Rusya'daki bombalı scooter saldırısına dair tüm bilinenler

Ukrayna, Kirillov'un kimyasal silah kullanarak savaş suçu işlediğini öne sürüyor (AP)
Ukrayna, Kirillov'un kimyasal silah kullanarak savaş suçu işlediğini öne sürüyor (AP)
TT

Rusya'daki bombalı scooter saldırısına dair tüm bilinenler

Ukrayna, Kirillov'un kimyasal silah kullanarak savaş suçu işlediğini öne sürüyor (AP)
Ukrayna, Kirillov'un kimyasal silah kullanarak savaş suçu işlediğini öne sürüyor (AP)

Rus Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Komutanı Korgeneral İgor Kirillov'a düzenlenen bombalı saldırının yankıları sürüyor.

Başkent Moskova'da dün gerçekleşen olayda, bir apartmanın önündeki scooter'a yerleştirilen bombanın patlaması sonucu Kirillov ve yardımcısı İlya Polikarpov öldürülmüştü.

Ukrayna'nın iç güvenlik teşkilatı Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) saldırıyı üstlenmişti.

Rusya Federal Güvenlik Servisi'nden (FSB) bugün yapılan açıklamada, olayla ilgili 29 yaşındaki bir Özbek vatandaşının gözaltına alındığı duyuruldu. 

FSB, şüphelinin "sorgulama sırasında Ukrayna istihbaratı tarafından işe alındığını söylediğini" öne sürdü. Ayrıca şüpheliye Kirillov'u öldürmesi karşılığında 100 bin dolar ödül ve Avrupa Birliği'ne taşınma izni vaat edildiği savunuldu. 

Buna göre şüpheli, Ukrayna'nın talimatıyla Moskova'ya giderek el yapımı patlayıcı satın aldı. Bunu bir scooter'a yerleştirdikten sonra aracı Kirillov'un apartmanının girişine park etti. Binayı gözetlemek için araba kiralayan şüpheli, bölgeye bir kamera da yerleştirdi. Daha sonra patlayıcı uzaktan infilak ettirildi. 

FSB, şüphelinin ömür boyu hapis cezası alabileceğini belirtirken, olaydan sorumlu Ukraynalı istihbaratçılara yönelik aramaların sürdürüldüğünü aktardı. 

Britanya'nın tanınmış gazetelerinden Guardian, saldırının Ukrayna istihbaratının "şimdiye kadarki en cesur operasyonu" olduğunu yazıyor. SBU'nun bu operasyonla "Kremlin ve Rus ordusunda panik yaratmayı hedeflediği" belirtiliyor. 
 

grthy
Uzmanlar, patlayıcının yerleştirildiği scooter'ı da inceliyor (AP)

Ukrayna istihbaratının, saldırıdan 24 saat önce Kirillov'un fotoğrafını "şüpheli" ifadesiyle yayımladığına işaret ediliyor. SBU, Rus komutanın savaşta yasaklı kimyasal silahlar kullandığını, bunun sonucunda yaklaşık 2 bin Ukraynalı askerin zehirlenme teşhisiyle hastanelik olduğu savunuluyor. 

Kimyasal silah kullanma iddiaları daha önce ABD tarafından da öne sürülmüştü. Kremlin ise bunların gerçeği yansıtmadığını ileri sürmüştü.

Bombanın scooter'a nasıl yerleştirildiği henüz çözülemedi. Kremlin'e yakın Kommersant gazetesi, el yapımı patlayıcının scooter'ın farına ya da gidonuna gizlenmiş olabileceğini yazıyor.

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin analizinde, bombalı saldırının Moskova'daki sakin atmosferi bozduğu belirtiliyor. 

Ukrayna savaşının etkilerinin çoğunlukla Moskova'ya yansımadığı fakat bu saldırıyla çatışmaların gerçekliğinin başkente taşındığı ifade ediliyor. Ayrıca analizde, Kremlin'in Kiev'i hedef alan bir misilleme yapabileceğine de dikkat çekiliyor.

Amerikan medya kuruluşu CNN ise Ukrayna'nın Donald Trump göreve gelmeden önce savaştaki kazançlarını artırmayı hedeflediğini yazıyor. Cumhuriyetçi lider, Ukrayna savaşını 24 saatte bitireceğini söyleyerek gündem olmuştu. SBU'nun bu saldırıyla "Rus ordusu ve vatandaşlarına, nereye giderse gitsinler savunmasız oldukları" mesajını verdiği yorumu da yapılıyor. 

Washington Post, Korgeneral Kirillov'un savaşın başından beri cephe dışında öldürülen en yüksek rütbeli Rus askeri yetkili olduğuna dikkat çekiyor.

Rus devletine ait RT, Kirillov'un Batılı devletlerle ilgili önemli bilgileri ifşa ettiğini yazıyor. Rus komutan, 2022'de ABD'nin Ukrayna'da biyolojik silah üretmek için tesis kurduğunu öne sürmüştü. Washington ise Ukrayna'da biyolojik araştırma laboratuvarlarını finanse ettiklerini doğrulamış fakat buralarda yürütülen çalışmalara dair bilgi paylaşmamıştı.

Independent Türkçe, TASS, RT, CNN, Washington Post, BBC, Guardian, Wall Street Journal



Devrim Muhafızları, petrol ihracatındaki payını artırıyor: Gelirlerin yarısını alıyorlar

İran'ın, ABD yaptırımlarının devreye sokulduğu 2018'den bu yana petrol ihracatı üzerindeki kontrolünü artırdığı belirtiliyor (Reuters)
İran'ın, ABD yaptırımlarının devreye sokulduğu 2018'den bu yana petrol ihracatı üzerindeki kontrolünü artırdığı belirtiliyor (Reuters)
TT

Devrim Muhafızları, petrol ihracatındaki payını artırıyor: Gelirlerin yarısını alıyorlar

İran'ın, ABD yaptırımlarının devreye sokulduğu 2018'den bu yana petrol ihracatı üzerindeki kontrolünü artırdığı belirtiliyor (Reuters)
İran'ın, ABD yaptırımlarının devreye sokulduğu 2018'den bu yana petrol ihracatı üzerindeki kontrolünü artırdığı belirtiliyor (Reuters)

İran'da İslam Devrimi Muhafızları Ordusu'nun (DMO), ülkenin petrol ihracatı üzerindeki kontrolünün arttığı bildiriliyor. 

Birleşik Krallık merkezli Reuters'ın haberinde, Devrim Muhafızları'nın petrol ihracatı gelirlerinin yarısını aldığı savunuluyor. 

Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın, ilk döneminde yeniden uygulamaya koyduğu yaptırımlar İran'ın enerji sektörünü zayıflatmayı amaçlıyordu. Ancak sert yaptırımlara rağmen Tahran, en büyük döviz kaynağı ve küresel ekonomiyle başlıca bağlantısı olan petrolden yılda 50 milyar dolardan fazla gelir elde ediyor. Diğer yandan Trump'ın 1 Ocak'ta göreve gelmesiyle Tahran'a karşı "maksimum baskı" politikasını sürdüreceği öngörülüyor.

Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen kaynaklar, DMO'nun İran'ın petrol ihracatının yüzde 50'sini kontrol ettiğini öne sürüyor. Bu oranın üç yıl önce yüzde 20 civarında olduğuna işaret ediyorlar. 

Devrim Muhafızları'nın, Tahran yönetimine ait Ulusal İran Petrol Şirketi (NIOC) ve iştirakleri üzerindeki nüfuzunu artırdığı ve Batılı ülkelerin yaptırımlarına takılmadan tedarik sağlayabildikleri lojistik ağlar kurduğu iddia ediliyor. Petrolün çoğunun paravan şirketler aracılığıyla Çin'e satıldığı savunuluyor.

ABD'nin eski İran özel temsilcisi Richard Nephew şunları söylüyor: 

Devrim Muhafızları kaçakçılıkta çok daha iyiydi ama petrol sahası yönetiminde berbattı. Bu yüzden petrol ihracatında daha büyük bir kontrol elde etmeye başladılar.

Biden yönetiminde görev yapan ve İran'a karşı yaptırımların mimarlarından biri olan Nephew, Devrim Muhafızları yetkilileriyle petrol yöneticilerinin birlikte çalıştığını öne sürüyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) verilerine göre, İran'ın bu yılki ortalama ham petrol üretimi günlük 3,3 milyon varil oldu. Bu, 2018'den beri ulaşılan en yüksek rakam. 

İran'ın Çin'e petrol satışıyla ilgilenen bir kaynak, ihracat gelirlerinin DMO ve NIOC arasında kabaca eşit olarak paylaşıldığını söylüyor. Devrim Muhafızları'nın NIOC'a kıyasla petrolü varil başına 1 ila 2 dolar daha ucuza sattığını zira DMO'yla iş yapan alıcıların daha fazla riske girdiğini belirtiyor:

Durum, alıcının ne kadar risk almak istediğine göre değişiyor. Daha fazla risk almak isteyenler, ABD'nin terör örgütü olarak nitelediği Devrim Muhafızları'nı tercih ediyor.

Bazı Batılı yetkililerse DMO'nun çok daha fazla indirim yaptığını savunuyor. Kaynaklara göre Devrim Muhafızları, petrolü varil başına 5 ila 8 dolara kadar daha ucuzdan satıyor.

Reuters, NIOC, İran Dışişleri Bakanlığı ve DMO'nun yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal