ABD, Taliban zaferine giden yolu nasıl açtı?

Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
TT

ABD, Taliban zaferine giden yolu nasıl açtı?

Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)
Taliban, 2021'de ülkenin kontrolünü ele geçirmişti (Reuters)

ABD'nin Afganistan'da desteklediği özel milisler, Taliban'ın zaferine giden yolun taşlarını döşedi. 

Amerikan gazetesi New York Times (NYT), Washington ve müttefiklerinin Taliban'a karşı Afganistan'ın kuzeyinde oluşturduğu milis güçlerinin yarattığı kaosu yazdı. 

Haberde, ABD'nin yıllarca "evleri yağmalayan ve toplulukları harabeye çeviren kanunsuz milis çetelerini işe aldığı" belirtiliyor. Bu silahlı grupların sivillere işkence yaptığı, fidye için adam kaçırdığı, kan davası cinayetlerinde onlarca kişiyi katlettiği ve köyleri enkaza çevirdiği ifade ediliyor. 

ABD ve müttefiklerinin milis güçler sayesinde ülkenin kuzeyini "arka cepheye" çevirmeye çalıştığı fakat bunda başarısız olduğu belirtiliyor.

Bu durumun özellikle ABD'nin 2021'de ülkeden çekilmesi sırasında yaşanan kaosta belirgin hale geldiği yazılıyor. Amerikan destekli milislerin örgütlendiği Kunduz Vilayeti, Taliban'ın kontrolünü ele geçirdiği ilk yerlerden biriydi. 

ABD'nin Afganistan işgaline 2 trilyon dolara yakın para harcadığı fakat özel milis oluşturma stratejisi nedeniyle en baştan Taliban'ın zaferine giden yolu farkında olmadan açtığı yazılıyor.

Washington ve müttefiklerinin desteklediği milislerin içinde savaş lordu Muhammed Ömer de yer alıyordu. NYT, Ömer'in komuta ettiği savaşçıların birçok kişiyi öldürdüğünü ve köyleri yağmaladığını aktarıyor.

Milislerin sebep olduğu korku, birçok köylünün Taliban'ı desteklemesine neden oldu. Annesi, babası ve iki erkek kardeşi Ömer tarafından öldürülen Rahim Can, şunları söylüyor: 

Milisler sivillere ateş açtı ve masumları öldürdü. Başka seçeneğimiz olmadığı için Taliban'ı destekledik çünkü onlar milislerle savaştı.

Taliban da ülkenin kuzeyinde ABD ordusuna karşı kazandıkları hızlı zaferi milislerin yarattığı korku ve güvensizlik ortamından kaynaklandığını söylüyor. Kunduz'un enformasyon ve kültürden sorumlu Taliban yetkilisi Matiullah Ruhani şu ifadeleri kullanıyor: 

ABD isyanı bastırmak için haydutları ve katilleri güçlendirdi. Ama bu sadece daha fazla insanın Taliban'a destek vermesine yol açtı.

20 yıl süren Amerikan işgali, ABD ordusunun Ağustos 2021'de ülkeden çekilmesiyle sonlanmıştı. Bunun üzerine Taliban kısa süre içinde başkent Kabil'in kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, New York Times, CNN



Myanmar: Bağımsızlık Günü vesilesiyle cunta yaklaşık 6 bin mahkûmu affetti

Yangon'daki Insein Hapishanesinde nöbet tutan güvenlik görevlisi (Reuters)
Yangon'daki Insein Hapishanesinde nöbet tutan güvenlik görevlisi (Reuters)
TT

Myanmar: Bağımsızlık Günü vesilesiyle cunta yaklaşık 6 bin mahkûmu affetti

Yangon'daki Insein Hapishanesinde nöbet tutan güvenlik görevlisi (Reuters)
Yangon'daki Insein Hapishanesinde nöbet tutan güvenlik görevlisi (Reuters)

Burma'da (Myanmar) iktidardaki askeri cunta dün, Bağımsızlık Günü vesilesiyle yaklaşık 6 bin mahkûm için af çıkardığını duyurdu.

Askeri konseyden yapılan açıklamada, Burma'nın 4 Ocak 1948'de ülkenin İngiltere'den bağımsızlığını kutlaması vesilesiyle, yaklaşık 180'i yabancı olmak üzere bin 800'den fazla tutukluya af tanınacağı belirtildi.

Konsey sözcüsü Zaw Min Tun medyaya gönderdiği açıklamada, bunlardan 600'ünün Ceza Kanunu'nun 505. Maddesine göre hüküm giydiğini belirtti. Bu maddede ordunun itibarına zarar verecek bir eylemde bulunan kişiye en fazla 3 yıl hapis cezası verilmesi öngörülüyor.

Sözcü, af kapsamına alınan yabancıların "çoğunluğunun" iki ülke sınırındaki kumarhanelerde tutuklanan Taylandlılar olduğunu açıkladı.

Ordu, bu kararı "insani nedenlerden ve şefkatten dolayı" aldığını belirtti.

Ayrıca müebbet hapis cezasına çarptırılan 144 kişinin cezasının 15 yıl hapis cezasına çevrileceği açıklandı.

Şubat 2021'de Burma'nın kısa süreli demokrasi deneyimini deviren askeri darbeden beri ordu binlerce kişiyi tutukladı.

Hükümet, ulusal etkinlikler veya Budist bayramları kutlama dönemlerinde binlerce mahkûma düzenli olarak af çıkarıyor. Cunta 2024 yılında Bağımsızlık Günü'nde 9 binden fazla mahkûmu serbest bıraktı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre dün başkent Naypyidaw'da gerçekleşen bağımsızlık töreni, yoğun güvenlik önlemleri altında, hükümet ve ordudan yaklaşık 500 kişilik bir izleyici kitlesinin önünde yapıldı.

Törende bulunmayan cunta başkanı Min Aung Hlaing adına ordu komutan yardımcısı Soe Win bir konuşma yaptı.

Soe Win, cuntanın onlarca etnik muhalif gruba silahlarını bırakmaları ve “siyasi durumu barışçıl yollarla çözmeleri” çağrısını yineledi. Ayrıca ordunun demokratik seçimlerin düzenlenmesi konusundaki kararlılığını bir kez daha teyit etti ve ulusal birlik çağrısında bulundu.