BM’de Trump endişesi: ABD finansman desteğini kesecek mi?
Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentindeki Birleşmiş Milletler merkezinin ana girişi - 22 Eylül 2024 (Reuters)
Birleşmiş Milletler (BM) Donald Trump'ın ABD başkanlığına geri dönmesini endişeyle karşıladı. BM, ABD'nin finansmanı ve örgütle çalışmayı kesmesi ihtimaline hazırlanıyor.
Reuters haber ajansına göre Asyalı üst düzey bir diplomat, Cumhuriyetçi Trump'ın Demokrat Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e karşı ABD seçimlerini kazanmasının ardından 193 uluslu dünya örgütünde biraz endişeye neden olduğunu söyledi.
Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan diplomat, “Bazı dosyalar için fonları iptal etse bile, işlemsel yönetimin bazı alanlarda BM ile işbirliği yapacağına dair bazı umutlar da var; sonuçta, dünyada BM'den daha büyük veya daha iyi bir varlık var mı?” dedi.
Trump ikinci dönem dış politikası hakkında çok az ayrıntı verdi, ancak destekçileri onun güçlü karakterinin ve “güç yoluyla barış” yaklaşımının yabancı liderleri kendi iradesine boyun eğdirmeye yardımcı olacağını söylüyor. Ukrayna'daki savaşı sona erdirme sözü verdi ve Gazze'de Hamas ve Lübnan'da Hizbullah ile çatışmalarında İsrail'e güçlü destek vermesi bekleniyor.
BM'nin başlıca endişeleri arasında ABD'nin mali katkısını azaltmaya karar verip vermeyeceği ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Paris İklim Anlaşması gibi kilit çok uluslu örgüt ve anlaşmalardan çekilip çekilmeyeceği yer alıyor.
ABD'nin BM'ye en büyük katkıyı yapan ülke olması, çekirdek bütçesinin yaklaşık yüzde 22'sini ve barışı koruma bütçesinin yüzde 27'sini sağlaması ve onu Çin'in takip etmesi nedeniyle ABD'nin finansmanı en büyük endişe kaynağıdır.
Bir ülke ödemelerini iki yıla kadar aksatabilir ve bunun sonucunda da Genel Kurul'daki oy hakkını kaybedebilir.
Trump ilk döneminde ABD'nin diplomatik ve yardım bütçelerinin yaklaşık üçte birinde kesintiye gidilmesini önermiş, buna BM barışı koruma ve uluslararası örgütlere sağlanan fonlarda ciddi kesintiler de dahil edilmiş, ancak ABD hükümetinin federal bütçesini belirleyen Kongre bu öneriyi reddetmişti.
Bir BM sözcüsü o dönemde yaptığı açıklamada, önerilen kesintilerin tüm temel çalışmaların sürdürülmesini imkansız hale getireceğini söyledi.
Uluslararası Kriz Grubu BM İşleri Direktörü Richard Gowan şunları söyledi: “BM Sekretaryası yıl boyunca Trump'ın geri dönüşüyle karşı karşıya kalabileceğinin farkındaydı. ABD'nin olası bütçe kesintilerinin nasıl yönetileceği konusunda perde arkasında akıllıca bir planlama yapıldı."
İsrailli taraftarların karıştığı olaylarda 5 kişi yaralandı, onlarca kişi gözaltına alındı
Amsterdam polisi bugün (Cuma) yaptığı açıklamada, Ajax ile Maccabi Tel Aviv arasında oynanan maçın ardından şehir merkezinde çıkan olaylarda 62 kişinin gözaltına alındığını ve beş kişinin de yaralı olarak hastaneye kaldırıldığını bildirdi.
Amsterdam polisi, İsrailli taraftarların saldırıya uğramasının ardından olası rehine ve kayıp ihbarlarını araştırdıklarını, ancak bunu doğrulayacak bir şey bulamadıklarını söyledi.
İsrail ordusu, siyasi liderlikten gelen talimatlar doğrultusunda Amsterdam'a bir heyet göndermemeye karar verdiğini ve tüm personelinin bir sonraki duyuruya kadar Hollanda'ya seyahat etmesinin yasaklandığını duyurdu. Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre İsrail Dışişleri Bakanlığı, yeni Dışişleri Bakanı Gideon Saar'ın önümüzdeki saatlerde resmi bir ziyaret için Hollanda'ya gideceğini ve bu ziyaret sırasında Hollandalı mevkidaşı Caspar Veldkamp ve diğer üst düzey hükümet yetkilileriyle görüşeceğini bildirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün yaptığı açıklamada, Amsterdam'daki futbol maçının ardından İsrail vatandaşlarını hedef alan ‘son derece şiddetli bir olayın’ ayrıntılarının kendilerine bildirildiğini söyledi.
Başbakanlık Ofisi yaptığı açıklamada, oradaki vatandaşlara yardım etmek üzere derhal iki kurtarma uçağı gönderilmesi talimatı verildiğini duyurdu.
Ofis tarafından yapılan ikinci bir açıklamada ise Ulusal Güvenlik Bakanlığı'nın saldırıların ardından Amsterdam'da bulunan İsraillilere otel odalarında kalmaları çağrısında bulunduğu belirtildi.
Hollanda polisi dün (perşembe) Maccabi Tel Aviv taraftarlarıyla yaşanan olayların ardından Amsterdam'da bir kişiyi gözaltına aldı. (EPA)
İsrail Başbakanı, Hollandalı mevkidaşı Dick Schoof'tan Yahudi toplumu için güvenlik önlemlerini güçlendirmesini istedi.
İsrail Başbakanlık Ofisi'nden yapılan açıklamada, Netanyahu'nun Schoof ile yaptığı görüşmede durumu büyük bir ciddiyetle ele aldığını söylediği belirtildi.
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir X platformunda yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: “Bir futbol maçı izlemeye giden taraftarlar antisemitizmle karşı karşıya kaldılar. Sadece Yahudi ve İsrailli oldukları için akıl almaz bir acımasızlıkla saldırıya uğradılar.”
İsrail Dışişleri Bakanı, Amsterdam'da meydana gelen güvenlik olayının ardından Hollandalı mevkidaşından İsraillilerin güvenli bir şekilde tahliye edilmesine yardımcı olmasını istedi.
İsrail ordusu da bugün yaptığı açıklamada, Hollanda hükümetiyle koordinasyon halinde derhal bir kurtarma misyonu göndermeye hazırlandığını duyurdu.
Ajax'ın Maccabi Tel Aviv'i 5-0 mağlup ettiği maçın ardından İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “Misyon kargo uçakları kullanılarak konuşlandırılacak. Misyon, tıbbi teçhizat ve kurtarma ekiplerini içerecek” denildi. Bu arada Ajax, genellikle bir Yahudi kulübü olarak tanımlanıyor.
Hollanda polisi X platformundaki resmi hesabından yaptığı açıklamada, kimliği belirsiz kişilerin bir binada asılı Filistin bayrağını indirme girişimi de dahil olmak üzere çeşitli olayların bildirilmesinin ardından alarma geçtiğini duyurdu.
Dün öğleden sonra, İsrail kulübünün yaklaşık 100 taraftarı, Hollanda başkentinin güneybatısındaki Johan Cruyff Arena'ya gitmeden önce büyük bir polis gücü tarafından çevrelenen Dam Meydanı’nda toplandı. İsrail kulübünün misafir edilmesini kınamak için başlangıçta stadyum yakınlarında Filistin yanlısı bir yürüyüş planlanmıştı. Ancak Amsterdam belediyesi güvenlik nedeniyle yürüyüşün biraz daha uzakta yapılmasını talep etti.
Amsterdam Merkez İstasyonu yakınlarında İsrailli taraftarlar ile Hollandalı gençler arasında kavga çıktı. (Reuters)
Hollanda Başbakanı Dick Schoof ise Amsterdam'da oynanan futbol maçının ardından İsraillileri hedef alan şiddet olaylarının kabul edilemez olduğunu belirterek, tüm faillerin adalet önüne çıkarılması gerektiğini söyledi. X platformunda yaptığı paylaşımda “Amsterdam'dan gelen haberleri tiksintiyle takip ettim” diyen Schoof, olayla ilgili olarak İsrailli mevkidaşıyla temasa geçtiğini belirtti.
Amsterdam polisi, maçtan sonra Filistin yanlısı göstericilerin şehirdeki protesto yasağına rağmen Johan Cruyff Arena'ya ulaşmaya çalışması nedeniyle 57 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Amsterdam polisi taraftarların stadyumdan olaysız bir şekilde ayrıldığını, ancak gece boyunca şehir merkezinde çok sayıda olay yaşandığını bildirdi. Sosyal medyada yer alan videolarda kalabalıkların sokaklarda koşuşturduğu ve bir kişinin dövüldüğü görülüyor.
Amsterdam Belediye Başkanı, kurumlarının halen şiddetin tam boyutunu tespit etmek için çalıştığını söyledi.
Diğer yandan Birleşmiş Milletler (BM) çatışmalarla ilgili endişelerini dile getirdi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi Sözcüsü Jeremy Laurence Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, “Bu rahatsız edici haberleri gördük. Hiç kimse ulusal kökeni, dini, etnik kökeni ya da başka herhangi bir nedenle ayrımcılığa ya da şiddete maruz bırakılmamalıdır” şeklinde konuştu.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Amsterdam'da İsrail vatandaşlarına yönelik gerçekleşen alçakça saldırılar karşısında dehşete düştüğünü ifade etti. Von der Leyen, Hollanda Başbakanı Dick Schoof ile görüştükten sonra X platformunda şunları yazdı: “Bu kabul edilemez eylemleri şiddetle kınıyorum. Antisemitizmin Avrupa'da yeri yoktur. Nefretin her türlüsüyle mücadele etmeye kararlıyız.”
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock Amsterdam'dan gelen görüntüler karşısında şok olduğunu ifade etti. Baerbock X platformundan yaptığı paylaşımda, “Amsterdam'dan gelen görüntüler dehşet verici ve Avrupa'daki bizler için son derece utanç verici. Yahudilere yönelik bu türden bir şiddet tüm sınırları aşıyor. Bunun hiçbir haklı gerekçesi olamaz” cümlelerini kurdu. Baerbock, Yahudilerin Avrupa'da kendilerini güvende hissedebilmeleri gerektiğini vurguladı.
