"Zelenski'nin gölgesi" Andriy Yermak kimdir?

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Yermak, avukatlık ve film prodüktörlüğü de yaptı

Yermak, Time'ın 2024'ün en etkili 100 kişisi listesine de girmişti (Reuters)
Yermak, Time'ın 2024'ün en etkili 100 kişisi listesine de girmişti (Reuters)
TT

"Zelenski'nin gölgesi" Andriy Yermak kimdir?

Yermak, Time'ın 2024'ün en etkili 100 kişisi listesine de girmişti (Reuters)
Yermak, Time'ın 2024'ün en etkili 100 kişisi listesine de girmişti (Reuters)

Amerikan gazetesi Washington Post (WP), Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak'ın "pek çok kişiyi kızdırdığını" yazdı. 

Haberde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin "gölgesi" diye nitelenen Yermak'ın ülke tarihinde bu pozisyonda görev yapan en güçlü siyasetçi olduğu yorumu paylaşılıyor. 

Eski Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'nun özel kalem müdürü Oleh Ribaçuk, Zelenski ve Yermak'ın çok yakın olduğuna dikkat çekerek "Kararları kimin verdiği merak konusu" diyor.

Ribaçuk, Yermak'ın pozisyonuyla ilgili şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Yermak, seleflerinin çoğunun aksine hükümet deneyimi olmadan göreve geldi. En başından beri şu mantrayı tekrarlıyordu: 'Benim tek hayalim, tek hırsım başkanın gölgesi olmak, başkanın olmamı istediği her yerde olmak'. Kendisini böyle, Zelenski'nin ayrılmaz bir parçası olarak tanımlıyor.

Haberde, Yermak'ın Rusya savaşında Zelenski'nin verdiği kararlarda önemli rol oynadığını savunuluyor. 

Ayrıca 52 yaşındaki siyasetçinin, çalkantılı bir sürecin ardından 8 Şubat'ta Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujni'nin görevden alınmasında Zelenski'ye akıl verdiği de öne sürülüyor. Zelenski, Zalujni'nin ardından pozisyona Kara Kuvvetleri Komutanı Oleksandr Sırski'nin getirildiğini açıklamıştı. 

Yermak, Kiev'deki Taras Şevçenko Ulusal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nde uluslararası özel hukuk alanında yüksek lisans derecesiyle mezun oldu. 

Farklı hukuk firmalarında çalışan Yermak, 2012'de Garnet International Media Group adlı medya şirketini kurdu ve film yapımcılığına soyundu. 

Yermak, 2017'de yayımlanan Slovakya-Ukrayna yapımı The Line (Čiara) filminin yapımcılığını da üstendi. 

Ukrayna Film Akademisi'nin yanı sıra Avrupa Film Akademisi üyeliğine de sahip olan Yermak, Zelenski'yle 2011'de tanıştı. Ukrayna lideri o dönemde ülkedeki televizyon kanalı Inter'de çalışıyordu. 

Zelenski 20 Mayıs 2019'da seçimleri kazandıktan sonra Yermak'ı Dış Politikadan Sorumlu Devlet Başkanı Yardımcısı olarak atadı. 11 Şubat 2020'de Zelenski'nin özel kalem müdürü olan Yermak, Şubat 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna savaşında esir takası süreçlerini de yürüttü. 

WP'nin haberinde, Yermak'ın ABD yönetimiyle bağlantılarına da işaret ediliyor. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan'ın bu yıl martta Kiev'de yaptığı bir konuşmada Yermak'la ilgili "Düzenli şekilde görüşüyoruz" dediği hatırlatılıyor. 

Yermak, 28 Haziran'da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la da bir araya gelmişti. Ankara'daki görüşmeye Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Ümerov da katılmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.