Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
TT

Arjantin'de kırmızı et krizi: Halk yoksulluktan domuza yöneliyor

Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)
Eskiden her gün dana eti yiyenler, artık haftada iki-üçe razı olduklarını söylüyor (Reuters)

Tüm dünyada sığır etinin kalitesiyle tanınan ve küresel üretimin yüzde 5'ini yaparak bu ürünün ithalatında dünyanın ilk 5 ülkesi arasında yer alan Arjantin'de halk şikayetçi. 

Zira ülkeyi vuran ekonomik kriz ve Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin uyguladığı reçete, bifteği mutfaklarından uzaklaştırdı. 

2024'te kişi başına düşen sığır eti tüketimi, ülke tarihinin en düşük seviyesine indi.

Halkın önemli bir kısmı domuz ve tavuk etiyle yetinmeye çalışırken daha fakir olanlarsa onları dahi alamıyor. 

Başkent Buenos Aires'in adını mezbahalardan alan semti Mataderos'ta kasap olan Gonzalo Hernández, hafta sonunda domuz eti satışlarının çok arttığını söylüyor:

Eskiden ekstradan sattığımız, mangal kömürü gibi bir üründü. Artık işimizin ana parçalarından biri oldu.

Arjantin'in kendisini "anarko-kapitalist" diye niteleyen lideri Milei'nin Nisan 2024'te yüzde 300'ü bulan yıllık enflasyonu düşürmek için aldığı önlemler halkı vurdu. 

Enflasyon yüzde 166'ya gerilese de fiyatlar yükselmeyi sürdürüyor. 

Son 110 yıldır tutulan sığır eti tüketimi kayıtlarında en düşük seviyeye ulaşıldı.

Rosario Ticaret Odası'ndan ekonomist Franco Ramseyer, uzmanı olduğu hayvancılığı yorumlarken toplumdaki et tüketiminin azalmadığını ancak etin cinsinin değiştiğini vurguluyor.

Geçen yıl kişi başı sığır eti tüketimi ABD'de 38, Brezilya'da 34, Şili'deyse 26 kilo civarındaydı. 

Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Müdürlüğü'nün raporuna göre 2022'de Türkiye'de büyükbaş ette kişi başına tüketim miktarı 18,44 kiloydu.

Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (ETBİR) verilerine göreyse 2019'da ortalama 12 kilo olan kırmızı et tüketimi, 2020'den itibaren 10 kilonun da altına geriledi. 

2024'te kişi başı 47 kilogram sığır eti tüketen Güney Amerika ülkesi hâlâ bu konuda dünya birincisi. 

Ancak ülkenin geçmişinde 71 kiloyu aşan bir ortalama var. Bu, sağlam bir düşüş anlamına geliyor. 

Ramseyer daha ucuz ve sağlıklı bir alternatif arayışındaki ülkelerin tavuğa döndüğünü hatırlatıyor. 

Arjantin'deyse sucuğa benzeyen "chorizo" gibi işlenmiş domuz ürünleri ve tavuğa yönelik ilgide önemli bir artış yok. Talep, taze domuz etine kaymış.

Kişi başı domuz eti tüketiminde 10 yıl önce senede 8,5 kilo ortalamaya sahip olan Arjantinliler, 2024'te talebi neredeyse iki katına çıkardı. 

Ülkedeki yemek programları da domuz etini içeren tariflere döndü. Pazarlama kampanyaları, taze kesilmiş domuz etinin sığırdan daha sağlıklı olduğunu öne sürüyor. 

53 yaşındaki Milei, Kasım 2023'teki seçimleri kazanarak Arjantin'in yeni lideri olmuştu. 

Tüm grevler ve diğer toplumsal eylemlere rağmen kamu harcamalarını büyük ölçüde kısıyor.

Geçen yıl verdiği bir röportajda "serbest piyasa devrimi" gerçekleştirdiğini savunan Milei, "B planı mevcut değil. Duygulara yer yok. 47 milyon kişi bazı yanıtlar bekliyor" ifadelerini kullanmıştı.

Özelleştirme planlarına ilişkin konuşan Arjantin lideri, "İlk neyi satabiliyorsam onu satacağım. Devlet, özel sektörün kaynaklarını zor kullanarak çalan bir makine. Bu nedenle devleti hiçbir şeyin çözümü olarak görmüyorum. Aksine problemin temel kaynaklarından biri" demişti. 

Bu politikalar bütçe açığı, enflasyon ve kamu harcamalarını düşürürken işsizlik ve fakirliğin artışı tepki topluyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Telegraph, Reuters



Los Angeles'taki orman yangınında ölü sayısı 10’a yükseldi

Los Angeles'ın Hollywood Tepeleri'ndeki yangınlarla mücadele çabaları (AFP)
Los Angeles'ın Hollywood Tepeleri'ndeki yangınlarla mücadele çabaları (AFP)
TT

Los Angeles'taki orman yangınında ölü sayısı 10’a yükseldi

Los Angeles'ın Hollywood Tepeleri'ndeki yangınlarla mücadele çabaları (AFP)
Los Angeles'ın Hollywood Tepeleri'ndeki yangınlarla mücadele çabaları (AFP)

Los Angeles bölgesinde devam eden devasa yangınlar havayı yoğun bir duman ve kül bulutuyla doldurarak Güney Kaliforniya'nın geniş bir bölgesinde hava kalitesi uyarılarının yapılmasına neden oldu.

Tehlikeli derecede kuvvetli rüzgarla birlikte salı günü üç büyük yangın çıktı. Yangında şu ana kadar en az 10 kişi öldü ve binden fazla tesis yok oldu. Koşullar pek çok kişi için tehlikeli olduğundan on binlerce insana bölgelerini boşaltmaları söylendi.

c7ı8o90p*
Los Angeles'taki yangınlardan (AFP)

Büyük yangınlardan birinin çıktığı Altadena'da duman o kadar yoğundu ki, bazıları sokağı görmek için el feneri kullandı. Los Angeles şehir merkezinin üzerinde kara bir bulut gezinirken, dumanlı atmosfer ve kül şehirden doğu ve güneydeki bölgelere yayıldı.

Riskler nelerdir?

Yangınlardan çıkan duman, havada partikül madde olarak bilinen ve insan sağlığına zararlı olabilecek küçük parçacıkların artmasına neden olur.

Çocuklar, yaşlılar ve kalp ve akciğer hastalığı gibi rahatsızlıkları olanlar etkilerine karşı en duyarlı kişilerdir.

Los Angeles İtfaiye Departmanı tıbbi direktör yardımcısı Dr. Puneet Gupta, yangınlardan çıkan dumanın kalp krizlerine neden olduğunun ve astımı kötüleştirdiğinin bilindiğini ve yanan evlerin aynı zamanda siyanür ve karbondioksit salımına yol açabileceğini söyledi.

zaxsdfrg
Los Angeles'ta yangınlar (AFP)

Grip mevsimi nedeniyle hastanelerde yoğunluk yaşanırken acil servislere enfekte hastaların geldiğini, bazı hastanelerin yangın nedeniyle tahliye edilebileceğini belirtti.

Binlerce itfaiyeci, Pasifik Kıyısı'ndan Pasadena şehrine kadar uzanan en az üç ayrı yangınla mücadele ediyor.

Dr. Puneet Gupta, bu yangınlardan birini Los Angeles şehrinin yakın tarihindeki en yıkıcı yangın olarak nitelendirdi.

Diğer yandan, Savunma Bakanlığı (Pentagon) sözcüsü Sabrina Singh, bakanlığın Kaliforniya'da şiddetli yangınlarla mücadeleye yardımcı olmak için ABD Donanması’ndan 10 helikopter göndereceğini duyurdu.

svdfbghytj
Los Angeles'ın Hollywood Tepeleri'ndeki yangınlarla mücadele çabaları (AFP)

Singh, konunun henüz sonuçlanmadığını ancak yetkililerin, Güney Kaliforniya'da konuşlandırılmış, su taşıyabilen aktif bir Seahawk helikopteri donanımlı birim olmasını bekliyor.

Singh çarşamba günü yaptığı açıklamada, Ordunun Kaliforniya Ulusal Muhafızlarına teslim edilmek üzere, muhtemelen ülke çapındaki diğer Ulusal Muhafız birimlerinden gelecek olan dört adet ilave insan taşınabilir hava yangın söndürme sistemi sağlamaya hazır olduğunu söyledi.