İsrail ordusu Haredi Yahudilerine 7 bin asker alımı emri çıkardı

  İsrail güvenlik güçleri üyeleri, 31 Ekim 2024'te Kudüs'te zorunlu askerliğe karşı düzenlenen gösteri sırasında dini göstericilerin sokağı kapatmasını izliyor (AFP)
  İsrail güvenlik güçleri üyeleri, 31 Ekim 2024'te Kudüs'te zorunlu askerliğe karşı düzenlenen gösteri sırasında dini göstericilerin sokağı kapatmasını izliyor (AFP)
TT

İsrail ordusu Haredi Yahudilerine 7 bin asker alımı emri çıkardı

  İsrail güvenlik güçleri üyeleri, 31 Ekim 2024'te Kudüs'te zorunlu askerliğe karşı düzenlenen gösteri sırasında dini göstericilerin sokağı kapatmasını izliyor (AFP)
  İsrail güvenlik güçleri üyeleri, 31 Ekim 2024'te Kudüs'te zorunlu askerliğe karşı düzenlenen gösteri sırasında dini göstericilerin sokağı kapatmasını izliyor (AFP)

Times of Israel'in haberine göre İsrail ordusu, Haredi asker alım planının ilk aşamasının büyük ölçüde başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Savunma Bakanı Yoav Galant tarafından onaylanan bir hamleyle önümüzdeki hafta Haredi (Ultra-Ortodoks) Yahudi dini cemaati üyelerine 7 bin askere alma emri gönderecek.

Askere alma emirleri, gelecek yılki İsrail ordusunun askere alımları öncesinde, ordunun yeni askerleri tarama ve değerlendirme sürecinin ilk aşamasını oluşturuyor.

Ofisinden yapılan açıklamaya göre İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant bugün İsrail Genelkurmay Başkanı General Herzi Halevi ve diğer askeri yetkililerle bir toplantı yaparak Haredi askere alma planının ilk aşamasının bir özetini sundu.

İsrail ordusu bu aşamada 3 bin askere alma emri gönderdi, ancak askere alma merkezlerine sadece 230 kişi geldi. Toplantının sonunda Galant, ordunun dindar erkeklere ilave 7 bin askere alma emri gönderme önerisini onayladı. Birden fazla askere alma çağrısına uymayanlar firari sayılacak ve tutuklanabilecek.

Dindar Yahudiler, 11 Nisan 2024'te Kudüs'teki askere alma bürosunun önünde İsrail ordusuna asker alımına karşı düzenlenen protesto sırasında (AFP) Dindar Yahudiler, 11 Nisan 2024'te Kudüs'teki askere alma bürosunun önünde İsrail ordusuna asker alımına karşı düzenlenen protesto sırasında (AFP)

Birçok dindar Yahudi, askerlik hizmetinin yaşam tarzlarıyla bağdaşmadığına inanıyor ve askere alınmaktan korkuyor. Ancak askerlik yapan İsrailliler, Haredi cemaati üyelerine yönelik on yıllardır süregelen toplu muafiyet düzenlemesinin orduda görev yapan İsrailliler üzerinde ağır bir yük oluşturduğunu ve bunun adil olmayan bir düzenleme olarak görüldüğünü söylüyor. 780'den fazla askerin öldürüldüğü ve yaklaşık 300 bin vatandaşın yedek hizmet için çağrıldığı 7 Ekim saldırısı ve sonrasındaki savaştan sonra bu duygu daha da güçlendi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre ordu, şu anda çoğu muharip birlik olmak üzere, yaklaşık 10 bin yeni askere ihtiyacı olduğunu belirtti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, haziran ayında devletin Haredi Yeşiva öğrencilerini askere almaktan kaçınmasına izin veren yasal bir çerçeve olmadığına hükmetti. Başsavcı hükümete bu erkeklerden 3,000'ini askere alma sürecini derhal başlatmasını istedi.



Trump kaybederse nasıl bir strateji izleyecek?

Trump'a temmuzda düzenlenen suikast girişimi, seçim sürecinin en önemli olaylarından biriydi (AP)
Trump'a temmuzda düzenlenen suikast girişimi, seçim sürecinin en önemli olaylarından biriydi (AP)
TT

Trump kaybederse nasıl bir strateji izleyecek?

Trump'a temmuzda düzenlenen suikast girişimi, seçim sürecinin en önemli olaylarından biriydi (AP)
Trump'a temmuzda düzenlenen suikast girişimi, seçim sürecinin en önemli olaylarından biriydi (AP)

Cumhuriyetçi lider Donald Trump, kampanyasında seçimlerin şeffaflığına yönelik şüphelerini dile getirerek ve Demokratları hileyle suçlayarak sık sık gündem oldu. Peki kaybetmesi durumunda Trump, sonuçlara itiraz etmek için nasıl stratejiler izleyebilir? 

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'le kıyasıya mücadele edecek Trump'ın, 4 yıl önce olduğu gibi seçim sonuçlarını tanımayıp halkı galeyana getirebileceğinden endişeleniliyor. 

Amerikan haber ajansı AP'nin aktardığına göre en az 24 eyalet yönetimi, seçim sürecinde herhangi bir şiddet olayı yaşanması durumunda Ulusal Muhafızları göreve çağırmaya hazır olduğunu bildirdi. 

78 yaşındaki Cumhuriyetçi lider, 2020'deki seçimleri ABD Başkanı Joe Biden karşısında kaybettikten sonra sonuçları tanımayarak darbe girişiminde bulunmuştu. 6 Ocak 2021'de gerçekleşen Kongre baskını hem ülke hem de dünya gündemine oturmuştu. Radikal sağcı grupların ve Trump destekçilerinin düzenlediği baskında biri polis 5 kişi hayatını kaybetmişti. Olayın ardından halkı isyana teşvikten azil istemiyle yargılanan Trump, Şubat 2021'de Senato'daki oylamada aklanmıştı.

Seçim sistemine gölge düşürme

81 yaşındaki Biden'ın temmuzda adaylıktan çekildiğini duyurmasıyla Demokratlar adına bayrağı Kamala Harris devraldı. Rakibi değişse bile Trump'ın "seçim sürecinin şeffaflığına gölge düşürme" stratejisi sabit kaldı. 

Haziranda Biden'la yaptığı münazarada Trump'a üç kez seçim sonuçlarını tanıyıp tanımayacağı soruldu. Cumhuriyetçi lider her seferinde seçimler "adil, yasalara uygun ve düzgün" şekilde yapılırsa sonuçları kabul edeceğini söyledi. 

Cumartesi günü Virginia eyaletinde düzenlediği mitingde de Trump, Demokratların hile yaptığını öne sürerek "Bırakın hile yapsınlar. Bunda çok iyiler, artık profesyonelleştiler" dedi.

Sosyal medya platformu Truth Social üzerinden 31 Ekim'de yaptığı paylaşımda da salıncak eyalet Pensilvanya'da "sahte oy pusulaları" hazırlandığını öne sürdü. Pensilvanya'nın Demokrat Valisi Josh Shapiro ise iddiaları yalanlayarak şu ifadeleri kullandı:

Donald Trump, 2020'de de eyaletteki seçimlere defalarca saldırdı. Şimdi de aynı oyunu oynuyor, kaosu körüklemeye çalışıyor.

Dava bombardımanı

Trump'ın 2020'deki mağlubiyetinin ardından kampanya ekibi, hile iddialarını mahkemeye taşımak için birçok eyalette en az 60 dava açtı. Bunlardan hiçbirinde Trump'ın iddiaları haklı bulunmadı. 

Lyon 2 Üniversitesi'nde Amerikan tarihi uzmanı Olivier Richomme, Fransa'nın kamu yayıncısı France 24'e açıklamasında, bu seferki stratejinin daha geniş kapsamlı olduğunu söylüyor:

Trump'ın siyasi danışmanı Stephen Miller tarafından koordine edilen bir avukat ordusu var. Seçimlerden çok önce davaları başlattılar ve sonrasında da devam etmeyi planlıyorlar.

Cumhuriyetçi Parti Ulusal Komitesi (RNC), 2020'den bu yılın ağustos ayına kadar 26 eyalette 120'den fazla dava açarak çeşitli seçim kurallarına itiraz etti. RNC, usulsüzlükleri önlemek için oylama sistemindeki sorunları ele almak amacıyla davaların açıldığını savunuyor.

Komitenin nisanda kurduğu Seçim Dürüstlüğü Ağı (Election Integrity Network), ABD tarihinde türünün en büyük girişimi. Wall Street Journal'ın aktardığına göre binlerce avukat ve gönüllüden oluşan ağ, muhafazakar bağışçılardan 140 milyon dolara yakın finansman aldı. 

Demokratlar da Trump'ın itirazlarına karşı mücadele etmek için avukatlardan ve gönüllülerden oluşan ekipler hazırladı. Ancak Demokratların kaybetmeleri durumunda Cumhuriyetçi kanat gibi sonuçlara sert şekilde itiraz etmeleri beklenmiyor.

Richomme, sonuçlar ne olursa olsun Amerikan kurumlarının bu süreçten ciddi şekilde etkileneceğini belirterek şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Amerikan demokrasisinin zayıfladığına tanık oluyoruz. Seçim sistemine duyulan bu güven erozyonu ciddi tehditler oluşturuyor.

Independent Türkçe, France24, Wall Street Journal, Times of Israel, AP