Ankara Suriye’nin Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerinde yerel seçimlerin yapılmasının engellenmesi çağrısında bulunurken, İran Ankara-Şam normalleşmesine desteğini yineledi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu ile Rusya'nın başkenti Moskova'da görüştü (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu ile Rusya'nın başkenti Moskova'da görüştü (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Ankara Suriye’nin Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerinde yerel seçimlerin yapılmasının engellenmesi çağrısında bulunurken, İran Ankara-Şam normalleşmesine desteğini yineledi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu ile Rusya'nın başkenti Moskova'da görüştü (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu ile Rusya'nın başkenti Moskova'da görüştü (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye, uluslararası toplumu Suriye'de ayrılıkçı gündemleri destekleme çabalarına karşı uyanık olmaya çağırdı. İran ise Ankara ile Şam arasındaki normalleşme çabalarını desteklemeye hazır olduğunu yineledi.

Türk yetkili makamları, terörizmin finansmanına karıştıkları iddiasıyla Suriye'nin kuzeyine ve kuzeydoğusuna para transferi yapan şirketleri hedef alan bir kampanya başlattı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan uluslararası toplumu, DEAŞ’la mücadele ya da ‘sahte seçimler’ düzenlemek gibi çeşitli kisveler altında terörist ve ayrılıkçı gündemleri destekleme çabalarına karşı özellikle uyanık olmaya çağırdı.

Türk basını, BRICS üyesi ülkelerin Dışişleri Bakanları toplantısı çerçevesinde dün Rusya’ya giden Dışişleri Bakanı Fidan’ın burada Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile bir araya gelerek başta Suriye dosyası olmak üzere bazı önemli dosyaları ele aldığını aktardı. Basında yer alan haberlere göre burada Suriye’deki seçim girişimlerine değinen Fidan, “Artık tüm paydaşların Suriye konusunda ortak duruşlarını ortaya koymalarının zamanı gelmiştir” ifadelerini kullandı.

Türkiye, Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kontrolündeki yedi kantonda yerel seçim düzenleme girişimin reddettiğini açıkladı. Bu girişimi, Suriye'yi bölmeye ve Türkiye'nin ulusal güvenliğini tehdit etmeye yönelik bir adım olarak değerlendiren Türkiye, bugün yapılması planlanırken ağustos ayına ertelenen seçimlerin iptal edilmesini istedi.

scdvfbg
İran Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri (Mehr Haber Ajansı)

Öte yandan İran, Rusya’nın arabuluculuğunda Ankara ve Şam arasında başlatılan ve İran’ın da Astana Süreci çerçevesinde katıldığı normalleşme müzakerelerinin yeniden başlaması için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduğunu ifade etti. Ankara ile Şam arasındaki normalleşme müzakereleri, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinden çekilmesi konusunda Ankara ve Şam arasındaki anlaşmazlık nedeniyle yaklaşık bir yıldır dondurulmuş halde.

İran Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri, cumartesi günü İstanbul'da düzenlenen Olağanüstü D-8 Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı’na katılmak üzere geldiği İstanbul’da CNN Türk'e verdiği röportajda, “Biz siyasi bağlamda Suriye ve Türkiye arasında etkileşimi ve diyaloğu başlatacak her türlü girişimi memnuniyetle karşılıyor ve bu doğrultuda tüm imkanlarımızı seferber ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Kani'nin röportajından birkaç önce Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani de Habertürk televizyonuna röportaj vermiş, hükümetinin Ankara ile Şam arasında bir uzlaşıya varılması için çalıştığını ve yakında bu konuda bazı adımlar atılacağını söylemişti.

Bir başka gelişmede Türk yetkili makamları, Suriye'nin kuzeyindeki para transfer ofislerinin ve şirketlerinin bazılarını terör örgütlerinin faaliyetlerine destek ve finansman sağladıkları gerekçesiyle hedef alan yeni bir kampanya başlattı.



İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
TT

İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)

Siyaset ve güvenlik uzmanları, Tahran'ın açıklamalarına bağlı kalması ve bölgedeki silahlı örgütlere müdahale ve destekten uzak durması halinde Körfez-İran ilişkilerinin daha güçlü hale gelebileceğini, büyüyebileceğini ve gelişebileceğini belirtti.

Uzmanlar, İran-İsrail çatışmasının, Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri, bölgesel güvenlik vizyonlarını istikrar ve güvenliği koruyacak net mekanizmalara dönüştürmeleri ve İran ile Irak başta olmak üzere komşu ülkelerle ortak bir çerçeveye ulaşmaları gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Körfez Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sakr, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Tahran'ın komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğine dair son açıklamalarına işaret ederek şöyle dedi: “Bugün İran'dan tek istediğimiz, Körfez'de müdahale ve saldırganlık istemediğine dair söylediklerine uymasıdır. Eğer davranışlarını değiştirir ve müdahaleci olmazlarsa, bu, bölgede daha fazla güvenlik ve istikrara, İran ve komşu ülkelerde büyüme ve refaha yol açacaktır.”

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın Körfez bölgesindeki komşu ülkelerle ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya hazır olduğunu ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden aktardığına göre Pezeşkiyan kabine üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, “İslam ülkeleri arasındaki dayanışma ihtiyacı ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesi hedefi göz önüne alındığında, komşuluk politikası ve bölge ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, hükümetin temel stratejileri arasındadır” dedi.

Dr. Abdulaziz bin Sakr, Körfez Araştırmaları Merkezi tarafından düzenlenen ‘Gerilim ve Diplomasi: İsrail-İran Savaşı Üzerine Körfez Perspektifleri’ başlıklı seminerde şu ifadeleri kullandı: “İran'ı son yıllarda desteklediği Hizbullah gibi gruplardan uzak görmek ve bölgede saldırganlık içermeyen bir güvenlik standardı oluşturmak istiyoruz. İran'dan iyi sinyaller geldiği sürece Körfez'den de iyi sinyaller gelecek. İran'daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü saldırıya karşıyız, bu tamamen İran'ın meselesi.”

3 yol

Körfez Araştırmaları Merkezi Kıdemli Danışmanı Dr. Salih el-Haslan ise İran ile İsrail arasındaki son savaştan sonra Körfez ülkelerinin izlemesi gereken 3 yol belirledi:

Birincisi: İran ile daha fazla temas kurmak ve sivil amaçlı barışçıl bir programa sahip olma hakkına sahip olmakla birlikte herhangi bir askeri nükleer programı kabul etmediklerini açıkça belirtmek.

İkincisi: Körfez ülkeleri İran'a, davranışlarını değiştirmesi koşuluyla bölgesel ve uluslararası izolasyondan kurtulmasına yardımcı olacaklarına dair olumlu bir mesaj göndermeli.

Üçüncüsü: İran'daki ılımlı seslerin güçlendirilmesi.

El-Haslan, “Son savaş Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri gerektiğini gösterdi. Bir yıl önce Körfez ülkeleri bölgesel güvenlik vizyonlarını ortaya koydular. Artık Körfez ülkelerinde istikrar ve güvenliği korumak ve komşuları İran ve Irak ile sürdürülebilir barış dediğimiz bir güvenlik çerçevesine ulaşmak için bu vizyonu gerçekleştirecek bir mekanizma hakkında konuşmanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı.

dfvgyju

Körfez Araştırmaları Merkezi Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Mustafa el-Ani'ye göre ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları programın yaklaşık yüzde 90'ını yok etmiş olabilir.

ABD bu ayın başlarında sığınak delici bombalarla donatılmış bombardıman uçaklarıyla İran'ın kilit nükleer tesislerini hedef alan bir saldırı gerçekleştirmiş, İran da ertesi gün Katar'da ABD güçleri tarafından kullanılan el-Udeyd Üssü’ne füze saldırısıyla karşılık vererek Körfez ülkelerinin kınamalarına yol açmıştı.

El-Ani, İsrail ve ABD'nin harekâtının anlık bir olay olmadığını, en az 10 yıllık bir istihbarat toplama çalışmasının sonucu olduğunu belirtti. El-Ani, “İyi planlanmış bir operasyondan bahsediyoruz… Bu basit bir planlama değildi ve nükleer programın şu ana kadar yaklaşık yüzde 90 oranında yok edildiğinden hiç şüphem yok” şeklinde konuştu.

İran'ın maruz kaldığı saldırıdan sonra toparlanmasının pek mümkün olmadığını ifade eden el-Ani, İranlıların nükleer programa devam etmek istemeleri halinde, bugün konuşulanların ‘çatışmanın sonunun başlangıcı’ olduğunu belirtti. El-Ani, “Şimdi soru şu: İran toparlanabilir mi? Amerikalılar ve İsrailliler her an saldırabilecekleri bir bombanın yapımını engellemek için tekrar geri geleceklerinden ötürü toparlanamayacağından hiç şüphem yok” dedi.