Erdoğan: Moskova, Şam ve Tahran, Suriye topraklarının bütünlüğünü korumak için önlem almalı

İsrail'in savaşı Şam'a taşımakla tehdit etmesi üzerine Türkiye ile ilgili endişelerini dile getirdi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (Reuters)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (Reuters)
TT

Erdoğan: Moskova, Şam ve Tahran, Suriye topraklarının bütünlüğünü korumak için önlem almalı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (Reuters)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (Reuters)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail'in Şam'a yönelik son saldırısının ardından Rusya, Suriye ve İran'ın Suriye'nin toprak bütünlüğünü korumak için daha etkin tedbirler alması gerektiğini söyledi.

Erdoğan, bu ülkelerin üçlü bir iş birliği mekanizmasını harekete geçirmeleri gerektiğini ve PKK'nın Suriye'deki kolu olan Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) en büyük bileşeni olan Halk Koruma Birlikleri (YPG) gibi ABD destekli bazı “terör örgütlerine” karşı daha etkili önlemler alınması gerektiğini, çünkü bu durumun Suriye'nin toprak bütünlüğüne yönelik en büyük tehdit olduğunu belirtti.

Türkiye Cumhurbaşkanı, Arnavutluk ve Sırbistan ziyaretlerinden dönüş yolunda bugün kendisine eşlik eden gazetecilere yaptığı açıklamada, “Türkiye Suriye'de acil ve kalıcı bir barışı savunacaktır, İsrail bölgesel ve küresel barış için somut bir tehdittir... İsrail Lübnan'ı bombalıyor, Beyrut'u bombalıyor, Şam'ı bombalıyor ve açıkça Lübnan'dan sonra Şam'ı işgal edeceklerini söylüyorlar. Şam'ın işgali İsrail askerlerinin Türkiye sınırına gelmesi ve Suriye haritasının tamamen parçalanması anlamına gelecektir” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.8 Ekim'de Şam'ın Mezzeh mahallesine İsrail baskını sırasında hedef alınan bir bina (EPA)

Erdoğan açıklamasına şöyle devam etti: “Suriye çok acı çekti ve iç savaşın başından bu yana Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı duyduğumuzu söyledik. Suriye'nin egemenliğini korumak için tüm diplomatik yolları kullandık. Türkiye'nin attığı her adım bölgedeki gerilimi azaltmaya ve çözüme zemin hazırlamaya yönelikti. Bugün de diplomatik kanalların etkin bir şekilde kullanılması, çatışmanın tırmanmasını önleyebilir.”

Suriye'de adil, onurlu, kalıcı ve kapsamlı bir barış için iklim yaratma çabalarımızı arttıracağız, başka yerlerde olduğu gibi Suriye'de de acil ve kalıcı barış çağrısında bulunacağız ve İsrail'in en büyük tehdidi oluşturduğu barışın yanında duracağız diyen Erdoğan, “dünya barışını korumakla görevli olanlar bu tehdidi sona erdirmeli ve barışı korumalıdır. Suriye'de iç savaşın başladığı günden beri Rusya'nın atacağı adımları dikkatle takip ettik, çünkü Rusya Suriye ile müşterek çalışıyor” dedi.

Erdoğan açıklamalarına, “İran'la ilgili olarak Rusya, İran ve Suriye üçlü bir mekanizma olarak birlikte çalışıyor, diğer tarafta Amerika, İngiltere ve Almanya'dan oluşan koalisyon güçleri var. Koalisyon güçleri PKK terör örgütünün uzantısı olan YPG terör örgütünü destekliyor ve Suriye'nin toprak bütünlüğüne en büyük tehdit olan bu duruma karşı Rusya, İran ve Suriye'nin daha etkin bir şekilde harekete geçmesi gerekiyor” sözleri ile devam etti.

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına paralel olarak Türkiye'nin toplumsal fay hatlarına da saldırılar olduğunu belirten Erdoğan, “Irak'ta da benzer durumlar yaşanıyor, dolayısıyla bir yandan İsrail'in savaşı tüm bölgeye yayma çabaları, diğer yandan terör örgütlerinin bölücü ve yıkıcı faaliyetleri ortadayken, küçük çıkarları bir kenara bırakarak dayanışma içinde bölgeyi kurtarmamız gerekiyor, çünkü yükümüz ağır ve yapacak çok işimiz var” dedi.

Erdoğan, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına paralel olarak Türkiye'deki toplumsal fay hatlarına da saldırılar olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi, “Kirli kampanyalarla sokaklarda protestoları kışkırtmak istiyorlar. İsrail'in bu saldırganlığı görmezden gelinemez, istihbaratımız çalışıyor ve İsrail'in Türkiye'ye yönelik attığı veya atabileceği her türlü adımı A'dan Z'ye kontrol ediyoruz.”

Erdoğan, İsrail'in sadece Filistin ve Lübnan'ın istikrarını hedef almadığını ve Türkiye'nin bu konuları görmezden gelemeyeceğini vurgulayarak ekledi: “Bütün bunların farkındayız, elimiz kolumuz bağlı durmuyoruz. Elbette hükümetimiz toplumu tehdit eden her türlü tehlikeyi tespit etmek ve ortadan kaldırmak için çaba sarf ediyor.”

Türkiye Büyük Millet Meclisi, salı günü, içeriği 10 yıl boyunca gizli kalacak olan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Savunma Bakanı Yaşar Güler'in İsrail saldırganlığı ve saldırıların Gazze'den diğer bölgelere yayılması konusundaki gelişmeleri ve Türkiye'ye yönelik potansiyel riskleri sundukları kapalı bir oturum gerçekleştirdi.

Görsel kaldırıldı.Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Savunma Bakanı Yaşar Güler, geçtiğimiz salı günü İsrail'in bölgedeki gerilimine ilişkin TBMM'nin kapalı oturumunda (Türk medyası)

Oturum, Erdoğan'ın, İsrail’in Beyrut'un güney banliyölerini bombalayarak Hatay'a (Türkiye'nin güneyi) sadece iki buçuk saat uzaklıkta olduğunu ve Türkiye'ye karşı saldırı planladığını açıklamasının ardından yapıldı.

Ancak Türk muhalefeti İsrail'in Türkiye'ye yönelik tehditlerinin boyutunu küçümsedi ve Erdoğan'ın dikkatleri ekonomik krizden ve Türkiye’nin karşılaştığı zorluklardan başka yöne çekmek için ülkede bir korku atmosferi yaymaya çalıştığını söyledi.

Ana muhalefet partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel ve diğer muhalefet liderleri, gizli oturumda sunulanların İsrail'den Türkiye'ye yönelik herhangi bir tehdide işaret etmediğini belirtti.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), salı günü Ankara'daki genel merkezinde Erdoğan'ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Ürdün Dışişleri Bakanı Ayman Safadi'nin katılımıyla “Filistin'in Geleceği” başlıklı bir konferans düzenleyecek.



İsrail alarma geçti... Savaşın ortasında üçüncü Yom Kippur

Filistinliler bugün (Cumartesi) Gazze Şehri'nin kuzeyindeki bölgelerden sürüldü (AFP)
Filistinliler bugün (Cumartesi) Gazze Şehri'nin kuzeyindeki bölgelerden sürüldü (AFP)
TT

İsrail alarma geçti... Savaşın ortasında üçüncü Yom Kippur

Filistinliler bugün (Cumartesi) Gazze Şehri'nin kuzeyindeki bölgelerden sürüldü (AFP)
Filistinliler bugün (Cumartesi) Gazze Şehri'nin kuzeyindeki bölgelerden sürüldü (AFP)

İsrailliler Yom Kippur'u (''Kefaret Günü'', Yahudilerin en önemli dini bayramı) kutlarken, İsrail ordusu alarm durumunu yükselterek, Gazze Şeridi ve Lübnan da dahil olmak üzere tüm cephelerde savaşmaya devam etme sözü verdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Lübnan ve Gazze'deki çatışmaların sona erdirilmesi için görünüşte ulaşılamaz koşullar öne sürerken, İsrail ordusu bu iki cephede elde ettiği askeri başarıları boşa çıkarmayacak kapsamlı bir anlaşmaya varmak için iyi bir konumda olduğuna inanıyor.

İsrail ordusu ve güvenlik güçleri cuma akşamı başlayan ve bu akşama kadar devam edecek olan bayram dönemi için yüksek alarm durumu ilan etti.

İsrail Kanal 13, güney (Gazze Şeridi) ve kuzeydeki (Lübnan) savaş alanlarına ilave olarak, bayram dönemi boyunca ve 7 Ekim 2023 olaylarının (Hamas'ın Gazze zarfına saldırısı) yıldönümü devam ederken birçok saldırı ihbarı olduğunu belirtti.

Yom Kippur tatili sırasında Kudüs'teki iki Yahudi (Reuters)Yom Kippur tatili sırasında Kudüs'teki iki Yahudi (Reuters)

Savunma planının bir parçası olarak ordu Lübnan ve Gazze'deki saldırılarını sürdürüp Batı Şeria'daki varlığını güçlendirirken, polis de binlerce subay, sınır muhafız askeri ve gönüllüyü Yahudilerin ibadet yerleri, dinlenme yerleri, parklar, yüzme plajları ve ana yollar dahil olmak üzere İsrail'in çeşitli bölgelerine konuşlandırdı.

Bayram öncesinde İsrail Genelkurmay Başkanı tüm cephelerde savaşmaya devam etme sözü verdi. Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, ister Lübnan sınırında ister Gazze Şeridi'nde olsun, bölge sakinlerinin güvenli bir şekilde bölgelerine dönebilmeleri sağlanana kadar askeri operasyonların devam edeceğini söyledi.

Halevi açıklamasında, “Şu anda sahada çalışan yedi ekibimiz var: Gazze Şeridi'nin güneyinde, merkezinde ve kuzeyinde olmak üzere 3, kuzeyde ise 4 ekip görev yapıyor. Düşmana karşı çalışmaya devam ediyoruz ve nüfusu sadece şimdi değil gelecekte de güvenli bir şekilde geri döndürebileceğimizden emin olana kadar durmayacağız” ifadelerini kullandı.

Halevi, ordunun taarruzunun aynı zamanda İsrail sakinlerinin “tatillerini geçirebilmelerini ve burada uzun yıllar boyunca güvenli ve emniyetli bir şekilde yaşayabilmelerini” sağlamaya yardımcı olduğunu belirtti.

 İsrail'in cuma gecesi Cibaliye Kampı’na düzenlediği saldırının ardından ailesinden hayatta kalan tek kişi Ali Assaf (ortada), (AFP)İsrail'in cuma gecesi Cibaliye Kampı’na düzenlediği saldırının ardından ailesinden hayatta kalan tek kişi Ali Assaf (ortada), (AFP)

İsrail 51 yıldır ilk kez Yahudi takviminin en kutsal günü olan Yom Kippur'u ateş altında kutluyor. Lübnan'dan İsrail'e saldırılar olurken, sınırda ve Gazze Şeridi'nde çatışmalar devam ediyor ve İsrail içinde şu ana kadar herhangi bir saldırı olmadı.

İsrail, Yom Kippur'a ilk kez 1948'de İsrail'in kuruluşunu takip eden Arap-İsrail savaşında, 1973'te Mısır ordusunun İsrail'e saldırdığı dönemde ve bugün savaşla girdi.

İsrail bugün felç durumuna girdi ve hayat neredeyse durdu. Havalimanları ve geçitler kapatılırken, medyanın yanı sıra ulaşım da durduruldu; İç Cephe Komutanlığı radyo istasyonlarındaki sessiz dalga yardımıyla, PC'de Alert ve cep telefonlarındaki Ev Cephe Komutanlığı uygulaması aracılığıyla uyarıları ve talimatları etkinleştirmeye devam etti.

İsrail, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki saldırılarını genişleterek daha fazla Gazzeliyi öldürdü ve on binlerce Filistinliyi ateş altında kaçmaya zorladı.

Ordu, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını sürdürürken, Filistin Başkanlığı ABD yönetimini, “İsrail işgalinin Gazze Şeridi ve Kudüs dahil Batı Şeria'da Filistin halkına karşı sürdürdüğü imha savaşından sorumlu tuttu; bu savaşın en sonuncusu işgal güçleri tarafından Gazze Şeridi'nin kuzeyinin tamamen kuşatılması ve izole edilmesi, ayrıca günlerdir Cibaliye ve kampına, ondan önce Tulkerim ve kampı ile diğer Filistin şehirlerine, köylerine ve kamplarına yönelik saldırıları devam etti.”

Beyrut'ta dün İsrail baskını sonrası oluşan yıkım (Reuters)Beyrut'ta dün İsrail baskını sonrası oluşan yıkım (Reuters)

Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, “ABD yönetiminin işgale verdiği sürekli siyasi, mali ve askeri desteğin, işgalin halkımıza ve topraklarımıza yönelik saldırganlığını sürdürmesine ve uluslararası topluma karşı duran ve işgalin işlediği suçlardan sorumlu tutulmasını engelleyen önyargılı ABD desteğine güvenerek, uluslararası meşruiyet ve uluslararası hukukun tüm kararlarına meydan okumasına neden olduğunu” vurguladı.

Rudeyne, “ABD yönetiminin, stratejik müttefiki olan İsrail’i işgal ve saldırganlığını durdurmaya, uluslararası meşruiyet kararlarına ve uluslararası mahkemelerin kararlarına uymaya zorlaması ve bölgeyi ateşe veren ve sonuçlarına kimsenin katlanamayacağı kapsamlı bir patlamaya sürükleyen acımasız suçlarını sürdürmesine destek vermemesi gerekmektedir” dedi.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü, bölgedeki tüm sorunların tek çözümünün İsrail işgalinin sona erdirilmesi ve Filistin, Arap ve uluslararası meşruiyete uygun bir Filistin devletinin kurulması olduğunu belirtti.

Çatışmaların devam etmesine ve genişlemesine, Lübnan ve Gazze'deki çatışmaları sona erdirecek yakın vadeli bir ufuk olmamasına rağmen, İsrail ordu liderliği, Yahudi devletinin çıkarına olacak iyi bir anlaşma için zamanın olgunlaştığına inanıyor.

İsrailliler Başbakan Binyamin Netanyahu'nun savaşı sona erdirmek gibi bir planı ya da niyeti olmadığına inanıyor ama ordu öyle düşünüyor.

Haaretz gazetesinin askeri analisti Amos Harel, Başbakan Netanyahu'nun kibrinin, Gazze veya Lübnan'daki savaşı sona erdirmek için makul bir senaryoya sahip olduğunu göstermediği uyarısında bulundu.

Bugün Yom Kippur nedeniyle Kudüs'te sokaklar ıssız (Reuters)Bugün Yom Kippur nedeniyle Kudüs'te sokaklar ıssız (Reuters)

İsrail, “Gazze'de Hamas liderlerinin teslim olmasını ve sürgüne gönderilmesini, Lübnan'da ise Hizbullah'ın Litani Nehri'nin kuzeyine çekilmesini talep ediyor ve bu hala gerçekleşmekten çok uzak. Bu durum savaşı devam ettirecek ve bizi en yakıcı mesele olan kaçırılanlar meselesinde çözümsüz bırakacaktır.”

Netanyahu'nun tutumunun aksine, Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre ordu komutanlığı kaynakları, “İsrail şu anda genel olarak Şii eksenine karşı stratejik bir noktada. İran'ın iki kolunu kesmiş durumda; Hamas ve Hizbullah. Şimdi iyi bir anlaşma yapmanın tam zamanı” değerlendirmesinde bulundu.

Kaynaklar ayrıca “Anlaşma, Rıdvan güçlerinin uzaklaştırılmasını, (Hizbullah'ın) silahlanmasının önlenmesini ve kaçırılanların iadesi için bir anlaşmaya varılmasını içermelidir.”