THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılması ABD'nin Ortadoğu krizine müdahalesini derinleştiriyor

ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
TT

THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılması ABD'nin Ortadoğu krizine müdahalesini derinleştiriyor

ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)
ABD kuvvetleri THAAD sistemini Boeing C-17 Globemaster uçağıyla nakletmeye hazırlanıyor. (AP)

Pentagon dün, Washington'un müttefikini korumaya yardımcı olacak ancak ABD'nin çatışmaya katılımını artıracak bir hareketle THAAD füzesavar sisteminin konuşlandırılması sürecinin bir parçası olarak Amerikan kuvvetlerinin İsrail'e geldiğini duyurdu.

Terminal Yüksek İrtifa Saha Savunması (THAAD) sisteminin konuşlandırılması, İsrail'in bu ayın başlarında İran'ın büyük saldırısına balistik füzelerle yanıt vermeye hazırlandığı bir zamanda gerçekleşti. Tahran'ın misillemede bulunması durumunda sistem İsrail'in savunmasını güçlendirecek.

xscdf
THAAD füze savunma sistemi Beyaz Saray'ın Güney Bahçesinde düzenlenen “Made in America” sergisinde 15 Temmuz 2019 (Arşiv- AP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile salı akşamı yaptığı telefon görüşmesinde, İsrail'in İran'a saldırması halinde ülkesinin "sert" bir karşılık vermeye hazır olduğunu vurguladı.

İran, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin Tahran'da, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın ve Beyrut'un güney banliyösünde İranlı bir generalin öldürülmesine yanıt olarak 1 Ekim'de İsrail'e yaklaşık 200 füze fırlattı.

dvfbhr
THAAD sistemine ait hava savunma füzesi (Reuters)

Amerikan gemileri ve savaş uçakları, İsrail'in İran saldırılarına karşı savunulmasına yardımcı oldu, ancak sistemin konuşlandırılması, yaklaşık yüz Amerikan askerinin İsrail topraklarında görev yapmasına yol açacak. Bu ise onların daha doğrudan risk altında olacakları anlamına geliyor. 

RAND Araştırma Merkezi'nden kıdemli siyasi Uzman Raphael Cohen, "Amerikan askerlerinin İsrail'de konuşlandırılması, Washington'un İsrail'in güvenliğine çok açık ve somut bir şekilde bağlı olduğunu ve gerekirse savaşacağını gösteriyor" değerlendirmesinde bulundu.

grtyj
THAAD hava savunma füze sistemi (AFP)

Cohen, "ABD Başkanı Joe Biden yönetimi muhtemelen bu adımın İran'a karşı caydırıcılığı artıracağını ve İsraillilere güven vereceğini umuyor” diyerek, “bu hamlenin Biden yönetimine, İsrail'in 1 Ekim İran saldırılarına vereceği tepkinin biçimini belirleme konusunda daha fazla nüfuz verebileceğine” dikkat çekti.

Cohen, İsrail'in sofistike bir hava savunma ağına sahip olduğunu ancak bölgede İran destekli gruplarla bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalar nedeniyle bu ağın baskı altında olduğunu belirtti.

“Çok değerli bir gol”

Cohen şunları söyledi: "Özellikle İran ateşini arttırırsa ve Hizbullah saldırılarını sürdürürse, daha fazla füze (savunmadan) kaçacak ve hedeflerini vuracaktır."

Pentagon sözcüsü Tümgeneral Pat Ryder dün yaptığı açıklamada, Amerikan unsurlarının yanı sıra sistemin ihtiyaç duyduğu bazı ilk bileşenlerden oluşan bir hazırlık ekibinin pazartesi günü İsrail'e gittiğini, diğerlerinin de yakında gitmesinin beklendiğini duyurdu.

xgrntmh
THAAD’dan fırlatılan önleme füzesi (Arşiv - Reuters)

Yaptığı açıklamada, “Sistem yakın gelecekte tam olarak faaliyete geçecek” diyen Ryder, sistemin konuşlandırılmasının ‘ABD'nin İsrail'i ve İsrail'deki Amerikalıları İran'dan gelebilecek herhangi bir balistik füze saldırısına karşı savunma kararlılığının altını çizdiğini’ belirtti.

1990'larda geliştirilen THAAD sistemi 95 asker tarafından işletiliyor ve ilk batarya 2008'de aktif hale getirildi. ABD Kongre Araştırma Servisi'ne göre sistem altı adet kamyona monteli fırlatıcı, sekiz adet önleme füzesi, bir radar ve bir ateş kontrol bileşeni içermektedir.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Füze Savunma Projesi Direktörü Tom Caraco, 1 milyar dolarlık radar içeren bataryanın “çok değerli bir hedef” olduğunu ve iyi korunması gerektiğini söyledi.

ABD'nin sınırlı sayıda THAAD bataryasına sahip olduğunu ve ülkenin “şu anda çok fazla THAAD bataryası üretmediğini, bu nedenle envanter konusunda çok dikkatli olmamız gerektiğini” belirtti.

Caraco, THAAD'ın İsrail'de konuşlandırılmasının “açıkça önemli bir potansiyel ve kabiliyet kattığını, ancak “Bazı stratejik riskleri ve operasyonel maliyetleri de beraberinde getirdiğini” ifade etti.



AB'den bir ilk: Firari Rus askerlere vize verildi

Rusya'da birçok şehirde sözleşmeli askerliği teşvik eden reklamlar veriliyor (AP)
Rusya'da birçok şehirde sözleşmeli askerliği teşvik eden reklamlar veriliyor (AP)
TT

AB'den bir ilk: Firari Rus askerlere vize verildi

Rusya'da birçok şehirde sözleşmeli askerliği teşvik eden reklamlar veriliyor (AP)
Rusya'da birçok şehirde sözleşmeli askerliği teşvik eden reklamlar veriliyor (AP)

Fransa, Ukrayna cephesinden kaçan ve siyasi sığınma talebinde bulunan 6 Rus askere geçici vize verdi.

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian, Rus askerlerinin 2022 ve 2023'te Rusya'dan Kazakistan'a kaçtığını, bunun ardından ayrı uçuşlarla son birkaç ay içinde Paris'e gittiğini aktarıyor. 

2023 yazında Ukrayna cephesinden kaçtığını söyleyen sözleşmeli Rus asker Alexander, şu ifadeleri kullanıyor: 

Fransa'ya vardığımda ilk kez gerçekten nefes alabildim. Bir sakinlik ve özgürlük hissettim. En kötüsü geride kalmıştı.

Rusya tarafından izlenmemek için SIM kart ya da banka hesabı kullanmadan yaşadığını anlatan Alexander, "Kazakistan'da kendinizi asla güvende hissedemiyorsunuz, çok dikkat çekmemeniz lazım" diyor.

Alexander'in, Ukrayna cephesindeki diğer Rus askerleri kaçmaya çağırdığı anonim bir YouTube kanalı da var. 

Avrupa Birliği (AB), Rus asker kaçaklarına sığınma hakkı verilmesine dair kamuoyuna açık tartışmalar yürütmüştü fakat bu konuyla ilgili herhangi bir karara varılmamıştı. 

Geçici vize almaları için 6 Rus askerine yardımcı olan Go By The Forest adlı grubun sözcüsü Ivan Çuviliayev, bunun önemli bir gelişme olduğunu savunarak şunları söyledi: 

İlk kez bir AB ülkesi, seyahat belgeleri ya da pasaportları olmayan bir grup asker kaçağını topraklarına kabul ediyor. Paris yönetiminin kararı, Fransız makamlarıyla bir grup insan hakları kuruluşu arasındaki kapsamlı işbirliğinin bir sonucudur.

Ukrayna cephesini terk etmek isteyen askerlere destek veren Go By The Forest, şimdiye dek 2 bin askerin kaçmasını sağladı.

Çuviliayev, Fransa'nın geçici vize verdiği 6 Rus askerin "güçlü ve tutarlı bir savaş karşıtı duruş sergileyip sergilemediğinin" anlaşılması için uzun süre incelendiğini belirtiyor.  

Birçok Batı ülkesinin cepheden kaçan askerlere sığınma hakkı vermekte endişe duyduğuna işaret eden Çuviliayev, Fransa'nın tavrının olumlu bir örnek teşkil edebileceğini savunuyor ve ekliyor: 

Firar etmeyi düşünen biri için, hapse girmek ya da Rusya'ya sınırı olan bir ülkede sürekli sınır dışı edilme korkusuyla yaşamak yerine özgür bir ülkede bir gelecek hayal etmek çok önemli.

Kremlin, firarları önlemek için Eylül 2022'de çıkardığı yasayla ordudan kaçanların 15 yıla kadar hapis cezası almasının önünü açmıştı. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşında toplamda kaç Rus askerin firar ettiği bilinmiyor. Ancak Ukrayna askeri istihbaratının nisanda paylaştığı verilere göre en az 20 bin asker cepheden kaçtı. Amerikan gazetesi Wall Street Journal ise ağustostaki haberinde, kaçan askerlere yardım eden kuruluşlardan edindiği bilgilere yer vermiş ve bu sayının 50 bini bulduğunu öne sürmüştü.

Independent Türkçe, Guardian, Kyiv Independent, Wall Street Journal