İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.



Witkoff ve Arakçi'nin anlaşmazlıkları Roma'da da devam ediyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump'ın Orta Doğu elçisi Steve Witkoff, 17 Nisan 2025'te Paris'te (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump'ın Orta Doğu elçisi Steve Witkoff, 17 Nisan 2025'te Paris'te (AFP)
TT

Witkoff ve Arakçi'nin anlaşmazlıkları Roma'da da devam ediyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump'ın Orta Doğu elçisi Steve Witkoff, 17 Nisan 2025'te Paris'te (AFP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump'ın Orta Doğu elçisi Steve Witkoff, 17 Nisan 2025'te Paris'te (AFP)

İran ve ABD heyetleri arasında bugün İtalya'nın başkenti Roma'da yapılacak ikinci tur müzakereler öncesinde yaşanan gerginlikte ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio , Avrupa'yı “İran'a yeniden yaptırım uygulamaya” çağırdı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio Avrupa'yı “İran'a yaptırımları yeniden uygulamaya” çağırırken, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi “Amerikalıların niyetleri hakkındaki şüphelere rağmen” müzakerelere katıldığını doğruladı. Arakçi, “Gerçekçi olmayan her türlü talep bir anlaşmaya varma şansını azaltacaktır” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre İranlı bir yetkili, ülkesinin Washington'a uranyum zenginleştirme konusunda kısıtlamaları kabul etmeye hazır, ancak yeni bir nükleer anlaşmadan çekilmeyeceğine dair garantiye ihtiyacı olduğunu bildirdiğini açıkladı.

İkinci turun arifesinde ABD elçisi Steve Witkoff İsrailli bir bakan ve Mossad direktörü ile bir araya geldi. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ülkesinin İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemeye kararlı olduğunu söyledi.