Ukrayna cephesinde sinyal bozucular son aylarda Rusya'ya karşı yürütülen siber savaşta önemli bir ekipman haline geldi. Ukrayna ordusu, çatışmaların yaşandığı bölgelerin semalarını dolduran insansız hava araçlarını (İHA) mümkün olan en fazla sayıda etkisiz hale getirmeye çalışıyor.
Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre Ukrayna ordusunda siber savaş konusunda uzman üst düzey bir yetkili, “Bu devasa bir savaş ve aynı zamanda teknolojilerin hızlı gelişimi nedeniyle zamana karşı bir yarış” ifadelerini kullandı. Ukrayna ordusunun şu an, ilk elden canlı görüntü sağlayan kameralı Rus FPV insansız hava araçlarının yüzde 60 ila 70'inin radar sinyallerini bozmayı başardığını söyleyen yetkili, “Her üç ayda bir yeni teknolojiler düşünmek zorundayız” diye ekledi.
Ukrayna'nın doğu cephesinde savaşan 92. Tugay'a bağlı bir İHA taburunda sinyal bozucular konusunda uzman olan Mykola (42) askerin sırt çantasına yerleştirilen dört kilogramlık beyaz silindir şeklinde bir cihaz olan sinyal bozucuyla ilgili olarak “Ukrayna askerleri için ilk taşınabilir elektronik koruma cihazlarından biri sinyal bozucudur. Bu cihaz askerlerimizi ve İHA’larımızı kullanabilecekleri yerlere giden birliklerimizi Rusya’nın FPV model İHA’larından koruyor” dedi.
Patlayıcılarla donatılmış FPV’ler, birkaç kilometrelik bir yarıçap içindeki düşmanları doğrudan vurabiliyor.
Rusya'nın Ukrayna’ya savaş açmasının üzerinden geçen iki yılı aşkın sürenin ardından, her iki tarafın da cepheye yüz binlercesini konuşlandırdığı bu nispeten ucuz cihazlar, obüslerin yanında savaşın vazgeçilmezi haline geldi.
Sinyal bozucular İHA’ların kontrolünün kaybedilmesini sağlıyor
Ukrayna Kara Kuvvetleri Komutanı General Oleksandr Pavlyuk, geçtiğimiz günlerde İngiltere merkezli The Times gazetesine verdiği bir röportajda, İHA’ların şu an her iki tarafta da zayiata yol açtığını söyledi.
Sinyal bozucular, İHA’ların sinyalleriyle aynı frekansta sinyaller yayarak İHA ile onu kontrol eden operatör arasındaki iletişimi kesiyor.
AFP’nin aktardığına göre Mykola, sinyal bozucunun 30 metre mesafede ‘etkili’ olduğunu ve düşmanın kullandığı FPV model İHA’ların kontrolünün tamamen kaybedilmesine neden olduğunu söyledi. Ukraynalı bir şirket tarafından üretilen sinyal bozucular özel bağışlarla finanse edildi.
Ukrayna ordusunun hassas bölgelerde seyreden 4x4 araçlarının gün geçtikçe daha büyük taşınabilir sinyal bozucularla donatılıyor. Mykola'ya göre cepheye ‘büyük siber harp istasyonları’ kuruluyor.
Sinyal bozucuları bir yere kadar koruma ve güven sağlayan kurşun geçirmez yeleklere benzeten Mykola, “Bu cihazlar sayesinde hayatta kalma şansı artıyor” dedi. İHA operatörü Coyote (22) ise Rus sinyal bozucularından korunmak için deneyimli olmak gerektiğine inanıyor. Coyote, kullandığı İHA’ların yaklaşık yüzde 40'ının Rusya’nın sinyal bozucuları nedeniyle kaybolduğunu itiraf etti.
Sinyal bozucularla nasıl baş edilir?
Ukrayna Ordusu 28’inci Tugayı’ndan olan Mykola, “Sinyal bozucuların hangi frekanslarda çalıştığını biliyorsanız ve genellikle aktif oldukları yerlerde daha önce uçtuysanız, İHA’nın frekanslarını değiştirebilirsiniz. Böylece sinyal bozucunun etrafından ya da üzerinden uçmayı deneyebilirsiniz” diyor.
Rusya'nın bu alanda bir adım önde olduğunu çünkü 30 yılı aşkın bir süredir siber savaş sistemleri üzerinde çalıştığını belirten Mykola, Ukrayna’nın ise ekipman geliştirmeye Rusya’nın Kırım'ı ilhak ettiği ve Ukrayna'nın doğusunda silahlı çatışmaların başladığı 2014 yılında başladığını açıkladı.
Kiev ve Moskova arasındaki savaşın başlamasının üzerinden iki yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen Ukrayna’nın düşmanı Rusya’yı ekipman geliştirme konusunda büyük ölçüde yakaladığını savunan Mykola, “Bugün herkes FPV’leri ve aynı frekanslarda çalışan diğer İHA’lar için boş frekanslar arıyor. Herkes aynı zamanda bu frekanslara nasıl karşı koyacağını da düşünüyor” şeklinde konuştu.
Bir Amerikan siber güvenlik şirketi, Sandworm siber hack grubunun faaliyetlerini tespit etti. (Reuters)
20 Mayıs 2025'te Tahran dışındaki Lar Barajı'nın uydu görüntüsü (Planet Labs - AP)