31 Temmuz'dan beri beklenen hamle gelmedi: İran misillemeden vaz mı geçiyor?

Tahran'da binlerce kişi 1 Ağustos'ta Haniye için düzenlenen cenaze törenine katılmıştı (Reuters)
Tahran'da binlerce kişi 1 Ağustos'ta Haniye için düzenlenen cenaze törenine katılmıştı (Reuters)
TT

31 Temmuz'dan beri beklenen hamle gelmedi: İran misillemeden vaz mı geçiyor?

Tahran'da binlerce kişi 1 Ağustos'ta Haniye için düzenlenen cenaze törenine katılmıştı (Reuters)
Tahran'da binlerce kişi 1 Ağustos'ta Haniye için düzenlenen cenaze törenine katılmıştı (Reuters)

Amerikan gazetecilik kuruluşu Politico, İran'ın Gazze'de ateşkes ihtimalinin arttığı bir ortamda misilleme yapıp yapmamayı tekrar değerlendirdiğini yazıyor. 

Kimliğinin paylaşılmasını istemeyen Amerikalı yetkililer, ABD Başkanı Joe Biden'ın son dönemde yoğun diplomasi trafiği yürüterek İran'ı misillemeden vazgeçirmeye çalıştığını savunuyor. 

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'nin 31 Temmuz'da Tahran'da suikastla öldürülmesinin ardından İsrail ve ABD olası misillemelere karşı hazırlık yapıyor. 

İran Devrim Muhafızları Ordusu ve Hamas, suikastın ülke dışından bir füze saldırısıyla düzenlendiğini öne sürmüş ve olaydan İsrail'i sorumlu tutmuştu. 

Tel Aviv yönetimiyse saldırıyı ne üstlenmiş ne de reddetmişti. Ancak Washington Post'un 7 Ağustos'taki haberinde, İsrailli yetkililerin saldırı sonrasında suikasttan sorumlu olduklarını Washington yönetimine söylediği iddia edilmişti. 

Diğer yandan Amerikan gazetesi New York Times'ın 1 Ağustos'taki haberinde, suikastın Haniye'nin kaldığı odalara yerleştirilen patlayıcılarla düzenlendiği iddia edilmişti. 

Ancak İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun 3 Ağustos'taki açıkamasında, incelemeler sonucu suikastın "yaklaşık 7 kilogramlık savaş başlığı taşıyan kısa menzilli roketin misafirlerin konaklama alanının dışından ateşlenmesiyle gerçekleştiği" savunulmuştu. 

Politico'ya konuşan kaynaklara göre Washington, Tahran yönetiminden Haniye'nin odasına yerleştirilen bir patlayıcıyla öldürüldüğünü ve bunun büyük çaplı bir saldırı olmadığını göz önünde bulundurmasını talep ediyor. 

Amerikalı yetkililer, kapalı kapılar ardında İran'ın Haniye'nin bombayla öldürüldüğünü kabul etmeye yakın bir çizgide olduğunu ileri sürüyor. 

Tahran'ın misilleme senaryolarını tekrar gözden geçirdiğini savunan yetkililer, ABD'nin yakın zamanda İsrail'e bir saldırı beklemediğini söylüyor. 

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, çarşamba günkü açıklamasında, İran'ın misilleme planlarını değiştirip değiştirmediğine yönelik yorum yapmazken, "gerginliğin arttığını görmek istemediklerini" ifade etmişti. Kirby, saldırı halinde İsrail'e destek vereceklerini de yinelemişti. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ) ise İran ve desteklediği milislerin misilleme yapmak istediğini fakat topyekun savaşa hazır olmadığını iddia ediyor.

Analizde, topyekun savaş halinde yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın da bundan olumsuz etkilenebileceği vurgulanıyor. 

Birleşik Krallık merkezli muhalif Iran International'ın çarşamba günkü haberinde, Pezeşkiyan'ın İran'ın dini lideri Ali Hamaney'le görüşerek, İsrail'e misilleme yapmama çağrısında bulunduğunu yazmıştı. 

WSJ, hem İran'ın hem de Lübnan Hizbullahı'nın bölgede kapsamlı savaşa yol açmayacak çapta saldırılar düzenleyebileceğini savunuyor. 

Beyrut'ta Hizbullah üzerine çalışan siyasi analist Ali Fadlallah şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Ne Hizbullah ne de İran şu anda kapsamlı bir savaş istiyor. Ama savaşa girmeye dair isteksizliklerinin, İsrail'in kırmızı çizgileri aşmasına müsaade edecekleri şeklinde yorumlanmasını da istemiyorlar.

Karşı saldırının engellenmesine yönelik diplomatik çalışmalara Arap devletleri de katkı sağlıyor. 

Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) aktardığına göre Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, pazartesi günü ABD Başbakanı Antony Blinken'la telefonda görüştü.

Buna göre Al Sani, İran Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri'yle görüştüğünü ve olası bir misillemeyi kısıtlı tutmalarını istediğini söyledi. Al Sani'nin Hizbullah'a da benzer bir mesaj ilettiği aktarılıyor.

Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi de hafta başında Tahran'a giderek topyekun savaşın önlenmesi için İranlı yetkililerle görüşmüştü.

Diğer yandan ABD, Katar ve Mısır'ın çağrılarının ardından İsrail, Gazze'de ateşkes müzakerelerinin 15 Ağustos'ta yeniden başlayacağını duyurdu. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dünkü açıklamasında Doha ve Kahire'de yürütülecek görüşmelere heyet göndereceğini belirtti.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Politico, Iran International, New York Times, New Arab



Trump'la seyahat eden komplo teorisyeni merak konusu oldu

Loomer, Cumhuriyetçi Parti'nin adayını Trump-Harris tartışmasında da yalnız bırakmadı (Reuters)
Loomer, Cumhuriyetçi Parti'nin adayını Trump-Harris tartışmasında da yalnız bırakmadı (Reuters)
TT

Trump'la seyahat eden komplo teorisyeni merak konusu oldu

Loomer, Cumhuriyetçi Parti'nin adayını Trump-Harris tartışmasında da yalnız bırakmadı (Reuters)
Loomer, Cumhuriyetçi Parti'nin adayını Trump-Harris tartışmasında da yalnız bırakmadı (Reuters)

Bir kere daha başkan seçilmek için kampanyasını sürdüren Donald Trump'ın yanındaki bir isim son günlerde daha çok dikkat çekiyor. 

Radikal sağcı komplo teorisyeni Laura Loomer'ın eski başkanla sık görüşmesi, Cumhuriyetçilerde dahi soru işaretleri yarattı. 

Müslüman karşıtı söylemleriyle bilinen ve ABD yönetiminin 11 Eylül'ü planladığını öne süren Loomer, 2001'de meydana gelen saldırıların yıldönümünde düzenlenen etkinliklerde Trump'ın yanındaydı. 

31 yaşındaki Loomer'ın başkan adayının uçağında yer bulabilmesi, Trump'ın başkanlık münazarasında "Göçmenler evlerde beslenen kedi ve köpekleri kaçırıp yiyor" argümanını tekrarlamasıyla ilişkilendiriliyor. 

Zira başkan adaylarının ilk ve tek canlı yayın karşılaşması olması beklenen ve salı gecesi düzenlenen etkinlikten bir gün önce Loomer, X (Twitter) hesabında benzer sözler sarf etmişti. 

Başkan yardımcısı adayı J.D. Vance'in de yalanlanmasına rağmen aynı lafları söylemesi de, bu iddianın Loomer'la bağlantılı olduğunu düşünenleri korkutuyor.

11 Eylül anmasında Trump'ın fotoğrafını çeken Loomer (soldaki) etkinlikte "misafir" titriyle yer aldığını söyledi (AP)11 Eylül anmasında Trump'ın fotoğrafını çeken Loomer (soldaki) etkinlikte "misafir" titriyle yer aldığını söyledi (AP)

Trump'ın kampanya ekibinden kaynaklar, Amerikan basınına konuşarak Loomer'ın kendilerine seçimi kaybettirmesinden korktuklarını dile getiriyor. 

Geçen sene Trump'ın ona seçim kampanyasında resmi bir görev vermeyi düşündüğü ancak danışmanlarının, zarar verebileceği gerekçesiyle Loomer'a karşı çıktığı bildiriliyor.

Örneğin meşhur Trump destekçilerinden Temsilciler Meclisi üyesi Marjorie Taylor Greene, Loomer'ın önceki günlerde "Harris seçilirse Beyaz Saray köri kokacak" demesini açıkça eleştirdi.

Beyaz Saray da perşembe günü Trump'ı Loomer'la ilişkisinden dolayı kınadı. 

Mevcut Başkan Yardımcısı Harris'e karşı söylenen ırkçı ifadelere tepki gösteren Sözcü Karine Jean-Pierre, "Hiçbir lider kendisini böylesine ırkçı bir zehir ve çirkinlik yayan biriyle ilişkilendirmeyi kabul etmemeli" dedi. 

Sosyal medya üzerinden yanıt veren Loomer, Haitili göçmenlerin ev hayvanlarını yediğini söylediği için, ebeveynleri Haitili olan Jean-Pierre'in rahatsız olduğunu savundu. 

Loomer "bağımsız" bir şekilde Trump'ı desteklediğini savunuyor. 

1993'te Arizona'da doğan Loomer, radikal sağ çevrelerle teması bulunan biri. Kendisini araştırmacı gazeteci olarak tanımlıyor. 

2020'de Trump'ın desteğiyle Florida'dan Temsilciler Meclisi'ne girmeye çalışsa da Demokrat Partili Lois Frankel'e kaybetti. 

2022'de şansını tekrar denedi ancak sonuç yine hüsran oldu. 

Artık Kamala Harris'in siyah olmadığını ve George Soros'un oğlunun Trump'ın öldürülmesi için gizli mesajlar yolladığını savunan komplo teorileriyle gündemde. 

Loomer, Facebook ve Instagram'ın yanı sıra otomobil çağırma uygulamalarından da kovuldu. Uber ve Lyft'ten niye atıldığını anlatırken Müslüman sürücüler hakkında yaptığı yorumları gerekçe gösteriyor ve kendini "gururlu İslamofobik" diye nitelendiriyor. 

Tüm bunlara rağmen Trump, "Onu yanı başınızda isterseniz" diyerek ve Truth Social hesabında videolarını paylaşarak Loomer'ı destekliyor. 

Independent Türkçe, BBC, Reuters