İsrailli subaylar Suriye'de uzun süre askeri kalış konusunda uyardı

Bir çocuk, Suriye'nin güneyindeki Dera'ya giderken, kontrol noktasının yanına zafer işareti yapıyor, 17 Aralık (AP)
Bir çocuk, Suriye'nin güneyindeki Dera'ya giderken, kontrol noktasının yanına zafer işareti yapıyor, 17 Aralık (AP)
TT

İsrailli subaylar Suriye'de uzun süre askeri kalış konusunda uyardı

Bir çocuk, Suriye'nin güneyindeki Dera'ya giderken, kontrol noktasının yanına zafer işareti yapıyor, 17 Aralık (AP)
Bir çocuk, Suriye'nin güneyindeki Dera'ya giderken, kontrol noktasının yanına zafer işareti yapıyor, 17 Aralık (AP)

İsrail ordu komutanları, İsrail güçlerinin Suriye'nin Golan Tepeleri'nde kısa süre önce girdikleri bölgelerde uzun süre kalmaları halinde şiddetin tırmanabileceği uyarısında bulundu.

İsrail Silahlı Kuvvetleri'nin Suriye Golan'ındaki konuşlandırılmasına nispeten sakin bir başlangıç ​​yaptıktan sonra, son zamanlarda gerginlikler arttı. İbrani gazetesi Yedioth Ahronoth tarafından yayınlanan bir rapora göre, geçtiğimiz hafta İsrail Savunma Kuvvetleri askerlerinin Suriyeli protestocularla karşı karşıya geldiği iki önemli olay, artan huzursuzluğun altını çizdi.

Subaylar, askerlerin Suriye sınırından 18 ila 20 kilometre uzakta sabit konumlarda konuşlandığı operasyonel ortamın net hedeflerin bulunmadığını belirtiyor.

Kuzey Komutanlığından üst düzey bir İsrail subayı şunları söyledi: "Ani tanksavar veya havan ateşiyle karşı karşıya kalmamız an meselesi."

SCDVF
İsrail askeri ambulansı dün işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki Mecdel Şems'ten Suriye'ye girdi (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre kaynaklar, askerlerin “özellikle Lübnan'da Hizbullah'a ve Gazze'de Hamas'a karşı yürütülen yoğun çatışmalardan sonra, görünür bir düşmanın ya da anlamlı operasyonların olmadığı bir görevden dolayı hayal kırıklığına uğradıklarını” belirtti.

Köylerdeki günlük tank hareketleri de dahil olmak üzere İsrail ordusunun varlığı protestolara yol açtı. Kuneytra yakınlarındaki bir olayda, İsrail askerleri göstericilere ateş açarak en az bir kişiyi yaraladı.

dcfvgthy
Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından görülen Suriye'nin Kuneytra kentindeki İsrail askeri araçları (EPA)

İsrail ordusu, güçlerin kendilerini tehdit altında hissettiğini ve bölgede yaşayan 70 bin Suriyeli ile olumlu bir şekilde ilgilenmek amacıyla gerilimi azaltma çabalarını vurguladığını iddia ediyor.

İsrail gazetesinin haberine göre İsrail istihbaratı, Dera yakınları da dahil olmak üzere güney Suriye'deki İslami grupların Golan'a doğru ilerlemeyi düşündüklerine dair ilk işaretleri tespit etti. İsrail ordusu mevzilerinin yakınında herhangi bir silahlı hücre tespit edilmese de komutanlar, silahlı grupların durumu istismar etmesi konusunda uyarıda bulundu.

İsrail ordusu, Suriye ordusundan kaçan güçlerin geride bıraktığı yüzlerce silahı toplayarak yerel toplulukları silahsızlandırmaya odaklandı. Ancak, İsrail ordusunun bölge sakinlerine silahlarını teslim etmeleri ya da askeri harekatla karşı karşıya kalacakları konusunda ültimatom verdiği Jubata al-Khashab gibi bölgelerde direniş devam ediyor.

XSCDFVGTRHY
İsrail askerleri 25 Aralık'ta işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki Ein Zivan'da Suriye'yi izliyor (Reuters)

İsrail ordusu, bölgesel karmaşıklıklar karşısında ilave yedek kuvvet konuşlandırmaktan kaçınarak Golan'a iki düzenli tugay göndermeye karar verdi. “İleri savunma” stratejisinin bir parçası olan bu görev, örgütlerin sınır boyunca bir dayanak noktası oluşturmasını engellemeyi amaçlıyor. İsrail ordusu duruma göre, güvenlik ihtiyaçları ile çalkantılı bölgede istikrarı koruma hedefini dengelemeye odaklanmaya devam ediyor.



Gizli Irak Savaşı belgeleri: “Washington, Londra pahasına Bağdat’ta rejimi değiştirdi”

Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
TT

Gizli Irak Savaşı belgeleri: “Washington, Londra pahasına Bağdat’ta rejimi değiştirdi”

Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)
Tony Blair, Irak savaşı kararı nedeniyle kendi partisinden büyük tepki çekmişti (Reuters)

Birleşik Krallık'ın (BK), ABD'ye Irak işgalinin Tony Blair'ın başbakanlığına mal olabileceği uyarısında bulunduğu belirtiliyor.

Londra'daki Ulusal Arşivler tarafından yayımlanan yeni belgelere göre Blair'ın dış politika danışmanı David Manning, dönemin ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice'la 2003'te yaptığı görüşmede şunları söyledi:  

ABD, Londra'da yönetimin değişmesi pahasına Bağdat'ta rejim değişikliğini desteklememelidir.

Guardian'ın haberinde Manning ve Rice arasındaki görüşmenin, Blair'in 31 Ocak 2003'te dönemin ABD Başkanı George W. Bush'u ziyaret etmesinden önce gerçekleştiği aktarılıyor.

Irak işgalinden iki ay önce gerçekleşen bu görüşme sırasında Washington, Irak işgaline yönelik Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden (BMGK) ikinci bir karar çıkarılması için harekete geçip geçmemeye henüz karar vermemişti. Blair'ın hedefinin, Bush'u ikinci BMGK kararı için ikna etmek olduğu belirtiliyor.

BMGK, 8 Kasım 2002'de düzenlenen oturumda 1441 sayılı kararı kabul etmişti. Bu karar, Saddam Hüseyin yönetiminin silahsızlanma yükümlülüklerini yerine getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyordu. Ancak herhangi bir askeri müdahale yetkisi verilmemişti.

BMGK'da veto hakkına sahip Fransa ve Rusya, Irak işgaline yetki verecek olası bir ikinci kararı reddedeceklerini bildirmişti. Haberde, Washington'ın "Fransa ve Rusya'nın isteksizliği nedeniyle gün geçtikçe sabırsızlandığı" yazılıyor.

Blair'ın, BK Parlamentosu ve kamuoyundaki savaş karşıtı seslere karşı işgali meşru kılmak için ikinci kararda ısrarcı davrandığı, ABD'yi diplomatik kanalları açık tutması için ikna etmeye çalıştığı aktarılıyor.

Manning'in 29 Ocak 2003'te Blair'e gönderdiği gizli notta şu ifadeler yer alıyor:

İkinci BMGK kararı, iç siyaset bağlamında sizin için politik bir gereklilik. Bu olmadan askeri harekat için kabine ve Parlamento'dan destek alamazsınız. Rice, böyle bir şey yapmayı denerseniz görevden alınabileceğinizi anlamalı.

Manning, aynı notta Rice'la konuşmasına dair, "Ona, Bush'un kumar oynamayı göze alabileceğini söyledim. İkinci BMGK kararını Bush da istiyordu ama bir açıdan bu onun için o kadar da önemli değildi. Zaten Kongre'den onay almıştı" ifadelerini kullanıyor.

Ancak Bush'ın, Blair'ın ziyaretinden kısa süre önce yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasının, Londra yönetimine manevra yapacak alan bırakmadığı aktarılıyor.

Buna ek olarak BK Savunma Bakanlığı'nın, Bush'la görüşmesinden önce Blair'a şu notu ilettiği belirtiliyor:

Saddam'ın iktidarının zayıflaması ciddi bir iç savaşa yol açabilir.

Bush yönetimi, Irak'ın kitle imha silahlarına sahip olduğunu ve BMGK kararını ihlal ettiğini öne sürmüş fakat buna yönelik kanıt bulunamamıştı. ABD Senatosu İstihbarat Komitesi, 2004'te Irak'ta kitle imha silahları iddialarının yanlış olduğunu kabul etmişti. Irak'ta kurulan bir komisyon da 2005'te yayımladığı raporda ülkede kitle imha silahı olmadığı sonucuna varmıştı.

Bush, Kongre'nin onayladığı Askeri Güç Kullanma Yetkisi'yle (AUMF) 20 Mart 2003'te Irak işgalini başlatmıştı.

İşçi Partili Blair'ın öncülüğünde Parlamento'da düzenlenen oylamada 149'a karşı 412 oyla ülkenin savaşa katılmasına karar vermişti. Ancak karşı oyların 139'unun İşçi Partili parlamenterlerden gelmesi dikkat çekmişti.

BK'de Gordon Brown yönetiminin başlattığı ve 2016'da yayımlanan Chilcot Raporu'nda, Blair'ın Parlamento'ya eksik ve yanıltıcı bilgi verdiği ve Savunma Bakanlığı'nın "iç savaş" uyarılarını görmezden geldiği ortaya konmuştu.

Independent Türkçe, Guardian, Financial Times