İsrail’de bir sağcı bir de birleşmiş solcu yeni partiler Netanyahu ve Gantz’a rakip oldu

Önümüzdeki ilkbaharda erken seçim yapılması için çabalar

İsrail hükümeti karşıtları perşembe günü Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki konutunun önünde protesto gösterisi düzenlediler (Reuters)
İsrail hükümeti karşıtları perşembe günü Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki konutunun önünde protesto gösterisi düzenlediler (Reuters)
TT

İsrail’de bir sağcı bir de birleşmiş solcu yeni partiler Netanyahu ve Gantz’a rakip oldu

İsrail hükümeti karşıtları perşembe günü Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki konutunun önünde protesto gösterisi düzenlediler (Reuters)
İsrail hükümeti karşıtları perşembe günü Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki konutunun önünde protesto gösterisi düzenlediler (Reuters)

İsrail'de yapılan yeni bir anket, vatandaşların büyük bir kısmının iktidarda köklü bir değişiklik istediklerini gösterdi. Bu değişimin merkezinde, hem Başbakan Binyamin Netanyahu’nun iktidarda kalma şansını hem de rakibi Benny Gantz’ın onun yerine geçme şansını ortadan kaldıracak çoğunluğa sahip yeni bir sağcı partiye verilen destek yer alıyor. Bu arada önümüzdeki ilkbaharda erken seçimlere gidilmesi yönündeki çabalar da devam ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Maariv gazetesinden aktardığına göre  Dr. Menachem Lazar başkanlığındaki Lazar Araştırma Enstitüsü tarafından Panel4All'un da katılımıyla yürütülen haftalık ankete göre eski Başbakan Naftali Bennett’in çökmüş olan Yamina (Sağa Doğru) Partisi’nden Ayelet Shaked, Mossad’ın eski şefi Yossi Cohen, Avigdor Lieberman'ın partisi Yisrael Beiteinu (İsrail Evimiz) ve Gideon Sa’ar’ın partisi Tikva Hadaşa (Yeni Umut)’dan oluşan yeni bir sağ parti, 29 sandalye (geçtiğimiz haftaki anket göre 27) kazanarak meclisteki en büyük parti olacak. Bugün 32 sandalyeye sahip olan Likud ise gücünün yaklaşık yarısını kaybedecek ve 19 sandalye kazanacaktır.

Aynı ankete göre sadece üç ay önce 40 sandalyeye sahip olan Gantz'ın Ulusal Birlik Partisi sadece 16 sandalyeye gerileyecek, muhalefet lideri Yair Lapid'in liderliğindeki Yesh Atid (Gelecek var) partisinin ise mevcut sandalyelerinin yarısını kaybederek 24 sandalyeden 12 sandalyeye düşecek.

Bu durumda Netanyahu'nun iktidar koalisyonu bugün sahip olduğu sandalye sayısının yaklaşık üçte birini kaybederek 64 sandalyeden 44 sandalyeye düşüyor ve iktidarı kesin olarak kaybediyor. Arap partileri dışında Muhalefet partilerinin ise toplamda 66 sandalyeye sahip olacağına işaret eden ankete göre Arap partileri sandalye sayısını korurken, milletvekilleri Eymen Udeh ve Ahmed et-Tibi'nin liderliğindeki Demokratik Cephe İttifakı ve Değişim için Arap Hareketi 5 sandalyeye, Milletvekili Mansur Abbas liderliğindeki İslami Hareket Birleşik Arap Listesi de 5 sandalyeye sahip.

Anket, yeni bir sağcı partinin ortaya çıkmaması ve rekabetin şu anda İsrail parlamentosu Knesset’te temsil edilen partilerle sınırlı kalması durumunda Netanyahu'nun koalisyonunun sandalye kaybedeceğini, ancak 50 sandalyeli bir önceki duruma göre daha iyi bir performans sergileyeceğini gösteriyor. Bu durum, muhalefetin istikrarlı bir koalisyon kurmasını zorlaştıracak ve Arap partilerinin elindeki toplam 10 sandalyeye karşılık muhalefet 60 sandalyeye sahip olacak. Hükümet ancak bir Arap partisinin katılımıyla kurulabilecek. İslami Hareket Birleşik Arap Listesi ile geçmişte nispeten daha iyi deneyimler olsa da muhalefetin sağcı liderleri, bir Arap partisinin katılımıyla kurulacak hükümete hazır olmadıklarını şimdiden açıkladılar. Şu anda yükselen bir yıldız olan ve anketlerin bugün partisinin 6 sandalyeden 13 ila 14 sandalyeye yükseleceğine işaret ettiği Lieberman da aynısını söyledi. Lieberman gibi Lapid de bir Arap partisinin katılımıyla hükümet kurulmasını kabul etmeyeceğini söyleyerek aynı tutumu sergiledi.

İsrail'de çoğunluk Binyamin Netanyahu'nun iktidarda kalmasını engellemek için yeni bir sağcı parti olmasını istiyor (Devlet Enformasyon Dairesi - DPA)İsrail'de çoğunluk Binyamin Netanyahu'nun iktidarda kalmasını engellemek için yeni bir sağcı parti olmasını istiyor (Devlet Enformasyon Dairesi - DPA)

Tüm bu senaryolarda General Yair Golan'ın lideri olduğu sol-kanattaki ‘demokratik güçleri’ bir araya getiren partinin dokuz sandalyeye sahip olması ilginç bir durum yaratırken, parti şu an parlamentoda beş sandalyeye sahip. Partinin yeni oyları ağırlıklı olarak Gantz’ın seçmenlerinden geliyor.

İsraillilerin başbakanlık koltuğuna uygun isim açısından seçtikleri isim olarak Netanyahu yüzde 43'e karşı yüzde 36 ile Benny Gantz’ı halen geride bırakmaya devam etse de Naftali Bennett, Netanyahu'yu yüzde 48'e karşı yüzde 33 gibi daha büyük bir farkla geride bırakıyor. Öte yandan yüzde 42'ye karşı yüzde 37 ile Lieberman'ın önünde olan Netanyahu, Lapid'in de yüzde 42'ye karşı yüzde 38 ile önünde yer alıyor.

Tüm bu sonuçlar, İsrail halkının istikrarlı bir şekilde sağ kanada kaydığını, ancak ne Netanyahu'da ne de muhalefetteki diğer herhangi bir siyasi isimde kendisine liderlik edecek doğru isim bulamadığı anlamına geliyor. Birkaç hafta önce Savaş Kabinesi’nden istifa etmeden önce ‘Netanyahu'nun kendisini kuklası haline getirmesine izin veren isteksiz bir lider’ olarak görülen Gantz hakkında hayal kırıklığına uğrayan halk, şimdi aradığını Naftali Bennett'te buluyor.



Filistinli Hıristiyanlardan Paskalya'ya buruk giriş: "Kudüs'te korku hakim"

İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
TT

Filistinli Hıristiyanlardan Paskalya'ya buruk giriş: "Kudüs'te korku hakim"

İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)
İşgal altındaki Doğu Kudüs'teki Hıristiyan mahallesinin girişi. (Ahmed Maher/Majalla)

Batı Şeria'daki Hıristiyan Filistinliler, İsrail'in katı politikaları nedeniyle Paskalya yortusunu buruk kutlayacak.

Hıristiyan inancına göre İsa’nın çarmıha gerildikten sonra dirilişinin kutlandığı Paskalya, bu yıl 20 Nisan’a denk geliyor. Paskalya öncesinde Hıristiyanlar belirli günlerde çeşitli törenler düzenleyerek bayrama hazırlanıyor.

Bu törenlerden biri olan Kutsal Perşembe için Hıristiyanlar, Kutsal Kabir Kilisesi’nde dün ayin düzenledi. Kilise, İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’te yer alıyor.

Ancak Guardian, Hıristiyanlığın en kutsal mekanlarından biri kabul edilen kilise önünde az sayıda kişinin toplandığını ve grubun çoğunlukla “sessiz” kaldığını yazıyor. Ayrıca törende Filistinli Hıristiyanların neredeyse görülmediği aktarılıyor.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın Ramallah, Beytüllahim ve Taybe gibi şehir ve köylerinde yaşayan onbinlerce Filistinli Hıristiyan, nesiller boyunca Paskalya'da ibadet etmek için Kudüs’teki Eski Şehir’e giderdi.

Ancak yüzyıllardır süregelen bu gelenek, İsrail'in Filistinlilerin üzerinde giderek daha da sertleşen kontrolü nedeniyle bozuldu. Batı Şeria’da yaşayan herhangi bir Filistinlinin Doğu Kudüs’e girmesi için İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) izin alması gerekiyor.

Filistin topraklarındaki Hıristiyanlara, Paskalya döneminde Kudüs'ü ziyaret etmeleri için izin veriliyordu. Fakat Guardian, 7 Ekim 2023'te başlayan Gazze savaşının ardından izin almanın neredeyse imkansız hale geldiğini yazıyor.

Hükümetin resmi rakamlarına göre, Batı Şeria'da yaşayan 50 bin Hıristiyan’dan sadece 6 binine izin verildi. Hıristiyan liderlerse sayının 4 bin olduğunu söylüyor. Bu izinler sadece bir hafta geçerli ve Filistinli hacıların Kudüs'te gecelemelerine müsaade edilmiyor. Bu yüzden çeşitli törenlere katılmak isteyen Filistinli Hıristiyanlar, akşam otobüs ya da taksiyle Batı Şeria'ya geri dönmek ve çok sayıda askeri kontrol noktasından geçmek zorunda kalıyor.

Taybe köyünden bir grup Filistinli, izin belgeleri olmasına rağmen İsrail ordusunun Kudüs’e girişlerini engellediğini belirtiyor.

Kudüs merkezli Hıristiyan kuruluşu olan Sabeel'in yöneticisi Ömer Harami de şunları söylüyor:

İnsanlar çok korkuyor ve birçoğu artık Paskalya törenlerine katılma riskini göze almayacak.

Haberde “Gazze’nin hayaletinin de bu yılki Paskalya kutlamalarının üzerinde dolaştığı” yazılıyor. İsrail ordusu, Gazze’de Hıristiyanlar tarafından işletilen tek hastane olan El Ehli Baptist Hastanesi’ni 13 Nisan’da bombalamıştı. Gazze'de çalışır durumda olan son hastane de böylelikle Paskalya törenlerinden Dallar Bayramı sırasında işlevsiz hale gelmiş, saldırıda bir çocuk hayatını kaybetmişti. Kudüs Anglikan Piskoposluğu’nun yönettiği tesis, 1 milyondan fazla kişiye sağlık hizmeti sunuyordu.

Independent Türkçe, Guardian, BBC