezilya, Arjantin ve Uruguay'daki terminalleri kontrol ederken, China Merchants Port Holdings ise Kolombiya ve Panama'daki tesisleri işletiyor. Altyapı üzerindeki bu kontrol, Çin'e doğrudan çatışma yoluyla değil, ticaretin aktığı ekonomik arterleri kontrol etme yoluyla yapısal güç kazandırıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, her zamanki netliğiyle bu zayıflığı fark etmiştir. 2024 seçim kampanyası sırasında, Çin'in liman tesisleri üzerindeki kontrolünün ABD'nin stratejik çıkarlarını tehdit ettiğini savunarak, Panama Kanalı’nı ‘geri alacağına’ dair defalarca kez vaatte bulundu. Panama limanlarının kaderi henüz belirsiz olsa da Trump'ın söylemleri, Washington'ın nihayet kendi arka bahçesindeki stratejik ihmalin tehlikesini fark ettiğini gösteriyor.

Venezuela ve çatışmanın sınırları

ABD Başkanı Trump'ın Çin’in Latin Amerika'daki nüfuzuna yaklaşımı, ilk döneminde pragmatik bir ihmalden ikinci döneminde açık bir çatışmaya doğru evrimleşti. Bu durum, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro'nun giderek otoriterleşen yönetimi altında Çin ve Rusya'nın ekonomik ve askeri varlığının arttığı Venezuela hakkında yaptığı son konuşmada en net şekilde görüldü.

Panama Şehrindeki Panama Kanalı, 23 Aralık 2024 (AFP)Panama Şehrindeki Panama Kanalı, 23 Aralık 2024 (AFP)

Venezuela'nın durumu, gelişmekte olan dünyada daha geniş bir olguyu, yani Çin'in, ABD'nin bıraktığı stratejik boşluğu doldurmasını yansıtıyordu. ABD'nin yaptırımları Maduro yönetimini dünyanın geri kalanından izole ederken, Pekin ‘petrol karşılığı kredi’ anlaşmalarıyla devreye girerek Karakas'a can simidi attı. Çinli şirketler şu anda Orinoco Kuşağı'ndaki petrol sahalarını işletirken, Çin devlet bankaları Venezuela'nın büyük borçlarını elinde tutuyor. Rusya, Venezuela'ya askeri teçhizat ve eğitim sağladı. Bununla yetinmeyip Venezuela’daki hava üslerine geçici olarak stratejik bombardıman uçakları konuşlandırdı. Tüm bunlar bir araya gelerek, Maduro'yu iktidarda tutan yaptırımlara karşı bir direniş direği oluşturdu.

Son dönemdeki ABD yönetimlerinin ötesine geçen Trump’ın askeri tehditleri, Latin Amerika ile ABD arasındaki stratejik bağı sağlamlaştırmak için çatışmayı tırmandırma isteğini yansıtıyor. Bu da ekonomik çatışmanın ötesine geçen çatışma sahnesini bölgede açmaya istekli bir yönetim olduğunu gösteriyor.

Ancak tüm bu tehditler, değişen Batı Yarımküre'de Amerikan gücünün sınırlarını da ortaya koyuyor. Washington, güç kullanarak Çin ve Rusya'nın etkisini basitçe ortadan kaldıramaz. Venezuela hükümeti bu ortaklıkları kendisi talep ediyor ve Pekin veya Moskova, Washington’ın talebi üzerine bu ortaklıklardan çekilmez. Tek taraflı eylemler, Washington'un bölgedeki Çin etkisine karşı koymak için iş birliğine ihtiyaç duyduğu Latin Amerika’daki ortaklarını da uzaklaştırabilir.

Potansiyel bir askeri müdahale Venezuela’yı yeniden ABD’nin etki alanına sokmayı başarsa bile, Washington’dan uzaklaşan hükümetler için Çin'in katılımını cazip kılan yapısal koşulları değiştirmiyor.

Arjantin'in ekonomik yerçekimi yasasına teslim olması

Belki de Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei yönetimindeki Arjantin'den daha açık bir şekilde retoriğin gerçeklerle çeliştiği bir örnek bulunamaz. Bu liberal ekonomist (Javier Milei), 2023 yılının sonlarında, Çin'e karşı ABD ile kararlı bir şekilde ittifak kuracağına söz vererek iktidara geldi. Milei, “Komünistlerle anlaşma yapmayacağız” diyerek Pekin ile ilişkilerini kesip Arjantin'i tereddüt etmeden Washington'a yönlendireceğine söz verdi.

Ancak gerçekler bu hırsları çabucak suya düşürdü. Arjantin boğucu bir ekonomik krizle karşı karşıya kalırken enflasyon yüzde 20'nin üzerini görüyor, döviz rezervleri tükeniyor ve borç yükü giderek artıyor. İstikrar için yalnızca Çin'in yeterli ölçekte sağlayabileceği sermaye girişi ve ticaret gelirleri gerekiyor. Siyasi isteklerine rağmen, Çin, özellikle soya fasulyesi ve et olmak üzere Arjantin'in ihracatında ikinci büyük pazar olmaya devam ediyor.

Trump'ın Çin'in etkisine doğrudan karşı çıkma içgüdüsü -ister Venezuela'da tehditler yoluyla ister Arjantin'den Çin'in çıkarılmasını talep ederek olsun- geri teper. Zorlama, kızgınlık doğurur, kızgınlık ise ortakları daha az sert alternatifler aramaya iter.

Birkaç ay içinde Milei’nin konumu çöktü. Bu yılın ocak ayında, hükümeti Çin merkez bankasıyla 18 milyar dolarlık bir döviz takas anlaşmasının yenilenmesini duyurdu. Bu, döviz elde etmek için hayati bir önlemdi. Şubat ayında hükümet, daha önce iptal etme tehdidinde bulunmasına rağmen Çin tarafından finanse edilen hidroelektrik projelerine devam etmeyi kabul etti. Mart ayına gelindiğinde Arjantinli yetkililer, Çin'e tarım ürünleri ihracatını artırmak için sessizce müzakereler yürütüyordu.

Milei, geçtiğimiz mayıs, Arjantin’in ideolojik farklılıklarını korurken Çin ile ‘pragmatik ilişkiler’ arayacağını belirtti ve bu, ekonomik yerçekimi yasasını açıkça kabul etmek anlamına geliyordu. Kendisinden önceki birçok Latin Amerikalı liderin gördüğünü gören Milei, Çin sermayesi ve pazarlarına ekonomik hayatta kalmak için maddi olarak ihtiyaç duyduklarını keşfetti.

Çin'in uzak cephesi olarak Latin Amerika

Bugün Latin Amerika'da yaşananlar, Çin'in ABD ile stratejik çatışma döneminde kırılganlığına verdiği yanıtı temsil ediyor. Washington, Çin'in imalat sektörüne olan bağımlılığını azaltmak için Güneydoğu Asya'daki tedarik zincirlerine güveniyor gibi. Pekin de Latin Amerika'yı stratejik bir arka bölge, ABD'nin talebine alternatif olarak ihtiyaç duyduğu enerji, kaynak ve tarım ürünlerini sağlayan uzak bir ağ olarak inşa ediyor. Daha da önemlisi, Çin, herhangi bir krizde ABD’nin kontrol edebileceği darboğazları aşan altyapı sağlıyor.

Çin'in doğusundaki Şantung eyaletindeki Çingdao Limanı'na yanaşan bir kargo gemisi, 3 Kasım 2025 (AFP)Çin'in doğusundaki Şantung eyaletindeki Çingdao Limanı'na yanaşan bir kargo gemisi, 3 Kasım 2025 (AFP)

On yıllardır küreselleşme, Doğu Asya imalat, Avrupa hizmetler ve ileri endüstriler, Latin Amerika ise ağırlıklı olarak ABD ve Avrupa pazarlarına akan emtialar için etkili bölgesel ekonomik bloklar oluşturdu. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre bugün bu model çöküyor. Çin’in Latin Amerika’daki geniş kapsamlı stratejisi, Pasifik'te ekonomik entegrasyon oluşturarak geleneksel Atlantik odaklı ticaret modellerine meydan okuyor.

ABD’nin bu, 1823 tarihli Monroe Doktrini'nin ilan edilmesinden bu yana bölgesel hegemonyasına yönelik en büyük meydan okumayı temsil ediyor.

Altyapı Latin Amerika'yı Amerikan pazarlarından daha verimli bir şekilde Asya pazarlarına bağladığında, coğrafi yakınlık artık belirleyici bir faktör olmaktan çıktı. Ekonomik entegrasyon, daha fazla sermaye, daha geniş pazarlar ve daha az katı koşullar sunanları kayırma eğilimindedir ve Çin bu avantajlara sahip. Rekabetin olmadığı varsayımı tamamen yıkıldı. Pekin, Amerika kıtasında sadece ABD’nin etkisiyle rekabet etmekle kalmıyor, aynı zamanda kıtanın ekonomilerini Washington'ın kontrolündeki ticaret ağlarına ve finansal sistemlere daha az bağımlı hale getiren alternatif çerçeveler de oluşturuyor.

Latin Amerika'nın yeniden hesaplanması

Gümrük vergileri, teknolojik kısıtlamalar ve stratejik güvensizlik nedeniyle ABD ile Çin arasındaki karşılıklı ekonomik bağımlılık dönemi sona erdiğinde, Latin Amerika kendini benzeri görülmemiş bir konumda buldu. Latin Amerika, aynı anda hem Washington’ın müttefiki hem de potansiyel rakibi hem güvenlik ortağı hem de dış etkilerin hedefi konumunda.

ABD Başkanı Donald Trump, Arjantin Cumhurbaşkanı Javier Milei’yi Beyaz Saray'da ağırladı, 14 Ekim 2025 (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Arjantin Cumhurbaşkanı Javier Milei’yi Beyaz Saray'da ağırladı, 14 Ekim 2025 (AFP)

Bu artık basit bir hesaplama değil. Bir ülke, Çin'den altyapı finansmanı kabul ederken ABD ile güvenlik iş birliğini sürdürebilir. Pekin'e mal ihraç ederken, Washington'dan teknoloji ithal edebilir. Çin ile kalkınma projelerine katılırken, insan hakları konularında ABD ile aynı yönde oy kullanabilir.

Bu karmaşıklık, ekonomik, siyasi ve güvenlik ilişkilerinin güçlendirildiği ittifak yapılarına alışık olan Amerikalı stratejistleri şaşırttı. Ancak bu durum, orta güçlerin kendilerini tek bir tarafa bağlamayı reddederek, bağımsızlıklarını en üst düzeye çıkarmaya çalıştıkları çok kutuplu rekabetin yeni gerçekliğini yansıtıyor.

Washington için sonuçlar

ABD’ye ‘bölgesel hegemonyası askeri tehditler veya ekonomik baskı yoluyla geri kazanılamaz’ şeklinde edişe verici bir mesaj verildi. Trump'ın Çin'in etkisine doğrudan karşı çıkma içgüdüsü -ister Venezuela'da tehditler yoluyla ister Arjantin'den Çin'in çıkarılmasını talep ederek olsun- geri teper. Zorlama, kızgınlık doğurur, kızgınlık ise ortakları daha az sert alternatifler aramaya iter. Washington ayrıca altyapı projelerinde Çin ile dolar bazında rekabet etme kapasitesinden yoksun. Gerekli taahhütler ABD'nin siyasi iradesini aşmaktadır ve Çin'in harcamalarına eşleşse bile stratejik başarıyı garanti etmez.

Çin'in stratejisi, ABD’nin nüfuzunu tamamen ortadan kaldırmaz. Coğrafi yakınlık ve tarihi bağlar, Washington’ın önemini koruyacağını garanti ediyor.

Alternatif ise rahatsız edici bir gerçeği, yani Çin'in Latin Amerika'daki ticari varlığının talep edildiğini kabul etmeyi gerektirir. Daha da önemlisi, ülkeleri gerçek stratejik özerkliği uygulayan ve ideoloji yerine çıkarlar temelinde birçok büyük güçle ilişkilerini sürdüren bir yarımküre, uzun vadede hegemonyayı geri kazanmak için yapılan beyhude girişimlerden daha fazla ABD'nin çıkarlarına hizmet edebilir.

1869'da Süveyş ve 1914'te Panama üzerinden küresel gücü yeniden şekillendiren model, bugün 2024'te Chankay üzerinden kendini tekrar ediyor. Ancak bu seferki bir fark var. Bu fark, ABD’nin değişimin mimarı değil, sabırlı sermayesi ve uzun vadeli vizyonu olan yükselen bir rakip tarafından kendi arka bahçesinde yerinden edilen mevcut güç olarak kendini bulmasında yatıyor.

Çin'in stratejisi, ABD’nin nüfuzunu tamamen ortadan kaldırmaz. Coğrafi yakınlık ve tarihi bağlar, Washington’ın önemini koruyacağını garanti ediyor. Ancak ABD’nin Latin Amerika’ya iradesini dayatması artık mümkün değildir ve etki otomatik olarak varsayılmamalı, sürekli olarak kazanılmalı.

Şimdi soru şu: ABD'nin stratejisi, içgüdüsel bir hakimiyet arayışından sabırlı bir ortaklık geliştirme sürecine geçebilir mi?

Bu sorunun cevabı, sadece Washington’ın kıtadaki konumunu değil, aynı zamanda giderek çok kutuplu hale gelen dünyada liderliğinin geleceğini de belirleyecek.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarfından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.


Telefonunu ve uyuduğu yeri sürekli değiştiren Maduro, Washington'dan gelen tehditler karşısında kişisel güvenliğini artırıyor

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro (AP)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro (AP)
TT

Telefonunu ve uyuduğu yeri sürekli değiştiren Maduro, Washington'dan gelen tehditler karşısında kişisel güvenliğini artırıyor

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro (AP)
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro (AP)

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun, ABD’nin askeri müdahale ihtimalinin arttığı bir dönemde kişisel güvenlik önlemlerini belirgin şekilde artırdığı bildirildi. Konuya yakın kaynaklar, Maduro’nun uyuduğu yeri ve kullandığı telefonları sürekli değiştirdiğini, ayrıca en yakın müttefiki olan Küba ile güvenlik iş birliğini daha da sıkılaştırdığını aktardı.

New York Times’a konuşan hükümete yakın kaynaklar, Maduro’nun çevresinde belirgin bir tedirginlik hâkim olduğunu, ancak Maduro’nun 12 yıldır sürdürdüğü iktidarı için oluşan ‘en ciddi tehdidi’ aşabileceğine inandığını belirtti.

Kaynaklar, devlet başkanının olası hassas saldırılara ya da özel kuvvetlerin düzenleyebileceği bir baskına karşı korunmak amacıyla uyuduğu yeri ve iletişim araçlarını sürekli değiştirdiğini söyledi.

Bu güvenlik önlemlerinin özellikle eylül ayından bu yana yoğunlaştığı ifade edildi. ABD’nin bu dönemde savaş gemilerini bölgeye sevk ettiği ve Trump yönetiminin ‘Venezuela’dan uyuşturucu taşıdığı’ iddiasıyla hedef aldığı tekneleri vurduğu hatırlatıldı.

İhanet riskini azaltmak için Maduro’nun Kübalı yakın korumalarının görev alanını genişlettiği, ayrıca Kübalı karşı istihbarat subaylarının Venezuela ordusunda daha fazla rol almaya başladığı da aktarıldı.

Buna karşın Maduro, kamuoyu önünde, Washington’dan gelen tehditleri küçümser bir görüntü sergiliyor. Maduro, son dönemlerde önceden duyurulmamış halk etkinliklerine katılıyor, sahnede dans ediyor ve TikTok üzerinden propaganda videoları paylaşarak sakin ve kontrolü elinde tutan bir profil çizmeye çalışıyor.

Görsel kaldırıldı.ABD Başkanı Donald (AP)

ABD, Venezuela üzerindeki baskısını farklı yöntemlerle artırmayı sürdürüyor. Karayip Denizi’nde uyuşturucu kaçırdığı öne sürülen teknelere düzenlenen hava saldırıları, Donald Trump’ın askeri operasyonları kara harekâtını da kapsayacak şekilde genişletme yönündeki tehditleri ve Trump yönetiminin Maduro’nun da üyesi olduğunu iddia ettiği Los Soles grubunu yabancı terör örgütü ilan etmesi bu adımlar arasında yer alıyor.

Maduro ve Venezuela hükümeti ise bu suçlamaların tamamını reddediyor. Karakas yönetimi, Washington’un, Venezuela’nın petrol başta olmak üzere devasa doğal kaynakları üzerinde kontrol sağlamak için ‘rejim değişikliğini’ hedeflediğini savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre, Maduro ve Trump’ın temsilcileri bu yılın başlarında, geçen yılki başkanlık seçimlerini kaybetmesine rağmen sonuçları tanımayan Maduro’nun hangi koşullarda görevi bırakabileceğini de görüştü. Ancak bu temaslar herhangi bir sonuca ulaşmayınca Trump yönetimi Venezuela üzerindeki askeri baskıyı artırma yoluna gitti.

Kriz derinleşirken Maduro, neredeyse her gün halka hitap etmeyi sürdürüyor. Son yıllarda iktidarını ayakta tutan yoğun bir kamuoyu kampanyasına dayanan Maduro'nun, planlı etkinliklere ve canlı yayınlara katılımını azalttığı, bunun yerine sürpriz ziyaretleri ve önceden kaydedilmiş mesajları tercih ettiği gözlemleniyor.

Öte yandan dün Reuters’a konuşan dört kaynak, Trump’ın geçen ay Maduro ile kısa bir telefon görüşmesi yaptığını aktardı. Kaynaklara göre Maduro, görüşmede ülkeden ayrılmaya hazır olduğunu, ancak bunun için kendisi ve ailesine tam af, ABD yaptırımlarının kaldırılması ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) hakkındaki davanın düşürülmesi gibi güvenceler talep ettiğini iletti.

Kaynaklar, Maduro’nun ayrıca, Venezuela hükümetinde görev yapan ve büyük bölümü ABD tarafından insan hakları ihlalleri, uyuşturucu kaçakçılığı veya yolsuzlukla suçlanan 100’den fazla üst düzey yetkiliye yönelik yaptırımların da kaldırılmasını talep ettiğini belirtti.

İki kaynağa göre Maduro, yeni seçimler düzenlenmeden önce geçici hükümetin başına yardımcısı Delcy Rodriguez’in geçmesini de istedi.

Trump’ın, 15 dakikadan kısa süren telefon görüşmesinde bu taleplerin çoğunu reddettiği, ancak Maduro’ya ailesiyle birlikte istediği bir ülkeye gitmesi için bir haftalık süre tanıdığı ifade edildi.

İki kaynağın aktardığına göre bu ‘güvenli çıkış koridoru’ cuma günü sona erdi. Bunun üzerine Trump, ertesi gün Venezuela hava sahasının kapatıldığını duyurdu.


Avrupa, 2027 yılına kadar Rus gazı ithalatının sonlandırılması konusunda anlaşmaya vardı

2022 yılında Rusya'nın TürkAkım doğalgaz boru hattının uzatılması için yapılan inşaat sahasında çalışan işçiler (Arşiv- Reuters)
2022 yılında Rusya'nın TürkAkım doğalgaz boru hattının uzatılması için yapılan inşaat sahasında çalışan işçiler (Arşiv- Reuters)
TT

Avrupa, 2027 yılına kadar Rus gazı ithalatının sonlandırılması konusunda anlaşmaya vardı

2022 yılında Rusya'nın TürkAkım doğalgaz boru hattının uzatılması için yapılan inşaat sahasında çalışan işçiler (Arşiv- Reuters)
2022 yılında Rusya'nın TürkAkım doğalgaz boru hattının uzatılması için yapılan inşaat sahasında çalışan işçiler (Arşiv- Reuters)

Avrupa Birliği Konseyi, bugün yaptığı açıklamada, Rus enerji kaynaklarına bağımlılığı sona erdirme çabaları kapsamında 2027 yılına kadar Rus gazı ithalatının ortadan kaldırılması konusunda Avrupa Parlamentosu ile anlaşmaya vardığını bildirdi.

Anlaşma, Rusya'dan sıvılaştırılmış doğal gaz ve boru hattı gazı ithalatının aşamalı olarak yasaklanmasını, her ikisinin de sırasıyla 2026 sonu ve 2027 sonbaharından itibaren tamamen sonlandırılmasını içerecek.

Ekim ayı itibarıyla Rusya'nın AB'nin doğalgaz ithalatındaki payı yüzde 12'ye düştü. Bu oran, 2022'de Ukrayna'yı işgalinden önce yüzde 45'ti. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Macaristan, Fransa ve Belçika gibi ülkeler halen Rus doğalgazını almaya devam ediyor.