Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Bir yıla tamamlanacağı söylenen lazer sistemi ne kadar etkili?

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
TT

Üç soruda İsrail'in "Demir Işın" lazer silahı

Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)
Uzmanlara göre Demir Işın, İsrail'in savunma kapasitesini artıracak (Rafael)

İsrail, "Demir Işın" savunma sistemini bir yıl içinde devreye sokmayı planlıyor. 

İsrail Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamada, Rafael ve Elbit firmalarıyla ortak geliştirilen lazer silahıyla ilgili sürecin hızlandırıldığı belirtildi. Rafael, İsrail'in ünlü savunma sistemi Demir Kubbe'yi de tasarlamıştı.

Bakanlık, lazer silahlarının tasarımı ve seri üretimi için şirketlerle 2 milyar Yeni İsrail Şekeli (yaklaşık 18,2 milyar TL) değerinde anlaşma yapıldığını duyurdu.

Nasıl çalışıyor?

Bir kalkan görevi gören lazer silahı, İsrail toprağına gönderilen füzeleri, insansız hava araçlarını ve roketleri hedef alarak havada etkisiz hale getiriyor. 

Demir Kubbe, İsrail'e ateşlenen roket ve drone'ların yerleri önce radarla tespit ediliyor, daha sonra bunlar füzelerle vuruluyor. 

Amerikan medya kuruluşu CNN'in aktardığına göre Demir Işın, aynı işi lazerle çok daha az maliyetle yapabiliyor. Uzmanlara göre, Demir Kubbe'de koruma amaçlı ateşlenen her füze yaklaşık 50 bin dolara mal oluyor. Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden (INNS) araştırmacı Yaşua Kaliski, her roket ve drone başına iki füzenin ateşlendiğini belirtiyor. 

Demir Işın ise bu açıdan neredeyse maliyetsiz. Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, bu silahla savunmanın "lazer başına 2 dolara" mal olacağını söylemişti. 

Ne kadar etkili olacak?

İsrail Savunma Bakanlığı, Demir Işın'ın "savaş teknolojisinde yeni bir çağ başlatacağını" savunuyor.

Ancak CNN'in analizinde, lazer sisteminin bulutlu, yağmurlu ya da puslu havalarda iyi çalışmayabileceğine işaret ediliyor. Ayrıca silahın çalışır halde tutulması için ciddi bir elektrik gücüne de ihtiyaç var.

INSS'den Kaliski de lazer silahının Demir Kubbe'yi güçlendireceğini, drone'lara ve kısa menzilli roketlere karşı koruma sağlayacağını söylerken, sistemin balistik füzelere karşı o kadar etkili olmayabileceğini belirtiyor. Savunma teknolojileriyle ilgili haberler yayımlayan Defense News'ün analizinde, Demir Kubbe'ye kıyasla lazer silahının yoğun roket atışlarına karşı etkili performans gösteremeyebileceğine dikkat çekiliyor.

Başka hangi ülkelerde lazer silahı var?

ABD Donanması, uçakları havada imha edebilen bir lazer silahını 2020'de denemişti. Birleşik Krallık da DragonFire adlı lazer silahının testlerini bu yıl martta yapmıştı. 

Pentagon'a göre Rusya ve Çin de benzer güçte lazer silahları geliştiriyor. Moskova'nın, Ukrayna cephesinde uydu ve radar sistemlerini kör eden Peresvet adlı bir lazer kullandığı bildirilmişti. Çin ordusunun elinde de drone'lara karşı kullanılan Silent Hunter adlı bir lazer silahı mevcut.

İran'ın cephaneliğinde lazer silahı olup olmadığı bilinmiyor. Ülkenin resmi haber ajansı IRNA'nın 2022'deki haberinde, İran ordusunun lazer hava savunma sistemi geliştirdiği belirtilmişti. Diğer yandan İran'ın koruma için Çin'den satın aldığı Silent Hunter'ları kullandığı da öne sürülmüştü.

Independent Türkçe, CNN, Defense News, Eurasian Times



Trump'a 30 milyon dolar bahis oynayan Fransız: Tek derdim para kazanmak

2017-2021'de başkanlık yapan 78 yaşındaki Trump, tekrar Beyaz Saray'a girmek istiyor (Reuters)
2017-2021'de başkanlık yapan 78 yaşındaki Trump, tekrar Beyaz Saray'a girmek istiyor (Reuters)
TT

Trump'a 30 milyon dolar bahis oynayan Fransız: Tek derdim para kazanmak

2017-2021'de başkanlık yapan 78 yaşındaki Trump, tekrar Beyaz Saray'a girmek istiyor (Reuters)
2017-2021'de başkanlık yapan 78 yaşındaki Trump, tekrar Beyaz Saray'a girmek istiyor (Reuters)

ABD'de 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimine sayılı günler kala bahisler de artıyor. 

Amerikan gazetesi Wall Street Journal'ın (WSJ) görüştüğü bir yatırımcı, Cumhuriyetçi lider Donald Trump'ın kazanma ihtimaline 30 milyon dolar bahis oynadı.

Kimliğinin gizli tutulmasını isteyen ve kendisini "Theo" olarak tanıtan Fransız yatırımcı, bir dönem ABD'de yaşadığını ve borsacılıkla uğraştığını belirtiyor. Theo, Manhattan merkezli tahmin piyasası platformu Polymarket üzerinden ağustostan beri farklı miktarlarda bahis oynadığını söylüyor. 

Haberde "Trump balinası" diye adlandırılan yatırımcının şahsi bilgilerinin platform tarafından doğrulandığı aktarılıyor. "Balina" piyasadaki dev yatırımcıları tanımlamak için kullanılan bir ifade.

Theo, 2016 ve 2020'deki seçimler öncesinde yapılan anketlerde Trump'ın gerçek oy potansiyelinin doğru yansıtılmadığını düşündüğünü, bu yüzden Cumhuriyetçi liderin kazanma ihtimaline bahis oynadığını söylüyor ve ekliyor: 

Hiçbir siyasi amacım yok. Hedefim sadece para kazanmak.

Yatırımcı, Polymarket'taki 4 hesap üzerinden girdiği bahislerin finansmanını kendi cebinden karşıladığını belirtiyor. Ancak WSJ, bunun bağımsız olarak doğrulanamadığını ve Trump'a bağlı siyasi kuruluşlarla Theo arasında herhangi bir bağ olup olmadığının tespit edilemediğini aktarıyor. 

Fransız borsacı, Amerikan ana akım medyasında anketlerin çoğunun ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris lehine çarpıtıldığını da savunuyor. Demokratlara yakın medya kuruluşlarının, yarışın kafa kafaya geçeceğine dair bir algı yaratarak toplumsal huzursuzluğa zemin hazırladığını iddia ediyor. Guardian'ın analizinde de "bahis anketlerinde" Trump'ın kazanacağına dair bir tablo oluştuğuna dikkat çekilmişti.

Theo ayrıca, "utangaç Trump seçmeni etkisi" adını verdiği bir durumun anketleri etkilediğini de ileri sürüyor: 

Trump'a oy verecek ama bunu çevresindekilere söylemeyecek birçok Amerikalı tanıyorum.

Trump'ın Michigan, Pensilvanya ve Wisconsin gibi salıncak eyaletlerde de başarılı olacağını savunan Theo, tüm tahminlerinin doğru çıkması durumunda bahisten 80 milyon dolara yakın para kazanabilir. 

Demokrat aday Harris'in kazanması halinde yatırımcı 30 milyon doların tamamını ya da büyük bir kısmını kaybedebilir. Bu miktarın mevcut likit varlıklarının çoğunu oluşturduğunu söyleyen Theo, gerginliğini de itiraf ediyor: 

Her zaman bir sürprizle karşılaşma ihitmali var.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Guardian