İran'dan ‘maksimum zarar’ sözü

ABD kuvvetleri, İsrail'in Şam'daki İran konsolosluğunu vurmasına karşılık DMO’nun vereceği yanıta hazır.

Suriye ve Lübnan'daki DMO güçlerinin komutanı Muhammed Rıza Zahidi memleketi İsfahan'da toprağa verildi. (Tesnim)
Suriye ve Lübnan'daki DMO güçlerinin komutanı Muhammed Rıza Zahidi memleketi İsfahan'da toprağa verildi. (Tesnim)
TT

İran'dan ‘maksimum zarar’ sözü

Suriye ve Lübnan'daki DMO güçlerinin komutanı Muhammed Rıza Zahidi memleketi İsfahan'da toprağa verildi. (Tesnim)
Suriye ve Lübnan'daki DMO güçlerinin komutanı Muhammed Rıza Zahidi memleketi İsfahan'da toprağa verildi. (Tesnim)

İran yeni mesajlar vererek Suriye'deki son büyük kaybı olan ve İsrail'in Şam'daki İran konsolosluğunu bombalaması sonucu altı İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) subayı ile birlikte Tuğgeneral Muhammed Rıza Zahidi'nin de öldürüldüğü saldırıya yanıt vermek üzere harekete geçme niyetini yineledi.

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, İsrail saldırısının ‘cevapsız kalmayacağını’ belirterek “Operasyonun zamanlamasını ve niteliğini tam olarak belirleyeceğiz. Düşmana azami zarar vererek eyleminden pişman olmasını sağlayacağız” ifadelerini kullandı. Zahidi'nin İsfahan'daki cenaze töreninde yaptığı konuşmada Bakıri, “Şam'daki İran konsolosluğuna yapılan saldırı İsrail için bir intihardır ve onun çöküş ve yok oluş sürecini hızlandıracaktır” dedi. İsrail'e yanıt vermeyi ‘halkın talebi’ olarak nitelendirdi.

Zahidi'nin cenaze töreninden sonra DMO'dan yapılan resmî açıklamada “Düşmanları cezalandırmak için verilecek karşılık ulusal taleplere yanıt olarak gerçekleşecektir” denildi. DMO medyası İran topraklarından İsrail'e doğrudan bir balistik saldırı yapılacağını simüle eden bir video yayınladı.

Bu mesajlar, ABD'li yetkililerin önümüzdeki günlerde bölgedeki İsrail ve ABD varlıklarını hedef alan ‘büyük’ bir İran saldırısı beklentisiyle ABD'de yüksek alarm durumunu doğrulamasından saatler sonra geldi. Amerikan CBS kanalına göre, ABD ve İsrail istihbarat kaynakları, İran'ın Şahed insansız hava araçları (İHA) ve seyir füzeleriyle İsrail elçiliğine saldırı düzenlemeyi planladığına inanıyor. Öte yandan ABD'li bir yetkili Reuters'e “Kesinlikle yüksek alarm durumundayız” dedi.

İranlı çevrelerde verilecek tepkiyle ilgili karışık duygular var. Bazı analistler, ABD'nin İran'ın balistik füzelerini durdurarak müdahale etme ihtimaliyle birlikte ‘İsrail'in bölgedeki savaşı genişletme tuzağına’ düşme konusunda uyarıda bulundu. Diğerleri ise ‘İran'ı daha geniş bir savaşa sürüklemeden orantılı ve caydırıcı bir yanıt’ verilmesi çağrısında bulundu.



ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
TT

ABD ve İsrail’in savaş sonrası Gazze planı ortaya çıktı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bini geçti (Reuters)

ABD ve İsrail, Washington'ın savaş sonrası Gazze'de geçici bir süre için yönetime liderlik etmesi hakkında görüşme yaptı.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan kaynaklar, ABD’li ve İsrailli üst düzey yetkililer arasında yapılan görüşmede, Washington’ın tamamen silahsızlandırılana dek Gazze’yi denetlemesi gündeme getirildi.

ABD'li bir yetkilinin başkanlık edeceği geçiş yönetiminde, Hamas veya Filistin Ulusal Yönetimi’nin söz sahibi olmayacağı fakat Filistinli teknokratların yönetime katılabileceği belirtiliyor. Ayrıca yönetimde yer alması için başka ülkelerin de davet edilebileceği aktarılıyor.

Kaynaklar, görüşmelerin henüz erken aşamada olduğunu ve herhangi bir anlaşmaya varılmadığını söylüyor. Teklifi ABD tarafının mı yoksa İsrail’in mi getirdiğine dair bilgi paylaşılmadı.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, görüşmeler hakkında yorum paylaşılmazken, “Biz barış sağlanmasını ve rehinelerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz” dendi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisiyse yorum taleplerini reddetti.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait Sky News Arabia'ya nisanda verdiği röportajda, savaş sonrasında "ılımlı Arap ülkelerinin" de dahil olduğu uluslararası bir mütevelli heyetinin Gazze'yi denetleyeceğini söylemişti.

Batı Şeria’daki Filistin Ulusal Yönetimi yorum yapmazken Hamas, ABD liderliğinde kurulacak bir geçiş yönetimi fikrini reddettiklerini bildirdi.

Irak’ta 2003’te Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından ABD öncülüğünde Geçici Koalisyon Yönetimi kurulmuştu. ABD ve Birleşik Krallık’a ek olarak 32 ülkenin daha katkı sağladığı bu yönetim, birçok Iraklı tarafından işgalci güç olarak görülmüştü. Geçici yönetim, ülkede çıkan isyanı kontrol altına alamayınca iktidarı geçici bir Irak hükümetine devretmişti.

Reuters’ın analizinde, Gazze'de ABD öncülüğünde kurulacak bir geçici yönetimin Washington’ı savaşa daha fazla çekeceğine ve ABD’nin Irak işgalinden bu yana Ortadoğu'daki en büyük müdahalesi anlamına geleceğine dikkat çekiliyor.

BAE, ABD ve İsrail'e Gazze'nin savaş sonrası yönetiminin uluslararası bir koalisyon tarafından denetlenmesini ocak ayında önermişti. Ancak bu yönetime Filistin Ulusal Yönetimi'nin dahil edilmesi ve bağımsız Filistin devletinin kurulmasına yönelik adımlar atılmasını şart koşmuştu.

BAE Dışişleri Bakanlığı, Filistin Yönetimi'nin yer almadığı ABD liderliğindeki bir geçici yönetimi destekleyip desteklemeyeceğine ilişkin sorulara yanıt vermedi. Netanyahu hükümetiyse “İsrail karşıtı” olmakla suçladığı Filistin Yönetimi'nin Gazze'de herhangi bir rol üstlenmesini kesinlikle reddediyor.

Netanyahu, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Hamas’a saldırıların yoğunlaştırılacağını duyurmuş, bu adımı Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in tavsiyesiyle attığını söylemişti. İsrail Güvenlik Kabinesi de Gazze Şeridi’ne saldırıların genişletilmesini pazar günü onaylamıştı. Plan kapsamında Gazze’deki "tampon bölgelerin" genişletileceği, askerlerin de kara harekatlarıyla ele geçirilen bölgelerden geri çekilmeyip işgali sürdüreceği aktarılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, New Arab