Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzulların sayısı 24'e ulaştı

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
TT

Tanrı Dağları'ndaki çiftçiler iklim kriziyle baş etmenin yolunu buldu

Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)
Yapay buzullar ilk kez 2014'te Himalayalar'da oluşturulmuş daha sonra Şili ve İsviçre'de de benzer yöntemler ortaya çıkmıştı (AFP)

Kırgızistan'da Tanrı Dağları'nda yer alan köylerdeki çiftçiler, kuraklıktan etkilenen tarlalarını kurtarmak için yapay buzullar oluşturmaya başladı.

Köylüler tarafından oluşturulan buzulun şu anda 5 metre uzunluğa ve 20 metre genişliğe sahip olduğu, kışın en çetin zamanlarındaysa buzulun 12 metre yüksekliğe kadar eriştiği ifade edildi.

AFP'ye konuşan çiftçi Erkinbek Kaldanov, "Buzul eridiği zaman hyavanlara ve toprağa yetecek kadar su olacak" diye konuştu.

Buzulun bölge halkı tarafından sonbaharda iki hafta boyunca Tanrı Dağları'nın zirvesinde gelen suyun yönünün değiştirilerek oluşturulduğu belirtildi.

Köylüler, bölgenin doğal su kaynağı olan buzulların yok olmasından dolayı böyle bir çözüme gittiği aktarıldı.

Orta Asya'da artan sıcaklıklar nedeniyle son yıllarda kış aylarında artık buzullar oluşmuyor. Bilimsel dergi Science'ta yayımlanan bir çalışmada, bölgedeki buzulların erime hızının 2035-2055 periyodunda zirve yapacağı belirtilmişti.

Kırgız çiftçilerin sözcülüğünü yapan Aido İzmanaliyev, "Her yıl daha az su var. Yeraltı suları boşalıyor, baharlar kurak geçiyor. Otlaklarla ilgili problem yaşıyoruz" diye konuştu.

Oluşturdukları yapay buzulla ilgili konuşan İzmanaliyev şunları söyledi:

Su, üç kilometredeki bir dağ kaynağından yeraltı borusuyla geliyor. Bir noktada toprağın üstüne fışkırıyor ve burada buzul oluşuyor. Eridiğinde su sağlamanın yanı sıra oluşturduğumuz buzul ortam sıcaklığını da düşürüyor ve nem yaratuyor. Bu da çevredeki bitki örtüsünün gelişmesine yardım ediyor. Böylece ilkbahardan sonbahara kadar hayvanları otlatabiliyoruz.

Yapay buzulların tanesinin yaklaşık 6 bin 200 dolara mal olduğu ve ülke genelinde 24 yapay buzul oluşturulduğu belirtildi.

Kırgızistan nüfusunun üçte ikisi kırsalda yaşarken, ekonomisinin yüzde 10'unu tarım oluşturuyor. Orta Asya'da giderek artan kuraklık problemi Kırgızistan'ın yanı sıra Kazakistan, Özbekistan ve Türkmenistan'da da ülkelerde etkisini gösteriyor.

Independent Türkçe, AFP, Asia-Plus

 



Netanyahu, Trump ile görüşmesinden önce Hamas'ı anlaşmayı ihlal etmekle suçladı

Dün Batı Şeria'daki Beytüllahim'de bulunan Doğuş Kilisesi önündeki Noel Arifesi kutlamalarından (AFP)
Dün Batı Şeria'daki Beytüllahim'de bulunan Doğuş Kilisesi önündeki Noel Arifesi kutlamalarından (AFP)
TT

Netanyahu, Trump ile görüşmesinden önce Hamas'ı anlaşmayı ihlal etmekle suçladı

Dün Batı Şeria'daki Beytüllahim'de bulunan Doğuş Kilisesi önündeki Noel Arifesi kutlamalarından (AFP)
Dün Batı Şeria'daki Beytüllahim'de bulunan Doğuş Kilisesi önündeki Noel Arifesi kutlamalarından (AFP)

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu dün, Refah'ta meydana gelen bombalı saldırıda bir İsrail ordusu subayının yaralanmasından Hamas'ı sorumlu tutmaya çalıştı.

Netanyahu'nun Hamas'a yönelik suçlaması, ABD Başkanı Donald Trump ile ABD'de yapılması beklenen görüşmesinden günler önce geldi. Şarku’l Avsat’ın İbrani medyasından aktardığına göre Netanyahu, Trump'ı İsrail ve Hamas'ın kontrolündeki bölgeler arasında kalıcı bir sınır olarak "sarı hat"ı tanımaya ikna etmek istiyor; bu da fiilen İsrail'in Gazze Şeridi'nin yüzde 58'ini işgal etmesi anlamına gelecektir.

İsrail ordusu, Refah'taki patlamanın ne zaman gerçekleştiğini belirlemek için soruşturma başlatmış olsa da Netanyahu, Trump tarafından sunulan bir plana göre, Hamas'ı geçen ekim ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Ancak Hamas, patlamanın tamamen İsrail kontrolü altındaki bir bölgede meydana geldiğini ve olayın patlamamış mühimmat nedeniyle oluştuğunu öne sürdü.

Bu arada, İsrail işgal yetkilileri dün Filistin Başkan Yardımcısı Hüseyin el-Şeyh'in Beytüllahim'deki Doğuş Kilisesi'nde Noel kutlamaları için düzenlenen gece yarısı ayinine katılmasını engelleyerek, konvoyunun kiliseye ulaşmasını önledi.


ABD Adalet Bakanlığı: Epstein'ın dosyalarının yayınlanmasını tamamlamak için "birkaç haftaya daha" ihtiyacımız olabilir

Milyarder Jeffrey Epstein (AP)
Milyarder Jeffrey Epstein (AP)
TT

ABD Adalet Bakanlığı: Epstein'ın dosyalarının yayınlanmasını tamamlamak için "birkaç haftaya daha" ihtiyacımız olabilir

Milyarder Jeffrey Epstein (AP)
Milyarder Jeffrey Epstein (AP)

ABD Adalet Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, cinsel suçlardan hüküm giymiş milyarder Jeffrey Epstein hakkındaki dosyaların yayınlanmasının tamamlanması için "birkaç haftaya daha" ihtiyaç duyabileceğini ve yetkililer mağdurları korumak için ayrıntıları incelemeye çalışırken belgelerin tam olarak yayınlanmasının haftalarca gecikeceğini belirtti.

Associated Press'e (AP) göre Adalet Bakanlığı, New York Güney Bölgesi Başsavcılığı ve FBI'ın Epstein davasıyla ilgili olabilecek bir milyondan fazla ek belge bulduğunu açıkladı.

Adalet Bakanlığı açıklamasında bu yeni dosyaların kendilerine ne zaman bildirildiğini açıklamadı.

Adalet Bakanlığı açıklamasında, avukatlarının belgeleri incelemek ve Kongre'nin geçen ay neredeyse oy birliğiyle kabul ettiği yasanın gerektirdiği sansürleri yapmak için gece gündüz çalıştığını vurguladı.

Bakanlık, "Belgeleri en kısa sürede yayınlayacağız. Malzemenin çokluğu göz önüne alındığında, bu süreç birkaç hafta daha sürebilir" dedi.

Trump yönetimi, geçen ay Kongre tarafından kabul edilen bir yasaya uygun olarak, 1990'larda Trump'ın arkadaşı olan merhum finansçı Jeffrey Epstein hakkındaki ceza soruşturmasıyla ilgili dosyaları yayınlamaya başladı.

Kongredeki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, Trump'ın itirazlarına rağmen, mağdurları korumak için kısmi sansürlere izin verirken, tüm belgelerin 19 Aralık'a kadar yayınlanmasını gerektiren yasayı kabul etti.

Şimdiye kadar yayınlanan metinler, bazı Cumhuriyetçileri kızdıran kapsamlı sansürler içeriyordu ve 2026 ara seçimleri öncesinde partiyi tehdit eden skandalı yatıştırmak için pek bir şey yapılmadı.

Adalet Bakanlığı dün sosyal medyada yayınladığı bir mesajda, FBI ve Manhattan'daki ABD Başsavcılığı tarafından Epstein ile potansiyel olarak bağlantılı bir milyondan fazla ek belgenin ortaya çıkarıldığını belirtti, ancak belgelerin ne zaman veya nasıl bulunduğuna dair ayrıntı vermedi.


Yapay zekâ tarafından oluşturulan videoda Netanyahu ve Trump'ın bir savaş uçağını kullandığı görülüyor

Binyamin Netanyahu'nun basın ofisi tarafından yayınlanan videodan
Binyamin Netanyahu'nun basın ofisi tarafından yayınlanan videodan
TT

Yapay zekâ tarafından oluşturulan videoda Netanyahu ve Trump'ın bir savaş uçağını kullandığı görülüyor

Binyamin Netanyahu'nun basın ofisi tarafından yayınlanan videodan
Binyamin Netanyahu'nun basın ofisi tarafından yayınlanan videodan

İsrail Başbakanlık Ofisi dün, Başbakan Binyamin Netanyahu ve ABD Başkanı Donald Trump'ın, adı belirtilmeyen çöl bölgesindeki bir grup binanın üzerinden savaş uçağı uçurduğunu gösteren yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir video yayınladı.

Times of Israel'e göre Instagram'da yayınlanan video, İsrail-İran savaşının başlamasının üzerinden altı ay geçmesini anmak amacıyla hazırlanmış gibi görünüyor.

Kısa videoda Netanyahu ve Trump'ın güneş gözlüğü takarak birbirlerine batıkları görülüyor. Altyazıda "Zafer geçit töreninde" yazıyor ve "#altıay" etiketi yer alıyor.

İsrail ve İran arasındaki yıldırım hızıyla gelişen askeri çatışma, İsrail'in 13 Haziran 2025'in erken saatlerinde İran'ın onlarca hedefine sürpriz bir saldırı düzenlemesiyle başlayıp sadece 12 gün sürdü.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel'den aktardığına göre İsrail, İran'ın üst düzey askeri komutanlarına, nükleer bilim insanlarına, uranyum zenginleştirme tesislerine ve balistik füze programına yönelik saldırısının, "Tahran'ın Yahudi devletini yok etme yönünde açıkladığı planını gerçekleştirmesini engellemek için gerekli" olduğunu söyledi.

İran, nükleer silah arayışında olduğunu sürekli olarak reddediyor. Bununla birlikte, uranyum zenginleştirme seviyelerini "barışçıl olmayan amaçlar için kullanılabilecek" seviyelere çıkardı, uluslararası denetçilerin nükleer tesislerine erişimini engelledi ve balistik füze kapasitesini genişletti.

İsrail, İran'ın son dönemde füze kapasitesini yeniden inşa etmek için adımlar attığını ve hâlâ nükleer silah edinme arayışında olduğunu belirtti.

İran, İsrail'in saldırılarına karşılık olarak İsrail'e 500'den fazla balistik füze ve yaklaşık bin 100 insansız hava aracı (İHA) fırlattı. Sağlık yetkilileri ve hastanelere göre, saldırılar İsrail'de 32 kişinin ölümüne ve 3 binden fazla kişinin yaralanmasına neden oldu.

Savaş sona yaklaşırken, Amerika Birleşik Devletleri de İran nükleer tesislerine yönelik saldırılara katıldı.