İran'ın tepkisi… İsrail hazırlık yapıyor ancak savaş beklemiyor

İsrail ordusu hem savunma hem de saldırıya hazırlanırken, İsrailliler gıda, su ve yakıt almak için çabalıyor.

 İsrail Demir Kubbe'si 4 Ağustos'ta Lübnan'dan ateşlenen roketleri engelledi. (AP)
İsrail Demir Kubbe'si 4 Ağustos'ta Lübnan'dan ateşlenen roketleri engelledi. (AP)
TT

İran'ın tepkisi… İsrail hazırlık yapıyor ancak savaş beklemiyor

 İsrail Demir Kubbe'si 4 Ağustos'ta Lübnan'dan ateşlenen roketleri engelledi. (AP)
İsrail Demir Kubbe'si 4 Ağustos'ta Lübnan'dan ateşlenen roketleri engelledi. (AP)

Hamas lideri İsmail Heniyye'nin Tahran'da öldürülmesinden iki hafta sonra İsrail, İran'ın nasıl bir karşılık vereceğini merakla bekliyor. İsrailli yetkililer, İran'ın doğrudan bir yanıtına hazırlanıyor olsalar da, bunun doğrudan bir çatışma ya da savaşa yol açmayacağı konusunda bir ölçüde rahatlar. Aynı durum Heniyye suikastından bir gün önce Fuad Şükür'ün İsrail tarafından öldürülmesine Hizbullah'ın vermesi beklenen yanıt için de geçerli.

İran ve Hizbullah yanıtın kaçınılmaz olduğunu vurgularken, İsrail'de perşembe günü yapılacak görüşmelerde Hamas'la Gazze'deki savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya varılması halinde bunun gerçekleşmeyebileceği yönünde bilgiler dolaşıyor.

Bununla birlikte İsrail dünden (pazartesi) bu yana alarm durumunu yükseltti ve İsrail helikopterlerinin Lübnan'la olan kuzey sınırında yoğun uçuş gerçekleştirdiği ve sınır boyunca kara kuvvetlerine büyük bir alarm verildiği görüldü.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, ‘Tahran ve Beyrut'tan kaynaklanan tehditlerin gerçekleştiği’ bir duruma hazırlık olarak İsrail'in savunmasını güçlendirdiğini ve ‘saldırı seçenekleri’ geliştirdiğini açıkladı.

sdfvegrth
İsmail Heniyye'nin 1 Ağustos'ta Tahran'da düzenlenen cenaze töreninden (AP)

Dün başlayan İsrail hazırlıkları, saldırının daha olası hale geldiği bilgisiyle bağlantılı görünüyor. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre üç üst düzey İranlı yetkili, İran'ın Heniyye suikastı nedeniyle İsrail'e vereceği yanıtın ertelenmesinin tek yolunun bu hafta yapılması beklenen görüşmelerde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varılması olduğunu ifade etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN ve Kanal 13 televizyonu pazar akşamı, İsrail'in güncellenmiş değerlendirmesinin Tahran'ın bu hafta büyük bir saldırı başlatma niyetinde olduğu yönünde olduğunu bildirdi.

Kanal 13'ün bildirdiğine göre İran ve Hizbullah, eşzamanlı ya da ardışık olarak ortak bir saldırı düzenlemeyi düşünüyor. Diğer yandan Heniyye ve Şükür suikastına yanıt verilmesini geciktiren faktörlerden biri de Fransa'nın İran ve Hizbullah'a pazar günü sona eren Paris Olimpiyatları sırasında büyük bir saldırı düzenlememeleri için baskı yapmasıydı.

Söz konusu haberlerle birlikte İsrail ordusu savunma ve saldırı pozisyonu aldı. Diğer taraftan sağlık ve tıp merkezlerinin yanı sıra büyük şirketler daha fazla jeneratör satın almaya başladı. İsrailliler ise gıda, su ve yakıt almaya koştu.

Bu durum, büyük havayolu şirketlerinin İsrail'e ve bölgedeki diğer ülkelere uçuşlarını iptal etmesiyle ortaya çıktı.

İsrailli internet siteleri, yiyecek satın almak için acele eden insanların görüntülerini yayınladı. Öte yandan Lübnan'dan ya da diğer bölgelerden hassas füze saldırıları olması durumunda İsrail şehirlerinin çoğunda tamamen elektrik kesintisi yaşanması ihtimaline karşı sağlık merkezlerinin önüne jeneratörler yerleştirildi.

Bir panik halini andıran bu durum İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari'yi dün sürpriz bir basın toplantısı düzenleyerek İsrail iç cephesine yönelik talimatlarda herhangi bir değişiklik olmadığını ve herhangi bir olay meydana gelmesi halinde talimatlardaki değişikliğin derhal duyurulacağını açıklamaya sevk etti.

sdferg
Gazze Şeridi sınırında konuşlandırılan bir İsrail tankı, 13 Ağustos. (İsrail ordusu - AFP)

Hagari, sınırdaki kara kuvvetlerinin artırıldığını, alarm ve hazırlık durumunun yükseltildiğini ve her türlü senaryoya hazırlık olarak Lübnan semalarında ve diğer cephelerde hava sortilerinin artırıldığını söyleyerek İsraillilere güven vermeye çalıştı. Hagari, “İsrail ordusu ve emniyet teşkilatı, İran ve Hizbullah başta olmak üzere düşmanlarımızı ve Ortadoğu'daki gelişmeleri izliyor ve durumu sürekli olarak değerlendiriyor. Kuvvetlerimiz yüksek bir hazırlık seviyesiyle konuşlandırıldı ve hazırlandı. Herhangi bir cepheden gelebilecek her türlü saldırıyla başa çıkacak güçteyiz” ifadelerini kullandı.

Bunun öncesinde İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, Kuzey ve Güney Bölge komutanlarının katılımıyla Genelkurmay Başkanlığı'nda bir toplantı düzenledi.

Halevi, beklenen herhangi bir saldırı senaryosuyla başa çıkmak için bir dizi saldırı ve savunma planını onayladı.

Ancak İsrail, tüm bunların bir savaşa yol açmayacağından emin. Çünkü İran'ın bir savaş istemediği ve ABD'nin doğrudan müdahalesinden korktuğu düşünülüyor.

İsrail Kanal 12 televizyonu, USS Georgia saldırı denizaltısının Akdeniz kıyılarına varışıyla ilgili bir haber yayınladı. ‘Kırmızı çizgiyi’ geçen herkese saldırabilecek bu denizaltının bölgeye gönderilmesi geniş yankı buldu. Haberde, “Akdeniz'e ulaşan denizaltı (USS Georgia), ABD Başkanı Joe Biden'ın niyet beyanının bir parçasıdır” denildi. Kanal ayrıca, “İranlılar denizaltıyı gördüklerinde ne anladılar?” diye sordu.

Maariv gazetesi ise şöyle yazdı: “Tahran'ın karşı karşıya olduğu zorluk, İsrail ve ABD ile doğrudan bir çatışmaya girmeden ülkenin muhafazakâr hareketini ve bölgesel müttefiklerini tatmin edecek kadar güçlü bir yanıt vermektir. Rejimin ana hedefi, ekonomik zorluklarla başa çıkmanın yanı sıra İslam Cumhuriyeti'nin hayatta kalmasıdır.”

Peki İsrail saldırıya nasıl karşılık verebilir?

Pazar günü erken saatlerde Gallant acemi askerlere, İran ve Hizbullah'tan benzeri görülmemiş bir saldırıya uğraması halinde İsrail'in daha önce hiç yapmadığı şekilde hareket edeceğini söyledi.

Tel Hashomer Üssü’nde acemi erlere hitap eden Gallant, “Büyük yeteneklerimiz var. Umarım bunu dikkate alırlar ve başka cephelerde savaş çıkarmazlar” şeklinde konuştu.



En eski yırtıcı kuş türleri keşfedildi: T-Rex'le beraber yaşamışlar

Adını Charles Darwin'den alan Avisaurus darwini, muhtemelen küçük memelileri avlıyordu (Ville Sinkkonen)
Adını Charles Darwin'den alan Avisaurus darwini, muhtemelen küçük memelileri avlıyordu (Ville Sinkkonen)
TT

En eski yırtıcı kuş türleri keşfedildi: T-Rex'le beraber yaşamışlar

Adını Charles Darwin'den alan Avisaurus darwini, muhtemelen küçük memelileri avlıyordu (Ville Sinkkonen)
Adını Charles Darwin'den alan Avisaurus darwini, muhtemelen küçük memelileri avlıyordu (Ville Sinkkonen)

Bugüne kadar bulunan en eski iki yırtıcı kuş türü keşfedildi. Şahin büyüklüğündeki kuşlar, T-Rex'le beraber yaşamıştı.

Bilim insanları ABD'nin Montana eyaletinde Kretase Dönemi'ne ait fosiller buldu. 66 milyon yıl önce sonra eren bu dönem, uçamayan dinozorların sonunu getirerek yeni bir çağ açmıştı.

Fosillerin bulunduğu Hell Creek Formasyonu'nda daha önce T-Rex'ten Triceratops'a çeşitli dinozor türlerinin kalıntıları ortaya çıkmıştı. 

Hakemli dergi PLOS One'da dün (9 Ekim) yayımlanan araştırmayı yürüten ekip, kuşların ve bazı dinozorların ayaklarında görülen tarsometatarsus adlı kemiğin fosillerini buldu.

Kemikleri inceleyen araştırmacılar üç ayrı yeni kuş türü tanımladı. Bunlardan ikisi bugüne kadarki en eski yırtıcı kuş türünü temsil ederken, onlarla aynı dönemde yaşayan Magnusavis ekalakaensis adlı üçüncü türün yaşantısı hakkında henüz yeterli bilgi edinilemedi.

Araştırmacılar Avisaurus darwini adını verdikleri bir türün, büyük bir şahin kadar olduğunu ve kanat boyunun 1,3 metreye ulaştığını tahmin ediyor. 

Henüz ismi belirlenmeyen fakat yine Avisaurus cinsine ait diğer türse bundan biraz daha küçüktü. 

67 milyon yıl önce yaşadığı hesaplanan yırtıcı kuşların ayak kemiklerinin, tıpkı bugünün şahin, baykuş ve kartalları gibi avlarını yakalamalarını, zapt etmelerini ve taşımalarını sağlayacak yapıda olduğu saptandı.

Bu iki türün kertenkele ve kuşlar gibi küçük hayvanlarla beslenmiş olması muhtemel. Araştırmacılar kuşların, ayaklarındaki kemikler sayesinde, boyutlarından beklenebilenden daha büyük hayvanları taşıdığından şüpheleniyor.

Tarsometatarsus örneklerinde şahin ve baykuşlara benzer güçlü bir kas bağlantı noktasının avları kavrayıp taşımayı sağladığı düşünülüyor. Ayrıca bu kemiklerde, yırtıcı kuşlarda görülen ve taşınan avı zapt etmeye yarayan yapılar da tespit edildi.

ABD'deki Chicago Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Alex Clark, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında "Ayak kemiklerindeki ipuçlarına dayanarak bu kuşların günümüzdeki bir şahin veya baykuşa benzer şekilde avı yakalayıp taşıyabildiğini düşünüyoruz" diyor: 

Evrimleşen ilk yırtıcı kuşlar olmayabilirler fakat bu fosiller, bilinen en eski yırtıcı kuş örneklerini temsil ediyor.

Bugüne kadar bilinen en eski yırtıcı kuşlar, dinozorların yok olmasının ardından memelilerin yükseldiği Senozoyik Dönem'in başlangıcından milyonlarca yıl sonrasına tarihlenmişti.

Çalışmada tespit edilen türler, halen yaşayan herhangi bir kuşun atası değil. İki yırtıcı türün ait olduğu enantiornithes grubu, Dinozorlar Çağı'nı bitiren meteor çarpmasıyla birlikte yeryüzünden silinmişti. 

Clark, "Hayvanları yırtıcı benzeri davranışlarla donatan morfoloji, muhtemelen birkaç kez evrimleşti" diyor.

Yeni çalışma, milyonlarca yıl önceki ekosistemlerin yanı sıra Dinozorlar Çağı'nı bitiren kitlesel yok oluşu da daha iyi anlamaya katkı sunabilir. 

Çalışmanın ortak yazarı Jingmai O'Connor'a göre bulgular, bu olaydan neden sadece bazı kuş türlerinin sağ çıktığını öğrenmede kritik önem taşıyabilir.

Independent Türkçe, Popular Science, Reuters, PLOS One