Trump'a yönelik ikinci suikast girişimi seçimi kazanma şansını etkiler mi?

Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris (Reuters)
Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris (Reuters)
TT

Trump'a yönelik ikinci suikast girişimi seçimi kazanma şansını etkiler mi?

Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris (Reuters)
Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat rakibi Kamala Harris (Reuters)

Beyaz Saray yarışı son aşamasına girerken eski başkan ve Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump iki ay içinde ikinci kez dün (pazar) bir suikast girişiminin hedefi oldu.

Girişimin hemen ardından Trump, destekçilerine e-posta göndererek daha fazla para ve bağış toplamalarını istedi. Ancak İngiliz The Times gazetesine göre bu son olayın yaklaşan seçimleri etkileme olasılığı halen şüpheli.

Demokrat aday Kamala Harris son haftalarda çoğu ankette Trump'ın önünde yer alsa da, iki rakip arasında geçen hafta yapılan ve Harris'in zaferi olarak görülen münazaradan sonra bile yarış çok yakın görünüyor.

Dünkü suikast girişiminden sonraki durum, temmuz ortasındaki ilk girişimden sonraki durumdan çok farklı görünüyor. İlk suikast girişiminde Trump kulağından yaralanmış ve saldırı sonrasında yüzünden kanlar akarken yumruğunu kalabalığa doğru kaldırırken görülmüştü. O dönemde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi taraftaki pek çok gözlemci bu saldırının seçimin sonucunu etkileyeceğini düşünmüştü.

The Economist, yeni bir suikast girişiminin Trump'ın son aylarda travma üstüne travma yaşayan başkanlık kampanyasını olumlu etkileyeceğine inanıyor.

Dergi, Harris'in birkaç gün önce Trump'a karşı yaptığı güçlü münazaranın ardından medyanın ilgisini çekmesinin, medyanın suikast girişimine odaklanmasıyla birlikte daha az yankı bulacağına dikkat çekti.

İngiliz Sky News kanalı ise Trump'ın kampanya ekibinin ‘son suikast girişiminin kendisine sunduğu siyasi fırsatın farkında olduğunu’ düşünüyor.

Kanal tarafından yayınlanan analizde, “Kamala Harris, Trump'ı büyük ölçüde geride bıraktığı münazaranın ardından anketlerde Trump'la arasındaki farkı kapatmış ve hatta bazı kritik eyaletlerde seçmen desteğinde az da olsa öne geçmişti. Medyanın tüm ilgisi bu gelişmeye odaklanmış durumda ve temmuz ayındaki bir önceki suikast girişimi hakkında artık konuşulmuyor. Dolayısıyla bu yeni girişim Beyaz Saray yarışında önemli bir faktör” ifadeleri yer aldı.

Eski başkanlara yönelik suikast girişimleri onlara olan desteği artırdı mı?

The Times'a göre, suikast girişiminden kurtulan eski başkanlar kamuoyu desteğinde geçici bir artış elde etti, ancak bu kısa sürdü.

Ronald Reagan 1981'de Washington DC'deki Hilton Oteli'nden çıkarken bir kurşunla neredeyse öldürülüyordu. Reagan'ın anketlerdeki oy oranı sonraki iki ay boyunca ortalama sekiz puan yükseldi, ancak ABD'nin resesyona girmesiyle birlikte düşmeye başladı ve yılı göreve geldiği zamankinden on puandan fazla daha düşük bir seviyede tamamladı.

1975'te 17 gün içinde iki suikastçının suikast girişimine hedef olan eski Başkan Gerald Ford, saklanmayacağını ya da kamuoyu önüne çıkmayı bırakmayacağını açıkladıktan sonra oy oranlarının mütevazı bir şekilde yükseldiğini gördü. Anketlerdeki oy oranı yaklaşık iki puan yükseldi, ancak bir ay içinde suikast girişiminden önceki seviyenin altına düştü ve bir yıl sonra yeniden seçilemedi.

Önümüzdeki günlerde yapılacak anketler, Trump'a yönelik son suikast girişimin oy oranlarını etkileyip etkilemediğini gösterecek.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.