Avusturya Dışişleri Bakanı Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan bizim stratejik ortağımızdır ve bölgenin güvenliğini sağlamak için birlikte çalışıyoruz’

Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: “UNRWA’ya sağlanan fonun iadesi, devam eden soruşturmaların sonuçlarına bağlıdır”

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
TT

Avusturya Dışişleri Bakanı Schallenberg, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Suudi Arabistan bizim stratejik ortağımızdır ve bölgenin güvenliğini sağlamak için birlikte çalışıyoruz’

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (Şarku’l Avsat)

Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, Gazze’deki insani durumun ‘felaket’ olduğunu söyleyerek, Riyad ile Viyana arasındaki ilişkiler stratejisini ve Ortadoğu bölgesindeki mevcut gerilimleri kontrol altına almak için birlikte çalışma stratejisine dikkati çekti. Tel Aviv’in Filistinlilere uyguladığı çifte standartların haksız olduğunu belirten Schallenberg, Batı Şeria’daki yerleşimlerin uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurguladı.

Schallenberg, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “İsrailli yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen şiddet eylemleri kabul edilemez ve failleri hesap vermeli. Aşırılık yanlısı İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları güçlü bir şekilde destekliyorum” diyerek, aynı zamanda 7 Ekim’de yaşanan olayın sonuçlarından da Hamas’ı sorumlu tuttu.

Ülkesinin UNRWA’ya sağladığı fonun askıya alınmasıyla ilgili olarak Schallenberg, yöneltilen suçlamalara ilişkin bağımsız ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesinin gerekli olduğunu söyledi. Hükümetinin fonları geri çekmediğini, bunun yerine ajansa fon sağlamayı geçici olarak durdurduğunu belirterek, Avusturya’nın 7 Ekim’den bu yana Gazze ve bölgedeki sivil halka 13 milyon euroluk ek insani yardım sağladığını açıkladı.

İkili ilişkiler düzeyinde ise Schallenberg, “Suudi Arabistan, Avusturya için önemli bir ortaktır. Ekonomik açıdan iddialı Suudi 2030 Vizyonu, Avusturya kurumları ve şirketlerine, özellikle yenilenebilir enerjiye, ilgi çekici fırsatlar sunmaktadır. Avusturya’yı 2023 yılında 200 bine yakın Suudi turist ziyaret etti. Viyana Üniversitesi’ndeki köklü arkeolojik misyonumuzun, Tebük bölgesindeki köy sahasındaki çalışmalarına yeniden başlandı” dedi.

Öte yandan Schallenberg, Husilerin Kızıldeniz’deki gemilere yönelik saldırılarını pervasız ve rastgele olarak nitelendirirken, bunların uluslararası hukuku ihlal ettiğini, bölgesel güvenliğe zarar verdiğini ve küresel ticaretin yüzde 15’ini tehdit ettiğini belirtti. Ayrıca ticari gemilerin Ümit Burnu’na yönlendirilmesinin, gıda, ilaç ve enerji fiyatlarında küresel olarak artışa yol açtığını vurguladı.

ABD eski Başkanı Donald Trump’ın NATO’nun Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yaptığı yardımın, maddi tazminata bağlanması yönündeki açıklamalarına ilişkin olarak ise Schallenberg, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını frenlemek için Washington’un güçlü ortaklara ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Alexander Schallenberg ayrıca, “Şu anda Rusya ve Ukrayna arasında yapıcı bir diyalogdan çok uzaktayız. Ağustos 2023’te Ulusal Güvenlik Koordinatörü düzeyinde Cidde toplantısını düzenleyen Suudi Arabistan gibi kilit aktörler de dahil olmak üzere tüm aktörlerin görüşmeye dahil edilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum. Ukrayna’yı insani alanda destekledik, ancak askeri tarafsızlığımız nedeniyle asla askeri teçhizat açısından destek vermedik” açıklamasında bulundu.

İşte Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg’in Şarku’l Avsat’a verdiği röportajın tamamı;

-İsrail’in Gazze, Refah ve Han Yunus’a yönelik saldırıları konusunda Avusturya’nın tutumu nedir?

*Gazze’deki her geçen gün daha da kötüleşen felaket niteliğindeki insani durumdan derin endişe duyuyorum. Orada tanık olduğumuz muazzam insani acılar kimseyi bu konuya donuk bırakamaz. Filistinli sivil nüfusa yardım etmek ve onları korumak için elimizden gelen her şeyi yapmamız zorunludur. Bu, İsrail için de geçerli. İsrail’in, Hamas’ın barbar terörüne karşı uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk uyarınca kendisini savunma hakkını kabul ederken, sivillerin korunmasının da güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyoruz. İsrail, daha fazlasını yapmalı ve ordu, askeri ve sivil hedefler arasında net bir ayrım yapmalıdır. Filistinlilerin Gazze Şeridi’nden sürülmesi çağrısının çözüm olmadığı açıktır. Acilen ihtiyacımız olan şey, güney üzerinden Gazze’ye daha fazla yardım (yiyecek, su ve tıbbi bakım) ulaştırmak için insani bir ateşkestir.

dsfvdf
Avusturya Dışişleri Bakanı, Riyad’da Suudi mevkidaşı ile bir araya geldi (Arşiv- Şarku’l Avsat)

Planlanan kara saldırısına gelince, İsrail açısından Refah’ta Hamas’a ve sivillerin arkasına saklanan teröristlere karşı önlem alınması gerektiğini anlıyorum. Dünyanın hiçbir ülkesi 7 Ekim’de yaşananları kabul etmeyecektir. Ancak sivil halkı Gazze’nin güneyine kaçmak zorunda bırakıp, ardından güneyin saldırı bölgesi ilan edilmesi benim anlayabileceğim bir mantık değil. İsrail hükümeti, güney Gazze’deki sivil nüfusu nasıl korumayı planladığı konusunda inandırıcı bir planı masaya koymalı. Bölge ziyaretimde bu planın savunuculuğunu yapacağım.

Aynı zamanda sivil halkın acılarına çifte standart uygulamanın gereksiz olduğunu düşünüyorum. İnsanların çektiği acıların hiyerarşisi yoktur. Yaklaşık beş aydır Gazze’de hala 130’dan fazla rehinenin tutulduğunu unutmamalıyız; aralarında Avusturyalı iki çocuk babası da var. Hamas bir terör örgütüdür ve amacı İsrail’de ve Gazze’de yıkım, korku, acı ve sefalet yaymaktır. Masum Filistinlilerle, erkeklerle, kadınlarla ve çocuklarla yaptıkları ticaret de dahil olmak üzere onların ticareti ölümdür.

-Bazı gözlemciler, Avusturya’nın UNRWA’ya yaptığı yardımın durdurulmasına ilişkin gerekçelerin ikna edici olmadığına inanıyor. Ajansı finanse etmeye ne zaman devam edeceksiniz?

*Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı saldırıda UNRWA çalışanlarının parmağı olduğuna ilişkin iddialar son derece kaygı verici. Başta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri olmak üzere UNRWA ve Birleşmiş Milletler adına tam şeffaflık çağrısında bulunuyoruz. Bu bizim için çok üzücü, çünkü biz Avusturya vatandaşlarının BM ile özel bir ilişkisi var. BM’nin genel merkezlerinden birine Viyana’da ev sahipliği yapıyoruz. Ancak bu suçlamalarla ilgili bağımsız ve kapsamlı bir soruşturma yapılması gerekiyor. Tüm iddialar incelenene ve ortaya çıkan sonuçlar netlik kazanana kadar Avusturya, uluslararası ortaklarla koordineli olarak UNRWA’ya yapılan tüm ek ödemeleri askıya aldı. Bir kez daha açıklığa kavuşturmak gerekirse, parayı geri çekmedik, bunun yerine ödemeyi şimdilik durdurduk ve soruşturmanın sonuçlarını bekliyoruz. Ne olursa olsun Avusturya, diğer uluslararası yardım kuruluşları, Dünya Gıda Programı ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu aracılığıyla Gazze’deki sivil nüfusu desteklemeye devam ediyor. Avusturya, insanların çektiği acıları hafifletmek amacıyla 7 Ekim’den bu yana Gazze ve bölgedeki sivil halka 13 milyon euroluk ek insani yardım sağladı.

-İsrailli yerleşimcilerin Filistin’de uyguladığı şiddeti nasıl değerlendirirsiniz?

* Batı Şeria’daki yerleşimler uluslararası hukuka aykırı. İsrailli yerleşimcilerin uyguladığı şiddet eylemleri kabul edilemez ve failleri hesap vermeli. Aslında aşırıcı İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları güçlü bir şekilde destekliyorum ve bunu başından beri de söyledim.

-İsrail’in bölgede yarattığı gerilim, savaşın kapsamını ne kadar genişletebilir?

*Savaşı kimin çıkardığını unutmamak gerekiyor. Hamas’ın 7 Ekim’de başlattığı saldırı, Ortadoğu’daki mevcut gerilimlerden bağımsız olarak suçu yalnızca İsrail’e atmıyor, meseleleri aşırı basite indirgemek anlamına geliyor. Gerçekten de diğer bölgesel aktörler, Hamas saldırısını kendi siyasi gündemlerini sürdürmek için bir fırsat olarak kullandılar. Husilerin ticari gemilere yönelik saldırıları bu pervasız davranışın bir örneğidir. Bölge, gerilimin daha da artmasına tahammül edemez. Geçtiğimiz haftalarda iki kez görüştüğüm Suudi Dışişleri Bakanı Prens Bin Farhan da dahil olmak üzere Arap ortaklarla yaptığım ikili görüşmelerde, bu kısır döngüye son verme yönündeki ortak hedefimizin net olmasını büyük takdirle karşılıyorum.

swevfedv
Avusturya Dışişleri Bakanı, Riyad’da Suudi mevkidaşı ile bir araya geldi (Arşiv- Şarku’l Avsat)

-Kızıldeniz’de seyrüseferi güvence altına almak için ABD liderliğindeki koalisyon hakkında ne düşünüyorsunuz?

*Husilerin Kızıldeniz’deki sivil kargo gemilerine yönelik pervasız ve ayrım gözetmeyen saldırıları uluslararası hukuku ihlal ediyor. Bölgesel güvenliği baltalıyor ve küresel ticareti ve tedarik yollarını tehdit ediyor. Dolayısıyla Kızıldeniz’deki güvensizliğin küresel ekonomi ve refah üzerinde büyük etkisi var. Çoğu çatışmanın sadece bölgesel olmadığını görebiliyoruz ve bu belki de yirmi birinci yüzyılın özel bir özelliğidir. Tıpkı Rusya’nın saldırgan savaşının küresel yansımaları olduğu gibi Orta Doğu’daki çatışmanın da etkileri var. Husi saldırıları nedeniyle ticari gemiler, Ümit Burnu’na yönlendirilmek zorunda kaldı. Bu durumun maliyeti yüksektir ve dünya genelinde gıda, ilaç ve enerji fiyatlarının daha yüksek olmasına yol açmaktadır.

ABD liderliğindeki Refah Muhafızı operasyonu, Kızıldeniz’de seyrüsefer özgürlüğünün sağlanmasına yönelik uluslararası çabaların omurgasını oluşturuyor. Ayrıca Avrupa Birliği (AB), bölgedeki deniz güvenliğine katkı sağlamak amacıyla hızla ASPIDES operasyonunu başlattı. Avusturya, küresel ticarette güvenliği desteklemek amacıyla ticari gemileri denizdeki saldırılardan korumayı amaçlayan bu deniz varlığına katılacak.

-Suudi Arabistan- Avusturya ilişkilerinin geleceği nedir? En önemli işbirliği alanları nelerdir? İki ülke arasında üzerinde çalışılan bir işbirliği projesi var mı?

*Suudi Arabistan, Avusturya için önemli bir ortaktır ve iki ülke arasında özellikle siyasi ve ekonomik alanlardaki yakın ilişkileri takdir ediyorum. Geçtiğimiz aylarda çok sayıda üst düzey ikili ziyaret gerçekleşti. Ekonomik açıdan bakıldığında iddialı Suudi 2030 Vizyonu, özellikle yenilenebilir enerji söz konusu olduğunda Avusturyalı işletmelere ve şirketlere ilginç fırsatlar sunuyor. Avusturya uzun yıllara dayanan deneyime sahip ve bu alanda iyi durumda olan birçok şirkete sahipken, iki ülke arasındaki temaslar da yoğunlaşıyor. 2023 yılında yaklaşık 200 bin Suudi turist, Avusturya’yı ziyaret etti. Avusturya’nın Riyad Büyükelçiliği de Krallık’taki Suudi ve Avrupalı ​​ortaklarla çok çeşitli kültürel projeler uygulayarak ikili kültürel alışverişi geliştirmek için çalışıyor. Bu vesileyle, Viyana Üniversitesi’ndeki köklü arkeolojik misyonumuzun, Tebük bölgesindeki köy sahasında çalışmalarına yeniden başlandı.

-Körfez- Avrupa Bakanlar Konseyi toplantıları ne gibi sonuçlar doğurdu? Şu anda ortak bir proje yürütülüyor mu?

*Bu düzenli bakanlar düzeyindeki toplantılar, AB ile Körfez ülkeleri arasındaki stratejik işbirliğini güçlendirmeyi, koordine etmeyi ve genişletmeyi amaçlıyor. Ortaklığımız ticaret, enerji ve yeşil geçiş gibi karşılıklı çıkarları ilgilendiren birçok konuyu kapsamaktadır. Geçen yılki toplantı, Hamas’ın İsrail’e saldırısıyla aynı zamana denk gelen 7 Ekim’den hemen sonra Maskat’ta yapılmıştı. Bu koşullar altında olağanüstü bir toplantıydı. Ancak bu, Körfez ülkeleri ve Avrupa’nın hem İsrailliler hem de Filistinliler için iki devletli çözümü yeniden canlandırma konusundaki kararlılığını ortaya koydu. Hepimiz istikrarlı ve müreffeh bir Orta Doğu istiyoruz. Bu, aynı zamanda Arap ülkeleri ile İsrail arasında devam eden normalleşmeyi de içeriyor elbette.

-Donald Trump’ın, NATO’nun AB ülkelerine yaptığı yardımın, maddi tazminata bağlanması yönündeki açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

*NATO’nun diğer tarafıyla ilgili açıklamaların özellikle seçim öncesi abartılmaması gerekiyor. Özellikle seçim öncesi dönemde ABD gibi küresel bir oyuncunun bile güçlü ortaklara ihtiyacı var ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı göz önüne alındığında, birbirimize yakın durmamız her zamankinden daha önemli. Avusturya bu transatlantik ortaklığı güçlendirmeye tamamen kararlıdır. Biz NATO’da müttefik değiliz. Ancak demokratik değerler ve ortak çıkarlar çerçevesinde birleştiğimiz ABD ile yakın ilişkilerimize değer veriyoruz.

-Rusya karşısında Ukrayna’ya silahlı maddi desteğinize rağmen Rusya ile diyalog kapısının açık tutulmasını talep ediyorsunuz. Bunun sırrı nedir?

*Savaşlar nadiren savaş alanında, çoğunlukla da müzakere masasında biter. Bu amaçla, iletişim kanallarını sürdürmek için BM ve hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın bağlı olduğu Viyana merkezli Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi diyalog platformlarına ihtiyacımız var. Bu en iyi haliyle klasik çoğulculuktur. Kendi dış politikamızın ‘yankı odalarına’ girme eğiliminin hayatlarımıza yönelik bir tehdit olduğuna inanıyorum. Elbette şu anda Rusya ile Ukrayna arasında yapıcı bir diyalog yürütmekten çok uzaktayız. Ağustos 2023’te Ulusal Güvenlik Koordinatörü düzeyinde Cidde toplantısını düzenleyen Suudi Arabistan gibi büyük aktörler de dahil olmak üzere tüm aktörlerin görüşmeye dahil edilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Ancak bir şey çok açık: Ukrayna müzakereleri Ukrayna olmadan yürütülemez. Rusya’nın egemen bir ülkeyi, neo-emperyalist güdüsüyle, bu ülkenin var olma hakkına sahip olmadığına inanarak işgal ettiğini unutamayız. Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü yasadışı ve haksız saldırı savaşında uluslararası hukuku ve insancıl hukuku bariz bir şekilde ihlal etmesi karşısında Avusturya, siyasi açıdan tarafsız kalamaz ve kalmayacaktır. Ukrayna’yı ilk günden itibaren insani alanda güçlü bir şekilde destekledik. Ancak askeri tarafsızlığımız nedeniyle hiçbir zaman askeri teçhizat konusunda desteklemedik.

-Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının Avusturya’nın güvenliği ve ekonomisi üzerindeki etkisi nedir?

*Size bir örnek vereyim: Ukrayna’nın Lviv şehri Viyana’ya Avusturya’nın batı kesiminden daha yakın. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşının başlangıcından bu yana, yerinden edilmiş 107 bin Ukraynalı Avusturya’da kayıt altına alındı. Yaklaşık 70 bin kişi şu anda Avusturya’da ikamet ediyor ve 40 binden fazla kişi destek alıyor. Gördüğünüz gibi bu savaş sadece Avusturya’yı değil tüm Avrupa’yı etkiledi. Ancak bu bir Avrupa savaşı değil. Ancak etkileri küresel ölçeğe ulaştı. Küresel gıda fiyatlarını veya enerji güvenliğini düşünün. Rusya’nın yakın çevremiz olan Batı Balkanlar’da yarattığı istikrarsızlığa da tanık oluyoruz. Bu da endişeyle takip ettiğimiz bir diğer gelişme.

-Bazı tarafsız Avrupa ülkelerinin NATO’ya katılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

*Her ülkenin kendi tarihi ve kendi coğrafi konumu vardır. Rusya’nın doğrudan tehdidine ve Ukrayna’ya yönelik askeri saldırganlığına yanıt olarak Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılma kararına saygı duyuyoruz. Ancak Avusturya’nın durumu farklı. Askeri tarafsızlık ve Avrupa dayanışması güvenlik politikamızın ayırt edici özellikleridir ve biz buna çok değer veriyoruz. En önemlisi, hiçbir zaman siyasi ve ideolojik olarak tarafsız olmadık. Uluslararası hukuk kırmızı çizgimiz olmaya devam ediyor. BM Tüzüğü saldırıya uğradığında asla sessiz kalmayacağız. AB’nin onursal üyesi ve NATO’nun uzun vadeli ortağı olarak, kriz yönetimi görevlerinde kuvvetler ve polisle birlikte çalışmak da dahil olmak üzere, Avrupa ve ötesinde barış ve güvenliğe katkıda bulunmaya devam edeceğiz.

-Avusturya’nın Sudan krizi konusundaki tutumu nedir?

*Şu anda sorunlu alanlara inanılmaz derecede odaklanıyoruz. Ancak Ukrayna’da, Ortadoğu’da ve Sahel’de olup bitenlerin ortasında, çok endişe verici diğer gelişmeleri de unutmamalıyız. Sudan Silahlı Kuvvetleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki silahlı çatışma, Sudan’ı sivil halk için insani bir kabusa sürükledi. Her iki tarafı da saldırıları derhal durdurmaya, müzakere masasına dönmeye ve sivil yönetime sorunsuz ve hızlı bir geçişin önünü açmaya çağırıyoruz. Ancak aynı zamanda, ağır insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerinin faillerinden, hangi savaşan gruba mensup olduklarına bakılmaksızın hesap sorulmalıdır.



ABD-Çin rekabetinin terazisindeki Gazze: Trump'ın planı oyunun kurallarını değiştirecek mi?

Al Majalla/AFP
Al Majalla/AFP
TT

ABD-Çin rekabetinin terazisindeki Gazze: Trump'ın planı oyunun kurallarını değiştirecek mi?

Al Majalla/AFP
Al Majalla/AFP

Şerbil Berakat

ABD Başkanı Donald Trump, Gazze Şeridi'ni kontrol altına alıp ‘Ortadoğu'nun Rivierası’na dönüştürme planıyla dünyayı şaşkına çevirdiğinde Çin, bu planı açıkça reddetti ve kapsamlı bir ateşkes ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası çağrısında bulundu. Çin ayrıca, ‘Filistin'i Filistinliler yönetir’ ilkesini ve iki devletli çözümü vurguladı. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, o dönemde “Gazze Şeridi'ni zorla dönüştürmeye çalışmak sadece kaos getirecektir” yorumunda bulundu.

Yaklaşık sekiz ay süren ve ABD Başkanı Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya ‘Gazze’deki işi bitirmek’ için serbest hareket etme hakkı verdiği bu sürecin ardından Trump, Gazze’yi rivieraya çevrime planından vazgeçti. Filistinlileri yerinden etme fikrini de içeren bu planın yerine, ateşkesin sağlanmasını ve daha geniş bağlamda savaşın sona erdirilmesini ve Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını amaçlayan, ‘Filistinlilerin bağımsız bir devlet kurma arzularını’ tanıyan ‘20 maddelik plan’ ortaya koydu.

Körfez bölgesinde görev yapan Çinli bir diplomat, özel bir görüşmede bu değişimi ‘hatayı yapanların bunu kendileri düzeltmeye karar verdikleri an’ olarak nitelendirdi. Bu ifade, Pekin'in 7 Ekim 2023'teki saldırıdan bu yana İsrail'in savaşı genişletmesine yardım eden ve ona silah ve siyasi destek sağlayan ülkenin ABD olduğu ve bu yüzden savaşı durdurabilecek tek ülkenin de yine o olduğu şeklindeki tutumunu doğru bir şekilde özetledi. Zira başka bir ülkenin, özellikle de Çin'in, ABD’nin hatalarını düzeltmesi mantıklı değil.

Proaktif girişimler

Çin’in bu tutumları geçici tutumlar değil. ABD’nin tutumu barış sürecinde tarafsız arabulucu rolünden çıkıp İsrail'e kontrolsüz bir taraflı yaklaşıma kayarken, Pekin'in Filistin-İsrail çatışmasına yaklaşımında izlediği ve sürdürdüğü ilkesel tarihi yaklaşımın bir parçasıydı. Bu yorum, Çin'in kaçınılmaz patlamayı öngörmesini sağlamakla kalmadı, aynı zamanda bunu önlemek için proaktif girişimlerde bulunmasını da sağladı. Hamas'ın Gazze Şeridi'ne saldırısından beş ay önce, özellikle 2023 yılının nisan ayında Çin, Suudi Arabistan ile İran arasında uzlaşı için Pekin’de varılan bir anlaşmayla sadece bir ay önce elde ettiği diplomatik ivmeyi kullanarak, İsrail ile Filistinliler arasındaki barış sürecinin yeniden başlatılması için arabuluculuk yapmayı teklif etti. Ancak bu girişim, o dönemde ABD başkanı olan Joe Biden’ın yönetiminin Suudi Arabistan ile kapsamlı bir anlaşma imzalamaya yönelik çabalarına odaklanmış olan İsrail'de yankı bulmadı. Bu anlaşma, Suudi Arabistan'ın Filistin devletinin kurulmasıyla ilişkilendirdiği Riyad ile Tel Aviv arasındaki ilişkilerin normalleşmesini de içeriyordu. Bu girişimi ısrarla sürdüren Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, aynı yılın haziran ayında Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı Pekin'de ağırlayarak, ülkesinin Filistin meselesinin kapsamlı, adil ve kalıcı bir şekilde çözülmesi için çaba göstermeye hazır olduğunu yineledi.

Arapların arkasında konumlandırma

Pekin, 7 Ekim 2023'teki saldırıyı aynı stratejik perspektiften, barış sürecinin başarısızlığının ve uluslararası toplumun işgali sona erdirip Filistinlilerin kendi kaderlerini belirlemelerine olanak sağlamadaki yetersizliğinin canlı bir örneği olarak yorumladı. Çinli stratejistler, bu bağlamda Hamas'ın saldırısını, Filistinlilerle barışın Arap ülkeleriyle bölgesel normalleşme süreci tamamlandıktan sonra ‘bunun bir ilk değil, son olması’ gerektiğine inanan Netanyahu'nun izlediği aşırı stratejik mantığa radikal bir tepki olarak nitelendirdi. Bu bakış açısı, Ortadoğu'yu iç içe geçmiş bölgesel nüfuz ağına dahil ederken karmaşık bir mesele olan Filistin davasını daha sonraki aşamaya erteleyen ABD stratejisiyle yakından bağlantılıydı.

Xinhua Haber Ajansı, Trump'ın planının uygulama ayrıntılarının eksik ve gösterişçiliğin hakim olduğunu düşünerek, Washington'ın Şarm eş-Şeyh zirvesini bölgedeki nüfuzunu yeniden kazanmak için kullanıp kullanmadığını sorguladı.

O dönemde ‘İsrail'in kendini savunma hakkını desteklemek’ ve saldırıya yanıt vermek sloganıyla uluslararası kutuplaşmaartarken, Çin, güvenliğin yeniden tesis edilmesinin barışa doğru ilerlemeyi gerektirdiği ve bunun da kronik Filistin sorununun çözülmesiyle olabileceği şeklindeki Arap ülkelerinin tutumuna uyum sağlamayı tercih etti.

Bu uyum, geçtiğimiz yılın mart ayında Pekin'de düzenlenen Çin-Arap İşbirliği Forumu'nda açıkça görüldü. Toplantının sonuç bildirgesinde, ‘Çin ve Arap ülkeleri arasında Filistin halkının haklarını destekleme ve bölgede barışı sağlamak için birlikte çalışma konusunda tam bir uzlaşı olduğu’ vurgulandı. Bildiri, Gazze Şeridi'ndeki savaşın derhal durdurulması ve iki devletli bir çözümün sağlanması için ciddi çabalar gösterilmesi çağrısında bulunurken, zorla yerinden edilme girişimlerini reddetti.

ABD Başkanı Donald Trump, Japonya'nın Osaka kentinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'nde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi, 29 Haziran 2019 (Reuters)ABD Başkanı Donald Trump, Japonya'nın Osaka kentinde düzenlenen G20 Liderler Zirvesi'nde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi, 29 Haziran 2019 (Reuters)

Çin, Filistin'in konumunu zayıflatan engellerin aşılmasına ciddi bir katkı sağlamak amacıyla Hamas ve Fetih Hareketi (El Fetih) başta olmak üzere 14 Filistinli grubu, geçtiğimiz yılın temmuz ayında ‘Bölünmeyi Sonlandırmak ve Ulusal Birliği Teşvik Etmek için Pekin Deklarasyonu’nu imzalamaya ikna etmeyi başardı. Bu deklarasyon, geçici bir ulusal hükümetin kurulmasını, yeni bir Filistin Ulusal Konseyi için seçimlerin yapılmasını ve İsrail saldırıları karşısında birliğin ilan edilmesini içeriyordu.

Trump planına karşı üç husus

Gazze'deki acımasız katliamlar devam ederken ve uluslararası kamuoyu İsrail'e karşı tavır alırken, Çin, Hamas ve İsrail'in savaşı sona erdirmek için Trump'ın planını kabul etmelerine rağmen tutumunu değiştirmedi. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, planla ilgili yaptığı açıklamada ‘barışı yeniden tesis etmek ve hayatları kurtarmak için gösterilen tüm çabaları’ memnuniyetle karşıladıklarını belirtti, ancak ABD’nin önerisindeki yapısal kusurları vurgulayan üç önemli hususa dikkat çekti. Bunlardan birincisi, insani krizi etkili bir şekilde hafifleten ve bölgesel istikrarı yeniden tesis eden kapsamlı ve kalıcı bir ateşkesin sağlanması için ortak çabalar, ikincisi, Gazze'nin geleceğine ilişkin her türlü düzenlemenin Filistin halkının iradesine saygı göstermesi gerektiği ilkesine dayalı olarak ‘Filistinlilerin kendi kendilerini yönetmesi’ ilkesinin uygulanması ve üçüncüsü, geri adım atmadan iki devletli çözüme bağlı kalınmasıydı. Çin’e göre tarihsel adaletsizlikler ve şiddetin kökleri ancak bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Filistinlilerin ulusal haklarının güvence altına alınmasıyla ortadan kaldırılabilir ve Filistinliler ile İsrailliler arasında kalıcı barış ve bir arada yaşama sağlanabilir. Bu üç husus, ABD’nin önerisindeki zayıflıkları, özellikle de bölgenin yönetimini denetleyecek olan Uluslararası Barış Konseyi'ne verilecek yetki sınırları ve kalıcı ateşkesi izlemek ve sürdürmekle görevli uluslararası güçle ilgili belirsizlikleri ele alıyor.

Resmi makamların temkinli tutumunun aksine Çin basını, Trump'ın planına daha açık bir şüpheyle yaklaştı. Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) yayın organı olan Halkın Günlüğü gazetesi, Şarm eş-Şeyh’taki Gazze konulu zirveyi ‘içeriksel olmaktan çok sembolik’ olarak nitelendirdi. Gazze’deki savaşın tarafları olan İsrail ve Hamas'ın zirveye katılmadığına dikkati çeken gazete, ‘Başlıca ilgili tarafları dışlayan hiçbir müzakere kalıcı barışa yol açamaz argümanını ileri sürerken iki devletli çözümü göz ardı etmenin ‘geçici ateşkesleri kırılgan hale getireceği ve her an çökebileceği’ uyarısında bulundu.

ABD Başkanı Donald Trump ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Şarm eş-Şeyh’te düzenlenen Gazze konulu zirveye katıldı, 13 Ekim 2025 (AFP)ABD Başkanı Donald Trump ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Şarm eş-Şeyh’te düzenlenen Gazze konulu zirveye katıldı, 13 Ekim 2025 (AFP)

Çin'in resmi haber ajansı olan Xinhua, Trump'ın planının uygulama ayrıntılarının eksik olduğunu ve gösterişçiliğin hakim olduğunu değerlendirerek, Washington'ın Şarm eş-Şeyh zirvesini bölgedeki nüfuzunu yeniden kazanmak için kullanıp kullanmadığını sorguladı.

Uluslararası güç ve yeniden yapılanma

Çin'in Trump planına yönelik şüpheci yaklaşımı, özellikle de Arap ülkelerinin plandaki boşlukları doldurma çabaları çerçevesinde Pekin'in kendisini bu plandan tamamen soyutlayacağı anlamına gelmiyor.

Mısır'ın eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Muhammed Hicazi, özellikle Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi konuşmasında iki devletli çözümün uygulanması gerektiğine değindiği ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından Gazze'ye uluslararası güçlerin konuşlandırılması için bir karar alınmasını talep ettiği için Çin'in Şarm eş-Şeyh’teki zirvede önerilen çözüm için uygun gördüğü her türlü desteğin önemli ve gerekli olduğuna inanıyor. Çünkü iki devletli çözümün uygulanması ve BMGK’nin bir karar çıkarması talebi, Pekin'in tercih ettiği yaklaşıma uygun ve bu tür harekete uluslararası meşruiyet kazandıracak bir adım.

Gazze’de konuşlandırılması planlanan uluslararası güç BM'nin yetkisi altında faaliyetlerini yürütür ve Filistin'in egemenliğine saygı gösterirse, Çin bu güce anlayış gösterebilir ve hatta destek verebilir.

Hicazi al Majalla’ya yaptığı açıklamada, Mısır’ın Gazze’deki uluslararası güçle ilgili herhangi bir karar önermeden önce Çin ve diğer daimî üyelerle koordinasyon içinde olacağını söyledi. Pekin'in Gazze'nin yeniden inşası için Mısır'ın planını destekleyeceğinden emin olduğunu belirten Hicazi, bu planın önümüzdeki dönemde Gazze Şeridi'nin yeniden inşası için uluslararası toplumun referans noktası olacağına inanıyor.

Birçok uzman, uluslararası bir güç oluşturmanın başarısının Amerikan planının kaderini belirleyen en önemli faktör olabileceğini vurgularken, Çinli yazar ve uluslararası ilişkiler uzmanı Zhao Zhijun, Çin'in bu güce karşı son derece ihtiyatlı olduğunu ifade ediyor. Şarku’l Avsat’ın al Majalla’dan aktardığı analize göre Zhao Zhijun, Gazze’de konuşlandırılması planlanan uluslararası güç BM'nin yetkisi altında faaliyetlerini yürütür ve Filistin'in egemenliğine saygı gösterirse, Çin bu güce anlayış gösterebileceğini ve hatta destek verebileceğini, ancak önerinin ABD tarafından yönlendirilmesi ve BM’nin yetkisi altında olmaması halinde Pekin'in bunu, ABD'nin Ortadoğu'daki nüfuzunu genişletmeyi amaçlayan yeni bir aracı olarak göreceğini belirtti.

Çin'in Mısır liderliğindeki gücün kurulmasına karşı çıkmayacağını, fakat açıkça destek vereceğini de açıklamayacağını düşünen Zhao Zhijun, Pekin'in temkinli tavrının, kasım ayında yapılması planlanan Kahire yeniden inşa konferansında daha büyük bir rol oynamak da dahil olmak üzere, gelecekte manevra alanı bırakma isteğini yansıttığını söyledi.

ABD’nin ‘geri dönüşü’ ve jeopolitik rekabet

Öte yandan gözlemciler ve uzmanlar, Çin'in Filistin meselesindeki güçlü konumuna olan güvenine rağmen, ABD ile arasındaki jeopolitik rekabetin yoğunlaştığı bir dönemde Trump'ın Gazze’deki savaşı sona erdirme planının ve Pekin’in davet edilmediği Şarm eş-Şeyh’teki zirvesinin, Kuşak ve Yol Girişimi'nin stratejik merkezi olarak kabul edilen bölgedeki diplomatik ve siyasi nüfuzunun sınırlı olduğunu gösterdiğinden Pekin için endişe kaynağı olup olmadığı konusunda görüş ayrılığı içindeler. Çin’in son birkaç yıldır bu bölgeye muazzam ekonomik ve siyasi kaynaklar aktardığı biliniyor.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Çin'in Pekin kentindeki Büyük Halk Sarayı'nda, 18 Temmuz 2017 (Reuters)Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Çin'in Pekin kentindeki Büyük Halk Sarayı'nda, 18 Temmuz 2017 (Reuters)

Diğer gözlemciler ve uzmanlar ise Trump'ın Netanyahu'ya sınırsız desteği, uluslararası ve Amerikan kamuoyunun Filistinliler lehine değişen tutumu ve İsrail'in Doha'ya hava saldırısı düzenlemesinin ardından Körfez ülkeleri için ABD'nin güvenlik şemsiyesine dair artan şüphelerin, Trump'ı tutumunu düzeltmek ve Arap ülkelerinin güvenini geri kazanmak için belirsiz bir hamle yapmaya ittiğini düşünüyor. Ayrıca Trump'ın önerdiği planın yakında çökecek gösterişli bir jestten ibaret olduğu, çelişen çıkarların ağırlığı ve bölgede barış için net bir Amerikan vizyonunun olmaması nedeniyle er ya da geç çökeceğini belirtiyorlar.

Suudi Arabistan, Çin'in İslamabad'ın başlıca silah tedarikçisi olduğu ve Pekin'in bölgesel güvenlikte giderek daha etkili bir aktör haline geldiği bir dönemde Pakistan ile savunma anlaşması imzaladı.

Bu ikinci görüşü savunanlar arasında, Batı Asya ve Afrika Araştırmaları Enstitüsü'nün kıdemli araştırmacısı ve Çin Sosyal Bilimler Akademisi Siyaset Bilimi Bölümü direktörü Dr. Tang Zhichao da bulunuyor. Dr. Tang Zhichao, Al Majalla’ya yaptığı açıklamada, Trump'ın barış planını önermesinin ve Şarm eş-Şeyh’te Gazze konulu zirvenin düzenlenmesinin, bir dereceye kadar Trump’ın Nobel Barış Ödülü'nü kazanma hırsını körükleme girişimi ve İsrail'in Katar'a saldırısının ardından bölgeyi, özellikle de Arap Körfez ülkelerini saran panik ve öfkeye karşı atılmış bir adım olduğunu sbelirtti.

Çin Ortadoğu Araştırmaları Derneği Başkan Yardımcılığı ve Genel Sekreterliği görevi gören Dr. Tang, Trump'ın planının Amerikan hegemonyasına dönüşün başlangıcı olduğu yönündeki söylemlerin oldukça şüpheli olduğunu ifade etti. Dr. Tang’a göre Trump'ın savaşı teşvik ederken birdenbire kendini barış elçisi olarak ortaya atması onun gerçek niyetleri ve planının gerçekçiliği hakkında soru işaretleri yarattı.

‘Büyük İsrail Planı'nın ortaya çıkmasının ve Tel Aviv'in bölgesel düzeni yeniden şekillendirme çabalarının, Trump'ın İsrail'e sınırsız desteğinin doğrudan bir sonucu olduğunu belirten Dr. Tang, “Bu yaklaşım, ABD’nin bölgedeki konumunu zayıflatmaktan başka bir işe yaramayacak” değerlendirmesinde bulundu. Dr. Tang, buna karşın Çin'in ‘bölgesel güvenliğin destekçisi ve kurucusu olarak rolünü ve Arap ülkelerini barış ve kalkınmada ortaklar olarak görmesini’ Çin'in Ortadoğu'daki güvenilirliğini ve siyasi ve güvenlik alanındaki etkisini benzeri görülmemiş bir şekilde artırdığını söyledi.

Pekin'deki Diaoyutai Devlet Konukevi'nde Çin-Arap İşbirliği Forumu'nun 10. Bakanlar Toplantısı'nın açılış töreni öncesinde çekilen hatıra fotoğrafı, 30 Mayıs 2024 (AFP)Pekin'deki Diaoyutai Devlet Konukevi'nde Çin-Arap İşbirliği Forumu'nun 10. Bakanlar Toplantısı'nın açılış töreni öncesinde çekilen hatıra fotoğrafı, 30 Mayıs 2024 (AFP)

Öte yandan Pekin'deki Yabancı Diller Okulu'nda Arapça çalışmaları profesörü olan Dr. Yu Mai, tamamen farklı bir yaklaşım sergiliyor. Dr. Yu, Trump'ın planını ABD'nin Ortadoğu'daki rolünün geri dönüşüyle ilişkilendirmenin, Çin ve ABD'nin bölgesel angajman modelleri arasındaki temel farkı vurguladığını düşünüyor. Dr. Yu’ya göre Washington geleneksel güvenlik ittifaklarına ve siyasi müdahaleye dayanırken, Çin ekonomik entegrasyon, kalkınma iş birliği ve büyük güçlerin karakteristik diplomasi yoluyla tamamlayıcı bir rol oynuyor.

Al Majalla’ya konuşan Dr. Yu, ekonomi ve güvenlik alanlarında Çin'in bölgedeki rolünün sınırlı olmadığını, aksine Batı hegemonyası çerçevesinde Çin'in rolünü değerlendirmek yanlış bir algı olduğunu göz önünde bulundurarak, etkinliği kademeli ve pratik bir şekilde yeniden tanımladığını kaydetti. Çin’in sıfır toplamlı oyunları reddettiğini ve nüfuzunun, kalkınma yoluyla istikrarı teşvik eden ve diyalog yoluyla anlaşmazlıkları çözen uzun vadeli stratejisinde açıkça görüldüğünü belirten Dr. Yu, bunun bölgesel güvenlik sistemine önemli bir katkı sağladığını, onun bir alternatifi olmadığını vurguladı.

Çin uzmanı Tamara Birru, Çin'in Ortadoğu'nun ABD'nin oyun alanı olduğunu ve bölgedeki ülkelerin Washington'ı asla terk etmeyeceğini çok iyi bildiğini söyledi. Bu yüzden Çin’in enerji güvenliği ve Kuşak ve Yol Girişimi için Ortadoğu'nun önemini göz önünde bulundurarak, bölgede ABD ile rekabet etmek istemediği ve Washington'ı kızdırmaya gerek duymadığı değerlendirmesinde bulunan Birru, Çin’in bunun yerine Ortadoğu ülkeleriyle ekonomik ilişkileri güçlendirmeye ve ortak askeri tatbikatlar ve eğitimler yoluyla güvenlik ve askeri varlığını sürdürmeye odaklandığını belirtti.

Bu arada Çin Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng, Şarm eş-Şeyh’teki Gazze konulu zirvenin ardından, başta Körfez ülkeleri olmak üzere Çin ile Arap ülkeleri arasındaki iş birliğinden geri adım atılmayacağını vurgulamak amacıyla Suudi Arabistan'da başlayan ve Kuveyt ile Katar'ı da kapsayan Körfez bölgesinde siyasi ve ekonomik bir resmi tur gerçekleştirdi.

Birçok Çinli uzman, Trump'ın Gazze'den başlayarak Ortadoğu'yu ABD'nin çıkarlarına göre yeniden şekillendirme planının başarılı olup olmayacağına bakılmaksızın, Batılı meslektaşlarının bölgedeki Çin stratejisine ilişkin değerlendirmelerinin geleneksel çerçevelerle sınırlı kaldığına inanıyor. Bu değerlendirmeler, Pekin'in rolünü güvenlik konusunda bedavacılık yapmak ve Washington ile stratejik rolleri paylaşmakla sınırlandırıyor, yani güvenlik yönetimini Amerikalılara bırakıp karşılığında Çin'in ekonomik kazançlara yatırım yapmasını öngörüyor. Ancak bu yorumlar, Çin’in güç araçlarındaki temel değişiklikleri göz ardı ediyor. Zira bu araçlar, bölgesel güç dengesini yeniden şekillendirebilecek dolaylı güvenlik boyutlarını da içerecek şekilde genişledi. Çin’in İslamabad’ın başlıca silah tedarikçisi ve en yakın askeri ortağı olduğu bir dönemde Suudi Arabistan’ın Pakistan ile ortak savunma anlaşması imzalaması, bunun bir örneğiydi. Bu durum, Pekin'i dolaylı da olsa bölgesel güvenlik denkleminde giderek daha etkili bir aktör haline getirirken, ABD geleneksel güvenlik rolüne olan güveni yeniden tesis etmekte zorlanıyor.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarfından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.


Latin Amerika’da askeri yığınak: “ABD, personele gizlilik sözleşmesi imzalatıyor”

ABD'nin Karayipler'deki askeri nüfuzunu artırması tartışma yaratıyor (Reuters)
ABD'nin Karayipler'deki askeri nüfuzunu artırması tartışma yaratıyor (Reuters)
TT

Latin Amerika’da askeri yığınak: “ABD, personele gizlilik sözleşmesi imzalatıyor”

ABD'nin Karayipler'deki askeri nüfuzunu artırması tartışma yaratıyor (Reuters)
ABD'nin Karayipler'deki askeri nüfuzunu artırması tartışma yaratıyor (Reuters)

ABD, Latin Amerika'daki operasyonlara katılan askerlere gizlilik sözleşmesi imzalatıyor.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Reuters'a konuşan ABD'li yetkililer, Latin Amerika ve Karayipler'deki operasyonlarda yer alan askerlerin imzaladığı sözleşmelerin detaylarına dair bilgi paylaşmadı.

Haberde, askeri yetkililerin ulusal güvenlik sırlarını gizli tutmalarının zaten zorunlu olduğu hatırlatılarak, ek bir gizlilik sözleşmesi şartı koşulmasının "epey sıradışı olduğu" vurgulanıyor.

Kaynaklar, kaç askeri yetkilinin bu sözleşmeleri imzaladığına dair bilgi vermiyor.

ABD Başkanı Donald Trump, uyuşturucu kaçakçılığını durdurma gerekçesiyle Latin Amerika'ya askeri yığınak talimatı vermişti. Cumhuriyetçi lider, CIA'e Venezuela'da operasyon düzenleme emri verdiğini de duyurmuştu.

Pentagon, Gerald Ford uçak gemisini Venezuela açıklarında konuşlandırdığını geçen hafta bildirmişti. Ayrıca bölgeye helikopter, F-35 savaş şetleri, füzesavar gemisi ve nükleer denizaltı gönderildiği de ifade edilmişti.

Reuters'ın aktardığına göre bölgede 17 bine yakın asker konuşlandırıldı.

Uzmanlar, bu hamlelerle uyuşturucuyla mücadele operasyonları için gerekli olanın çok ötesinde bir askeri yığınak yapıldığına işaret ediyor.

Amerikan medyasındaki analizlerde de Trump'ın Venezuela lideri Nicolas Maduro'yu devirmeyi amaçladığı yorumlarına yer verilmişti. Beyaz Saray, Venezuela liderinin başındaki ödülü bu yıl 50 milyon dolara yükseltmişti.

Amerikan ordusu, eylülün başından bu yana bölgede 13 saldırı düzenledi. Aralarında Venezuela, Kolombiya ve Ekvador vatandaşlarının da yer aldığı en az 57 kişi öldürüldü.

Latin Amerika'daki gerginlik Kolombiya'ya da sıçramıştı. ABD Hazine Bakanlığı, Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, eşi Veronica del Socorro Alcocer Garcia, oğlu Nicolas Petro ve İçişleri Bakanı Armando Benedetti'yi yaptırım listesine almıştı.

Trump, solcu Petro'ya "uyuşturucu lideri" demiş, Kolombiyalı siyasetçi de "Trump daha Kolombiya'nın haritadaki yerini bilmiyor" diye karşılık vermişti.

Independent Türkçe, Reuters, Latin Times


Trump, Hindistan Başbakanı’nı taklit etti ve ona şakayla ‘katil’ dedi

ABD Başkanı Donald Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, geçtiğimiz şubat ayında Beyaz Saray'da düzenlenen ortak basın toplantısında el sıkıştı. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, geçtiğimiz şubat ayında Beyaz Saray'da düzenlenen ortak basın toplantısında el sıkıştı. (Reuters)
TT

Trump, Hindistan Başbakanı’nı taklit etti ve ona şakayla ‘katil’ dedi

ABD Başkanı Donald Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, geçtiğimiz şubat ayında Beyaz Saray'da düzenlenen ortak basın toplantısında el sıkıştı. (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi, geçtiğimiz şubat ayında Beyaz Saray'da düzenlenen ortak basın toplantısında el sıkıştı. (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Güney Kore'de düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde yaptığı konuşmada, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi esprili bir şekilde ‘katil’ ve ‘çok sert’ olarak nitelendirdi.

Şarku’l Avsat’ın BBC’den aktardığına göre dün konuşan Trump, geçtiğimiz mayıs ayında Hindistan ve Pakistan arasında çatışmaların patlak verdiği ve her iki ülkede de onlarca kişinin öldüğü, ancak birkaç gün sonra gerginliğin azaldığı dönemde Hindistan Başbakanı’yla yaptığı konuşmayı taklit etti.

Trump, Beyaz Saray'ın YouTube kanalında yayınlanan videonun 36’ncı dakikasında şu ifadeleri kullandı: “Başbakan Modi'ye büyük saygı ve sevgi duyuyorum, aramızda harika bir ilişki var. Aynı şekilde Pakistan Başbakanı da harika bir adam, o bir saha komutanı, neden saha komutanı olduğunu biliyor musunuz? O büyük bir savaşçı. Aynı zamanda büyük bir adam.”

Trump şöyle devam etti: “Yedi uçağın düşürüldüğünü okudum. Savaşıyorlar ve bu tehlikeli bir durum. Bu iki nükleer güç şiddetli bir savaşa girmiş durumda. Başbakan Modi'yi aradım ve ona şöyle dedim: Sizinle iş yapamayız. Hayır, sizinle iş yapmamalıyız. Pakistan'la savaş başlatıyorsunuz. Biz bunu yapmayacağız.”

Trump sözlerini şöyle sürdürdü: “Sonra Pakistan'ı aradım ve dedim ki: Hindistan'la savaştığınız için sizinle iş yapmayacağız. Bildiğiniz gibi, ikisi de nükleer güçler. Onlar dediler ki: Savaşmamıza izin vermelisiniz. İkisi de savaştıklarını söylediler. İkisi de güçlü uluslar.”

Hindistan Başbakanı hakkında esprili bir dille konuşmaya devam eden Trump, “Modi çok yakışıklı, ama bana bir katil gibi cevap verdi ve şöyle dedi: Hayır, savaşacağız. O çok katıdır. Ben de merak ettim: Aman Tanrım, bu benim tanıdığım adam mı? Ama kısa bir süre sonra ikisi de nazik davrandılar ve sadece iki gün sonra beni aradılar ve şöyle dediler: Anlıyoruz ve savaşmayı bırakacağız... Bu inanılmaz değil mi?”

ABD Başkanı Donald Trump'ın, yaklaşık otuz yıldır iki nükleer güç arasında yaşanan en kötü askeri gerginliğin ardından Hindistan ve Pakistan'ın ateşkes kabul ettiğini duyuran kişi olduğunu belirtmek gerekir.

Trump, her iki tarafın gösterdiği ‘sağduyuyu’ övdü ve dünyanın birçok ülkesi iki komşu ülke arasındaki gerginliğin azalmasını memnuniyetle karşıladı.